<p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Afganistan'da kadınlar ve kız çocukları, Taliban yönetiminin yasaklamalarına rağmen, eğitimlerine devam etmek için <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">gizli okullara gidiyor.</strong> <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/pidgin/articles/c2vz907ygplo" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">BBC Afgan Servisi'nden Sana Safi</a>, bu okullardan birini ziyaret ettiği haberinde okulların kadınlar tarafından kurulduğunu ve çalışanların büyük kısmını kadınların oluşturduğunu aktarıyor.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Kadınlara hem yüz yüze hem de uzaktan eğitim verilen bu gizli okullara ilişkin Safi, <em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"Afganistan’daki bu gizli mekanı; kadın ve kız çocuklarının ortaöğretim ve üniversite eğitimini yasaklayan Taliban yöneticilerine karşı<strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">&nbsp;bir meydan okuma&nbsp;</strong>olarak görüyorum"</em> değerlendirmesinde bulunuyor.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Afganistan'ın yönetimde olduğu 1990'lı yıllarda kendisinin de okula gitmesinin yasaklandığını, bu hisse aşina olduğunu anlatan Safi, <em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"1990'ların ortalarından kalma kendi anılarımla kıyaslandığında <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">keskin bir tezat&nbsp;</strong>var"</em> diyor. Safi, kendi yaşadıklarını şöyle aktarıyor:&nbsp;</p><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;"><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Yaşadığım süre boyunca, Taliban yönetiminde okula gitmeye çalıştığım ilk günü asla unutmayacağım. 7 yaşındaydım. Kapıda bir kadınla karşılaşmıştım. Kız çocukları ve kadınların okula giremeyeceğini söylemişti.</p></div><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Siyah bir önlük giymiştim. Annemin sarı nakışlarla işlediği kemer de üzerimdeydi. Üniformam için o kadar heyecanlıydım ki, kadının bana içeri alınmadığımı söylediğinde büyük bir hayal kırıklığı yaşamıştım.</p></div><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Ancak ebeveynlerim yasağı umursamadılar ve gizli bir okul aramaya başladılar. Evlerini birkaç sınıflık bir okula dönüştürmüş bir çift buldular. Her sabah annem beni sebze pazarına götürürdü, sonra arkadan kaybolur ve kerpiçten yapılmış gizli okula girerdik.</p></div><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Ancak çiftin çabaları ne yazık ki kısa ömürlüydü.</p></div><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Taliban okuldan haberdar olduğu anda bir baskın düzenledi. Öğretmenlerim 15 gün boyunca hapse atıldı. Hapisten çıktıklarında Afganistan’dan da kaçtılar.</p></div></blockquote><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Şu anda durum ne?&nbsp;</strong></h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Taliban yönetimi, kız çocuklarının ilkokul eğitimlerini tamamlamalarına izin veriyor; ancak ortaokul,<strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">&nbsp;lise ve üniversite eğitimi</strong> almaları yasak.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Ağustos 2021'de yönetimi ele geçiren Taliban, önce lise ardından orta okul eğitimlerini kız çocuklarına yasaklamış, Aralık 2022'de ise kadınların üniversiteye gitmelerini "ikinci bir bildiriye" kadar yasakladığını bildirmişti.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Ülkede kadınlar, yalnızca eğitimde değil; neredeyse her alanda yasaklara maruz kalıyor.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Afganistan'da kadınların<strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">&nbsp;parklarda ve bahçelerde&nbsp;</strong>gezmeleri yasak.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Ayrıca yönetim, "bir tavsiye" olarak kadınlara<strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">&nbsp;örtünmelerini&nbsp;</strong>söylüyor. Taliban'ın getirdiği "örtünme tavsiyesi" gözleri dışında yüzünün tamamının ve tüm bedenini kapatılmasını kapsıyor. Kadınların kıyafetleri de eşleri veya yakın akrabaları tarafından kontrol ediliyor.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Bununla birlikte kadınların, <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">seyahatlere</strong> de tek başına gitmeleri yasak; Taliban'a göre yurt içi veya yurt dışı seyahatlerinde kadınların yanında bir erkek refakatçi bulunması gerekiyor. Kadınların <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">araç sürmesi&nbsp;</strong>de yasaklandı.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Memur, hemşire, gazeteci, sporcu birçok kadın, mesleğini yerine getiremiyor; çünkü Taliban geçtiğimiz iki yılda birçok meslek grubunda <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">kadınların çalışmasını&nbsp;</strong>yasakladı.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Ayrıca Taliban, geçtiğimiz aylarda kadınların gittiği<strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">&nbsp;güzellik merkezlerini</strong> de kapattı.</p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Bir umut…</strong></h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Tam iki yıldır, Taliban yönetiminin altında yaşayan Afganistan'daki kadınlar, eğitimlerini bırakmamak için sessiz bir mücadele sürdürüyor.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Afganistan’da Eğitim Bakanlığı danışmanı Molvi Abdulcabbar ve üniversite yöneticileri, Taliban lideri Heybetullah Ahunzade'nin yasağı kaldırması halinde üniversitelerin kız öğrencileri tekrar kabul etmek için hazır olduğunu bildirdi.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://apnews.com/article/afghanistan-taliban-women-university-ban-f2ffb09a8bacc80b371ad2be88d9b182" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">The Associated Press’in</a> sorularını yanıtlayan Abdulcabbar, kız öğrencilerin eğitime başlaması konusundaysa şu anda bir tarih vermenin mümkün olmadığını belirtti.</p><ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Bir adım geriden:</strong> Taliban öncesi Afganistan'da 24 şehirdeki 140 özel üniversitede 200 bin civarında öğrenci eğitim görürken, bu öğrencilerden 60 ila 70 binini kadınlar oluşturuyordu.</li></ul><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Kadınların üniversite eğitimlerine yeniden ne zaman başlayacağı bilinmese de sessiz başkaldırı ülkenin birçok bölgesinde sürüyor. BBC'den Sana Safi'nin haberinde görüştüğü öğrencilerden biri şunları söylüyor:</p><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;"><main fr-original-style="" style="display: block; box-sizing: border-box;"><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"Direnmeye devam edeceğiz. Belki bir gün tünelin sonunda ışık olacak."</em></p></div></main></blockquote>

BBC Afgan Servisi ile ilgili hikayeler