6 Ağustos Cumartesi sabahından herkese günaydın. Bugün bültende KPSS skandalı ve dünya genelinde etkili olan enflasyon baskısı ile, Serbest Köşe'de Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu Başkanı Canan Güllü'nün İstanbul Sözleşmesi'nin iptaline yönelik değerlendirmeleri yer alıyor.

Günün podcast önerisi: Politika yayınımız Spektrum'un her hafta yayımlanan anketleri değerlendirdiği ve analizleri paylaştığı "Son Düzlük" podcast'inin ilk bölümü "Görev Onayı" yayında! Şimdi dinleyin.

Mutlu hafta sonları!

Haftayı Geri Sar

• KPSS, "çalıntı soru" iddialarının ardından iptal edildi. ÖSYM Başkanı Prof. Dr. Halis Aygün Resmî Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararıyla görevden alındı.

• TÜİK verilerine göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yıllık bazda %79,6 arttı. ENAG temmuz ayı tüketici enflasyonunu %176 olarak açıkladı.

• CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, "Helalleşme Buluşması" kapsamında 2011 yılında 34 kişinin öldürüldüğü Şırnak'taki Uludere'ye gitti, hayatını kaybedenlerin aileleriyle görüştü.

• ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, Tayvan'ı ziyaret etti. Tayvan Savunma Bakanlığı, ziyaretin ardından Çin'in ada çevresinde gerçekleştirdiği askerî tatbikat kapsamında birden fazla balistik füzenin ateşlendiğini bildirdi.

• İstanbul'da imzalanan tahıl anlaşması kapsamında, tahıl taşıyan ilk gemi Ukrayna'nın Odesa limanından ayrıldı, İstanbul'da gerekli kontrollerin yapılmasının ardından Lübnan'a gitmek üzere yola çıktı.

• Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu, temmuz ayında erkekler tarafından 24 kadının öldürüldüğünü, 20 kadının ise şüpheli bir şekilde ölü bulunduğunu açıkladı.

• CHP milletvekillerinin, sağlık çalışanlanlarına şiddet konusunu görüşmek amacıyla olağanüstü toplantıya çağırdığı TBMM Genel Kurulu yeterli çoğunluk sağlanamadığı için toplanamadı.

• Ankara'da cemevlerine düzenlenen saldırılara ilişkin gözaltına alınan üç kişiden biri tutuklandı.

• Kosova'da yürürlüğe girmesi beklenen kimlik kartı ve plaka zorunluluğuna ilişkin yasa ülkedeki Sırp vatandaşların tepkisine neden oldu. Kosova'nın kuzeyinde yaşanan gerginliklerin ardından Sırbistan Cumhurbaşkanı Vučić "Ne pahasına olursa olsun barışı korumaya çalışalım." dedi. Yasanın yürürlüğe girmesi eylüle ertelendi.

• Yıllık enflasyon, enerji ve gıda fiyatlarındaki artışın etkisiyle Avro Bölgesi'nde temmuz ayında %8,9'a, OECD ülkelerinde ise haziranda %10,3'e yükseldi.

• El Kaide lideri Eymen El-Zevahiri'nin, ABD tarafından Kabil'de düzenlenen operasyonla öldürüldüğü aktarıldı.

• TOGG CEO'su Mehmet Gürcan Karakaş, yerli otomobilin 2023'ün ilk çeyreğinde Türkiye'de, 18 ay sonra Avrupa'da satışa çıkacağını duyurdu.

• ABD'de maymun çiçeği hastalığı nedeniyle acil durum ilan edildi.

• Irak'ın Bağdat kentinde, Mukteda es-Sadr yanlılarının Yeşil Bölge'ye girmesinin ardından İran destekli Başbakan adayı olarak Muhammed Şiya es-Sudani'nin destekçilerinin de bölgeye girdiği aktarıldı.

Serbest Kürsü

Biz kadınlar İstanbul Sözleşmesi'nden vazgeçmiyoruz

Canan Güllü
Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu Başkanı

Ülkemizde 2012 yılında kabul edilen ve 1 Ağustos 2014 tarihinde yürürlüğe giren "Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile içi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi" yani kısaca Uluslararası İstanbul Sözleşmesi biz kadın STK'ları tarafından "kadınların anayasası" olarak kabul edilir.

Önleme, koruma, kovuşturma ve politika üretme ayaklarından oluşan bu uluslararası sözleşme, sorunun oluşmadan önlenmesini amaçlayan mekanizmalarla, kadın-erkek eşitliğini sağlamaya yönelik bir direktifler yönergesidir. Birbirini tamamlayan ve besleyen, sahadaki çakıl taşlarını temizleyerek yolları açan saha deneyimlerinin yansımalarıdır. Sorunların tespiti ve çözüme yönelik mekanizmalarla devlet iradesinin önleme kararlılığı ile tamamlanmış bir belge olması onu önemli kılar.

Bu yüzden ortak kararlılıkla tamamen yerli ve millî bir belgedir İstanbul Sözleşmesi. Ancak siyasi saiklerle kabul tarihinden itibaren uygulanmamış ve nihayetinde Cumhurbaşkanı imzası ile hukuksuzca yürürlükten kaldırılmıştır.

Bir adım geriden: Nahide Opuz

Biraz geriye dönelim ve 1990 yılında henüz şiddetin şikâyete bağlı olduğu yıllardan bir vaka hatırlayalım birlikte. Diyarbakır ilinde dinî nikahla bir birliktelik yaşayan Nahide Opuz defalarca uğradığı şiddet sonrası kolluğa gitmiş, ancak şikâyet etme cesaretini gösteremediği için gerisin geri şiddete uğradığı eve ve onu döven erkeğin yanına dönmek zorunda kalmıştır; çünkü eğer şikâyet ederse onu koruyacak yasal mevzuatın yokluğu Nahide Opuz'u çaresizlik içinde bırakmaktaydı.

Nihayetinde koca 7 bıçak darbesiyle sonuçlanan bir şiddet sonrası kasten yaralama suçu ile yargılanmış, kısa bir süre ceza almış ve yargılaması 8 taksitte ödenmek üzere 800 lira para cezasıyla tamamlanmıştır. Geçen süre içinde hapisten tehditler alan Nahide annesini de yanına alarak şehri terk etme kararını hayata geçirdiği zaman da tahliye olan fail koca eşyaların yüklü olduğu kamyoneti yoldan çevirmiş ve Nahide'yi yaralayarak annesini katletmiştir.

Yargılama sürecinde verilen cezanın azlığı nedeniyle davacı taraf bu kez de iç hukuk yollarına başvurmuş ve orada da hukukun işlemediğine tanıklık edilmiştir. İç hukuk yollarının tükenmesi sonucu dava AİHM'e taşınmıştır. Uzun soluklu süreç sonucunda AİHM tarihinde ilk defa vatandaşının hayatını koruyamayan devlet olarak Türkiye'yi tazminata mahkûm etmiştir.

Çağdaş demokrasi adımı: İstanbul Sözleşmesi

2000'li yılların başı ve iktidarda AKP hükümeti vardır. Avrupa Birliği üyeliği için uyum yasaları çıkarılmaktadır ve Avrupa Konseyi dönem başkanlığı Türkiye'dedir. "İşte tam zamanıdır" denerek ve şiddetsiz bir Avrupa dileyerek ülkelerin kapıları çalınmış ve ilk imzacısı olmakla övündüğümüz İstanbul Sözleşmesi üye devletlerin imzasına açılmıştır. Türkiye de bir bayram havası vardır.

Nahide Opuz utancını ortadan kaldırmakla kalmayacak aynı zamanda Avrupa'dan da bir adım önde olacaktık. Atatürk'ün seçme ve seçilme hakkıyla kendi kadın nüfusuna yasal haklar tanımış Türkiye yine yeniden çağdaş demokrasi adımını atmıştı böylelikle.

Ancak iktidara gelmek için demokrasi trenine binerken özgürlükten, modern yaşamdan, eşitlikten söz edenlerin iktidara geldiklerinde takındıkları tavırla henüz karşılaşmamıştık.

Sözleşme TBMM'de neredeyse havai fişeklerle kutlanmasına rağmen bir gariplik vardı. Sözleşme mekanizmaları hayata geçmiyordu. İç hukukta uluslararası sözleşmeleri destekleyecek yeni yasal mevzuat hazırlanırkenki adı "Kadına şiddetin önlenmesi" iken parlamentoya onaya geldiğinde adı "Ailenin Korunması ve Kadına Şiddetin Önlenmesi" olmuştu. İşin içine aile girmiş ve eşitlik rafa kalkmıştı.

"Biat et, rahat et"

Kadınlar evde, sokakta, iş yerinde, her yerde incir çekirdeğini doldurmayan sebeplerden öldürülmeye başlandığı zamanlarda önleyici politikalar yoktu. Ailenin tamamlayıcı unsuru kadınlar "biat et, rahat et" felsefesine feda ediliyorlardı. Bu da yetmezmiş gibi sözleşme iç siyasetin pazarlık malzemesi yapılmış ve Saadet Partisi Disiplin Kurulu üyesi Oğuzhan Asiltürk tarafından İstanbul Sözleşmesi'nden vazgeçilmesi hâlinde tabanın AKP oy vereceği konuşulmuştu bir buluşmada.

Talepten gerçeğe

Akla hayale sığmayan bu talep gerçek oldu ve 21 Mart 2021 günü Resmî Gazete'de Cumhurbaşkanının tek başına kararı ile sözleşmeden çekilme kararı yayımlandı.

Hepimiz şaşkındık. 2008-2021 yılları aralığında 3 bin 750 kadının katledildiği ülkemizde sözleşmeden vazgeçmek akıl işi değildi.

Yaklaşık 220 kurum ve kişi tarafından kararın iptali yönünde Danıştay’a dava açıldı. Bu davaların bir kısmı duruşmalı olarak yapıldı. Danıştay salonunda yaklaşık 40 kişi ve kurumun duruşması oldukça yoğun bir katılımcıyla takip edildi. 4 kez yapılan toplu duruşmaların savcıları mütalaalarında istemin haklı olduğu ve kararın iptali yönünde görüş bildirdi.

Ancak Danıştay 5/2 oylama ile bu hukuksuz kararı onayarak ona meşruiyet sağlamıştır. Bu onama;

Anayasamızın 90. maddesi, uluslararası sözleşmelerin yürürlükten çekilme durumlarında sözleşmenin kabul edildiği şekliyle, yani parlamento kararıyla çekilmesini gerekli kılar. Bu kararla Danıştay, Anayasa'ya "darbe" yapmıştır.
Parlamentonun yetkileri gasp edilmiş olup TBMM’ye "darbe" yapılmıştır.

Ülkede hukuk katledilmiştir; hem de yüksek mahkeme eliyle. Ayrıca tek adam rejimiyle bir gece uluslararası sözleşmelerden çekilme riski kapımızın önünde tehlike olarak, patlamaya hazır bir bomba olarak bırakılmıştır.

Kim bilir hangi gizli görüşmelerde nelerin pazarlıkları yapılacaktır. İşin bu kısmın bilemeyiz; ama bildiğimiz bir şey varsa o da bu ülkenin kadınları öyle kolay pes etmez.

Bu karara itiraz yolu açıktır. Hukuki olarak yola devam ederken sahada mücadeleye devam edeceğiz.

İstanbul Sözleşmesi'nin önleme politikalarını sürdürmek için yerel yönetimlerle iş birliklerimize ve özel sektörle zihniyet değişimi çalışmalarımıza hız kesmeden devam edeceğiz.

Çünkü biz biliyoruz ki mücadele kazandırır.

Biz kadınlar, İstanbul Sözleşmesi'nden vazgeçmiyoruz.

_{Not: Serbest Kürsü'de yer alan tüm görüşler yazarlara ait olup, Aposto'nun editoryal bakış açısını yansıtmamaktadır.}

Hikâyeyi beğendiniz mi? Paylaşın.

Sanat

• British Journal of Photography ve 1854 Media tarafından verilen "Female in Focus" (Kadın odaklı) Fotoğrafçılık Ödülleri sahiplerini buldu. Etkinlikte bu yıl öne çıkan temalar; hayatta kalma, demans ve boşanma oldu.

Female in Focus

Nedir? Araştırmalar, fotoğrafçılık öğrencilerinin %70 ila %80'inin kadın olduğunu; ancak profesyonel fotoğrafçıların yalnızca %13 ila %15'ini kadınların oluşturduğunu gösteriyor. Kadınlara bu sektörde daha fazla alan açmayı amaçlayan etkinlik, fotoğrafçılık sektöründe cinsiyet eşitsizliğine dikkat çekmeyi amaçlıyor.

• Çin İmparatorluğu'na ait eserlerin yer aldığı en önemli koleksiyonlarına ev sahipliği yapan Taiwan's National Palace Museum'ın, Pekin'in saldırı ihtimaline karşı eserleri koruma yöntemleri üzerine çalıştığı aktarıldı. Kurum geçtiğimiz hafta eserleri tahliye etmek için ilk "savaş sırasında müdahale tatbikatını" gerçekleştirmişti.

Just do it.

• İzmir’in Bergama ilçesindeki Pergamon Antik Kenti'nde bir asır önce bulunan, Olimpos tanrılarından önceki mitolojik döneme dayanan, "zafer tanrıçası" Nike Heykeli, İzmir Arkeoloji Müzesi'nde sergiye çıkarıldı.

• Kosova'da düzenlenen Göçebe Avrupa Bienali "Manifesta 14'ün" açılışında konuşan kurucu direktör Hedwig Fije, etkinliği 2028'de Ukrayna'da düzenlemeyi planladıklarını açıkladı.

• James Bond serisinin "No Time To Die" filminde kullanılan Aston Martin DB5 marka otomobilin Birleşik Krallık'ta açık artırmaya çıkarılacağı açıklandı. Otomobilin 2 milyon sterline satılacağı öngörülüyor.

Bugünkü Destekçimiz

Yeni nesil paylaşımlı ofis deneyimi: OfficeLink

OfficeLink, Maltepe Piazza AVM’de açılan ilk şubesiyle ofis hayatı ile ilgili ezberleri bozuyor. İş yaşamında hayal edilen tüm yenilikler, OfficeLink’in paylaşımlı ofis ortamında hayat bularak her türlü ihtiyaca cevap veriyor.

Sizi neler bekliyor?

Toplantı Odaları: OfficeLink’in en yeni teknolojilerle donatılmış ve konforlu oturma alanına sahip toplantı, etkinlik ve seminer salonları, başarı ve motivasyon odaklı buluşmalara uygun bir alan oluşturuyor.
Zaman ve Maliyet Tasarrufu: İlk işini kuranlar, ofisini taşıyanlar, freelance çalışanlar ya da sadece network ihtiyacı olanlar için hem zaman hem de bütçe tasarrufunu ezber bozan bir ofisle buluşturan OfficeLink, şirketlere iş gücünü ve maliyetlerini verimli kullanmaları için ciddi bir fırsat sağlıyor.
Sanal Ofis / Paylaşımlı Ofis Hizmeti: Kullanımı giderek yaygınlaşan paylaşımlı ofislerle işini büyütmek, kazancını artırmak ve kalıcı değerler yaratmak isteyenleri buluşturarak organik bir network imkânı sağlayan OfficeLink, ister günlük, ister dönüşümlü, ister tam zamanlı paylaşımlı ofis paketleriyle her ihtiyaca cevap veriyor. Evden çalışmak isteyen, ama “prestijli bir şirket adresine ihtiyacım var” diyenler için ise 4 ayrı seçenekle Sanal Ofis paketleri sunuyor.
Lokasyon: Anadolu Yakası’nın kalbinde, Esenkent metro istasyonunun yanı başındaki adresiyle şirketlerle çözüm ortaklığı kuran OfficeLink, Maltepe Piazza AVM içinde konumlanarak hem ulaşım hem de çeşitli hizmetlere erişim kolaylığı sağlıyor. Üstelik üyelerinin de onlara özel pek çok marka işbirliğinden faydalanmalarını olanaklı kılıyor.
Verimlilik: Kafesi, oyun odası ve geniş terası ile üyelerini uzun mesai saatleri içinde eğlenceli ve keyifli molalarda buluşturan OfficeLink, YouTube ve Podcast kayıt odalarıyla dijital çağın getirdiği yeni beklentileri de karşılıyor.

Siz de OfficeLink’le çalışanlarınızın esneklik arayışlarına cevap vererek verimliliğinizi artırmak için bu bağlantıyı ziyaret edebilirsiniz.

Sinema ve Televizyon

• HBO Max özelinde yaşanan gelişmeler, streaming platformlarının geleceği, dijital ve orijinal yapımların akıbetiyle ilgili tartışmaların ve endişelerin gündeme gelmesine neden oldu.

Neler oluyor? HBO Max ve Discovery+ platformlarının birleştirilmesinin ve Warner Bros. Discovery CEO’sunun değişmesinin ardından, 2 Ağustos’ta yapımı tamamlanan ve HBO Max’te yayınlanması planlanan Batgirl ve Scooby!: Holiday Haunt projelerinin rafa kaldırıldığı duyuruldu. Ek olarak, HBO Max orijinal filmleri olarak bir yılı aşkın süredir platformda bulunan, An American Pickle, Moonshot ve The Witches gibi bazı filmler de platformdan kaldırıldı. Variety’nin haberine göre, belirlenen stratejiye göre tüm bu projelerin zarar olarak gösterilmesi ve vergi indirimi sağlaması hedefleniyor. Yalnızca Batgirl projesinden elde edilebilecek vergi indirimi, 90 milyon doları aşıyor.
Şimdi ne olacak? Warner Bros. Discovery’nin doğrudan dijital platformlara yönelik orijinal içerik üretmeye son vermesi ve sinema gösterimine girecek filmlere ya da kablolu yayın kanalı HBO’da gösterilecek projelere ağırlık vermesi bekleniyor.

• İrlanda, 95. Akademi Ödülleri’nin En İyi Uluslararası Film kategorisi için adayını belirleyen ilk ülke oldu. Colm Bairéad imzalı The Quiet Girl filmi, yarışta ülkeyi temsil edecek. Diğer ülkelerin, 3 Ekim 2022 tarihine kadar başvurularını tamamlaması gerekiyor. Akademi Ödülleri’nin bu kategorisi için son iki yıldır rekor sayıda ülke (93) başvuruda bulunuyor.

• Yönetmen, senarist ve yapımcı Yeşim Ustaoğlu, 59. Antalya Altın Portakal Film Festivali Ulusal Uzun Metraj Film Yarışması jürisine başkanlık edecek. Festival, 1-8 Ekim tarihleri arasında düzenlenecek.

• Selcen Ergun’un ilk uzun metrajlı filmi Kar ve Ayı’nın dünya prömiyeri, 47. Toronto Uluslararası Film Festivali'nde gerçekleşecek.

• Seyir Derneği tarafından bu yıl ilk kez düzenlenecek Ayvalık Uluslararası Film Festivali’nin açılış filmi, Park Chan-wook imzalı Decision to Leave olarak belirlendi.

Öte yandan: 16-21 Eylül tarihleri arasında Ayvalık’ta düzenlenecek festival programından özel bir seçkinin 24 ve 25 Eylül tarihlerinde Diyarbakır’da da gösterileceği duyuruldu.

• Oscar ödüllü rolünde Joaquin Phoenix ve yönetmen Todd Phillips’i yeniden bir araya getirecek devam filmi Joker 2’de Lady Gaga’nın Harley Quinn olarak rol alacağı kesinleşti. Variety'nin haberine göre, müzikal türünde olacak filminin gösterim tarihi ise 4 Ekim 2024 olarak belirlendi.

• Haftanın fragmanları:

Martin McDonagh’ın ilk gösterimi Venedik Film Festivali’nde yapılacak, Colin Farrell, Barry Keoghan ve Brendan Gleeson’ı buluşturacak draması The Banshees of Inisherin,
Disney+’ın, Rogue One filmi öncesinde yaşananları anlatacak ve 21 Eylül’de ilk üç bölümü yayınlanacak yeni Star Wars evreni dizisi Andor,
Jonathan Majors ve Glen Powell’ın başrollerini paylaştığı, Kore Savaşı sırasında göklerde geçen savaş filmi Devotion’ın fragmanları yayınlandı.

Gastronomi

• Fransa, geçtiğimiz haftalarda kabul ettiği bitki bazlı ürünler için “tavuk”, “pastırma” gibi hayvansal et terimlerinin kullanımını yasaklayan yasayı askıya aldığını duyurdu.

Ne oldu? Ülkedeki alternatif protein üreticilerini temsil eden Protéines France, şirketlerin marka ve pazarlama stratejilerini değiştirmek için yeterli vakitlerin olmadığını öne sürerek açtığı davada Ekim ayında yürürlülüğe girmesi planlanan yasanın ertelenmesini talep etmişti.

• Buğday fiyatları, ilk tahıl yüklü geminin Ukrayna’dan yola çıkarak arz endişelerini hafifletmesinin ardından 3 Ağustos çarşamba günü 7,52 dolar ile şubat başından bu yana en düşük seviyeyi gördü.

• TÜİK verilerine göre temmuz ayında gıda fiyatları yıllık bazda %94 arttı.

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’na (DİSK) göre en yüksek gelirli %20’lik grubun hissettiği gıda enflasyonu %69,6, en düşük gelirli %20’lik grubun %139,7, emeklilerin hissettiği enflasyon oranı ise %120 idi.
Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşu Fitch, önümüzdeki yıl küresel gıda enflasyonunun düşüşe geçmesini beklediklerini açıkladı.

• Tarım Kredi Kooperatifleri, 2022 yılı için ayçiçek ve fındık alım fiyatlarını açıkladı.

Ayçiçeği: Ayçiçeği sözleşmeli çiftçilerden ton başına 10.750 liradan, sözleşmeli olmayan çiftçilerden ise 10.450’den alınacak.
Fındık: Giresun kalite fındık 53 liradan, levant kalite fındık 52, sivri kalite fındık ise 51 liradan alınacak.

Müzik Gündemi

• Muse, 26 Ağustos’ta yayımlayacakları 9. stüdyo albümleri Will of the People’ın NFT versiyonunu da paylaşacağını duyurdu. Albümün NFT versiyonu, Birleşik Krallık albüm listelerinde yer alacak ilk NFT albüm olacak.

Detaylar: 1000 adetle sınırlı NFT versiyon, Muse’un dijital imzalı yeni kapak tasarımıyla birlikte gelecek ve NFT platformu Seranade üzerinden satışa çıkacak.

• The 1975, gelecek albümleri Being Funny in a Foreign Language’dan yeni teklileri Happiness’ı Samuel Bradley imzalı bir video kliple paylaştı. Grup, At Their Very Best adındaki yeni turnelerineyse 2022’in sonunda Kuzey Amerika’dan başlayacak.

• Müzik paylaşım platformu SoundCloud, 3 Ağustos’ta çalışanlarına gönderdiği mailde iş gücünün yüzde yirmisini etkileyecek işten çıkarma planını açıkladı. SoundCloud CEO’su Michael Weismann, bu planın “SoundCloud’un uzun vadeli varoluşu ve sürdürülebilir kârlılığı” için gerekli olduğunu da belirtti.

• Windows’un retro medya oynatıcısı Winamp, yeni bir kod tabanına entegre edilerek birçok farklı özellikle donatıldığı yeni sürümüyle geri döndü. Winamp; Spotify, Apple Music, Tidal vb. çevrimiçi dinleme platformlarının çok öncesinde müziğe ulaşım için kullanılan en yaygın programlardan biriydi.

• +1 sponsorluğunda ilk edisyonuyla 24 ve 25 Eylül tarihlerinde Life Park'ta düzenlenecek Cheerz Festivali'nin programı açıklandı. 3 farklı sahnede 22 müzisyen ve müzik grubunun katılacağı festivalin öne çıkanları arasında Franz Ferdinand, Belle & Sebastian, Nouvelle Vogue, Kadebostany, Madrigal ve Brek var.

Daha daha: 2 gün boyunca Tuz Biber ekibinden komedyenlerin stand-up gösterimleri, gurme yemek ve kokteyl alternatifleri ve sanatçı kolektifleri de festivalde olacak.

Haftanın Albümleri