<a fr-original-style="" href="https://dictionary.apa.org/temperament" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Mizaç</a>, çocukların kişiliğinin önemli bir parçası olarak görülüyor ve daha bebeklik döneminden itibaren büyük oranda biyolojik olarak belirleniyor. Çocuğun keşfetmeye olan ilgisi, hassasiyet düzeyi, enerji seviyesi, duygusal ve davranışsal tepkileri, duygularını nasıl regüle edebildiği gibi karakteristik özelliklerini içeriyor.Mizaç, çocuklarda bireysel farklılıklar gösteriyor ve davranışları şekillendiriyor. Bu noktada her ebeveynin kendi çocuğunun mizacını tanımaya çalışması önem taşıyor. Örneğin, bazı çocuklar yeni deneyimler karşısında yoğun bir anksiyete ve stres yaşayabiliyorlar. Böyle bir durum söz konusu olduğunda ebeveynin çocuğunun mizacını bilmesi ve ona göre davranması, çocuğun iyi oluşu ve yeniliği başarılı bir şekilde deneyimlemesi açısından önemli görülüyor.<a fr-original-style="" href="https://yakiniliskiler.com/2048-Mizac%C4%B1n-Ebeveynlikteki-%C3%96nemi" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Benzer şekilde</a>, ebeveynin kendi mizacını bilmesi de çocuğun gelişimini olumlu yönde etkiliyor. Örneğin, hem ebeveynin hem çocuğunun mizacında duygularını aşırı yoğun yaşamak varsa bu durum tartışmaların uzun sürmesine veya bir sorun yaşandığında uzlaşmaya varılamamasına sebep olabiliyor. Öte yandan ebeveynle çocuğun mizaçları birbirinden farklı da olabiliyor. Örneğin, ebeveyn spontanlığı severken çocuk rutin içerisinde daha rahat edebiliyor. Bu durumda eğer ebeveyn çocuğun mizacının farkında olmazsa ona rutin bir yaşam sağlamak için uğraşmıyor ve ani değişiklikler rutin seven çocukta rahatsız edici duygular uyandırabiliyor. Yine de bazı karakteristik özelliklerde daha olumlu senaryolar da mümkün. Örneğin, eğer çocuğun mizacındaki bir özelliğin ona zarar verdiği durumlar oluyorsa ve çocuk ebeveyninde daha olumlu bir özelliği gözlemliyorsa bunu model olarak alıp kendi iyi oluşuna katkıda bulunabiliyor. Sonuç olarak ebeveyn, hem kendi mizacını hem de çocuğunun mizacını tanırsa çocuğuna nasıl yaklaşması gerektiğini daha iyi biliyor ve çocuğunun iyi oluşuna katkı sağlamış oluyor.Mizaca Göre EbeveynlikDiyelim ki en yakın arkadaşınızla çocuklarınız hakkında konuşuyorsunuz. Size çocuğu ağladığında ona nasıl yaklaştığını ve bu şekilde çoğu zaman olumlu sonuç aldığını anlatıyor. Tabii siz de hevesle aynısını çocuğunuzda uygulamak istiyorsunuz fakat o da ne? Sizin çocuğunuz aynı davranışa aynı şekilde tepki vermiyor. Acaba neden?Ebeveynlik, en çok tavsiye verilen konulardan biri olsa da her yaklaşım her çocukta aynı etkiyi göstermiyor. İyi bir ebeveyn olmak, çocuğun doğasını anlamaya çalışmaktan ve tanımaktan geçiyor. Örneğin; <a fr-original-style="" href="https://www.psychologytoday.com/us/blog/genes-environments-and-human-behavior/202111/what-s-your-child-s-unique-nature" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">dışa dönük</a> çocukların yeni şeyler keşfetmeye, yeni yerler görmeye ve yeni insanlarla tanışmaya doğal bir ilgileri bulunuyor. Bu çocukların, genel olarak enerjik oldukları ve daha olumlu bir duygusal yapıya sahip oldukları söyleniyor. İçe dönük çocuklar ise genellikle kendi dünyalarında, kendi başlarına olduklarında daha keyifli oluyorlar. Diğer insanlarla bir arada olmaya zorlanmak, bu çocukların kendilerini rahatsız hissetmelerine yol açabiliyor.Yüksek duygusallığa sahip çocuklar, korku ve hayal kırıklığı gibi duyguları daha çok hissetmeye meyilli olabiliyorlar. Çocuğun üzgün hissettiği bir anda ebeveynin ona çok abarttığını veya üzülmesine gerek olmadığını söylemesi çocuğa kendisini iyi hissettirmiyor. Öte yandan, duygusallığı düşük olan çocukların kötü bir olay yaşadıklarında üzülseler dahi kendilerini olayın akışına bırakarak olağan hallerine dönmeleri daha kolay oluyor. Bu özelliklerin yanı sıra, çocuklarda duygu düzenleme becerisi de mizaçtan etkileniyor ve çocukların davranışlarını önemli ölçüde etkiliyor. Duygu ve davranışlarını düzenleyebilen çocuklar, olaylara daha sabırlı bir şekilde yaklaşıyor ve bu çocukların dikkati kolayca dağılmıyor. Fakat duygu ve davranışlarını düzenlemekte daha çok zorlanan çocuklar, daha dürtüsel davranıp odaklanma sorunları yaşayabiliyorlar.Tüm bunlar göz önüne alındığında ebeveynin, erken çocukluk döneminde çocuğunun davranışlarını iyi gözlemlemesi ve <a fr-original-style="" href="https://www.parentmap.com/article/your-childs-temperament-finding-the-right-parenting-style" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">mizacına uygun</a> bir şekilde davranması gelişimi olumlu yönde etkiliyor. Bu sayede ebeveyn hem çocuğun mizacında ona iyi gelmeyen (örneğin, kaygılanmaya meyilli olmak) yönleri regüle etmesine yardımcı oluyor hem de mizacının olumlu yönlerine uygun bir şekilde davranmış oluyor.

Yakın İlişkiler

İki çocuğuma da aynı davranıyorum. Birinde işe yarayan tepkim diğerinde neden etkili olmuyor?

Çocuğumun Mizacı Bana Ne Söylüyor? 

<ol fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ebeveynlik sadece ebeveynin kendisi ile ilgilidir.</li></ol><a fr-original-style="" href="https://www.littledayout.com/bite-sized-parenting-5-common-misconceptions/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bu inanışa</a> göre ebeveynin nelerde zorlandığı, çocuğa nasıl yaklaştığı ve nerede nasıl davrandığı gibi birçok şey sadece ebeveynin kendisinden etkileniyor. Bu inanışı benimsemek ebeveynlere zarar veriyor çünkü ebeveyn çocuk ile kurduğu iletişime dair tüm sorumluluğu kendi üzerine alıyor. Oysa bu inanış gerçekleri yansıtmıyor! Ebeveynin çocuk ile kurduğu iletişim ve aralarında kurulan bağ her iki tarafın da mizacından etkileniyor ve her mizaç çocuğa farklı şekilde yaklaşmayı gerektiriyor. Bu sebeple aynı evin içinde büyüyen çocuklar bile ebeveynlerini birbirlerinden çok daha farklı hatırlayabiliyorlar çünkü hem kendi algılama biçimleri hem de ebeveynlerin tutumları değişiklik gösterebiliyor.<ol fr-original-style="" start="2" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ebeveynlik herkes için aynıdır.</li></ol><a fr-original-style="" href="https://www.littledayout.com/bite-sized-parenting-5-common-misconceptions/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bu inanışa</a> göre her ebeveyn birbirine benziyor. Bu inanış üstü kapalı bir şekilde ebeveyn olmanın sadece tek bir yolu olduğunu söylüyor ve bu yola uymayan kişilerin üzerinde bir baskı oluşturuyor. Oysa herkesin birbirinden farklı bireyler olduğunu göz önünde bulundurursak bu inanışın doğru olma ihtimali bulunmuyor! Herkes kendisine özgü bir mizaçla dünyaya geliyor ve farklı yollardan geçerek ebeveyn oluyor. Aynı evin içindeki anne ve babanın dahi tutumları birbirinden farklı oluyor; bu da aslında ebeveynlerin çocuğa farklı açılardan bakmalarına ve onun farklı yönlerini keşfetmelerine yardımcı oluyor.<ol fr-original-style="" start="3" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Aynı şekilde yetiştirilen çocukların kişilikleri birbirine benzer.</li></ol><a fr-original-style="" href="https://www.psychologicalscience.org/teaching/myth-children-raised-in-similar-ways-have-similar-personalities.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bu inanış</a> kişilik oluşumundaki önemli bir etkeni göz ardı ediyor: genetik yatkınlıklar! Kişilik oluşumunda genetik ve çevresel etkenler birlikte rol oynuyor. Aynı anne ve babadan doğan kişiler bile tamamen aynı genetik yatkınlıklara sahip olmuyor. Bu durum yorumlama tarzımızın ve ihtiyaçlarımızın değişiklik göstermesinde etkili oluyor. Bu sebeple ebeveynlerin çocukları ayrı bir birey olarak gözlemlemeleri ve kendi davranışlarını da onların ihtiyaçlarına göre düzenlemeleri gerekiyor. Çocukların kişilik gelişimi ancak bu şekilde olumlu ilerliyor.

Toplumda ebeveynlikle ilgili mitlerin çoğu bireysel farklılıkları göz ardı ediyor. İşte doğru bilinen yanlışlara bazı örnekler!

Ebeveynliğe Dair Bildiklerimiz Ne Kadar Doğru?

Ebeveynin mizacıyla çocuğun mizacının birbirine uyumu büyük önem taşıyor fakat her zaman ebeveynin ve çocuğun mizacı birbiriyle uyuşmayabiliyor. Örneğin, çocuk için düzenli uyuyup uyanmak çok önemliyken ebeveyni için düzen çok önemli olmayabiliyor.Psikolog Dr. Gizem Sürenkök,&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/ebeveynus/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ebeveynus</a> hesabının konuğu olarak yaptığı&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/tv/CBdHsbxjRzS/?utm_medium=share_sheet" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">mizaç ve ebeveynlik konulu konuşmasında</a> tam da bu konudan bahsediyor. Dr. Gizem Sürenkök, ebeveyn ile çocuğun karakter özelliklerinin birbiriyle aynı olmadığı noktada çocuğun mizacına saygı duyarak yaklaşmanın önemini ele alıyor. Fakat bu sırada çocukların ihtiyaçlarını gözetirken ebeveynlerin kendi ihtiyaçlarını da göz ardı etmemeleri gerektiğini vurguluyor. Çocukların mizacına uyum sağlamakta olumlu ebeveynlik tutumlarının uygulanması ebeveyn-çocuk mizacının farklılıklarıyla baş etme konusunda etkili oluyor. Olumlu ebeveynlik ise çocuğun ihtiyaçlarının doğru okunması, ona sevgi ve şefkatle yaklaşılması ile mümkün oluyor.

Bu bültende ebeveynlikte mizacın öneminden ve bununla ilişkili olarak algılanan ebeveynlik tutumlarından bahsettik. Umarız bülteni okurken her çocuğun ne kadar kendine özgü olarak dünyaya geldiğini ve nasıl ki çevresi onu etkiliyorsa onun da çevresini etkileme gücüne sahip olduğunu fark etmişsinizdir. Bülteni kapatmadan önce birkaç önerimiz daha var:<ol fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ebeveynlik sürecinde hem toplumun hem de kendi ebeveynlerimizin öğrettiği davranış kalıplarını tekrarlayabiliyoruz. Çocuğunuzla kurduğunuz bağı güçlendirmek ve hem kendinize hem de çocuğunuza iyi gelen davranışlara yönelmek için Dr. Shefali Tsabary tarafından yazılan “<a fr-original-style="" href="https://www.kitapyurdu.com/kitap/bilincli-anne-baba/401077.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bilinçli Anne Baba</a>” adlı kitabı okuyabilirsiniz.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ebeveynlikten keyif almak en önemlisi! Çünkü keyif almadan yapılan her şey gibi ebeveynlik de keyif alınmadığı noktada olumsuz etkiler yaratıyor. Bu konuda Dr. Gizem Sürenkök ve Klinik Psikolog Bahar Çakır tarafından çekilen “<a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=4RNp0TPCQwc&t=310s&ab_channel=Yak%C4%B1n%C4%B0li%C8%99kiler" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Keyif Alarak Ebeveynlik</a>” adlı videoyu izlemenizi öneririz!</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ebeveynlik, çocukluk ve ebeveyn-çocuk ilişkisine dair bilimsel araştırmalara, çocuğunuzla ilişkinizi güçlendirecek önerilere ve çocuk bakımına dair tavsiyelere ulaşmak isterseniz <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/yakinebeveynlik/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Yakın Ebeveynlik</a> hesabını takip edebilirsiniz.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Son olarak çocuğunuzla birlikte <a fr-original-style="" href="https://www.nefisyemektarifleri.com/cevizli-bol-cikolatali-brownie/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">cevizli bol çikolatalı bir brownie</a> yapmaya ne dersiniz? Hem birlikte bu tarifi yaparak hem de yerken sohbet ederek aranızdaki yakınlığı artırabilirsiniz!</li></ol>Umarız bültenden keyif almışsınızdır! Önümüzdeki hafta rotamızı romantik ilişkilere çevirerek partnerimizin bizim ihtiyaçlarımıza karşı ilgili ve hassas yaklaşımının önemi hakkında yazacağız. Şimdilik hoşçakalın!

Ebeveyn ile ilgili hikayeler