Yazı: Şeyma YEÖleceğinizi anladığınız anda, aklınıza ilk kim gelir? Her şeyin biteceğini sandığınız o anda, zihniniz ilk neye tutunur? Dawn, bu sorunun cevabına hiç ummadığı bir anda yakalanır. Uçağı düşerken aklına gelen ilk şey tek çocuğu, biricik kızı değildir. Hatta severek evlendiği, 15 yıldır aynı evi paylaştığı eşi de değildir. Sahip olduğu her şeyi yitireceğini hissettiği o an aklına ilk gelen şey, yıllar önce terk ettiği sevgilisi Wyatt’tır.Wyatt’ın bedeni, ona karşı hissettiği aşk ya da derin bir pişmanlık değil, onu hiç terk etmemiş olma ihtimali doldurur zihnini. Sevgilisini bir anda öylece terk etmemiş, Mısır’dan Amerika’ya hiç dönmemiş, başka biriyle hiç evlenmemiş, çocuk sahibi olmamış olma ihtimali. Doktorasını yarım bırakmamış, binlerce kilometre uzakta hâlâ ünlü bir Mısırolog olma yolunda ilerliyor olma ihtimali.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">"Belki de öyle bir dünya vardı, bunun mümkün olduğu. Wyatt’ın doktorasını bitirdiği ve üniversitede bir iş bulduğu ve senede birkaç kez kazılara gittiği, benim sahip olamadığım bir kariyerde başarılı olduğu bir dünya. O dünyada asla onun hatası olmayan bir şey için ona içerliyor olabilirdim."</blockquote>Kitabı bitirdiğimde bu soruyu kendime de sordum.&nbsp;Ölüyor olmanın paniğini taklit etmeye çalışmadım; ama gözlerimi kapatıp düşündüm: Şu an sahip olduğum her şeyi yitirsem, neyi tutmak isterdim? Bu sorunun tek ve net bir cevabı yok benim için. Ama bunu düşünmek bana, bu soruya cevap vermenin ne kadar zor olduğunu ve cevabı yüksek sesle söylemenin ne kadar cesaret gerektirdiğini fark ettirdi. Sessizce, vazgeçtiğim yolları yürümüş olsaydım şu an nerede olacağımı düşündüm. Daha mutlu olmak gerçekten mümkün müydü? Yoksa ne seçersem seçeyim, yine bir pazar akşamı masamda oturmuş bu yazıyı mı yazıyor olacaktım?Picoult bu romanı kurgularken Antik Mısır’a ait&nbsp;İki Yol Kitabı’ndan ilham almış. Tarihin ilk resimli kitapları kabul edilen bu tabut metinleri, ölülerin öte dünyada kaybolmamaları için çizilmiş bir harita gibidir. Ölülere kara ve su olmak üzere iki farklı güzergah sunulur, fakat iki yolun sonu da aynı yere varır. İnsan yalnızca öldükten sonra değil, hayatı boyunca da iki yol arasında durur. Seçtikleri kadar vazgeçtikleri de kaderini belirler. <img src="https://images.aposto.com/2025/11/5/1766154476293.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.64" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Jodi Picoult’nun romanında bölümlerin "kara" ve "su" olarak ayrılması bu eski metni çağrıştırır. Ama burada haritası çıkarılan şey öte dünya değil, Dawn’ın iç dünyasıdır. Amerika ve Mısır, iki coğrafyadan çok, farklı iki yaşam ihtimalini temsil eder. Antik metinde yollar sonunda birleşirken, bu romanda yollar uzun süre Dawn’ın içinde ayrı ayrı yaşamaya devam eder.<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">"Buraya doktoramı bitirmeye gelmedim… Eğer belkilerden bir bahçe varsa, sen içimde kök salmış bir bitkisin."</blockquote>Dawn’ın yıllar sonra Wyatt’ın karşısına çıktığında içinden geçenler, bir aşk itirafı değildir. Çünkü Dawn’ın asıl unutamadığı şey aşktan ziyade meraktır: Başka bir hayatta, başka biriyle, başka biri olma ihtimali. Dawn’ın kafasında dolaşan bu ihtimal zaman zaman parlıyor ama Picoult onu yüceltmiyor. Aksine, bir noktada bütün ihtimallerin cazibesini tek bir cümleyle söndürüyor:<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">"Olsaydı ne olurdu, hiçbir zaman olanı yenemez."</blockquote>Romana ilham veren tabut metinlerindeki ölüm duygusu, Picoult’nun cümlelerine de sinmiş. Dawn, annesinin ölümünün ardından ölüm eşlikçisi olarak çalışmaya başlıyor; insanların son günlerinde yanlarında oluyor, son dileklerini yerine getirmeye çalışıyor. Ölüme yürüyenlerin elinden tutmak, ona Mısır’da binlerce yıl önce ölmüş insanların mezarlarını açarken duyduğu o sessiz ürpertiyi hatırlatıyor.Ölümle mesleki ve tarihsel olarak bu kadar iç içeyken, Dawn’ın asıl sınavı annesinin vedasında başlar. Annesi ölmeden önce son kez okyanusa gitmek ister. Memleketi İrlanda ile arasındaki o derin suya, Atlantik Okyanusu’na. Dawn ne kadar uğraşsa da annesinin bu son dileğini yerine getiremez. Onu hastaneden çıkaramayınca, okyanustan bir kova su ve sahilden bir avuç kum getirir odasına. Ama tam o anda şunu fark eder:<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">"Ona okyanus anılarını getirebilirdim ama kalp monitörünün sesini yok edemezdim. Ona sahili verebilirdim ama sadece bir odaya sığdığı kadarıyla. Onu bir denizkızı yapabilirdim ama denize geri dönemezdi."</blockquote>Bu fark ediş Dawn’ı derinden yaralar. Annesi Amerika’ya göç etmeseydi, İrlanda’da kalsaydı hayatı nasıl olurdu? Yoksa bu kez de karşı kıyıdan bakıp başka bir hayatın hayalini&nbsp;mi kurardı?<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu soruları gün ortasında durup dururken düşünen milyonlarca göçmenden biriyim. Dawn’ın annesinin memleketinde, İrlanda’da ikinci yılımı tamamlarken aynı "acaba"lar dolaşıyor aklımda: Hiç gelmemiş olsaydım buraya hayatım nasıl olurdu? İlk göç ettiğim yerde, başka bir okyanusun kıyısında kalsaydım ya da ülkemden hiç ayrılmamış olsaydım hikayemde ne değişirdi?</li></ul>Annesinin ölümünden sonra Dawn’ın eşlik ettiği hastalardan biri, eski bir sanatçı olan Win’dir. Ölüm döşeğinde bile eşi yanındadır; yine de Win yıllardır içinde taşıdığı bir "acaba"dan söz eder. İlk aşkıyla hiç ayrılmasaydı hayatı başka olur muydu? Dawn, Win’in bu sorularını dinlerken kendi belkilerine geri döner.Picoult’nun dünyasında karakterlerin hayatı büyük kararlarla değil, kendi hikayelerindeki küçük çatlakları fark ettiklerinde değişir. Dawn’ın hikayesi de böyle. Mısır’ın çöllerinde dolaşan o sessiz soru, hastane odalarında duyulan cılız nefesler, annesinin vedası ve hafızanın kıyısından sızan "acaba"lar…&nbsp;Hepsi aynı yere çıkar: Yaşanmamış hayatlar geride kalmaz, insan onları sessizce yanında taşımayı öğrenir.

Duende

Öleceğinizi anladığınız anda, aklınıza ilk kim gelir? Her şeyin biteceğini sandığınız o anda, zihniniz ilk neye tutunur? Dawn bu sorunun cevabına hiç ummadığı bir anda yakalanır. Uçağı düşerken aklına gelen ilk şey tek çocuğu, biricik kızı değildir. Hatta severek evlendiği, on beş yıldır aynı evi paylaştığı eşi de değildir. Sahip olduğu her şeyi yitireceğini hissettiği o an aklına ilk gelen şey, yıllar önce terk ettiği sevgilisi Wyatt’tır.

İki Yol Kitabı ile ilgili hikayeler