<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">🧐 Bugün neler okuduk?</h3><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/essiz-ruh-ryuichi-sakamotonun-veda-performansi-opus" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Duende</a> | Eşsiz ruh Ryuichi Sakamoto’nun veda performansı: Opus</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.sozcu.com.tr/2023/yazarlar/ege-cansen/kkmnin-merkez-bankasina-maliyeti-sifirdir-7788416/amp/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ege Cansen</a> | “KKM’nin Merkez Bankası’na maliyeti sıfırdır”</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.ekonomim.com/kose-yazisi/ek-mtv-getireceginize-tahsil-edilemeyeni-toplasaniz/706378" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Alaattin Aktaş</a> | Ek MTV getireceğinize tahsil edilemeyeni toplasanız!</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.sozcu.com.tr/2023/yazarlar/ismail-saymaz/o-seyhin-ciktigi-gun-kader-mahkumu-olacagim-7788387/amp/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">İsmail Saymaz</a> | Barış Pehlivan: ‘O şeyhin çıktığı gün kader mahkumu olacağım’</li></ul><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">🗣 Sosyal medyada neler konuşuldu?</h3><a fr-original-style="" href="https://twitter.com/e507/status/1697206176121757860" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(64, 169, 255); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: 0px; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://images.aposto.com/2023/7/4/1693491374461.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.88" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

Aposto Gündem

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) geçtiğimiz haftalarda, enflasyon hedefinin tutmaması nedeniyle hükümete mazeret mektubu gönderdi. Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan'a gönderilen mektupta 2020 yılında gıda fiyatlarının enflasyonu etkileyen faktörlerde önemli bir rol oynadığı aktarıldı. Aynı şekilde ekonomistler, uluslararası kurumlar, tüketici dernekleri ve politikacılar Türkiye’nin yüksek gıda enflasyonu yaşadığı konusunda hemfikirler. Ancak enflasyon oranları, enflasyonun oluşmasına neden olan sebepler ve buna karşı alınması gereken önlemler kapsamında farklı görüşler var.&nbsp;<ul><li>Rakamlar: TCMB, 2020 yılı için %10,4 olarak tahmin ettiği enflasyon oranını %14,6 olarak açıkladı. Bağımsız araştırma grupları ve ekonomistlerin alternatif enflasyon hesaplarına göre halkın hissettiği gerçek enflasyon açıklanan rakamların çok daha üstünde. Bir grup akademisyen tarafından kurulan Enflasyon Araştırma Grubu (ENAGrup), 2020 enflasyonunu %36,7 olarak hesap ediyor. Sözcü gazetesinden Ege Cansen’in haberine göre, ekonomi profesörü Prof. Dr. Steve Hanke'in “satın alma gücü paritesi” üzerinden yaptığı hesaplamalara göre 2020'de Türkiye'de enflasyon oranı %27. &nbsp;</li><li>Alternatif mi gerçek mi? ENAG Yöneticisi Prof. Veysel Ulusoy, enflasyon oranlarının resmî kurumlar tarafından açıklanan oranlardan farklı olmasının sebebini; aylık bazlarda yapılan hesaplamanın hızla değişen dünyada yetersiz kalması, enflasyon hesaplamasında sepetin kapsamı ve ağırlık yapısının halkın gerçek tüketimini baz almaması olarak açıklıyor. Ulusoy, TÜİK’in 1 ayda 550 bin fiyat verisine ulaşmasına karşılık ENAG’ın bu verilere 2 günde ulaştığını ve TÜİK'in bir ayda aldığı fiyat verisinin 15 katı bir veri seti elde ettiklerini söylüyor. Bu kapsamda, resmî verilerin halkın hissettiğinden çok daha düşük oranlarda açıklandığı durumlarda halkın alım gücünün eridiğini belirten Ulusoy, “Gerçek enflasyon %35-40 ise ve resmî veriler bunu %14 olarak lanse ediyorsa sizin maaşınızdan aradaki fark kadar erime, diğer adıyla fakirleşme olacaktır.” diyor. Öte yandan, MetroPOLL <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMjE1Mzk3MzcxNTc2MDAwNjlmYmJmZCZ1c2VyPTVmNmY0ZjU0ZTAwMTZmMDAwODdlZjI5ZSZhdXRob3I9NWY3MDNlMDJlMDAxNmYwMDA4N2YyMjM1JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5hbWVyaWthbmluc2VzaS5jb20lMjUyRmElMjUyRnR1cmtpeWVkZS1lbmZsYXN5b24tb3JhbmluZGEtYWNpay1tYWthcyUyNTJGNTcyMzY5MC5odG1s""">araştırmasına</a> katılanların %81,3'ü %20’den fazla enflasyon hissederken şirketin bir diğer katılan kişilerin %80'i TÜİK'in açıkladığı enflasyon oranına inanmıyor. &nbsp;</li><li>Tüketici dernekleri: TÜİK, 2020 yılında gıda enflasyonunu %20,61 olarak açıkladı. Ancak, Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) ve Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF) Başkanı Aziz Koçal bu rakamların gerçeği yansıtmadığını, “2020 yılında mutfakta hissedilen gerçek gıda enflasyonun %40-50” olduğunu söylüyor. Koçal; fiyatı artan ürünlerin ihraç edilip edilmediğinin bilinmediğini söylerken bir ürününün fiyatı ve arzı arttığında hemen ithalat politikası uygulanmaya başlanmasının enflasyonu artırdığına dikkat çekiyor. Bu geçici politikaların uzun vadede yüksek fiyatlara sebep olacağını belirten Koçal, enflasyonu kalıcı olarak azaltmak için Türkiye'nin planlı bir tarım politikasına geçmek zorunda olduğunun altını <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMjE1Mzk3MzcxNTc2MDAwNjlmYmJmZCZ1c2VyPTVmNmY0ZjU0ZTAwMTZmMDAwODdlZjI5ZSZhdXRob3I9NWY3MDNlMDJlMDAxNmYwMDA4N2YyMjM1JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5iYmMuY29tJTI1MkZ0dXJrY2UlMjUyRmhhYmVybGVyLXR1cmtpeWUtNTU5MzUxNTk=""">çiziyor</a>. &nbsp;</li><li>Analiz: <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMjE1Mzk3MzcxNTc2MDAwNjlmYmJmZCZ1c2VyPTVmNmY0ZjU0ZTAwMTZmMDAwODdlZjI5ZSZhdXRob3I9NWY3MDNlMDJlMDAxNmYwMDA4N2YyMjM1JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5yZXV0ZXJzLmNvbSUyNTJGYXJ0aWNsZSUyNTJGdXMtdHVya2V5LWVjb25vbXktaW5mbGF0aW9uLWZvb2QtYW5hbHlzaS1pZFVTS0JOMjlLMEc2""">Reuters</a>'ın Türkiye ekonomisiyle ilgili yayımladığı analize göre, yılda yaklaşık %20'ye ulaşan gıda fiyatları artışı kısmen petrol ve gübre fiyatlarıyla kuraklıktan kaynaklanıyor. Reuters'a konuşan ekonomistler, hükümetin TL'nin geçen yıl rekor düşüşler yaşamasına ve gıdalardaki ithalat maliyetlerini 9 milyar dolara yükseltmesine sebep olan politika kararlarının da artışa destek olduğunu düşünüyor. Derin Yoksulluk Ağı'nın İstanbul'daki bir araştırmasına katılanların yarıdan fazlasının belediyenin gıda yardımlarına bağımlı olduklarını söylediklerini aktaran ve market alışverişlerinin Türkiye halkı için ciddi bir yük hâline geldiğini belirten haber ajansı, analizde 31 yaşındaki Pınar'ın "Her alışverişe gittiğimde torbam hafifliyor ama fatura daha da büyüyor," cümlesine yer veriyor. &nbsp;</li><li>Politikacılar: Gıda fiyatlarının pandemiyle başlayan “küresel stok” nedeniyle arttığını ve geçici gıda enflasyonun var olduğunu ifade eden Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, yüksek fiyatların mayıs ayı gibi normale döneceğini belirtti. Nitekim, vatandaşın şikayetçi olduğu fırsatçılarla ilgili ekonomi kurmaylarına kesin talimat verdiğini ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Yağ, bakliyat, sebze ve meyvede fiyatlar öncelikli meselemiz. Vatandaşın gıda ürünlerini daha ucuza tüketmesi lazım," dedi. Erdoğan diğer bir konuşmasında meyve, sebze ve bakliyattaki fiyat artışlarını vurgulayarak "Bir ay içerisinde bu işi çok daha kontrollü şekilde yürüteceğiz. Vatandaşın ezilmesine tahammül edemeyiz. Yüksek fiyatlar sürerse esnafa ağır cezalar gelebilir.” ifadelerini kullandı. Bu kapsamda geçen hafta, Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi (Gıda Komitesi), Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan'ın ev sahipliğinde, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, TCMB Başkanı Naci Ağbal ile Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı İbrahim Şenel'in katılımıyla fiyat artışlarını ele almak için toplandı. Tarımsal ürünler ve gıda piyasalarındaki gelişmeler kapsamında olası arz eksikliği riski tespit edilmesi ve önceden tedbir alınması için “Erken Uyarı Sistemi” oluşturulmasına yönelik teklifin komiteye sunulduğu açıklandı.</li></ul>&nbsp;<h2>Eleştiriler &nbsp;</h2><ul><li>Ulusoy, hükümetin fiyat artışlarına karşı aldığı tedbirlerin piyasada karaborsa ihtimalini artıracağını ve enflasyonist baskının yüksek olduğu ortamda devlet baskısının artmasının ürünlerin gecikmeli olarak piyasaya arz edilmesi sonucunu doğuracağını tahmin ediyor. Ulusoy, fiyatların yükselmesini "tarlada ya da ithalatta dengelemek gerekirken biz, kıtlık ya da fiyat artışları ortaya çıktıktan sonra denetime tabi tutuyoruz." diyerek eleştirirken Koçal özel iletişim vergisi, Avrasya Tüneli gibi maliyetleri yükselmeyen mal/hizmetlere yapılan zamlara dikkat çekerek haksız fiyat artışı olduğunu belirtti. &nbsp;</li><li>Gübre fiyatlarının son bir yılda %40 ile %64 arasında arttığına dikkat çeken tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım, maliyetleri artan çiftçinin üretimdeki alım gücünün düşüşüyle gıda üretiminin de azaldığını düşünüyor. Ayrıca, tarımda ithalat politikasının ve çeşitli kurumlar tarafından teşvik edilen alım garantili "sözleşmeli üretim" yönteminin uzun vadede enflasyonu yükselttiğine dikkat çekiyor. Sözleşmeli üretim, alım garantisi karşılığında ürünleri düşük fiyattan satmaya anlaşan çiftçilerin enflasyonun yükselmesiyle üretimdeki maliyetlerinin artmasının yanı sıra, piyasadaki diğer çiftçiler için de fiyatların belirlenmesine sebep oluyor. &nbsp;</li><li>Erken uyarı sisteminin uygulamaya geçirilmesi için geç kalındığını vurgulayan CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, sistemin amacına hizmet etmesi için oluşmadığını ve planlanmadığını belirterek Gıda Komitesi'ni eleştirdi. Ayrıca Ağbaba Erdoğan'a karşı "Esnafı hedef tahtasına koymayın. Kendi başarısızlığınızın faturasını esnafa kesmekten vazgeçin," dedi.</li></ul>

Ege Cansen ile ilgili hikayeler