aposto-logoÇarşamba, 7 Haziran 2023
aposto-logo
Çarşamba, Haziran 7, 2023
Aposto Üyelik

Dolar kuru, 20 lirayı aştı

Türk Lirası, ABD doları karşısında ilk kez 20 seviyesine geriledi

Dolar kuru, ilk kez 20 lira seviyesinin üzerine çıktı. Cumhurbaşkanlığı ikinci tur seçimlerinden önceki son işlem gününde dolar kuru bankalararası piyasada sabah seansında 20,47 liraya kadar yükselerek rekor kırdı.

  • Kapalıçarşı'da 21 liranın üzerinde görülen dolar fiyatı, birçok büyük bankada ise 21,5 ila 22 lira seviyesinde seyretti.

Bir adım geriden: Türk lirası, 2023 yılının başlangıcından bu yana %7’ye yakın değer kaybederken; yüksek enflasyonun ve Merkez Bankası’nın ortodoks politikaların aksine faiz oranlarını düşürmesinin etkisiyle 2022 yılında değerinin yaklaşık %40'ını kaybetmişti.

Arka plan: Seçim sonrası ekonomi politikalarına ilişkin belirsizlik, Merkez Bankası'nın kararlarıyla dolar satışında uygulanan baskılar, kurda yükseliş beklentisiyle artan talep, yüksek cari açık ve ticaret açığına rağmen TCMB rezervlerinin tükenme noktasına gelmesi, kurun yukarı yönlü hareket etmesinde etkili oldu.

Geniş açı: Merkez Bankası'nın net uluslararası rezervi, 2002 yılından bu yana ilk kez negatif olarak gerçekleşti. TCMB verilerine göre, net rezerv 18 Mayıs haftasında 2,5 milyar dolar daha gerileyerek -0,2 milyar dolar seviyesine düştü. Swap harici net rezerv de gerileyerek -60,3 milyar dolar olarak hesaplandı.

Türkiye'nin risk primini gösteren 5 yıllık kredi temerrüt takası (CDS), 23 Mayıs Salı günü 700 baz puanı aşarak Ekim 2022'den bu yana en yüksek seviyeye yükselmiş; 12 Mayıs’ta 482’ye kadar gerileyerek son 2 yılın en düşük seviyesini gören risk primi, ilk tur seçimlerinin ardından %20’den fazla artmıştı.

Öte yandan: TCMB, Perşembe günü yapılan Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında politika faizini %8,5 seviyesinde sabit tuttu.

Beklentiler: Kurumların beklentileri de genellikle bu etkenler nedeniyle döviz kurlarında seyrin yukarı yönlü olması yönünde.

  • Geçtiğimiz haftalarda Türk lirasına ilişkin bir analiz yayımlayan ABD merkezli yatırım bankası Goldman Sachs, cari açıkta 2018 ve 2019 yıllarında olduğu gibi bir düzeltme olmaması hâlinde liranın %13 değer kaybetmesi gerektiğini hesapladıklarını ifade etmişti.
  • HSBC’nin Türkiye'de seçim sonuçlarına ilişkin yayımladığı raporunda ise 2023 yıl sonu için dolar/TL beklentisi 24'e yükseltilmiş ve seçimleri kimin kazandığı farketmeksizin yılın ikinci yarısında dövizde güçlü bir düzeltme yaşanacağı tahmininde bulunulmuştu.

Önlemler: TCMB bu görünüme karşın döviz kurunun yükselmesini önleyici birtakım makroihtiyati tedbirler uyguluyor. 

  • Kurum, geçtiğimiz hafta getirdiği düzenleme ile bankaların gerçek kişiler için dövizden dönüşüm hedefini %5’ten %15’e yükseltti. Hedefi tutturamayan bankalara ise eksik kalan tutar kadar menkul kıymet tutma yükümlülüğü getirildi.
  • Uygulanan düzenleme sonucunda bankaların vadeli mevduat için teklif ettikleri faiz oranları bir hafta içinde büyük bir sıçrama yaptı. Öyle ki; TCMB verilerine göre mevduatların büyük bölümünü oluşturan 1-3 ay arası ortalama vadeli mevduat faizleri %30 düzeyini aşarak Ekim 2003’ten bu yana en yüksek seviyeyi kaydetti.

İddialar: Ekonomi gazetesinden Merve Yiğitcan’ın haberine göre, bankalar kurumsal müşterilerine günlük bin ila 5 bin dolar arası döviz alım limiti verirken, saat 11.00’dan sonra döviz satışı yapmıyor. Bankalardan döviz alamayan firmalar ise ihtiyaçları olan dövizi bankalararası kurun çok üzerinde bir bedel ödeyerek serbest piyasadan temin ediyor. Bu durum reel sektör firmalarının döviz maliyetlerini artırırken, ithalat tarafında sıkışıklığa neden olarak ekonomik aktivitenin gerilemesine neden oluyor.

  • Merkez Bankası’nın, Pazartesi günü bazı bankaların yetkililerini çağırarak ikincil piyasalardan Eurobond alması talimatı verdiği iddia edildi. Bloomberg'den Kerim Karakaya’nın haberine göre, TCMB’nin bu kararına neden olarak borçlanma maliyetini dengede tutmak ve Türkiye'nin kredi risk primindeki (CDS) artışı önlemek gösterildi.

Hikâyeyi beğendiniz mi? Paylaşın.

Hikâyeyi beğendiniz mi?

Kaydet

Okuma listesine ekle

Paylaş

Nerede Yayımlandı?

📬 1 dolar = 20+ TL

Yayın & Yazar

Aposto Günsonu

Hafta içi her gün 18.30’da o gün dünyayı ve Türkiye'yi şekillendiren gelişmeler e-posta kutunda. Kısa, yalın, öz.

;