8 Eylül Cuma sabahından herkese günaydın.
Özellikle açık havada çalışan masasız işçiler için küresel ısınmanın doğrudan etkileri, elektrikli araç kullanımı arttıkça açığa çıkan işçi sorunu, bankacılık sektörü kredi hacminde artış ve öne çıkan diğer gelişmelerle haftayı kapatıyoruz.
• Haftayı geri sar:
- TÜİK verilerine göre, Ağustos ayında yıllık enflasyon %58,9 oranında, aylık enflasyon ise %9,09 oranında arttı. Beklenti, sırasıyla %55,9 ve %7 seviyeleriydi.
- Ticaret Bakanlığı verilerine göre; dış ticaret açığı Ağustos'ta 8,88 milyar dolar oldu. Aynı dönemde ihracat yıllık bazda %1,6 oranında artarak 21 milyar 619 milyon dolar, ithalat yıllık bazda %6,3 oranında azalışla 30 milyar 494 milyon dolar oldu.
- Euro Bölgesi'nde Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), Temmuz’da aylık bazda %0,5 gerilerken, ABD'de hizmet sektörü aktivitesi yeni siparişler ve işe alımların etkisiyle 6 ayın en yüksek seviyesi olan 54,5'e yükseldi.
Keyifli okumalar,
İdil
Pareto
İş dünyasından içgörü, sektör analizleri ve gelecek öngörüleri her pazartesi ve cuma e-posta kutunuzda.
Elektrikli aracınızı kim tamir edecek?
Teknisyen eksikliği elektrikli araç sektörünü tehdit ediyor.
Dünya genelinde elektrikli araçları tamir etme yetkinliği olan bağımsız tamir atölyesi ve teknisyenlerin eksikliği, araçların onarım ve garanti maliyetlerini artırma tehdidi oluşturuyor.
Detaylar: Teknisyen eğitim kuruluşları, garanti sağlayıcıları ve tamirciler; bağımsız tamir atölyelerinin elektrikli araçları sağlıklı tutmak için hayati olduğunu söylüyor; çünkü bunlar bayi satıcılarının hizmetlerine kıyasla çok daha ucuz.
Ancak: Birçok atölye sahibi ve teknisten, yüksek voltajlı araçları onarmak için gereken eğitim ve ekipman maliyetlerine çekinceli yaklaşıyor. Özellikle yolda çok az elektrikli aracın gezdiği bir dönemde, 400 ve 800 voltluk sistemlerin deneyimsiz veya eğitimsiz teknisyenleri tehlikeye atma riskli söz konusu. Uzmanlar, mekaniklerin elektrikli segmenti yok saymasıyla tüketicilerin daha yüksek faturalar ve uzun tamir süreleriyle karşı karşıya kalmasından endişe ediyor.
Örneğin: Milano'da bağımsız bir tamir atölyesinin sahibi olan 60 yaşındaki Roberto Petrilli, İtalya'da elektrikli araç satışları hâlâ düşükken ve şarj ağı çok küçükken gereken ekipman için 30 bin avro harcamak istemediğini paylaşıyor, "Emekli olmama yedi yıl var ve buna değer olduğunu düşünmüyorum".
İstihdam: Otomobil tamir endüstrisi, pandemiden bu yana hâlihazırda bir işçi sıkıntısı çekiyordu. ABD'de elektrikli araç satışları Avrupa'nın gerisinde kalsa da, İş İstatistikleri Bürosu, 2031'e kadar yıllık bazda yaklaşık 80 bin elektrik işçisinin gerekeceğini tahmin ediyor; bu, söz konusu araçları tamir edecek veya şarj cihazları kuracak teknisyenleri de içeriyor.
Karşılaştırma: İkinci el araç garanti sağlayıcısı Warrantywise tarafından paylaşılan veriler maliyetlerin çoktan yükseldiğini gösteriyor: bir Tesla Model 3 için bir yıllık garanti, karşılaştırılabilir fiyatlı fosil yakıtlı modellere göre üç kat fazla.
Neler yapılabilir? Otomobil üreticileri, teknisyenleri yetiştirmek için çaba gösteriyor. Piyasa lideri Tesla, potansiyel teknisyenleri eğitmek için ABD'deki halk eğitim merkezlerinde kurslar başlattı ve bağımsız tamir atölyeleri için eğitim sağlıyor. The Siemens Foundation da, ABD teknisyenlerini araç şarj cihazları kurma ve bakım yapma eğitimi için 30 milyon dolarlık bir program açıkladı.
Maliyet: The Motor Traders' Association of New South Wales (MTA NSW) temel elektrikli araç eğitiminin, yaklaşık 50 bin lisanslı otomotiv teknisyeni için 100 milyon 64,7 milyon dolara mal olacağını tahmin ediyor.
Çalışmak için doğru sıcaklıklar
Birçok Avrupa ülkesinde, hâlâ maksimum çalışma sıcaklıklarını belirleyen yasalar bulunmuyor.
Küresel ısınma sonucu sıkça meydana gelen aşırı sıcak hava dalgaları, işçiler için ciddi sağlık sorunu riskleri anlamına geliyor.
Çalışmalar, üretkenliğin 24-26°C sıcaklıkların üzerinde etkilenmeye başladığını gösteriyor ki bu sıcaklık, rekorların kırıldığı Temmuz ayını içeren bir yılda sık sık aşılan bir derece.
Yorumlar: Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) uzmanlarından Halshka Graczyk, "Diğer iş sağlığı ve güvenliği risklerinin aksine bu problemin, işçi sağlığı ve üretkenliği üzerinde doğrudan etkisi görülüyor," diyor.
Somutlaştırmak gerekirse: Paris Anlaşması hedefini 1,5 derece sıcaklık artışında sınırlarsa, ILO'nun tahminlerine göre 2030 yılına kadar küresel iş saatlerinin %2,2'sinde veya 2,4 trilyon dolarlık bir çıktıda kayıp bekleniyor.
Ancak: İşveren maliyetlerinin işçi refahını tehlikeye atmadan nasıl en aza indirileceğine karar vermek; net veri eksikliği, düzensiz düzenlemeler ve dünya genelinde işçilerin bu stresi farklı bölgelerde deneyimlemesi nedeniyle daha da zor hâle geliyor.
- En büyük etki başlangıçta inşaat ve tarım sektörü gibi açık hava çalışanları üzerinde olacaktır ve Güney'deki işçilerin daha fazla etkilenmesi muhtemel.
Önemli detay: Uluslararası bazda kabul edilen bir ILO sözleşmesi, işçilere tehlikede olduklarına dair "makul bir nedenleri olduğuna inanıyorlarsa" korkmadan işyerinden ayrılma hakkı tanır - ancak işçilerin söz konusu sözleşmeyi bildiğini veya bu hakkı kullanmaya cesaret ettiğini söyleyen çalışmaların sayısı fazla değil.
Ayrıca: Genellikle ılıman ülkelerde, hâlâ maksimum çalışma sıcaklıklarını belirleyen yasalar bulunmuyor. Var olanlarda da – örneğin Çin'deki 40°C yasası gibi – izleme ve uygulama eksikliği görülmekte. Bunun nedeni de genellikle iş yeri denetleyicilerinin data eksikliğinden kaynaklanıyor.
Özetle: Çözümlerin geniş toplumsal sonuçları olabilir. Genellikle daha serin olan sabah veya geç akşam saatlerine çalışma saatlerini değiştirme örneği, işçilerin çocuk bakımını yeniden düzenlemelerini veya sınırlı toplu taşıma seçenekleriyle karşı karşıya kalmalarını gerektirebilir. Otomasyonun da elbette bir rolü olacaktır.
Ayrıca: Sıcaklıklar daha da yükseldikçe, bazı sektörlerde şu anda tercih edilen ücret ve performans uygulamaları – işçilerin dinlenme molası almaktan kaçınmalarını teşvik eden parça çalışma ve üretim hedefleri gibi – savunulamaz hâle gelebilir.
Sonuç olarak: İklim değişikliği, var olan ekonomik varsayımları yeniden düşünmemiz gereken bir değişim olup, iş yeri koruma standartlarından fazlasına ihtiyaç duyulduğunu kanıtlıyor.
Kredi hacminde 75 milyar TL'lik artış
Bankacılık sektörünün kredi hacmi, 10,4 trilyon TL'ye yükseldi.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, bankacılık sektörünün kredi hacmi 1 Eylül itibarıyla 75 milyar TL arttı. Söz konusu dönemde toplam kredi hacmi 10 trilyon 349 milyar 698 milyon TL'den 10 trilyon 424 milyar 761 milyon TL'ye yükseldi.
Detaylar: Bankacılık sektöründeki toplam mevduat da geçen hafta 42 milyar 535 milyon TL arttı. Söz konusu haftada %0,3 artan bankacılık sektörü toplam mevduatı, 12 trilyon 934 milyar 627 milyon TL oldu.
- Tüketici kredileri tutarı, 1 Eylül itibarıyla 4 milyar 351 milyon TL artışla 1 trilyon 438 milyar 525 milyon liraya yükseldi. Söz konusu kredilerin 447 milyar 669 milyon TL'si konut, 87 milyar 447 milyon TL'si taşıt ve 903 milyar 409 milyon TL'si ihtiyaç kredilerinden oluştu.
- Söz konusu dönemde taksitli ticari kredilerin tutarı 2 milyar 507 milyon lira artarak 1 trilyon 208 milyar 805 milyon TL'ye yükseldi.
- Bankacılık sisteminin yasal öz kaynakları, 1 milyar 91 milyon TL artarak 2 trilyon 244 milyar 380 milyon TL oldu.
Dilediğiniz elektrikli araç Voltify’da
Bugün Dünya Elektrikli Araç Günü. Bu yıl dünyada satılan her beş otomobilden birinin elektrikli olması bekleniyor. Anında güç sağlaması, çevik bir sürüş deneyimi, düşük işletme maliyeti ve sıfır emisyon özelliğiyle elektrikli araçlara talebin hızla artması pek de şaşırtıcı görünmüyor.
Elektrikli araçların üstün özelliklerini deneyimlemek isterseniz kolay bir yolu var: Türkiye’nin ilk ve tek elektrikli araç kiralama şirketi Voltify ile elektrikli araca geçişiniz artık zahmetsiz ve hızlı.
- Voltify aboneliğiyle kısa ve uzun dönem kiralamanın avantajları bir arada: Sürpriz masraflarla karşılaşmadan, bir yıldan fazla süren taahhütler olmaksızın uzun dönem kiralamanın bakım, onarım, lastik gibi tüm avantajlı çözümleri hizmete dahil.
- İstediğiniz araç, hemen şimdi: Uzun listelerde sıra beklemeden; marka, model, renk, kilometre durumuna göre dilediğiniz aracı seçip sözleşme işlemleriniz tamamlandıktan sonra 48 saat içerisinde teslim alırsınız.
- Menzil endişesi mi, yok artık: Tüm kontrol ve bakımları sağlanan araçların güvenilir bataryalarıyla menzil endişesini geride bırakırsınız. Voltify’a özel avantajlı fiyatlarla sayısı her gün artan şarj ünitelerinden faydalanabilirsiniz. Ev veya iş yerinize şarj ünitesi kurulumu için danışmanlık alabilir, Voltify partnerlerinin avantajlı tekliflerinden yararlanabilirsiniz
Siz de araçları şimdi inceleyerek Voltify ile elektrikli araçların üstün sürüş ve konforuna zahmetsizce geçebilirsiniz. #Otomobilleİdealİlişki
• Halk Yatırım, Tarkim’in halka arzında 5 milyon adet hissenin 107,5 TL’den satıldığını açıkladı. Böylelikle şirketin halka arz büyüklüğü 537,5 milyon TL oldu.
- Detaylar: Halka arza sunulan hisselerin %99,85’i yurtiçi bireysel yatırımcılara %0,15’i ise yurtdışı bireysel yatırımcılara dağıtıldı.
• Ebebek’in halka arz büyüklüğü 1,86 milyar TL oldu, halka arza 3,9 milyon kişiden 7,7 kat talep geldi.
- Detaylar: İşleme aracılık eden Ünlü Menkul Değerler A.Ş. tarafından KAP’a yapılan açıklamaya göre halka arz edilen hisselerin yüzde 48’i yurt içi bireysel yatırımcılara, yüzde 25’i yurt içi kurumsal yatırımcılara, yüzde 25’i yurt dışı kurumsal yatırımcılara, yüzde 2’si de grup çalışanlarına dağıtıldı.
• Türkiye'de otomobil ve hafif ticari araç pazarı Ağustos'ta %78,9 büyüyerek 86 bin adedi aştı. Otomobil satışları %87,7 artışla 66 bin adet olurken hafif ticari araç pazarı %55,1 büyüyerek 20 bin adet olarak gerçekleşti. Otomotiv pazarı, yılın ilk sekiz ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %64,7 oranında artarak 755 bin adet olarak gerçekleşti.
- Öte yandan: Artan ithalat nedeniyle Ağustos ayında otomotiv sektörü kaynaklı dış ticaret açığı 518 milyon dolar olarak kaydedildi. Sektör, 2,37 milyar dolarlık ihracatına rağmen, 2,89 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirdi. Böylece sektörün iki aylık dış ticaret açığı 1,5 milyar dolara ulaştı.
• Togg T10X, Ağustos ayında 1965 adet satılırken; Mayıs ayından bu yana kullanıcılara teslim edilen araç sayısı 3 bin 400 adede ulaştı. Togg'un paylaştığı verilere göre Mayıs-Temmuz arasındaki satış ise 1435 adet olarak gerçekleşmişti.
• BDDK, eksik belge ya da bağımsız denetim beyanı ile ilgili usulsüzlükleri gideren şirketlerin kredi kısıtlamasını kaldırma kararı aldı.
- Detaylar: Döviz pozisyonundan dolayı kredi alamayan şirketler, YP pozisyonunu limitin altına düşürmeyi taahhüt ederse kredi kullanabilecek.
• Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (Elder) tarafından hazırlanan 2022 Sektör Raporu'na göre, Türkiye'deki 21 elektrik dağıtım şirketinin yatırım miktarı geçtiğimiz yıl önceki yıla göre %85,7 artarak 27,3 milyar lira oldu.
- Ek olarak: 2021'de 1 milyon 363 bin kilometre düzeyinde olan toplam dağıtım hattı uzunluğu 2022'de 1 milyon 401 bin kilometreye ulaştı. Türkiye genelinde 508 bin 880 olan trafo sayısı da %8,5'lik artışla 522 bin 311'e çıktı.
• Gül Sevinç Selçuk, Legrand Grup Türkiye’nin CMO’su olarak atandı.
• Emek Elektrik Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Arabul ve Üye Mehmet Levent Hacıislamoğlu’nun istifalarının ardından; Sami Aslanhan ve Osman Şahin Köşker Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerine atandı.
• Konda Araştırma Genel Müdürü Bekir Ağırdır'ın Migros’un bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi olduğu duyuruldu.
• Berkin Gökbudak, Janssen Türkiye EMEA Bölgesi Ticari Strateji Lideri olarak atandı.
• Selen Tokcan Hacaloğlu, Boyner Grup Kurumsal İletişim Direktörü olarak göreve başladı.
• Transbatur Logistics Genel Müdürlük görevine, sektörde 40 yıllık deneyimi bulunan Tahir Kapıcıoğlu atandı.
• TFS Akaryakıt Hizmetleri Genel Müdürü Muhammed Cahit Şirin oldu.
• Seçkin Mutlubaş, Alternatif Bank'ta Yapılandırma, Yasal Takip Genel Müdür Yardımcılığı görevine atandı.
• Dassault Systèmes, Hakan Kul’u Türkiye Ülke Müdürü olarak atadığını duyurdu.
• Akıllı cihaz üreticisi Reeder'ın CEO'su olarak Özlem Kalkan atandı.
• Castrol Türkiye, Ukrayna ve Orta Asya (TUCA) Direktörü Ayhan Köksal, küresel yapılanma doğrultusunda Castrol Orta Doğu, Türkiye ve Afrika Bölgesi Başkanı (META) oldu. TUCA Pazarlama Direktörü olarak görev yapan Nilay Tatlısöz de, Köksal’ın yerine TUCA Direktörü olarak seçildi.
🎧 Pareto Spot'un üçüncü sezonuna Spotify üzerinden ulaşabilirsiniz.
Okuma önerileri:
🔖 Masasız çalışanlar yöneticilere güvenmiyor
🔖 Zaptedilemez yolcular, gürültülü çocuklar
📱 Son olarak: Pareto'nun LinkedIn hesabını takip etmeyi unutmayın!
Mutlu hafta sonları.
