ABD’de başkanlık seçimine günler kala, Biden döneminde yürürlüğe giren ülke tarihinin en büyük iklim yasası olarak da nitelendirilen Enflasyon Azaltma Yasası’nın (IRA) etkileri tartışılıyor. Federal hükümet IRA ile bütçe açığını azaltmanın yanı sıra güneş panelleri başta olmak üzere temiz enerjiyi teşvik ederek yerel enerji üretimine yatırım yapmayı amaçlıyor. IRA’nın desteğiyle temiz enerjiye yaklaşık 370 milyar dolarlık kaynak ayrılmasını içeren düzenlemede bu tutarın 1 trilyon doları aşma potansiyeli bulunuyor.Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) ve temiz enerji modelleme düşünce kuruluşu Rhodium Group, IRA’nın ABD ekonomisi üzerindeki etkilerini ve temiz enerji yatırımlarını nasıl şekillendirdiğini takip ediyor. MIT ve Rhodium'un Temiz Yatırım Monitörü, şirket duyurularını, üçüncü taraf veri kaynaklarını ve projeler için mali başvuruları kayıt altına alıyor. Şimdiye kadar platformun elde ettiği veriler, temiz enerji yatırımlarına akan yüz milyarlar dolarlık kaynağın ülkenin her tarafından aynı etkiyi yaratmadığını gözler önüne seriyor. <img src="https://images.aposto.com/2024/9/4/1730364832238.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.18" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">IRA sonrasında ABD'deki temiz enerji yatırımları (Kırmızı: Cumhuriyetçiler, Mavi: Demokratlar)<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yatırımlar Cumhuriyetçi bölgelere aktı</h2>Rapora göre, Cumhuriyetçilerin ağırlıkta olduğu kırmızı bölgeler iklim yasasının en büyük kazananları olarak ortaya çıktı. 2020 seçimlerinde Trump'ı destekleyen kongre bölgeleri, Biden’ı destekleyenlere göre üç kat daha fazla temiz enerji ve üretim yatırımı aldı. Seçmenlerin çoğunluğunun Trump'ı desteklediği bölgeler şimdiye kadar yaklaşık 165 milyar dolarlık&nbsp;nakit talep ederken Biden'ın ilk sırada geldiği bölgelerde ise bu rakam sadece 54 milyar dolar oldu.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">En fazla temiz enerji yatırımı çeken ilk 10 bölgeden 9'u Cumhuriyetçi temsilciler tarafından yönetiliyor.</li></ul>Güneş enerjisi başta olmak üzere temiz enerji yatırımlarının kırmızı bölgelerde yoğunlaşmasında arazilerin geniş ve daha düşük maliyetli olması da önemli bir etken oluşturuyor. Trump’a oy verme olasılığı yüksek olan kırsal alanlarda daha düşük fiyatla ve bol miktarda bulunmaları, buradaki arazileri dev batarya üretim tesisleri ve büyük ölçekli rüzgar çiftlikleri için elverişli kılıyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Görüş: ABD’de IRA’i en sert eleştiren Temsilciler Meclisi’nin Cumhuriyetçi Kongre Üyesi Jodey Arrington, yasayı "ABD ekonomisini çökerten başarısız bir liberal harcama çılgınlığı" olarak niteliyor. Hatta Arrington, Eylül ayında yasanın "Enflasyon ve Enerji Bağımlılığı Hakkında Yalan Söyleme Yasası" olarak yeniden adlandırılması için teklifte bile bulundu.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bilgi notu:&nbsp;Arrington'ın seçim bölgesi olan Texas, temiz enerji ve üretim yatırımları açısından ülkede beşinci sırada yer alırken 2022’den bu yana yaklaşık 5 milyar dolar yatırım aldı.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">ABD’nin güneyinde 'Pil Kuşağı' oluştu</h2>Finansal kaynaklar, Cumhuriyetçi bölgelere akarken aynı zamanda belirli bölgelere de taşındı ve ülke genelinde yeni endüstri merkezleri yarattı. ABD’nin güneyi, ülke nüfusunun yaklaşık %38'ine ev sahipliği yapmasına rağmen şu ana kadar temiz enerji yatırımlarının neredeyse yarısını aldı. Batarya imalatçıları, elektrikli araçlar (EV) için ülkenin güneydoğusunda Alabama ve Georgia'dan Kuzey Carolina ve Tennessee'ye uzanan bir "Pil Kuşağı" oluşturarak EV montaj hatlarının yanına fabrikalarını inşa ettiler.Güneyli politikacıların üretim büyümesini teşvik etmek için cömert teşvikler sunduklarına değinen enerji araştırma şirketi BloombergNEF ortaklarından Derrick Flakoll, Toyota'ya Kuzey Karolina'da Liberty şehrinde dev bir lityum-iyon batarya fabrikası inşa edip işletmesi için verilen 400 milyon dolarlık teşvik paketini örnek olarak gösterdi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bilgi notu: Güney eyaletlerinin birçoğunda fabrikalara daha ucuz elektrik imkanı sağlanıyor. Hyundai'nin 7,5 milyar dolarlık yeni bir EV tesisi açtığı Georgia'da, eyalet yönetimi de iki yeni nükleer reaktör açtı.</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2024/9/4/1730364966837.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.66" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">2022’den sonra batarya üretimi yatırım harcamaları<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Batı'da kazananlar ve kaybedenler&nbsp;</h2>Batı cephesinde ise California'daki yatırımlar dikkat çekiyor. Bol güneşten ve eyaletin 2045 yılına kadar tüm elektriğini temiz enerjiyle üretme zorunluluğundan yararlanan şirketler, yeni güneş çiftlikleri ve depolama projeleri inşa ettiler. Texas da esnek izinler ve geniş açık alanları sayesinde bolca yeni güneş enerjisi üretim ve depolama tesisleri kazandı. ABD’nin Ortabatı eyaletlerinde özellikle de otomotiv endüstrisi için oldukça önemli olan batarya üretiminde büyüme görüldü.Temiz enerji şirketlerinin ABD’nin kuzeydoğu bölgesinden kaçındığı göze çarptı. Ülke nüfusunun %17’sine ev sahipliği yapan büyük şehirlerin bulunduğu bölge şu ana kadar temiz enerji yatırımlarından sadece %4 pay alabildi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kuzeydoğu eyaletlerinde açık deniz (offshore) rüzgar yatırımları için fırsatlar olsa da sektörün yavaşlaması yatırımları da etkiledi.</li></ul>IRA’in yasalaştığı 2022 ortalarından sonra ülkenin temiz enerji harcamalarında net artışlar görüldü. 2022-2024 arasındaki yatırımlar 2020-2022 dönemine göre yaklaşık %85 arttı. Özellikle de batarya üretimi, sürdürülebilir havacılık yakıtları ve karbon yakalama gibi sektörler neredeyse hiç yatırım yapılmayan durumdan onlarca milyar dolara çıkarak hızla büyüdü. Uzmanlar, IRA’in fonlamaları olmasaydı bu sektörlerin yükselişe geçmesinin imkansız olduğuna işaret ediyor.<img src="https://images.aposto.com/2024/9/4/1730372127475.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="3.09" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Batarya ve sürdürülebilir havacılık yakıtı yatırımlarıGüneş enerjisi ve enerji depolama yatırımları gibi alanlar ise IRA öncesinde başlayan büyüme ivmesini sürdürdü. Örneğin güneş enerjisi kurulumları, 2017 ile 2021 arasında yaklaşık 10 gigawatt'tan 23 gigawatt'a çıkarak iki katından fazla arttı.<img src="https://images.aposto.com/2024/9/4/1730372137144.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="3.15" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Rüzgar enerjisi ve nükleer enerji yatırımları <h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Rüzgar, politik ve yapısal sorunlara takıldı</h2>Temiz enerji alanında en çok zorlanan teknoloji rüzgar oldu. Rüzgar enerjisi yatırımı son iki yılda yarı yarıya azaldı. IRA düzenlemeleri rüzgar yatırımlarının cazibesini diğer alanlarda olduğu gibi artırsa da yapısal ve politik sorunlar büyümenin önüne geçti. Açık deniz rüzgarı üreticileri, imalatçılar dev türbinleri inşa edip göndermekte zorlanırken zorlu tedarik zinciri darboğazlarıyla karşı karşıya kaldı. Doğu Kıyısı'ndaki sahil kasabalarından gelen siyasi muhalefet de rüzgar çiftlikleri planlarına çomak soktu. Biden yönetimi tarafından planlanan birçok açık deniz rüzgar projesi iptal edildi. Rüzgar açısından zengin Ortabatı’da da üreticiler de yerel halkın tepkisi ve ruhsat gibi benzer sorunlarla karşı karşıya kaldı.Rüzgar enerjisi sektörünün karşılaştığı sorunlara değinen EDP Renewables North America'nın CEO'su Sandhya Ganapathy, ABD’de rüzgar enerjisi için en uygun arazilerin kapıldığını belirterek yeni arazi edinmenin güçlüklerine işaret ediyor. Şirketlerin yeni alanlar açabilmek için rüzgar türbinlerinin görüntüsü veya sesinden rahatsız olan yerel halkı ikna etmekte zorlandığını ifade ediyor. Ganapathy, rüzgar enerjisi için gereken arazinin güneş enerjisine kıyasla 7-8 kat daha büyük olduğunun da altını çiziyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">IRA’nın geleceği ve ABD seçimleri</h2>Uzmanlar ve akademisyenler, IRA'nın büyük ekonomik etkisine rağmen geleceğinin tartışmaya açık olduğunu düşünüyor. Cumhuriyetçilerin ezici bir zaferi olsa bile, Kongre'nin yasayı tamamen yürürlükten kaldırması pek mümkün görünmüyor. Ruhsat alımı ve büyük elektrik şebekelerine erişim gibi konulardaki yasal zorluklar, avantajlardan yararlanabilecek proje sayısını azaltıyor. Her iki siyasi kanadın milletvekilleri de izin reformu için baskı yapmasına karşın henüz orta noktada buluşabilmiş değiller.&nbsp;IRA, gelecekteki bir yönetim tarafından azaltılabilecek hibe desteklerini de içeriyor. Yürürlükteki mevcut finansman kaynaklarına ek olarak henüz dağıtılmamış 33 milyar dolarlık hibe bulunuyor.

Pareto

ABD'de 2022 yılında ülke tarihinin en büyük iklim düzenlemesi olarak yürürlüğe giren Enflasyonu Azaltma Yasası, aradan geçen 2 yılda kendi ekosistemini yarattı. Ülkenin bazı bölgeleri milyarlarca dolarlık kaynak akışını lehine çevirirken bazı bölgeler ise fırsatlardan henüz yararlanabilmiş değil.  

Jodey Arrin ile ilgili hikayeler