^{Öne çıkan hisse senetlerinde haftalık değişimler}

• Bankacılık sektörünün kasım ayında elde ettiği net kâr 2021'in aynı dönemine göre %475 artarak 53,1 milyar liraya yükseldi. Ocak-Kasım ayındaki kârı ise geçen yılın aynı dönemine kıyasla %417 artışla 389 milyar lira oldu.

• Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Türkiye'den 1 milyar dolar değerlemeye sahip girişimlerin çıkması ve küresel pazarlarda aktif oyuncular hâline gelmeleri için hayata geçirdiği Turcorn 100 programını duyurdu.

• Destek miktarı: Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Yurt Dışı Hızlandırıcı Destek Programı'na yönelik "Bu programa seçilen start-uplarımız yurt dışındaki hızlandırma programlarına gidecekler, masraflarını 50 bin dolara kadar karşılayacağız." ifadelerini kullandı.
• Nedir? "Unicorn" İngilizcede değerlemesi 1 milyar dolara ulaşan girişimler için kullanılıyor. Programın bir amacının da bu girişimlerin Türkçede "Turcorn" sözcüğüyle ifade edilmesi olduğu aktarılıyor.

• Rekabet Kurumu içlerinde Glaxosmithkline (GSK), Beypazarı, Coca-Cola, Doğanay, Eti, Fritolay, Haribo, Kent, Pepsi, Redbull ve Şölen gibi şirketlerin aralarında bulunduğu 13 şirkete toplamda 878 milyon liralık idari para cezası verdi. Kurum tedarikçilerin daha önce para cezası verilen zincir marketler arasındaki fiyat iletişimini sağladığını ve raf fiyatlarını belirlemeye yönelik kartel oluşturduklarını tespit ettiğini açıkladı.

• Bloomberg Milyarderler Endeksi'nde yer alan milyarderlerin varlığının uygulanan sıkı para politikaları ve piyasalardaki düşüşün etkisiyle 2022'de önemli ölçüde erdiği aktarıldı. Bloomberg HT'nin haberinde Elon Musk'ın servetinin 106, Jeff Bezos'un 76 ve Bill Gates 22 milyar dolar erdiği belirtildi. Musk'ın ikinci sıraya gerilediği endekste ilk sırayı Louis Vuitton, Christian Dior ve Fendi gibi markaları bünyesinde bulunduran LVMH'nin CEO'su Bernard Arnault aldı.

• Tesla'nın düşüşü: Tesla'nın hisseleri 2018'den bu yana ilk defa bu kadar uzun süre üst üste düştü ve 2022'de toplamda 720 milyar dolar kayıpla şirketin piyasa değeri 345 milyar dolara geriledi. Musk, "Bill Gates'e güvenmediğini" belirterek mayıs ayında bir tweet dizisiyle Gates’in Tesla'ya karşı 1,5 ila 2 milyar dolar değerinde açığa satış pozisyonu olduğunu paylaşmıştı.

• Arka plan: Geçtiğimiz haftalarda azalan tüketici talebinin etkisiyle Tesla'nın fiyatlarında indirim ve promosyonlar yaptığı bildirilmişti. Bir süre sonraysa şirketin Şhangay'daki ana üretim fabrikasında çalışma saatlerini ve üretim miktarını düşürdüğü aktarıldı.

• Trendyol'a yakın kaynaklara göre şirket, Birleşik Krallık merkezli e-ticaret şirketi Asos'a yatırım yapmak için görüşmele yapıyor. Yurt dışına yönelik yatırımlarını artıracağını geçtiğimiz aylarda açıklayan şirket, Berlin ofisini mayıs ayında açmıştı.

• Maçkolik'in çoğunluk hissesine sahip olan ve Twozero Ventures tarafından kurulan Mediazz, sosyal içerik platformu Onedio'yu satın alacak. Anlaşmanın tamamlanmasıyla Onedio'nun kurucusu Kaan Kayabalı, Mediazz'ın CEO'su olacak.

• Uniper için hayata geçirilen 34,5 milyar avroluk kurtarma planı, Avrupa Komisyonu tarafından onaylandı. 

• Neden önemli? İflasın eşiğindeki Almanya merkezli enerji şirketine yönelik şu ana dek yaklaşık 51 milyar avroya karşılık gelen ve şirketin tamamen kamulaştırılmasıyla sonuçlanacak kurtarma operasyonu geçtiğimiz hafta AB rekabet düzenleyicilerinden izin almıştı; ancak komisyonun onayını da alması gerekiyordu.
• Bir adım geriden: Finlandiya merkezli Fortum, Uniper'de sahip olduğu hisseleri Almanya hükümetine satmak için yapılan anlaşmada imzaların atıldığını açıkladı. Şirket, Uniper'deki hisselerini hükümete 532 milyon dolara satacağını ve 4 milyar avroluk krediyi geri alacağını bildirdi.

• Wells Fargo mortgage, araç kredileri ve banka hesaplarının yönetiminde usulsüzlükler yaptığı gerekçesiyle yöneltilen suçlamaları düşürmek için 3,7 milyar dolar ödemeyi kabul etti. ABD'nin tüketici koruma kurumu CFPB, bankaya 1,7 milyar dolar sivil ceza verdi ve ihlallerden etkilenen 16 milyondan fazla müşterinin hesabını tazmin etmek için 2 milyar dolar ödemesini talep etti.

• Ne olmuştu? Banka çalışanlarının performans ve satış hedeflerine ulaşmak için diğer müşterilerin hesaplarıyla gizlice fonlanan milyonlarca yetkisiz hesap açtığının ortaya çıkmasının ardından finansal cezalara çarptırılmış, skandalda rol oynayan 5 bin 300 çalışanını işten çıkarmıştı. Ancak 2007'de yazılan mektuplar bu uygulamaların 10 yıl öncesine dayandığını ortaya koymuştu.

• Tesla'nın önümüzdeki çeyrekte işe alımları durduracağı ve haziran ile temmuz aylarındaki işten çıkarmaların ardından yeni işten çıkarmalar yapacağı aktarıldı. Electrek'in konuya yakın kaynaklara dayandırdığı haberinde, şirketin son zamanlarda satışlarda indirimler ve hediyeler sunmaya başladığı, bunun Tesla'nın potansiyel talep sorunlarıyla karşı karşıya olduğu düşüncesine yol açtığı belirtildi.

• O sırada: Goldman Sachs'in CEO'su David Solomon, çalışanlarına gönderdiği yıl sonu mesajında Ocak 2023'ün ilk yarısında işten çıkarmaların başlayacağını söyledi. Bloomberg'ün konuya yakın kaynaklara dayandırdığı haberine göre, şirket kâr ve gelirindeki düşüşü kontrol altına almak için işgücünün %8'ine karşılık gelen yaklaşık 4 bin kişiyi işten çıkarabilir.

• Aksa Akrilik, 1 Ocak ile 31 Mart arasında haftada 4 gün mesai sistemini 200 çalışanıyla deneyeceklerini, çalışanların performansının iş sonuçları ve hedeflere göre ölçüleceğini bildirdi.

• Apple'da eskiden patent avukatı olarak çalışan Jayna Richardson Whitt, kendisini daha önce taciz eden kişinin siber tacizine maruz kaldığında Apple'dan bu konuda destek istediğini ancak elde edemediğini belirtti. Whitt, "yaşadığı ayrımcılığa" dair bir makale yayımlamasının ardından Apple tarafından kendisine soruşturma açıldığını ve işten çıkarıldığını belirterek şirkete dava açtı. Whitt, Apple'ın 2021'de CEO Tim Cook'u takip eden bir kadından korumak için 630 bin dolardan fazla para harcadığını ve sürecin çıkarılan uzaklaştırma emriyle sonuçlandığını belirtiyor.

• O sırada: Avustralya'daki Apple çalışanları daha iyi çalışma koşulları, daha yüksek ücret ve çalışma saatlerinde düzenleme talebiyle 23 Aralık Cuma günü grev yaptı.

Taze çıktı: Zingat Prestij Dergisi’nden yeni sayı

Gayrimenkul alanında birbirinden yenilikçi ve kullanışlı araçlar sunarak bilinçli adımlar atmamıza olanak sağlayan Zingat, gayrimenkul sektörüne yepyeni bir soluk getirdiği Zingat Prestij Dergisi’nin dokuzuncu sayısını okurlarla paylaştı. 

Neler var? Türkiye'de gayrimenkul sektörüne yatırım yapanlar, gayrimenkul satanlar/kiralayanlar, yeni ev arayışında olanları kapsamlı referans bilgilerle aynı çatı altında buluşturan Zingat.com, derginin dokuzuncu sayısında “Z kuşağı ile gayrimenkul alışverişi”, “Yabancı yatırımcı Zingat’ın İngilizce sitesinde emlak arıyor”, “Rusya vatandaşlarının emlak yatırımı katlanarak artıyor”, “Satın almak mı, kiralamak mı daha kazançlı?” başlıklarına yer verirken; gayrimenkul sektörüyle ilgili gelişmelerden gayrimenkul ofisleri ve danışmanlarla yapılan söyleşilere, yeni konut projelerinden emlak piyasası analizlerine, özel röportajlardan köşe yazılarına dek uzanan geniş bir seçki ve zengin görsel içerikler sunuyor. 

Radyo Voyage sunar: Zingat Prestij Dergisi, her yeni sayısına özel bir Spotify şarkı listesini Radyo Voyage iş birliğiyle okurlarına sunuyor. Radyo Voyage Genel Yayın Yönetmeni Neslihan Yavuzer Behmuaras’ın hazırladığı listeyi, derginin yeni sayısını okurken size eşlik etmesi için buradan dinleyebilirsiniz.

Gayrimenkul profesyonellerinin yanı sıra Zingat’ın tüm iş ve sosyal paydaşlarına da seslenen Zingat Prestij Dergisi’nin dokuzuncu sayısına buradan ulaşabilirsiniz.

• Multinet Up'ta CFO rolüne Schneider Electric’te Türkiye, Orta Asya ve Pakistan Bölgesi CFO’su olarak görev yapan Aydın Yağcı getirildi.

• Akbank’ın Almanya’da faaliyet gösteren iştiraki Akbank AG’nin Genel Müdür olarak atanan kişi, 15 yıldır şirkette farklı roller üstlenen ve son olarak Ticari Bankacılık Genel Müdür Yardımcılığı görevini yürüten Mehmet Tugal oldu.

• MediaMarkt Türkiye’de İcra Kurulu Üyesi, Pazarlama, e-Ticaret ve Kurumsal İletişim Direktörlüğü görevini yürüten Çağanur Atay Uçtu, 01 Ocak 2023'ten itibaren MediaMarkt Benelüks Bölgesi İcra Kurulu Üyesi, Pazarlama ve Deneyim Direktörü olarak görev yapacak.

• PepsiCo Türkiye ve Avrupa sektöründe 20 yıldan uzun süredir çeşitli roller alan Ergün Günay, PepsiCo Türkiye Satış Başkan Yardımcısı görevine atandı.

• Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 16'ncı maddesinin birinci fıkrasında düzenlenmiş idari para cezası alt sınırı yükseltildi. Bu doğrultuda, 2022 için yeniden değerleme oranı olan %122,93 artış dikkate alınarak 1 Ocak'tan itibaren 105 bin 688 lira olarak güncellendi.

• Resmî Gazete’de yayımlanan “Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Yönetimi Hakkında Yönetmelik” ile yenilenmiş elektronik eşya ithalatına izin verildi.

• Çevre Kanunu çerçevesince tahsil edilen poşet geri kazanımı katılım payı 2023'ten itibaren 25 kuruştan 38,5 kuruşa yükseltildi. Tüketiciye yansımayacak düzenlemeyle marketlerin 38,5 liraya aldığı poşeti 25 kuruşa satarak 13,5 kuruş zarar edeceği aktarıldı.

• Avrupa Birliği Komisyonu, Amazon’un yasal olarak bağlayıcı taahhütlerde bulunması üzerine şirkete karşı yürütülen üç rekabet soruşturmasını sonlandırdı. Amazon'un, satıcıların verilerini kendi perakende operasyonları ve özel markalı ürünleri için kullanmamayı, internet sitesinde teklifleri eşit ve adil sıralamak için düzenlemeler yapmayı ve Prime üyesi satıcıların diledikleri lojistik ve teslimat hizmetlerini seçmelerini sağlamayı kabul ettiği aktarıldı.

• EKONOMİ gazetesinin Tesla’ya yakın kaynaklara dayandırdığı haberine göre, Tesla’nın 2023’ün ilk çeyreğinde Türkiye lansmanını yapması ve daha sonra satış sürecini başlatması planlanıyor.

• Öte yandan: Maxion İnci'nin Tesla’nın Berlin’de ürettiği Model Y aracının jantlarını üreteceği bildirildi. Manisa merkezli jant üreticisinin ayrıca Togg’un da jant tedarikçisi olduğu aktarıldı.

• Toyota'nın Başkanı Akio Toyoda, otomobil endüstrisinin yalnızca elektrikli araçlara (EV) odaklanması gerekip gerekmediğini sorgulayan "sessiz çoğunluğu" oluşturanlardan biri olduğunu söyledi. Toyoda batarya ve hammadde sorunlarına ve özellikle bu yıl EV fiyatlarının yükselişine işaret ederek otomobil şirketlerin EV dönemine beklendiği hızda geçiş yapıp yapamayacağının sorgulandığını belirtti.

• 3M, cep telefonlarından yarı iletkenlere kadar pek çok eşyada kullanılan, kanser ve kalp sorunları gibi hastalıklarla ilişkilendirilen ve "sonsuz kimyasallar" olarak bilinen PFAS isimli kimyasalları 2025'ten itibaren üretmeyeceğini açıkladı.

• Avrupa Komisyonu, Almanya hükümetinin rüzgar ve güneş enerjisi kullanımını yaygınlaştırmayı amaçlayan yenilenebilir enerjiye yönelik 28 milyar avroluk destek planını onayladı. 

• Ne olacak? 2030 yılına kadar Almanya'nın elektriğinin %80'ini yenilenebilir kaynaklardan üretmeyi hedefleyen yeni plan 2026 yılına kadar geçerli olacak.

• Gartner 2023'te çalışma hayatına hakim olacak 9 trendi derlediği raporunda, öncelikle 2023'te İK liderlerinin "sessiz işe alım" adındaki yönteme başvuracağını öngörüyor. Buna göre liderler, çalışanlarının yeni beceriler ve yetkinlikler kazanmasını sağlayarak şirket içindeki yetenek mobilitesini artırma eğiliminde olacak. Ayrıca alt ve orta seviye yöneticilerin çalışan ve müdürlerin beklentileri arasında sıkışacağını ve şirketin, yönetim becerilerini geliştirmek için destek sağlaması gerekecek.

• Pandemide sosyalliği zedelenen nesil: Gartner raporunda çoğu kişinin; özellikle de Z Kuşağı üyelerinin pandemi nedeniyle müzakere etme, network oluşturma, topluluk önünde kendinden emin bir şekilde konuşma ve bir ortamda uzun saatler boyunca iş arkadaşlarıyla yüz yüze çalışmak için gereken sosyal dayanıklılığı ve dikkati geliştirmekte zorlandığını ve bu tür "soft" becerilerini geliştirmeleri için desteklenmeleri gerektiğini aktarıyor.

• MIT Sloan Management Review'da yayımlanan bir araştırmada, çalışanlara belirsizlik dönemlerinde yöneticilerinden ne istediklerini, beklediklerini ve neye ihtiyaç duyduklarını sordu. Çalışanların %38'i en çok işleri ve şirket hakkında bilgi edinmek ; %35'i yöneticilerinden psikolojik ve maddi destek görmek; %26'sı açık, hızlı ve doğrudan iletişim kurabilmek istiyordu. Ankete katılan çalışanların %16'sı ise liderlerinin belirli liderlik tarzlarına (motivasyonel veya savunmasız gibi) sahip olmasını bekliyordu. Belirsizliği azaltmak için yöneticilerinin yapabileceği hiçbir şey olmadığını belirtenlerin oranıysa %11'di.

🔮 Pareto'da ocak ayı boyunca cuma bültenlerimizin ilk yazılarının teması 2022'de yaşanan ekonomik krizin iş dünyasına, sektörlere etkisi olacak. Gelecek cuma ilk yazımızda otomotiv sektörünü ele alacak, sektör oyuncularından içgörüleri sizlere aktaracağız. İkinci yazımızdaysa makro perspektiften 2022'yi inceleyeceğiz.

🎧 Pareto Spot'un 3'üncü sezonu çok yakında sizlerle! O sırada, sektör temsilcileri ve akademisyenler ile evrim geçiren iş modellerini, yıkıcı inovasyonları ve iş dünyasının güncel dertlerini konuştuğumuz podcast serimizin önceki bölümlerini Aposto Radyo ve iOS mobil uygulamamızdan dinleyebilirsiniz.

Pazartesi sabahı tekrar buluşmak dileğiyle,

İyi yıllar!

Beste

Etki alanı geniş sektörlere dair tüm gelişmeler, derinlikli içgörüler, uzmanlarla röportajlar ve etkin analizler Aposto Premium’da. Turizm ve ağırlama, bilgi teknolojileri, insan kaynakları, otomotiv, medikal, tekstil, fintech, iş hukuku ve güvenliği, pazarlama, enerji ve yönetim bilimleri sektörlerinden alanında uzman isimlerin derlediği gelişmeleri ve analizleri Aposto editörlerinin süzgecinden geçen en yalın hâliyle takip edebileceğiniz on beşin üzerinde haftalık yayını Aposto Premium’da keşfedebilirsiniz.