OpenAI'ın CEO’su Sam Altman’ın teknoloji dünyası için alevli başlayan yılın ilk haftasında attığı tweet’ler yine çok konuşuldu. Bu tweet’ler singularity yani tekilliğe yaklaşmış olmamızdan bahsediyordu ve simülasyon teorisine bir gönderme yapıyordu.&nbsp;Bilimkurgu meraklıları bu söylemlere heyecanlanırken konunun etik tarafını çalışan bilim insanları endişelerini dile getirmeye, X platformundaki teknoloji takipçileri ise hummalı bir tartışmaya başladılar. AGI, yani genel yapay zeka tartışması henüz bitmemişken yeni bir tartışmanın çerçevesini çizen yeni kavramlara heyecanlı bir adım atıyoruz.Önce Sam Altman'ın şifreli tweet'leriyle başlayalım:<img src="https://images.aposto.com/2025/0/1/1736746244432.png" width="550" height="231" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.38" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">İlk tweet'te Altman "Her zaman altı kelimelik bir hikaye yazmak istemiştim. İşte karşınızda: Tekilliğe yakın; hangi taraf olduğu belirsiz" diyordu.<img src="https://images.aposto.com/2025/0/1/1736746244502.png" width="550" height="143" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="3.85" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">İkincisi ise simülasyon hipotezine gönderme yapıyordu: "Bu ya 1. simülasyon hipoteziyle ya da 2. kalkıştaki kritik anın ne zaman yaşandığını bilmenin imkansızlığıyla ilgili olmalı, ama başka birçok şekilde de işe yaramasını seviyorum."<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Simülasyon teorisi, evrenin sadece bir "simülasyon" olabileceği varsayımına dayanıyor. Tekillik ise yapay zekanın insan zekasını geçeceği bir anın kaçınılmaz olduğu önermesinde bulunuyor. Sam Altman, tweet’lerinde işte bu anın gelmiş olabileceğini ima ediyor.</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Simülasyon teorisi ve Tekillik (Singularity) nedir?</h2>Simülasyon teorisi, yaşadığımız gerçekliğin aslında bir ileri medeniyet tarafından oluşturulmuş bir bilgisayar simülasyonu olabileceğini öne sürüyor. Yani fiziksel dünyamız bir "gerçeklik" değil, bir tür sanal gerçeklik olabilir. Odak noktasına gerçekliğin doğasını alıyor ve evrenimizin fiziksel mi, yoksa yapay bir dünya mı olduğunu sorguluyor.Simülasyon teorisi, ileri düzey bir yapay zekanın veya teknolojik bir medeniyetin bu simülasyonu yaratabileceği varsayımını içermesi bakımından Sam Altman’ın tweet’lerine konu oluyor.Tekillik ise yapay zekanın ve teknolojinin insan yaşamını dönüştürmekle kalmayıp, kendi başına daha güçlü sistemler yaratabileceğini öngörüyor.Bu noktada teknolojik değişim, insanın kontrolünden çıkıyor ve kendi kendine hızlanarak devam ediyor; insan zekasını aşıyor. Yapay zekanın kontrolü tamamen ele almasını ve insan yaşamını kökten değiştirmesi fikrini savunuyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yani Simülasyon Teorisi, yaşadığımız gerçekliğin doğasını sorgularken, Tekillik teknolojinin gelecekte ulaşacağı potansiyel zirveyi tanımlıyor.</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Peki bu iki kavram birbirine nasıl bağlanıyor?&nbsp;</h2>Fütürist yazar Ray Kurzweil yapay zeka, tekillik ve simülasyon üçlemesine dair şöyle diyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">"Eğer bir gün yapay zeka, tekillik noktasına ulaşırsa o kadar güçlü hâle gelebilir ki kendi evrenlerini veya simülasyonlarını yaratabilir. Belki de bizim yaşadığımız dünya, bir önceki tekillik aşamasına ulaşmış bir yapay zeka tarafından yaratılmış bir simülasyondur. Bu iki kavram farklı olsa da ikisi de teknoloji ile insanlık arasındaki ilişkiye dair temel sorulara odaklanır. Hem simülasyon teorisi hem de tekillik teorisi, gerçeklik nedir ve insanlığın yeri neresidir?" gibi derin felsefi sorular sormayı gerektirir."</blockquote>Ray Kurzweil, Google'da mühendislik direktörü olarak görev yapmış ve yapay zeka teknolojilerinin geliştirilmesine katkıda bulunmuş bir isim. Tekillik Yakın: İnsanlar Biyolojiyi Aştığında (The Singularity Is Near: When Humans Transcend Biology) adlı kitabında, tekillik döneminin 2045 yılında geleceğini öngörüyor.&nbsp;Kitaba göre, teknolojik gelişmeler birikerek hızlanıyor ve her yeni buluş, bir sonraki devrimi hızlandırıyor. Bu nedenle, yapay zeka ve diğer teknolojilerin gelecekteki etkileri tahmin edilenden çok daha büyük olabilir.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Gelecek şoku</h2>Bu etkinin çok daha büyük olacağına inanan bir diğer fütürist de Alvin Toffler. 1970 yılında yazdığı Şok: Gelecek Korkusu (Future Shock) adlı kitabında anlattığı “Gelecek Şoku Teorisi” ile doğrudan yapay zeka ve tekillik konularına değinmese de teknolojinin toplum üzerindeki etkilerinde yapay zeka ile ilgili çıkarımlar yapmaya olanak tanıyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2025/0/1/1736748452410.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.26" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> Toffler, insanlar teknolojinin getirdiği değişimlere ayak uyduramadığında “gelecek şoku”&nbsp;yaşanacağını savunuyor. Konu, Sam Altman’ın tekilliğe yaklaşmış olmamızla ilgili yorumuyla birleşince, yapay zekanın yaygınlaşması üzerine toplumsal yabancılaşmanın ve insani bağlara ihtiyacımızın artmasıyla da paralellik gösteriyor. Etki alanı da düşünüldüğünde Altman, belki de toplumu yavaştan tekilliğe hazırlamanın planlarını yapıyor.&nbsp;Hatırlarsanız geçen yıl Sam Altman, atom bombasının mucidi “<a fr-original-style="" href="https://www.businessinsider.com/sam-altman-openai-manhattan-project-scale-ambition-agi-oppenheimer-2023-4" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Oppenheimer</a>”a benzetilmişti. Zaten yapay zekanın gelişimini de nükleer zincirleme reaksiyonlara benzetmek yaygın bir metafor. "Bu gelişim bir kere başladı mı durdurulamaz hâle gelebilir" deniyor. 1940'larda nükleer silahlar geliştirilirken bilim insanları, zincirleme reaksiyonun atmosferi tutuşturabileceği ve dünyayı yok edebileceği endişeleriyle yaşamışlardı. O zamanki gibi bugün de yapay zeka benzer korkuları tetikliyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Patlamaya hazır zeka</h2>Yapay zeka tekilliği, zekanın kendi kendisini geliştirmesiyle sürekli bir gelişme/patlama yaşaması anlamına geliyor. İnsan beyninin ise bu seviyede bir zeka patlaması yaşaması muhtemel değil çünkü evrimsel gelişimimizi tamamlayalı çok oldu. Ancak Sam Altman'ın tweetleri, bu patlamanın yapay zeka sistemlerinde, yani bir bakıma OpenAI sunucularında, bulutta, hatta küçük bir çipte meydana gelebileceğini düşündürüyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Peki bu patlama başladı mı, yoksa hâlâ eşiğinde miyiz? İşte Sam Altman'ın “hangi tarafta olduğu belli değil” yorumu, bu sorunun tam da merkezinde duruyor.</li></ul>Altman'ın ikinci tweet’inde bahsettiği “simülasyon hipotezi” tam anlamıyla bir zihin oyunu gibi dursa da Elon Musk'ın da sık sık dile getirdiği bu hipoteze göre gerçek dünyada değil, ileri bir zekanın kodladığı sanal bir evrende yaşıyoruz. Bunun tam tersini savunanlar ise yine Matrix filmini örnek <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/gercekle-ruya-arasindaki-o-bulanik-sinir-etkilesim-yanilgisi" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">göstererek</a> “Eğer ileri yapay zeka bu kadar gelişseydi insanlığın böyle bir filmi yapmasına izin verir miydi?” sorusunu ortaya atıyor.Bilimkurgu gibi görünseler de her iki teorinin de akademik düzeyde ciddiye alınan tartışmalar olduğunu da yineleyelim.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Biz “Tekilliğin” hangi dönemindeyiz? </h2>Yapay zeka tekilliği teoride üç döneme bölünüyor:<ol fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tekillik Öncesi (Pre-Singularity AI era): Yapay zeka gelişiyor ancak henüz insanı aşacak bir noktada değil.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Devam Eden Tekillik (Underway-Singularity AI era):&nbsp;Yapay zeka tekilliğe ulaştı ve sürekli gelişmeye devam ediyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tekillik Sonrası (Post-Singularity AI era):&nbsp;Yapay zeka dünyayı tamamen dönüştürdü, belki de insanlık bu sürecin sadece bir parçasıydı.</li></ol>Sam Altman'ın tweetleri, birinci dönemden ikinciye geçişin sınırlarını tartışıyor gibi görünüyor. Ancak simülasyon teorisine göre belki de üçüncü dönemi yaşıyoruz ve farkında bile değiliz.&nbsp;Yapay zeka, kuantum bilgisayarlar, robotik gelişmeler ve çip savaşlarındaki rekabet, insanüstü yapay zekaların kendi simülasyonlarını yaratacakları bir geleceğe doğru mu ilerliyor? Bunu düşünmek tüyler ürpertici olduğu kadar heyecan verici, belki de sadece bir şirketin CEO’sunun tweet’lerinde gizli.&nbsp;

Quando AI

Yapay zeka, kuantum bilgisayarlar, robotik gelişmeler ve çip savaşlarındaki rekabet, insanüstü yapay zekaların kendi simülasyonlarını yaratacakları bir geleceğe doğru mu ilerliyor? Sam Altman'ın son tweet'leri üzerinden tekillik ve simülasyon teorileri...

Ülasyon ile ilgili hikayeler