Geçen hafta açıklanan Grammy’lerin zirvesinde tek bir isim vardı: Taylor Swift. Amerikalı sanatçı,<a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/intl-tr/track/0V3wPSX9ygBnCm8psDIegu?si=cbaf579a56954a65" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Anti-Hero</a>’nun Grammy listesine girmesiyle 7 adaylığa ulaşan ilk şarkı sözü yazarı oldu ve 6 kez aday gösterilen Paul McCartney ile Lionel Richie’yi geride bıraktı. Ayrıca Yılın Albümü’ne aday gösterilen <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/intl-tr/album/151w1FgRZfnKZA9FEcg9Z3?si=r_7zBD_9T_KwgjrKgxrEyg" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Midnights</a> ile tüm zamanların en çok Grammy’e aday gösterilen kadın sanatçısı unvanını Barbra Streisand ile paylaştı.Öte yandan “The Eras Tour” konser filminin dünya çapında 200 milyon gişe satışı elde ettiği de açıklandı. Konser turu verilerini izleyen Billboard Boxscore, geçen yıl Swift’in Eras turnesinin 590 milyon dolar hasılat yapacağı tahmininde bulunmuştu. Ancak listeye 2024’ün sonuna kadar sürecek Latin Amerika, Asya, Avustralya ve Avrupa konserleri de eklendiğinden Swift’in, devam etmekte olan Eras turnesi kapsamında 1 milyar doları aşarak müzik tarihi açısından çok büyük bir hasılat rekoru kıracağı da açıklandı.&nbsp;Bu sırada Kanada Başbakan Justin Trudeau, Twitter’dan Taylor Swift’e daha fazla konser için neredeyse yalvarıyor ve istediğine ulaşınca da Kanada’daki performansı sırasında çocuklarıyla birlikte en öndeki yerini alıyordu. Ayrıca Swift’in gittiği bütün şehirlerde kent ekonomisine sağladığı ekonomik katkı da haberlere konu oluyordu. Chicago ve Minneapolis konserleri sırasında iki şehirdeki otel doluluk oranları tüm zamanların rekorunu kırmış, hatta bu duruma bir de isim verilmişti: “Swiftonomics.”<img src="https://images.aposto.com/2023/10/1/1699908890851.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kanye West ile açılan şöhret kapısıPennsylvania’daki küçük bir kasabadan 14 yaşında Nashville’e taşınıp burada folk müzik yapmaya başlayan Taylor Swift, pop’a kaymasıyla global anlamda bir yıldıza dönüştü. Swift, çocukluğunda bile yarışmalarda kendi eserlerini seslendiriyordu. Henüz 14 yaşındayken Sony Music’le sözleşme imzalayan en genç şarkı yazarı oldu.&nbsp;Bunların da ötesinde Swift, günümüz pop kültürünün formüllerini tamamen değiştirdi. Bugünün yıldızlarının 90’lardaki gibi sansasyonlara ihtiyacının olmadığını kanıtladı. Fakat global anlamda adını duyurması da bir önceki kuşaktan hakkında konuşturmayı çok iyi bilen biri, Kanye West sayesinde oldu. West, 2009’daki MTV Müzik Ödülleri’nde Taylor Swift’in ödül konuşması sırasında mikrofonu alarak, ödülü hak edenin Beyoncé’nin<a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=4m1EFMoRFvY" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Single Ladies</a> klibi olduğunu söyledi. Bu anı, hayatının en büyük şoke oluşu olarak adlandıran Swift ise daha sonra yaptığı bir şarkıyla Kanye’ye cevabını verdi. Tam da onun kuşağından beklenen stratejik bir adımla…Baby boomer’larla Gen Z’nin kesişim noktasıFazla kuralcı, fazla üretken ve fazla zeki Taylor Swift, 2006’daki ilk albümünden bu yana endüstrideki birçok rekoru kırdı. Hem kültürel hem de ekonomik açıdan mutlak bir güç merkezi hâline geldi. Plak şirketlerinin büyük patronlarını aşarak kendi müzik imparatorluğunu kurmayı başarabilen nadir kadın sanatçılardan oldu. Plak şirketiyle müzik hakları konusunda yaşadığı anlaşmazlığı geride bırakmak için eski şarkılarını yeniden kaydederek, farklı bir adla yayınladı.Swift’in başarısı, bugün tüm dünyada derslere konu oluyor. Avustralya ve Yeni Zelanda’daki üniversiteler “Swiftposium” adını taşıyan konferanslar düzenliyor; “Taylor Swift’in Kültürel Etkisi” konulu makaleler yazılıyor.“Swiftie” diye anılan hayranları, bu gücün arkasında, Swift’in kelimeler ve metaforlar yoluyla duygularıyla kurabildiği bağın yattığını söylüyorlar. Sosyal medyada Swift’i neden sevdiklerini şu sözlerle dile getiriyorlar: “30’lu yaşlarımdayım ama oturup onun ergenlik çağında yazdığı bir şarkıyı dinleyebiliyorum ve bu şarkı beni lise yıllarıma götürüyor. Taylor’ı dinlediğinizde sanki odada sizinle yalnızmış gibi hissediyorsunuz. Yakın hissettiriyor ve aynı zamanda akılda kalıcı.”Swift’in şarkıları, sinematik bir hikaye anlatımına sahip. Zaten kendisi de şarkılarını yazarken, insanların onun günlüğünü okuyormuş gibi hissetmesini amaçladığını söylüyor. Hayranlarının ona bu kadar yakın hissetmesinin nedenlerinden biri de bu. O da prodüktörlerini değiştirmesine rağmen, müzikal tarzında birkaç dize dinledikten sonra dinleyicisini ele geçiren şarkı sözlerini asla değiştirmiyor.&nbsp;Aslında bu şarkı yazım tarzının en büyük örneği Bruce Springsteen’di. Zaten Swift’in bugün sahip olduğu etki de Springsteen’in “baby boomer” kuşağı üzerindeki etkisiyle benzerlikler gösteriyor.&nbsp;Gençlerin Taylor merkezli psikolojik meseleleri&nbsp;Taylor Swift,<a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/intl-tr/track/6AtZLIzUINvExIUy4QhdjP?si=ef728d34e9414b99" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;I Knew You Were Trouble</a>,<a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/intl-tr/track/1P17dC1amhFzptugyAO7Il?si=20e06047e1d64b34" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Look What You Made Me Do</a>,<a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/intl-tr/track/3CeCwYWvdfXbZLXFhBrbnf?si=2f8dfc0f4c954a3b" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Love Story</a>,<a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/intl-tr/track/1u8c2t2Cy7UBoG4ArRcF5g?si=008a7a435ca64975" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Blank Space</a> ve<a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/intl-tr/track/0V3wPSX9ygBnCm8psDIegu?si=aaf835bad75248f7" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Anti-Hero</a> gibi şarkılarıyla kitlelere ulaşmayı bildi. Yeri geldiğinde ise kendisini asla dinlemeyecek bir grubu, indie’nin güçlü isimleri Bon Iver ve The National’la birlikte çalıştığı <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/intl-tr/album/2fenSS68JI1h4Fo296JfGr?si=U0pFh7XJTquyXEEBzOOgUg" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">folklore</a> albümüyle müziğine çekti. Böylece kendi evrenini yarattı. Bu evren, şarkıların içindeki mesajların, takipçilerinin Instagram gönderilerindeki yorumlarında gizlendiği; albümlerinin bilgi metinlerine yerleştirilen gizli mesajların hayranlar tarafından çözülmeye çalışıldığı bir evren.<img src="https://images.aposto.com/2023/10/1/1699908949799.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Psikiyatrist Dr. Suzanne Garfinkle-Crowell, Haziran ayında New York Times’a yazdığı bir<a fr-original-style="" href="https://www.nytimes.com/2023/06/17/opinion/taylor-swift-mental-health.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;makalede</a> ABD’de genç kadınların “Taylor merkezli” psikolojik kaygılar yaşadığından bahsediyordu. Garfinkle-Crowell’e göre, gençler Swift’i ablaları gibi görüyor; hayatlarıyla ilgili onun şarkı sözlerinden ilham alıyor. Psikiyatrist, Swift’in terapi odasındaki etkisini şöyle anlatıyordu: “Taylor merkezli terapi meseleleri doruk noktasına ulaştı. ‘O sahneye çıkmadan önce nasıl sakin kalacağım,’ ‘Konserden önce Covid’e yakalanmak istemediğimden bugün uzaktan terapi yapmam gerekiyor,’ ‘Her şey bittikten sonra normal hayatıma nasıl döneceğim’ sorularını işittim. Sakinleşmeleri gerektiğini söylüyorlardı. Swiftmania, gençliğimde müzik dinlerken deneyimlediğim sarhoşluktan çok farklı. Peki, ‘Swiftie’ler kim? Sağlıklı bir nezaket ve adaletle büyümüş, duyarlı, hırslı ve biraz da mükemmeliyetçiler. Gençler birçok nedenden dolayı acı çekiyor. Swift, şarkılarında yalnızca zorbalığa değil, dışlanmaya da parmak basıyor...”Tüm gücü elinde tutuyorTaylor Swift, Michelle Obama’ya göre “kadın hareketinin ikonu”, ABD seçimleriyle ilgili tweet’leriyle rahatsız ettiği Donald Trump’a göreyse “sinir bozucu” biri. Tüm bu yorumlar, onu 2016’ya kadar siyasi konularda koruduğu sessizlikten çıkarıp politik bir figür hâline getirdi. Taylor Swift bu sırada, müzik hakları konusundaki anlaşmazlık yaşadığı plak şirketi yüzünden eski şarkılarını yeniden kaydetmiş ve ekonomik anlamda da tüm gücü eline almıştı. Sanatçı, şu sıralar, Amerikan futbolunun en büyük yıldızı Travis Kelce’yle yaşadığı aşkla ilk kez “power couple” etiketine de ulaştı. Endüstrilerinde zirveye yükselen iki isim, el ele ilk kez görüldüklerinde “güçlü bir çift”in tanımını yeniden yaptılar.&nbsp;Öte yandan kendisini “Kusursuz bir pop yıldızı nasıl olmalı” sorusunun tüm cevaplarını kapsayacak şekilde tasarlaması, bir çevrenin de ondan nefret etmesine neden oldu. Taylor Swift’in buna da cevabı vardı: “Başkaları sana güldüğünde ya da senin hakkında şaka yaptığında, bu senin kendine güldüğün zamanki kadar komik değil.&nbsp;Benim de kusurlarım var.” Peki, bunlar gözle görünüyor mu?<img src="https://images.aposto.com/2023/10/1/1699908971633.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bana gelince, her ne kadar albümlerini dinlesem, bu devasa ekonomiye dair çıkan haberleri hayretler içinde kalarak okusam, belgesellerini izlesem de Taylor Swift’in müziğinde kendimi bulamıyorum. 80’lerin cesur şarkı sözleri ve özgür sahne şovlarıyla gelecek kuşaklara kapı açan, 90’ların içinden geldiği gibi hareket edip tüm kusurlarını açık eden pop yıldızlarına alışmış bir kuşaktan geliyorum. Bu yüzden de Taylor Swift’in şarkılarında ve sahnesindeki o güçlü Amerikan imgelerine kapılıp gidemiyorum. Fakat Swift’in bu kadar uzun ömürlü olmasını sağlayan şeyin müzikal yeteneğinin ötesinde imajını yeniden şekillendirme yeteneği olduğunu da es geçmemek lazım.&nbsp;Okuduğum bir makale, Swift’in sırrıyla birlikte benim hislerimi de dile getiriyor: “O bir yılan–olumlu anlamda. Derisini değiştiriyor ve günümüz kültürüne uyum sağlayacak şekilde kendisinin yeni bir versiyonuna dönüşüyor. Bundan sonra ne olacağını asla bilemezsiniz, hayranlarını bu kadar meşgul eden de bu."

Duende

Taylor Swift, günümüzün en büyük pop yıldızı. Bir Amerikan rüyasını andıran kariyeri her gün kırdığı rekorlarla üniversitelerde araştırmalara konu oluyor; ekonomileri şekillendiriyor. Peki bu hikayenin bu denli ilham verici olmasının sırrı nerede?

folk müzik ile ilgili hikayeler