<img src="https://images.aposto.com/2022/4/2/1651587889248.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.93" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> Tasarımı, eleştirisel bir söylem haline getirmek için sarf edilen bütün kahramanca çabalara rağmen, içinde bulunduğumuz bu alan büyük ölçüde gelenek ve sezgilerle yürütülmeye devam etmektedir. Farklı tutumlarla ilgilendiğim için, yakın zamanda tipografi hakkındaki bilimsel literatürü araştırmaya başladım. 19. yüzyıldan günümüze kadar farklı dallarla uğraşan araştırmacılar —psikoloji, ergonomi, insan bilgisayar etkileşimleri (HCI) ve tasarım— &nbsp;tipografinin verimliliğini ölçmüşlerdir. Tasarımcılar tarafından çok az bilinen bu araştırma; insanların, kâğıt ve ekrandaki yazılı sözcüklere nasıl tepki verdikleri hakkında, ilginç bir şekilde sert, çoğunlukla da can sıkıcı ve son olarak da neticesiz bir yaklaşım takınmaktadır.Başlıklarının “Davranış ve Bilgi Teknolojileri” ya da “İnsan-Makine Bilimleri Uluslararası Dergisi” gibi başlıklar olduğu yüzlerce sayfa fotokopi ya da indirilmiş bülteni taramakla ben ne öğrendim? Hem çok şey hem de az… Her ayrı çalışma farklı bir değişkeni (yazı biçemi, çizgi uzunluğu, ekran boyutu, vb.) ayırmakta ve test etmektedir. Rasyonel ve bilimsel olmasına rağmen, tipografik değişkenler birbirleriyle etkileştiklerinden —sistemin bir parçasındaki çekim diğer bir tarafta yansımaya neden olur— bu süreç sorunludur. Örnek olarak, 1929 yılında Donald G. Paterson ve Miles A. Tinker harf boyları hakkında, “Okumanın Hijyeni” (The Hygiene of Reading) adlı üzerinde çalıştıkları serinin bir parçası olarak, bir analiz yayımladılar. Metinler 6-, 8-, 10-, 12-, ve 14- punto(harflerin büyüklük ve küçüklüklerine göre aldığı ad) büyüklüğünde yazılıydı. Çalışma, 10 punto tipinin verimli okuma için “en optimum boy” olduğu şeklinde sonuçlandı. Bu sadece belirli bir satır uzunluğuna sahip (80 mm) ve belirli bir yazı karakteri (adı açıklanmayan) ile yazılmış metinler ile ilgiliydi.<a fr-original-style="" href="https://medium.com/tipografi/tipografi-bilimi-ellen-lupton-36ebb5196f15" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">makalenin tamamı burada ➚</a>

Bilim, daha işlek ve okunabilir tipografiler tasarlamamız için yeteneklerimizi nasıl donatacağımıza dair görüş oluşturmamıza yardımcı olabilir.

Tipografi Bilimi 

1. Taşınabilir Yazıtipi: Sayısal (dijital) tipografi ve masaüstü yayıncılık öncesinde; belirli bir yazıyüzünün, belirli bir ölçü, ağırlık ve biçemde bir araya gelmesiyle oluşan; döküm, kabartma, kesme gibi yöntemlerle ortaya çıkarılan (metal, tahta, seramik vb.) çeşitli materyallerdeki karakter grubuna verilen ad.1 <blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(20, 20, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(20, 20, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Örnek: “Dizgi ustası, Baskerville yazıyüzünün bulunduğu yere giderek Baskerville Kalın Eğik 12 punto çekmecesini, dikkatlice dışarı çıkarttı.”</blockquote> 2. Bilgisayar Yazıtipi: Sayısal (dijital) tipografide; belirli bir yazıyüzünün, belirli bir ölçü, ağırlık ve biçemde ya da birden fazla ölçü, ağırlık ve biçemde bir araya gelmesiyle oluşan bilgisayar yazılımı.2Günümüz teknolojisinde birden fazla biçem ve ağırlığın bir arada toplanabildiği bilgisayar yazılımları (örn. değişken fontlar) nedeniyle, yazıtipi terimi ile yazıyüzü terimi sıkça karıştırılmaktadır. Yazıtipi ve yazıyüzü terimi arasındaki temel fark, yazıtipinin yazının tasarımını kullanıcıya sayısal (ya da taşınabilir ise fiziksel) olarak aktarma mekanizması olmasıdır. Bu mekanizmaya ayrıca dilimize yerleştiği kabul edilerek font da denilebilir. Font, kodlaması yapılmış ve nihai ürüne dönüşmüş bir yazılımdır. Yazıyüzü ise bu mekanizmaları yani yazıtiplerini (fontları) barındıran, birden fazla biçemin bir araya gelmesiyle oluşan aileyi tarif eder. [1] İng. Fonts, Movable Type ↑ [2] İng. Computer Fonts ↑ Kasım ayında görüşmek üzere!

Tipografi kültürünün yerleşmesi için ortak terminolojinin önemli olduğunu düşünüyoruz. Bu amaçla her ay tipografi sözlüğümüzden bir sözcüğü sizlerle paylaşacağız. Bu ayın sözcüğü, yazıtipi…

punto ile ilgili hikayeler