<a fr-original-style="" href="https://www.linkedin.com/in/gulsenaytac/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Prof. Dr. Gülşen Aytaç</a>Peyzaj ve sanatın iç içe geçtiği, doğanın ve insan yaratıcılığının olağanüstü birleşimini temsil eden arazi sanatı (land art), doğayı tuval olarak kullanarak sanatsal ifadeye yeni bir boyut kazandırır. Bu sanat akımının öncüleri arasında yer alan sanatçıların eserleri, genellikle geniş açık alanlarda, doğal peyzajın bir parçası haline gelerek, izleyicilere hem görsel hem de düşünsel bir deneyim sunar. Bu çerçevede, Alberto Burri'nin Sicilya'daki "Il Grande Cretto", Michael Heizer'ın Nevada çölündeki "City", Christo ve Jeanne-Claude'un Biscayne Körfezi'ndeki "Surrounded Islands" ve Richard Serra'nın Yeni Zelanda'daki "Te Tuhirangi Contour" eserlerini arazi sanatının ikonik örnekleri arasında sayabiliriz.İtalya'nın Sicilya adasında bulunan "<a fr-original-style="" href="https://en.wikipedia.org/wiki/Cretto_di_Burri" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Il Grande Cretto</a>" (Büyük Çatlak) sanatçı Alberto Burri'nin en önemli eserlerinden biridir. 1968 Belice depreminde yıkılan Gibellina kasabasının kalıntıları üzerine inşa edilen bu devasa eser, anıtsal bir sanat eseri olmanın ötesinde, bir kasabanın trajedisini ve yeniden doğuşunu simgeler. 1984'te başlanan çalışma fon yetersizliği nedeniyle 1989'da yarıda kalmış, Burri'nin 100. doğum günü olan 2015'te tamamlanmıştır. Eser, Burri'nin doğayla etkileşim kurma ve yıkımdan yeni bir güzellik yaratma yeteneğinin bir göstergesidir. Aynı zamanda, Gibellina'nın yeniden inşası için bir umut sembolü olarak da görülür.Michael Heizer'ın Nevada çölünde, geniş ölçekli bir arazi sanatı olan “<a fr-original-style="" href="https://en.wikipedia.org/wiki/City_(artwork)" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">City</a>” çalışması ise sınırlı rezervasyon ile halka açık bir eser olmakla birlikte 1-2 yıla kadar bekleme listesi olduğu biliniyor. Eser, 1970'ten 2022'ye kadar 50 yıldan fazla bir sürede geliştirilmiş.Sıkıştırılmış toprak, kaya ve betondan oluşan tümsekler ve çukurların neredeyse tamamı, endemik bitkiler ve yaban hayatını rahatsız etmemek için minimal düzeyde müdahale yöntemleri kullanılarak bir araya getirilmiş. Chichen Itza'yı ziyaret ederken incelediği antik anıtlar, minimalizm, endüstriyel teknoloji ve diğer çalışmalardan ilham alan Michael Heizer'ın “City” çalışması, yapılmış en büyük arazi sanatları arasında bulunuyor.Sanat dünyasının yenilikçi isimlerinden olan Christo ve Jeanne-Claude'un başyapıtlarından biri olan "<a fr-original-style="" href="https://en.wikipedia.org/wiki/Surrounded_Islands" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Surrounded Islands</a>" (Çevrili Adalar) land art çalışması ise 1983 yılında Biscayne Körfezi'nde hayata geçirilmiş bir proje. Miami, Kuzey Miami, Miami Shores Köyü ve Miami Beach'i çevreleyen bu büyüleyici enstalasyon, bölgedeki on bir adayı 603.870 metrekarelik pembe dokuma polipropilen kumaşla sararak sanat ve doğanın birleşimini temsil eder. Her bir adadan körfeze doğru yaklaşık 61 metre uzanan bu kumaş, adaların çevresini takip edecek şekilde özel olarak tasarlanmıştır. Eser, iki hafta boyunca hem yerel halkın hem de ziyaretçilerin beğenisine sunulmuştur. Kara, su ve havadan ulaşılabilen bu çalışma, tropikal bitki örtüsü, Miami güneşi ve Biscayne Körfezi'nin sığ sularının renkleriyle uyumlu parlayan pembe rengi ile deneyimleyenler üzerinde derin bir etki bırakmıştır.Son olarak ise yakın zamanda kaybettiğimiz değerli sanatçı <a fr-original-style="" href="https://en.wikipedia.org/wiki/Richard_Serra" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Richard Serra</a>'nın "Te Tuhirangi Contour" eseri, 1999-2001 yılları arasında Yeni Zelanda'da Gibbs Çiftliği'nde oluşturulmuş etkileyici bir açık hava sanat çalışması olarak karşımıza çıkar. Yaklaşık 240 metre uzunluğunda ve 6 metre yüksekliğinde olan bu eser, Serra'nın bugüne kadarki en büyük heykelidir. 56 pas kaplı çelik levhadan oluşan bu devasa yapı, sanatçının sözleriyle "arazinin hacmini toplar" şeklinde betimlenirken, levhalar dikeyden 11 derece eğik bir şekilde yerleştirilmiş. Eser, doğa ile sanatın iç içe geçtiği, arazinin doğal konturlarını takip eden ve çevresel estetiğe katkıda bulunan &nbsp;anıtsal bir çalışma olarak değerlendirilir.Bu değerli eserler sanatın, doğayla uyum içinde nasıl yeniden şekillendirilebileceğine ve çevresel farkındalığı nasıl artırabileceğine dair güçlü mesajlar veriyorlar. Çevre bilinci, tarihle yüzleşme ve geleceğe umutla bakma gibi temaları işleyerek, peyzaj ve sanatın sınırlarını zorlayan land art çalışmaları, sanatı sadece insan yapımı mekânlara sıkışmış bir kavram olmaktan çıkarıp, bizleri farklı bakış açısıyla görmeye davet ediyor.

Peyzaj ile ilgili hikayeler