Yıllar önce Ankara’dan Antalya’nın İbradı İlçesi'ne bağlı Ürünlü köyüne yerleşen belgesel ve fotoğraf sanatçısı Nurhayat Varol,&nbsp;"Başka bir dünya mümkün" diyerek kendi yolculuğunu başlattı. Varol, "Burada benim için tüketmeden kendine yeten bir yaşamın yolu açılmış oldu. Düşüncemle yaşamım çelişmedi. Kendi içsel huzurumu buldum” dedi.Fotoğraflarında kadınların sorunlarına, yaşamlarına yer veren Varol, Gölgemdeki tutsaklığım isimli ilk kişisel fotoğraf sergisinde kadına yönelik şiddeti işledi. Kübra Toroslar'da bir şakayık isimli belgesel filminde ise 83 yıllık koca çınar Kübra Teyze'nin hayatına dokundu. Ardından Uzunbeyli köyüne giden Varol, burada Uzunbeyli'de doğdu bu güneşin çocukları&nbsp;isimli ikinci kişisel sergi çalışmasını yaptı. Kendisi de bilgi işlemci olan Varol, üçüncü kişisel sergisini kabloların insan yaşamına etkisini anlattığı Bir tuş bir dokunuş isimli çalışmayla açtı. İbradı'ya bağlı Ürünlü köyünde yaşadığı evinin ahırını sergi salonuna çeviren Varol şimdilerde bu çalışmalarını burada sergilediğini ve herkese açık olduğunu belirtiyor.<img src="https://images.aposto.com/2023/5/3/1686743352147.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.56" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bir tuş bir dokunuş<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">ODTÜ Matematik mezunu, belgesel ve fotoğraf sanatçısı Nurhayat Varol ile hayatını, mesleğini ve Ankara’dan Antalya’nın Ürünlü köyüne taşınıp bir köy evinde yaşamaya başlama hikâyesini konuştuk. Varol, köy hayatına geçiş sürecini şu ifadelerle özetledi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(240, 129, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(240, 129, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Şehir ve iş yaşamında her zaman doğayı tercih ettim. İş yaşamım ile birlikte şehirde yaşamak bana ters gelmeye başladı. Kendi dinamiğimi ve yaratıcılığımı kaybediyordum. Yaşamak istediğim hayat bu değildi. Köye gelirken daha çok başka bir dünya mümkün anlayışıyla geldim. Bende daha çok kendi düşünceme ters gelen bir yaşamın dışına nasıl çıkarım çabası vardı. Bir gün Ürünlü köyünden ODTÜ rektörlüğüne bir dilekçe gelmişti. Dilekçede; 'köyümüz düğmeli evleri özel mimariye sahip ve evler yıkılmak üzere, bize yardımcı olun' yazıyordu. Anadolu kültürünü benimseyen bir öğretim üyemiz köye gitmeye karar verdi. 2006 yılında ķöyde çalıştay yapıldı. Çalıştaya ben de gittim. Dağları ve köyü gördüğümde yaşamak istediğim yerin burası olduğuna karar verdim. Dağ köyünün, doğanın, dağların beni çekmesi, dağların bana coşku vermesi, ayrıca kurmak istediğim yaşamı kolaylaştıracaktı. O yüzden Ürünlü köyünü gördüğümde kendime çok yakın buldum. İşimden istifa ettikten sonra bilgi işlemden emekli olup 2007 yılında Ürünlü’den bir köy evi aldım ve böylelikle de kendi yolculuğumu başlatmış oldum. Benim için tüketmeden kendine yeten bir yaşamın yolu açılmış oldu. Düşüncemle yaşamım çelişmedi. Kendi içsel huzurumu buldum. Dinamik, üretken, yaratıcı bir yaşam çizgim oluştu.”</blockquote>Varol, hayatında büyük öneme sahip fotoğrafa başlama hikâyesini, “İş yaşamımda gerçekten bana çok ters bir hayatın içindeydim. Öğrencilik yaşamım, kurmak istediğim dünya bambaşka bir şeydi. Bilgi işlem projeleri gece gündüz çalışmayı gerektiren yoğun tempolu bir alandı. O da benim ilerlememi engelledi ben de kendimi fotoğraf çekerek ifade etme yolunu buldum. Önceleri doğa gezilerinde fotoğraf çekmeye başladım sonrasında daha çok bir konu belirlediğim bir çalışma sürdürdüm. Ama öncesinde bir master yapar gibi görsel sanatlarda hem okudum hem seminerlere katıldım. Ankara Fotoğraf Sanatçıları Derneği (AFSAD) üyesi oldum ve yönetime katıldım. Yani Ankara'daki iş yaşamım boyunca hem teorik hem de pratik çalışmalarda her zaman aktif biri oldum” diyerek aktardı.Belgeselden çok fotoğrafa daha yakın olduğunu söyleyen Varol, şunları söyledi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(240, 129, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(240, 129, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Şu anda Ürünlü’de çektiğim ‘Kübra Toroslar’da bir şakayık’ isiminde biten bir belgesel filmim var. Belgeselini çektiğim Kübra Teyze bana çok yakındı. Hem rehber, hem aile büyüğü hem arkadaş, hem de yoldaştı benim için. Çünkü Kübra teyzeyi kaybetmeden önce hemen hemen tüm dağların zirvesini birlikte yürüdük. Dağlarda bir keçi gibi, bir çocuk gibi zıplayıp gidiyordu. Onun aracılığıyla köyün çevresindeki dağların büyük çoğunluğunu dolaştık. Sadece yürüyüşe gitmiyorduk, hayvanlarını beslemek ve gütmek için de gidiyorduk. Kübra teyze yakın olduğu için iletişim ve çekim kolay oldu tabii ki. Ama kurgu, ses düzeni, filmin afişi, fragmanı, alt yazısı gibi hakikaten ekip gerektiren bir çalışma alanı film oluşturmak. Herkesi köye taşıyamazsınız, her zaman şehre gidemezsiniz. Fiziksel olarak da düşünsel olarak da zorlukları var. Çünkü kendi başıma kurdum o kendine yeten bir yaşamı. Onun için ekip kurmak, şehre gitmek, yeniden onlarla birlikte bir ortak kolektif bir çalışma alanı kurmak zorlaştı. O yüzden ne kadar sürdürebilirim belgesel film çalışmasını bilmiyorum."</blockquote><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2023/5/3/1686743145217.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.72" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></h3>Kübra Toroslar'da bir şakayık<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sonrasız Göç</h3><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(240, 129, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(240, 129, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Şimdi çobanların yaşamını konu alan bir belgesel çektim, kurgu aşamasında. 7/24 çalışan, yazlı kışlı 4 mevsim dağda, yaylada, kulübede yaşayan, kendi sürüleri olan, &nbsp;bitmekte olan bir mesleğin tükenmesini, yok olmasını çektim. Hem kültürün yok olması, hem doğadaki yaşamın, hem de doğal beslenen hayvanların tükenmesi gibi ciddi sorunlar var. Onun için bu belgeseli bitirip bir panelle hem ilçemiz İbradı’da hem ilimiz Antalya'da hem de Türkiye'nin pek çok yerinde bunu yaygınlaştırarak paylaşmak istiyorum. ‘Sonrasız Göç’ ismini verdiğim çobanların yaşamını konu alan belgesel çalışmamı Ürünlü’de çektim. Çobanların yaşam alanları Ürünlü’ye yaklaşık 4 km uzaklıkta ama üç kez göç ettikleri için onların yaptığı her göçte bulundum.Fotoğraf çekmeye devam edeceğini söyleyen Varol, "Pek çok kültürel yaşam kaynakları sokağa atılıyor. Mesela dokuma kilimlerin parçaları, kendi elleriyle ördükleri iplerin parçaları, sepetler gibi. Onların fotoğraflarını çektim. 'Tutunamayanlar' güzel bir çalışma oldu ama henüz arşivimde duruyor. Hem dağların kayaların etkileşimi hem de o kayaların dokusunun aslında kültürel bir şey de olduğunu göstermek istedim böyle bir çalışmam oldu. Şimdi bir yıldır da yine kabloların öne geçtiği, kültürün artık tükenmekte olduğunu vurgulayan telle dantel kabloyla da örgüler yapıyorum. Yine tellerin ve kabloların öne geçtiği kültürün teknolojiye teslim olduğu bir çalışma."</blockquote><img src="https://images.aposto.com/2023/5/3/1686743260607.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.20" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Sonrasız Göç<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Doğal hayat içinde kendi kendine yeten kadınlar</h3>Kadınların yaşadıklarını sanatla anlatan Varol, şunları söyledi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(240, 129, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(240, 129, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Kendine yetebilen olgunlukta doğada doğal yaşamı sürdürebilmek, hem ihtiyacın kadar tüketebilen bir yaşam, hem doğal, hem içten, hem üretken, hem de dinamik bir yaşam anlamına geliyor. 'Kübra Toroslar’da bir şakayık’ belgesel filmimdeki Kübra Teyze buna çok ciddi bir örnek gerçekten. Kübra Teyze köy yaşamının her alanında kendine yeten bir yaşam sürdürmüştü. Kübra Teyze 83 yaşındaydı çekimleri yaptığımda. Bir kadının tam da kendine yeten, her şeyi kotarabilen, tüketmeden kendi üretebilen, doğada doğal yaşamın tam da en iyi örneğiydi.</blockquote>Varol köy hayatıyla ilgili şunları ekledi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(240, 129, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(240, 129, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Kurduğum yaşam değil de yaşam tarzının yani düşünsel anlamda, kendine yeten, dinamik, üretken bir yaşamın kolektifleştirilmesi, toplumsal olarak paylaşılması, başka bir toplumsal, ortak yaşam kurulması yönünde hep bir çabam var aslında. O yaşamı kurmak için geldim. Yani ortak alanda ortak yaşam desem buna daha yerinde olur. Bir arazi üzerinde benim düşünceme sahip başka insanların da yer alabileceği, o arazide benim kurduğum yaşama benzer yaşamların kurulması ve bu düşüncelere sahip insanların üretken bir yaşam sürdürmesi önemli. Hem sanatsal yönden hem de kolektif yaşam benim düşüncem ve yaşamımı daha geniş kitleler tarafından sahiplenip kurulmasını büyük bir istekle, arzuyla hayata geçirilmesini isterim. Çünkü günümüz toplumunda kirlilik çok fazla ve şimdi iyice fazlalaştı. O yüzden birbirini kucaklayan, birbirini seven birkaç topluluğun kurulması gerekiyor."</blockquote><img src="https://images.aposto.com/2023/5/3/1686743173913.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.75" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kübra Toroslar'da bir şakayık<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">"Kadın olarak isteyip de yapamayacağımız hiçbir şey yok. Her zaman düşüncemi savundum ve o doğrultuda yaşamak istedim. Yani istedikten sonra o yollar oluşuyor"&nbsp;diyen Varol, fotoğrafçı olmak isteyenlere ise, "Günümüzde sokakta şiddet gören bir kadını görünce çekmek, aniden toplumsal hareketlenmeyi çekmek gibi özel durumların dışında artık rastgele çekim yapmak cep telefonuyla birlikte hepimizin herkesin yapacağı bir şey. Saygı duyuyorum tabii ki hepimiz yapalım ama fotoğrafçı olma yolunu seçen birisi için bir konu bütünlüğü içinde, bir ifade biçimi şeklinde görsel oluşturmak daha iyi düşüncelerini ifade eder diye düşünüyorum. Bu belgesel olabilir, kavramsal olabilir, soyut olabilir, tabii ki kişinin kendi tercihi ama bir konu bütünlüğünde ifade biçimi, görsele dönüştürme biçimi önemli diye düşünüyorum"&nbsp;dedi.

Uçan Süpürge'nın Muhabirler Ağı, toplumsal cinsiyet eşitliğini ana odağa alarak kadınların sesinden haberlere ulaştırır.

Yerel Kadın Muhabirler Ağı

Belgesel ve fotoğraf sanatçısı Nurhayat Varol ile söyleşi.

Kadrajda Tüketmeden Üreten Kadınlar

İstanbul Yenikapı Marmaray istasyonunda trenin önüne atlayarak intihar eden 20 yaşındaki Kübra Ergin, Türkiye’de kadın olmanın zorluğu ve genç intiharlarını yeniden gündeme taşıdı. Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği Başkanı Avukat Müjde Tozbey ve Antalya Barosu Kadın Hakları ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Kurulu Kolaylaştırıcısı Avukat Nur Deniz Toklu ile genç kadınlar ve umutsuzluk üzerine konuştuk.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden:&nbsp;Seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından İstanbul'da 20 yaşındaki Kübra Ergin intihar etti. Kübra’dan geriye ise onu intihara iten sebepleri kaleme aldığı, bir defterden yırtılmış mektubu kaldı. Ergin, Türkiye’de bir kadın olarak hiçbir zaman özgür hissetmediğini yazdığı mektubunda mevcut hükümetin politikaları ve ülkenin ekonomik durumunun yarattığı umutsuzluğa ve Türkiye’de kadın olmanın zorluklarına vurgu yaptı.</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2023/4/3/1684919342459.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği Başkanı Av. Müjde Tozbey<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Toplumda eşitsizliklerle dolu bir hayat sürdürmeye çalışan binlerce kadının umutsuzluğa kapılıp hayatlarına son vermesi hakkında Yerel Kadın Muhabirler Ağı'na konuşan Tozbey şunları söyledi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(240, 129, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(240, 129, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Bir hemcinsimin yaşadığı çıkışsızlık, geleceksizlik duygusunu anlıyorum ve bir insanın kırılgan bir evresinde yaşamıyla ilgili böyle korkunç bir kararı verebilmesini şaşkınlıkla karşılamadığımı söyleyebilirim. Yoksulluk ve gericilik şu an kadınları en çaresiz bırakan, şiddete açık hâle getiren en temel meselelerdir. Gericiliğe haddi bildirilmeli. Hiçbir dinsel kural, kadınların yaşamıyla en ufak şekilde ilişkilenmemeli.”</blockquote>Avukat Toklu ise kadınların yalnız olmadığına dikkat çekti:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(240, 129, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(240, 129, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Durum ne kadar umutsuz görünürse görünsün kadın mücadelesi enerjisini kız kardeşliğin dayanışmasından almaktadır. Umutsuzluğa kapılan bir kadın olduğunda içinde bulunduğu duruma karanlık taraftan değil kadın mücadelesinin aydınlattığı o umut dolu taraftan bakması gerekir. Çünkü kadınlar hiçbir zaman pes etmeyi bilmezler."</blockquote><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sonraki adımlar ne olmalı?</h3>Genç kadın intiharları ve kadınları yok sayan bazı siyasetçilerin meclise girerek söz sahibi olması üzerine bir açıklama yapan Tozbey, "Yoksulluk, barınmanın dahi sorun hâline gelmesi, sağlıklı beslenmenin, sağlıklı sosyalleşmenin imkânsızlaşması, maruz kalınan cinsel ayrımcılık; bunlar bir insanın değersiz hissetmesi, yaşamaya değer hissetmemesi için yetmez mi? Öncelikle her kadın insanca yaşayabileceği bir gelire sahip olmalı. Çalışabilir yaşta ise çalışması sağlanmalı, çalışabilir durumda değil ise, örneğin doğum yaptıysa ya da engelliyse, sağlık sorunu varsa, güvence altında olmalı, kamusal kaynaklar bunun için seferber olmalı"&nbsp;dedi. Tozbey güncel durumda bu koşulların sağlanamaması hakkında şunları ekledi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(240, 129, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(240, 129, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Emek ve laiklik düşmanı bir hattan kadınlar için tek bir pozitif sonuç bekleyemezsiniz. Seçimler iktidardan kurtulmak için bir fırsattı, değerlendiremedik ama kadın düşmanı politikalardan kurtulmanın tek yolu seçimler değil. Kadınlar örgütlü olursa, boyun eğmezse iktidara geri adım attırırız. Şimdi ilk hedefimiz bu olmalı. Çünkü tasarladıkları yeni anayasayla, kadını tüm kazanılmış haklarından men etmeyi umuyorlar."</blockquote><img src="https://images.aposto.com/2023/4/3/1684919414055.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.46" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Antalya Barosu Kadın Hakları ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Kurulu Kolaylaştırıcısı Avukat Nur Deniz Toklu&nbsp;<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Kadınların umutsuzluk hâli ve kadınları intihara sürükleyen sebeplerle ilgili konuşan Toklu ise kazanımların kadınların ellerinden alınması üzerine konuştu:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(240, 129, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(240, 129, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Çok uzun zamandır kadınlar eşitsizlik ile mücadele ediyor. Bu mücadelede edinilen kazanımlar birer birer geri alınmaya başladı. Uzun ve yorucu bir süreç sonunda edinilen kazanımların hukuksuz şekilde kaybı genç ya da yaşlı birçok kadını umutsuzluğa ve kaygıya sürüklüyor. Yapılan yanlışlar temelde cinsiyet ayrımı yapılmasından kaynaklı. Kadın ve erkek eşit dediğimiz noktada toplumsal cinsiyet rolleri de toplumun bakış açısı da buna bağlı olarak sosyal ve hukuksal düzen de mutlaka değişecektir. Umutsuzluğun bir diğer sebebi de gençlerin demokrasiyi fiili olarak görememesi. Bizler seçimle gelen seçimle gider diyebiliyoruz ama bu sene ilk defa oy kullanan gençler doğduklarından beri aynı iktidarı görüyorlar. Gençlerin bir kısmı ne yazık ki seçimi bir umut ve demokrasi olarak görmüyor."</blockquote>Toklu, sorunları çözmek için atılması gereken öncelikli adımları şu şekilde sıraladı:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Var olan kanunların doğru uygulanması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yargının tekrar bağımsız hâle gelmesi,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İstanbul Sözleşmesi’nin yeniden yürürlüğe konulması - ki Türkiye"Kadınların yaşadıkları sorunlar karşısında başvuracakları mekanizmalar aslında çok çeşitli ve yeterli. Yetersiz olan bu mekanizmaları doğru uygulanmaması" diyen Toklu, &nbsp;sözleşmeden çekilmiş olsa da kanun gereği uluslararası sözleşmenin iç hukukta uygulanmasını kabul eden yasa hâlâ yürürlükte.</li></ul><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Dayanışma</h3>Türkiye’de umutsuzluğa kapılan ve psikolojileri giderek bozulan çok sayıda genç kadına seslenen Tozbey şunları söyledi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(240, 129, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(240, 129, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Umutsuzluğa kapılmayın demenin kendisi umut olmuyor belki ama, derneğimizin yaptıklarına bakarlarsa, belki gelip biraz ucundan tutarlarsa, yalnız derneğimizin değil elbette, bir bütün olarak kadın hareketinin ve toplumsal mücadele kanallarının bir yerinden tutunurlarsa, daha iyi hissedecekler. Mutlu olacaklar, umut dolacaklar demiyorum, hangimiz çok 'Mutluyuz' diyebiliriz ki? Mutluysak oturup bir düşünelim zaten, bir terslik olsa gerek. Ama birlikte olmak iyi gelir insana, hele birlikte bir şey için mücadele etmek,&nbsp;hele de mücadele ettiğiniz kişiler kadınlara düşmansa, çok çok iyi hissedersiniz. Hem kendi yaşamınız hem kız kardeşlerinizin, çocukların, gelecekteki kadınların yaşamının değişmesi için omuz vermiş olursunuz. Önerim diyemem ama, dileğim, genç kadınların kadın düşmanlarıyla mücadeleye bir yerinden tutunmasıdır."</blockquote>"Kadınların yaşadıkları sorunlar karşısında başvuracakları mekanizmalar aslında çok çeşitli ve yeterli. Yetersiz olan bu mekanizmaları doğru uygulanmaması" diyen Toklu, "Durum ne kadar umutsuz görünürse görünsün kadın mücadelesi enerjisini kız kardeşliğin dayanışmasından almaktadır"&nbsp;diyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(240, 129, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(240, 129, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Bu anlamda baroda gönüllü olarak çalışan biz avukatlar ile kadın mücadelesi alanında çalışan sivil toplum kuruluşları yılmadan hukuk mücadelesine devam etmekte. Umutsuzluğa kapılan bir kadın olduğunda içinde bulunduğu duruma karanlık taraftan değil kadın mücadelesinin aydınlattığı o umut dolu taraftan bakması gerekiyor. Çünkü kadınlar hiçbir zaman pes etmeyi bilmezler. Doğal olarak kadın mücadelesi de pes etmeyi asla kabul etmiyor. Sadece bazen bir engele takılan kız kardeşimize yürüdüğü yolda yalnız olmadığını hatırlatmak gerekiyor."</blockquote>

Fadime Yiğit