Dünya Sağlık Örgütü'nün verilerine göre, küresel çapta 1 milyardan fazla insanın yaşadığı obezite sorunuyla mücadele, milyarlarca dolarlık bir endüstriye dönüştü. Son yıllarda bu sektörde dikkat çeken şirketlerin başında gelen Novo Nordisk, ürettiği Ozempic ve Wegovy markalı yeni nesil kilo verme ilaçlarının satışlarından elde ettiği gelirle 2023 yılında Avrupa'nın en değerli şirketi&nbsp;olmayı başardı.Fransa merkezli lüks devi LVMH'yi geçerek Avrupa'nın zirvesine oturan Novo Nordisk, aradan geçen 1 yılda zirvedeki yerini korumayı başardı. Avrupa'da 500 milyar dolar sınırını aşan ilk şirket unvanını da taşıyan Novo, geçen yaz piyasaya sunduğu yeni ürünlerle piyasa değerini 640 milyar dolara kadar taşıdı. Piyasa koşullarının etkisiyle son aylarda düşüşe geçen Danimarka merkezli şirket, 11 Kasım itibarıyla 467 milyar dolarlık piyasa değerine sahip.<img src="https://images.aposto.com/2024/10/1/1731336946132.jpeg" width="550" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.53" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Novo Nordisk'in piyasa değerinin seyriNovo Nordisk, piyasa değerine göre dünyanın en büyük 21. şirketi konumunda ve ilk 20'de Nvidia, Alphabet, Tesla, Amazon, Saudi Aramco gibi teknoloji, enerji ve finans devleriyle yarışıyor. Listenin 15. basamağında ise Novo Nordisk'in zayıflama ilaçları alanındaki en güçlü rakibi ABD'li Ely Lily bulunuyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Cep bilgisi: 2020 yılının başlarında 30 dolar civarından işlem gören Novo Nordisk hisseleri, zirveyi gördüğü geçen yaz, 140 doların üzerine kadar yükselmişti. Şirketin hisseleri bugünlerde 100 doların hemen üzerinde işlem görüyor.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">1920'lerde başlayan yolculuk</h2>Geçmişi 1920'li yıllara kadar dayanan Novo Nordisk, bugünkü ismiyle 1989 yılından bu yana ilaç sektöründe faaliyetlerini sürdürüyor. Başlangıçta Nordisk Insulinlaboratorium olarak adlandırılan şirket, 1923 yılında Danimarkalı Nobel ödüllü August Krogh, eczacı August Kongsted ve bilim adamı Hans Christian Hagedorn tarafından kuruldu.İnsülini keşfeden Kanadalı bilim insanları, bu şirkete insülini İskandinavya’da üretme izni verdi. O dönemde satışlardan elde edilen gelirlerin araştırmalarda kullanılabilmesi için Novo Nordisk Vakfı kuruldu. Vakfın servetini yöneten Novo Holdings, Novo Nordisk’in oy haklarının %77’sini hâlâ elinde bulunduruyor.Son 30 yılda büyük atılımlar yaparak 8 farklı ülkede üretim tesisleri, 80 ülkede temsilcilik açan ve 50 bin çalışanı bulunan bir deve dönüşen Novo Nordisk'in ürettiği ilaçlar 170 ülkede milyonlarca insana ulaşıyor. Diyabet bakım ilaçları ve cihazları başta olmak üzere farmasötik ürünler ve hizmetler üreten Novo Nordisk'in son 5 yıldaki sansasyonel çıkışında ise Ozempic ve Wegovy markalı diyabet ilaçları da büyük rol oynuyor. Diyabet tedavisi amacıyla geliştirilen bu ilaçlar, zayıflama iğnesi olarak tüm dünyada büyük ilgi görüyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">2023'te Danimarka'yı resesyondan kurtardı</h2>2000'li yıllara yaklaşık 10 milyar dolarlık bir piyasa değeriyle giren Novo Nordisk, 2013 yılının sonbaharında 100 milyar dolar sınırını aşmayı başardı. Şirketin lokomotifi Ozempic'in 2017-2018 yıllarında ABD'de ve Avrupa'da diyabet hastalarında kullanım onayını almasıyla şirketin hisseleri hareketlenmeye başladı.Pandemi döneminde aşı çalışmaları da yapan Novo Nordisk, mRNA teknolojisiyle geliştirdiği Novavac'ı piyasaya sürdü. 2021 yazında 200 milyar dolar, 2022'nin sonunda 300 milyar dolar sınırlarını aşan piyasa değeriyle dikkatleri çekmeye başlayan Novo Nordisk'in piyasa değeri, 2023 Ağustos ayındaysa 400 milyar doları geçti.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öyle ki 2023 yılında Novo Nordisk'in Ozempic’ten elde ettiği kârla Danimarka’ya giren fonlar sayesinde ülke resesyona girmekten kurtuldu.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Değeri, Danimarka GSYH'sini geçti</h2>Danimarka'nın en büyük bankası Danske Bank tarafından hazırlanan Nordic Outlook 2024 raporuna göre, 2023 yılında Danimarka ekonomisinin kaydettiği %1,8'lik büyüme, Novo Nordisk'in öncülük ettiği ilaç sektörü sayesinde geldi. Hatta 2023 yılını 460 milyar doların üzerinde tamamlayan Novo Nordisk'in piyasa değeri, Danimarka ekonomisinin GSYH'sini bile geride bıraktı.Danske Bank'ın geçen haftalarda paylaştığı <a fr-original-style="" href="https://danskebank.com/news-and-insights/news-archive/insights/2024/03092024" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">analize</a> göre, Novo Nordisk'in de büyük katkısıyla&nbsp;Danimarka'nın 2024 yılında %2,5 büyümesi bekleniyor. Raporda Novo Nordisk'in Danimarka'nın büyüme performansında en önemli faktör olduğu vurgulanırken sektöre yeni oyuncuların da girmesine teşvik ettiğine değiniliyor.İlaç sektörü hesaba katılmadığında 2024 yılında %1,3 büyümesi beklenen Danimarka ekonomisinin, Novo Nordisk'in desteğiyle bu oranı %2,5'e çıkaracağı öngörülüyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bilgi notu:&nbsp;Danimarka'nın GSYH'sı bu yılın ilk çeyreğinde çeyreklik bazda %1,4 küçülürken ikinci çeyrekte %1,1 büyüme kaydetmişti. Ülkenin üçüncü çeyrek büyüme performansı ise 20 Kasım'da açıklanacak.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Danimarka'nın en büyükleri</h2>Danimarka'nın en değerli şirketlerinde 4. sırada yine Novo Nordisk Holding'e ait bir şirket olan Novozymes yer alıyor. Danimarka'daki en değerli ilk 100 şirketin piyasa değerlerinin toplamı dahi Novo Nordisk'in piyasa değerine ulaşmaya yetmiyor. Danimarka'da Novo Nordisk'in ardından sıralanan en değerli 5 şirket ve piyasa değerleri ise şöyle:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">DSV: 50 milyar dolar</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Coloplast: 30 milyar dolar</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Novozymes: 29 milyar dolar</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Danske Bank: 25 milyar dolar</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Maersk: 24 milyar dolar</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ozempic nasıl çalışıyor?</h2>Novo Nordisk'in Tip-2 diyabet tedavisinde kullanılması amacıyla geliştirdiği Ozempic, çeşitli tartışmalara yol açsa da zayıflama amacıyla da kullanılıyor. Türkiye'de 2022 yılından itibaren ruhsatlanan ve Eylül 2024 itibariyle piyasaya verilen Ozempic, içeriğindeki semaglutid aktif maddesi, kan şekeri seviyesine etki ederek iştahın kontrol edilmesine yardımcı oluyor. Novo Nordisk'in Ozempic'i dışında dünyanın en değerli ilaç şirketi olan Ely Lilly'nin de Mounjaro isimli benzer içerikli bir ilacı bulunuyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/10/1/1731337798023.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.43" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Novo Nordisk ve Eli Lilly'nin talebi karşılamakta zorlandığı bu ilaçlar, kalem formunda bir iğneden oluşuyor ve haftada bir kez mideye, uyluğa veya üst kola enjekte ediliyor. Enjeksiyonla vücuda alınan ilaç, glukagon benzeri peptit 1 (GLP-1) adı verilen bir bağırsak hormonunun etkisini taklit ediyor. İğneler vücudu daha fazla insülin üretmeye ve kan şekeri seviyelerini düşürmeye teşvik ederken Tip-2 diyabetin kontrol altına alınmasına yardımcı oluyor. İlacın etken maddesi olan GLP-1 iştahı bastırıyor ve yiyeceklerin sindirim sistemindeki hareketini yavaşlatıyor. Daha hızlı ve uzun süre tok hisseden insanlar iğnelerin desteğiyle daha az yiyor.İlaçlar insanların önemli miktarda kilo vermesine yardımcı olsa da mide bulantısı, şişkinlik, ishal ve yorgunluktan başlayan olası yan etkileri daha ciddi mide, böbrek ve safra kesesi sorunlarına ve pankreas iltihabına kadar uzanıyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Fiyatı, ABD Senatosu'nda sorgulandı</h2>Diyabet ve obezite tedavisinde kullanılan Wegovy ve Ozempic isimli Novo Nordisk ilaçlarının ABD'deki satış fiyatları ABD Federal Ticaret Komisyonu tarafından dava konusu edildi. İnsülin ilaçlarının fiyatlarını şişirmek ve gelirlerini maksimize etmekle suçlanan Novo Nordisk'in CEO'su Lars Jørgensen, 2023 Eylül ayında ABD Senatosu tarafından sorgulandı. ABD Kongresi'ndeki sorgulama sırasında, kongre üyeleri Novo Nordisk yöneticisi Lars Jørgensen'den ilacın fiyatlarını düşürmeyi taahhüt etmesini istedi ancak Jørgensen böyle bir vaatte bulunmadı.ABD'de Wegovy'nin aylık maliyeti 1.349 dolara kadar çıkarken, Birleşik Krallık ve Almanya'da aynı ilaç 92 dolarlık bir fiyat etiketiyle satılıyor.<img src="https://images.aposto.com/2024/10/1/1731337516525.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">CEO'su yılın kişisi seçildi</h2>Novo Nordisk CEO'su Lars Jørgensen, ABD Senatosu'nda sorgulanmasının üzerinden birkaç ay geçtikten sonra İngiltere merkezli Financial Times&nbsp;tarafından yılın kişisi ödülüne <a fr-original-style="" href="https://www.ft.com/content/d4d289a7-e1a5-4848-8e7e-b592f7018722" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">layık görüldü</a>.&nbsp;Novo Nordisk’teki kariyerine 1991 yılında sağlık ve planlama departmanında ekonomist olarak başlayan Jørgensen; Hollanda, ABD ve Japonya ofislerinde çalıştıktan sonra tekrar merkeze döndü.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hatırlatma:&nbsp;Financial Times, 2020 yılında da Covid-19 aşısını bulan Alman biyoteknoloji firması BioNTech'in Türk kurucuları Prof. Dr. Uğur Şahin ve Özlem Türeci'yi yılın kişisi seçmişti.</li></ul>

Pareto İçgörü

Kuruluşu, insülinin keşfedildiği 1920'li yıllara kadar uzanan ilaç şirketi Novo Nordisk, ürettiği zayıflama ilaçlarıyla piyasa değeri bakımından Avrupa'nın bir numarası oldu. Dünyanın en değerli şirketleri arasında yer Alan Novo Nordisk'in başarı ve yükseliş hikayesine göz attık.

Avrupa'nın zirvesine yolculuk: Novo Nordisk'in başarı hikayesi

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Küresel çapta bir uyarı mesajı yayımlayan Dünya Sağlık Örgütü (WHO), son dönemin popüler zayıflama ilacı Ozempic'in sahte versiyonlarına dikkat çekti ve sağlık tehdidi oluşturabilecek sahte ilaçlarla ilgili herkesi dikkatli olmaya çağırdı.

Ozempic ile ilgili hikayeler