18 Mayıs Perşembe sabahından herkese günaydın. Türkiye cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci tura kalmasını konuşuyor. İkinci turu kimin kazanacağının yanı sıra, bir diğer cumhurbaşkanı adayı olan Sinan Oğan'ın da kimi destekleyeceği merak konusu. Tüm bunların yanında 12'nci Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Millet İttifakı'nın adayı Kılıçdaroğlu'nun da açıklamaları manşetlerde yer alıyor.
- Günün hikayesi: Türkiye'de cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci tura kalmışken yakın zamanda dünyada gerçekleşen seçimlerde ikinci turların sonuçlarını derledik. Kimi ülkelerde ilk turdaki birinci aday kimilerinde ise ikinci aday ikinci turu kazandı. Ülkeler, sonuçları ve değerlendirmeleri Günün Hikayesi kanalında.
- Günün çalma listesi: Smooth Operators
Mutlu günler!
Aposto Gündem
Her sabah 06.30'da 5 dakikalık gündem özeti e-posta kutunda. Piyasalar, ekonomi, iş dünyası, politika, teknoloji ve hafta sonu ekleri; kısa, yalın, öz bir şekilde.
• İşsizlik oranı, 2023’ün ilk çeyreğinde 0,3 puanlık azalış ile %9,9 oldu. TÜİK verilerine göre, 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki çeyreğe göre 0,9 puanlık artış ile %19,9 seviyesinde gerçekleşti. Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan âtıl işgücü oranı ise bir önceki çeyreğe göre 1,6 puanlık artış ile %22,4 oldu.
- Açıklamalar: Hazine Bakanı Nureddin Nebati, sosyal medyadan yaptığı paylaşımda, “istihdam odaklı politikalarımızdan asla taviz vermeden büyümeye devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.
• Konut Fiyat Endeksi, Mart’ta aylık bazda %5,4, bir önceki yılın aynı ayına göre %132,76 oranında artarak 809,3 oldu. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre endeks, Mart ayında yıllık bazda reel olarak ise %55,4 yükseldi. Buna göre, konut metrekare birim fiyatı İstanbul'da 33 bin 731, Ankara'da 16 bin 36, İzmir'de 25 bin 560 lira oldu.
• Kısa vadeli dış borç stoku, Mart sonu itibarıyla %8,7 artışla 161,4 milyar dolara ulaştı. TCMB verilerine göre, bankalar kaynaklı kısa vadeli dış borç stoku %8,2 artarak 66 milyar dolar olurken diğer sektörlerin kısa vadeli dış borç stoku %2,4 artışla 56 milyar dolara yükseldi.
• Avro Bölgesi'nde enflasyon, Nisan'da yıllık bazda 0,1 puan artışla %7,0 seviyesinde gerçekleşti. Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından yayımlanan ve öncü verileri teyit eden nihai verilere göre, Nisan ayında tüketici fiyatları aylık bazda %0,6 arttı. Çekirdek enflasyon ise %5,6 olarak kaydedildi.
• Avrupa Birliği (AB) otomobil pazarında toplam satışlar, Nisan ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %17,2 artarak 800 bini aştı. Nisan ayında AB ülkelerinde satılan yeni otomobillerin %38’i benzinli, %25’i hibrit, %15'i dizel, %12’si tam elektrikli, %7’si fişli hibrit ve %3’ü de diğer yakıtlardan oluştu.
- Detaylar: Üreticilere göre, Nisan ayında AB'de en fazla yeni otomobil satışını 220 bin 459 ile Volkswagen Grubu gerçekleştirdi. Bunu, 149 bin 786 satışla bünyesinde Peugeot, Fiat, Citroen ve Opel gibi markaları içeren Stellantis Grubu takip etti.
• Tesla'nın geleneksel reklamcılığa karşıtlığıyla tanınan CEO'su Elon Musk, elektrikli araç satışını artırmak için reklam çalışmalarına başlayacaklarını açıkladı. Yılın başından itibaren sıkça elektrikli araçlarının fiyatını azaltan ve satış miktarını artırmayı hedefleyen Tesla, ilk çeyrekte marj hedefinin altında kalmıştı.
• First Republic Bank'in eski genel müdürü Michael Roffler, bankanın iflasının diğer bölgesel bankaların iflaslarından kaynaklandığını söyledi. Denetimcilerin ise bankanın stratejisi, likiditesi veya yönetim performansıyla ilgili endişelerini dile getirmediğini belirtti.
- Bununla birlikte: "Silicon Valley Bank ve Signature Bank'ın batacağını ya da bu bankaların batmasının bankamızda önemli mevduat çıkışlarını tetikleyeceğini tahmin edemezdik" ifadelerini kullanan Roffler, Kaliforniya Finansal Koruma ve İnovasyon Departmanı (DFPI) ve FDIC'nin bankanın mali durum ve stratejisini düzenli olarak denetlediğini vurguladı.
- Bir adım geriden: First Republic Bank'in iflasıyla 2008 krizinden bu yana en büyün banka krizi yaşanmıştı. 1 Mayıs'ta First Republic Bank kapatılmış ve varlıkları JPMorgan Chase'e satılmıştı.
• Çin'in en büyük elektrikli araç üreticisi BYD, otonom sürüş konusunda rakiplerinin gerisinde kalması nedeniyle yeni bir "akıllı sürüş araştırma bölümü" kurdu ve büyük bir işe alım sürecine girdi. 4 ila 5 bin arasında yazılım mühendisinin işe alındığını belirten Kıdemli Başkan Yardımcısı Stella Li, iki ila üç yıl içinde çeşitli inovasyonlarla öne çıkacaklarını belirtti.
• Vietnam merkezli VinFast'ın kurucusu Pham Nhat Vuong, bu yıl 2022 yılına göre neredeyse 7 kat artışla 50 bin kadar elektrikli araç satmayı planladıklarını açıkladı. Kuzey Amerika'ya ihracatı artırırken Avrupa'ya da sevkiyata başlayacaklarını belirten Voung, "her şey yolunda ilerlerse" 2024 yılının sonunda şirketin kendini amorti edeceğini söyledi.
• Millet İttifakı'nın cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu, Twitter'da yeni bir video paylaştı. Videoda sayılarının 10 milyonu bulduğunu söylediği düzensiz göçmenleri odağına alan Kılıçdaroğlu; Kızılay'ın depremdeki faaliyetleri ve Hizbullah, FETÖ gibi konulara da değindi.
- Öte yandan: İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu, "Daha işimiz bitmedi. İlk turda kazanan yok. İkinci turda kazanacağız inşallah. Onların demesine bakma. 'Adam kazanamadı' yani. İkinci turda bakacağız" açıklamasında bulundu.
• 12'nci Cumhurbaşkanı Erdoğan, muhalefete ilişkin “Karşımızdakileri görüyorsunuz. Seçimi açık ara geri bitirdikleri hâlde suyu bulandırmak adına her şeyi yapıyorlar. Şayet biz sağlam durmaz, faaliyetlerimizi aynı şekilde yürütmezsek, karşı tarafın bu nobran tavırlarıyla sandıkların üzerine çökeceğinden şüpheniz olmasın. Huzur ve istikrar iklimini bitiremedikleri için kendi kendilerini yiyip bitiriyorlar" ifadelerini kullandı.
- Öte yandan: Erdoğan, deprem bölgesinin bir bölümünü bu hafta sonu ziyaret etmeyi planladığını söyledi. Milliyet'ten Ayşegül Kahvecioğlu'nun haberine göre; Erdoğan, "Sandıktan çıkan iradeye saygı duyuyoruz. Milletimizin kararı başımızın üstüne. Önemli olan önde olmak, Meclis’te çoğunluk yine bizde" dedi.
- Bununla birlikte: Erdoğan ayrıca, “Bu vesile ile tüm dünyaya bir müjde vermek istiyorum. Ülkemizin ve şahsımın yoğun gayretleriyle başlatılan Karadeniz Tahıl Koridoru anlaşmasını biliyorsunuz. Türkiye'nin öncülüğü Rusya ve Ukrayna'nın yapıcı tutumu BM'nin kolaylaştırıcılığı sayesinde İstanbul'da imzalanan anlaşmanın son uzatma süresi bitmek üzereydi. Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nın 2 ay daha uzatılmasına karar verildi. Bu kararın tüm taraflara hayırlı olmasını diliyorum” dedi.
• Zafer Partisi lideri Ümit Özdağ, "ATA İttifakı'nın cumhurbaşkanı adayı Sinan Oğan'ın etrafında toplanan oylar, seçimin ikinci tura kalmasını sağlamıştır" dedi. Özdağ, ikinci tura kalan adaylara destek vermek için şartlarını şöyle açıkladı:
"Anayasa'nın değiştirilmemesi, ilk dört maddesinin muhafazasını şart koşuyoruz. 66. madde ile hiç oynanmaması gerektiğini şart koşuyoruz. Terör örgütleriyle mücadeleden vazgeçilmemesi, güçlendirilmesi gerektiğini ortaya koyuyoruz. Tarikat ve cemaatlerin devlet içinde bugün kazanmış oldukları etkinlik bizi çok rahatsız ediyor. Liyakatin terk edilmiş olması… Bunu bir şart olarak koyuyoruz. Ve sığınmacıların vatanlarına dönmesi sürecinin yönetilmesi gerektiğini şart olarak koyuyoruz."
• ATA İttifakı'ndaki Adalet Partisi'nin lideri Dr. Vecdet Öz, seçimlerin ikinci turunda Kılıçdaroğlu'nu destekleyeceklerine ilişkin açıklama yaptığı iddiasını yalanladı. Öz, haberin doğru olmadığını belirterek "Doğru olan, basının şahsıma sormuş olduğu ‘Millet İttifakına destek verir misiniz’ sorusu üzerine ‘Eğer ki bir Ata İttifakı olarak herhangi bir ittifaka destek verme kararı alırsak (ki henüz böyle bir şey yoktur), kırmızı çizgilerimiz vardır yerine getirilirse ve seçmenimiz de uygun görürse neden olmasın’ şeklindedir." ifadelerini kullandı.
• AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş, Ata İttifakı'nın Cumhurbaşkanı adayı Sinan Oğan'a ilişkin "İkinci turda sayın Cumhurbaşkanımıza destek olacaklarını düşünüyoruz." açıklamasında bulundu.
• 14 Mayıs'ta yapılan seçimlerde 600 milletvekilinin 335'i ilk kez seçildi. Böylece 28. Dönem parlamentosunun %63,49'u yenilenmiş oldu. Yeni seçilen milletvekillerinden 148'i AK Parti, 90'ı CHP, 47'si Yeşil Sol Parti, 27'si İYİ Parti, 18'i MHP, 4'ü Yeniden Refah Partisi ve 1'i Türkiye İşçi Partisinden parlamentoya girdi.
• CHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, 14 Mayıs seçimlerine ilişkin açıklamasında "Cumhurbaşkanlığı için, 2 bin 269 sandık sonuç tutanağında farklılık tespit ettik. Kılıçdaroğlu aleyhine olanları da ayrıca tabii ki tespit ediyoruz. Bunların hepsinin itirazları pazartesi 17.00 itibarıyla yapıldı. Milletvekilliği için toplam 4 bin 825 sandıkta farklılık, uyuşmazlık tespit ettik." dedi.
• Almanya'da polisin Sabah gazetesinin Avrupa haberleri merkezinin bulunduğu Frankfurt ofisine baskın yaptı. Sabah'ın Almanya Temsilcisi İsmail Erel ve Haber Müdürü Cemil Albay gözaltına alındı. Gazeteci Erk Acarer, operasyonun nedeninin muhalif gazetecilerin kişisel bilgilerinin ve adreslerinin yayımlanması olduğunu söyledi.
- Detaylar: Sabah gazetesinin paylaştığı bilgilere göreyse, Almanya polisi İsmail Erel ve Cemil Albay'ın evlerinde ve Sabah gazetesinin Avrupa ofisinde aramalar gerçekleştirdi ve bilgisayarıyla telefonlarına el koydu. Ayrıca gazete, operasyonun FETÖ firarisi Cevheri Güven'in şikayeti üzerine gerçekleştirildiğini iddia etti. İki gazetecinin serbest bırakılması için Dışişleri Bakanlığı'nın devreye girdiği bildirildi.
- Öte yandan: Almanya’nın Ankara Büyükelçisi, Almanya polisinin Sabah gazetesi çalışanlarını gözaltına alması nedeniyle Dışişlerine çağrıldı. Dışişleri Bakanlığı, gözaltı kararını kınadı.
• Yeşil Sol Parti ve HDP, seçim sonrası ilk MYK toplantısını gerçekleştirdi. Toplantıda Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu'nun ikinci turda da ilk turda olduğu gibi desteklenmesi kararı çıktı.
• Birgün gazetesinden Mustafa Bildircin’in haberine göre, Fahrettin Altun idaresindeki İletişim Başkanlığı, Nisan ayında 282 milyon 963 bin lira harcama yaptı. 2023’ün rekor harcamasını gerçekleştiren İletişim Başkanlığı, 12 kamu idaresinin harcamasını geride bıraktı.
QNB Finansbank X Artkolik Sanat Platformu: Kırılma Noktası | Hikâyenin Sonunu Sen Yaz sergisi
Nedir? Gelecek kuşaklara yaşanılabilir, güzel bir dünya bırakmak için yaşadığı çevreye, doğaya, bitkilere, hayvanlara sahip çıkan ve bizlere “hikâyenin sonunu sen yaz” diye seslenen Kırılma Noktası sergisi, çalışmalarında iklim krizi ve çevre sorunlarına alan açan 30 sanatçının atık malzemelerle ürettiği eserlerden oluşuyor. Küratörlüğünü Denizhan Özer’in üstlendiği sergide Bubi, Bedri Baykam, Mehmet Özenbaş gibi Türkiye çağdaş sanatının önemli isimlerinin ürettiği 60 eser bizleri bekliyor.
Nerede ve ne zaman? QNB Finansbank’ın genel müdürlük binası Kristal Kule’de 5 Mayıs’ta açılan sergi, 18 Haziran’a kadar her cumartesi ücretsiz ziyaret edilebiliyor.
Neden gitmeli? Sergide Özge Günaydın’ın geri dönüştürülmüş kompozit malzemeyle ürettiği gerçek boyutlu bir gergedan olan Rhinovella, Mehmet Özenbaş’ın Kuzey Ormanları’nın kesilen ağaçlarına dikkat çeken yapıtı No 7 ve Deniz Çobankent’in inşaat atıklarıyla ürettiği heykellerin yanı sıra atık malzemelerden üretilen daha birçok eser yer alıyor.
Not almalı: Sergiyle paralel gerçekleşen Çocuk Sanat Atölyeleri, iklim krizi ve her geçen gün artan çevre sorunlarına dikkat çekiyor. Hayalimdeki Orman Atölyesi, Uçurtma Atölyesi gibi Artkolik’le birlikte hayata geçirilen atölyelerde çocuklar küratörlerin yönlendirmeleriyle atık malzemelerden kendi eserlerini üretiyorlar.
Sergiyle ilgili detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
• OpenAI şirketinin CEO'su Sam Altman, ABD Senatosu önünde ifade vererek yapay zekâ teknolojilerinin düzenlenmesi için bağımsız denetimler ve lisans verme gibi uygulamaların yapılması çağrısında bulundu. ABD'de yaklaşan seçimlere olası etkisi sorulduğunda Altman, kontrol edilmediği takdirde yapay zekâ teknolojilerinin "etkileşimli dezenformasyon" sağlama potansiyeline ilişkin endişeleri olduğunu dile getirdi.
• Instagram, sosyal medya platformunda paylaşılan gönderilere GIF'lerle cevap verebilme özelliği getirdi. Bununla birlikte şirketin başı Adam Mosseri, Reels'larda şarkı sözlerinin eklenmesini de test ettiklerini belirtti.
• TikTok, platformda popüler efektler yaratanların ödüllendirilmesi için 6 milyon dolarlık bir fon oluşturduğunu duyurdu. TikTok'un Effect House aracını kullanarak artırılmış gerçeklik efektleri yaratanlara, etkileşim büyüklüklerine göre “Effect Creator Rewards” fonu aracılığıyla ödeme yapılacak.
• Meta, ücretli doğrulama sistemini Birleşik Krallık'ta da piyasaya sürdüğünü açıkladı. Bu özellik, Facebook ve Instagram'da kullanıcıların kimliğini doğrulamasıyla mavi tik rozeti veriyor. Bununla beraber özellik, "proaktif taklit koruması" ve müşteri desteğine doğrudan erişimi sağlıyor. Resmî kimlik ile 18 yaşından büyük kullanıcıların kaydolabildiği bu hizmet, henüz test aşamasında olup şu ana kadar ABD, Avustralya ve Yeni Zelanda'da kullanıma açıldı.
• Google, bilgisayar korsanlığı gibi güvenlik tehditlerini önlemek amacıyla Aralık ayından itibaren iki yıl boyunca kullanılmayan hesapları sileceğini duyurdu. Şirket, bir hesabın iki yıl boyunca kullanılmaması veya oturum açılmaması durumunda, Gmail, Dokümanlar, Drive, Meet ve Takvim'in yanı sıra YouTube ve Google Fotoğraflar'ı da içeren Google Workspace'teki hesabı ve içeriği silebileceğini belirtti.
- Bir adım geriden: Google, 2020'de etkin olmayan bir hesapta depolanan içeriğin kaldırılacağını, ancak hesabın kendisinin silinmeyeceğini açıklamıştı.
Hangi ülkelerde seçim ikinci tura kalmıştı? Nasıl sonuçlandı?
Türkiye'de seçiminin ilk kez ikinci tura kalması akıllarda soru işaretleri oluştururken, son iki yıl içinde dünyanın farklı yerlerinde ikinci tura kalan seçimleri inceledik.
Türkiye, 14 Mayıs Cumhurbaşkanlığı seçiminde hiçbir adayın %50 oy barajını geçememesiyle ilk kez ikinci tura gidiyor. Anadolu Ajansı'nın verilerine göre Cumhur İttifakı adayı Erdoğan ilk turda geçerli oyların %49,52'sini alırken, Millet İttifakı adayı Kılıçdaroğlu ise %44,88 oy oranına ulaştı. Erdoğan ve Kılıçdaroğlu arasındaki farkın ikinci turda kapanıp kapanamayacağıyla ilgili tartışmalar devam ederken, son 2 yılda dünyada ikinci tura kalan bazı seçimleri inceledik.
- Derlediğimiz seçimlerde, bazı ülkelerde ilk turda önde gelen adayların ikinci turda oy oranlarını yükselterek seçimi kazandıkları, bazı ülkelerde de geriden gelen adayların ikinci turda ipi göğüslemeyi başardığı görülüyor.
Şili, 2021
Şili'de Devlet Başkanlığı seçimlerinin ilk turu 21 Kasım 2021'de gerçekleşti.
Birinci tur: Eski öğrenci hareketinin lideri olan sol ittifakın adayı Gabriel Boric, Cumhuriyetçi Parti'nin aşırı sağcı adayı Jose Antonio Kast'ın da içinde olduğu altı adaya karşı yarıştığı seçimlerin ilk turunu %25,82 oy alarak ikinci sırada tamamlamıştı. İlk turu birinci sırada tamamlayan Kast ise oyların %27,91’ini almıştı.
İkinci tur: 19 Aralık 2021'de Kast ve Boric arasında gerçekleşen ikinci turda, ilk turu ikinci sırada bitirmiş olan Boric seçimi bu sefer %55,87 oy alarak kazandı. Kast'ın oyu ise %44,13'te kaldı.
- Dahası: 35 yaşındaki Boric, seçimin ikinci turunu kazanarak Şili tarihinin en genç devlet başkanı oldu.
Neden? Boric'in sosyal adalete odaklanan, aşırı eşitsizlikleri ele alan ve refah devletini hayata geçiren vaatleri özellikle gençlerde yankı bulmuştu. Arka planda ise, çoğunlukla sol görüşlü bir meclis, Ekim 2019'dan beri ülkeyi saran eşitsizlik protestolarının ardından ülkenin diktatörlük döneminde yazılmış anayasasını yeniden yazıyordu. Boric'in vaatleri, protestoların ve Covid-19'un damgasını vurduğu çalkantılı iki yılın ardından Şili halkını birleştirme sözü olarak öne çıkmıştı.
Peru, 2021
Peru'da Devlet Başkanlığı seçimlerinin ilk turu, 11 Nisan 2021'de gerçekleşti.
Birinci tur: Solcu aday Pedro Castillo, oyların %18,9'unu alarak ilk turu birinci sırada tamamlamıştı. Hemen arkasında, %13,4 ile ikinci sırada 90'larda ülkenin başında olan otokrat lider Alberto Fujimori'nin kızı Keiko Fujimori, ikinci tura kalmayı başaran aday oldu.
İkinci tur: 17,5 milyondan fazla insanın oy kullandığı ikinci tur seçimlerinde Castillo, rakibi Fujimori'den sadece 44 bin oy fazla alarak, %50,1'lik oy oranıyla Peru'nun yeni devlet başkanı oldu.
- Dahası: İlk turda %70 olan katılım oranıysa ikinci turda %74’e yükseldi.
Neden? Castillo, yoksul bir kesim olan And Dağları'ndan gelen ve başkent Lima'nın siyasi elitinin tecrit edilmiş dünyasına uzak bir siyasetçi olarak, haklarından mahrum bırakılmış Peru halkı için güçlü bir semboldü. 51 yaşında eski öğretmen ve sendika lideri olan Castillo, başkanlık kampanyasında Peru'nun kârlı madencilik ve hidrokarbon sektörlerini kamulaştırma ve istihdam yaratma sözü vermişti.
- Öte yandan: Castillo'nun rakibinin, yolsuzluk ve insan hakları ihlalleri gibi suçlardan 25 yıllık hapis cezası çekmekte olan eski lider Alberto Fujimori'nin kızı olması da Castillo'ya avantaj sağlamıştır.
Ekvador, 2021
Ekvador'da devlet başkanları seçimlerinin ilk turu 7 Şubat 2021'de gerçekleşti.
Birinci tur: Barajın %40 olduğu Ekvador'da, oyların %32,7'sini alan ve iktidardaki solcu partinin desteğine sahip olan Andres Arauz, rakibi Guillermo Lasso'ya fark atmış olsa da, barajı geçemediği için ikinci tura kaldı. Öte yandan, muhafazakâr bir iş insanı olan Guillermo Lasso ise oyların %19,74'ünü alarak ikinci turda Arauz'un rakibi oldu.
İkinci tur: İkinci tur, ilk tur sonuçlarının tamamen aksi yönündeydi. Lasso, rakibiyle aradaki farkı kapatarak %52'lik oy oranına ulaştı ve Ekvador'un yeni devlet başkanı oldu.
Neden? Lasso, birinci ve ikinci tur seçimleri arasında, ikinci tura kalamayan rakiplerinin oylarını büyük ölçüde almayı başardı. Bunun yanı sıra, Covid-19'dan ağır etkilenen halkın, eski başkan Rafael Correa'nın on yıldan aşkın bir süre önce başlattığı sol hareketi reddetmesiyle, serbest piyasa ekonomisini vaadeden bir aday öne çıkmış oldu.
- Dahası: İlk turda %81 olan katılım oranıysa ikinci turda yükselerek %84 olarak kayıtlara geçti.
Fransa, 2022
Fransa'da cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turu 10 Nisan 2022'de gerçekleşti.
Birinci tur: 2017'den bu yana görevdeki cumhurbaşkanı Emmanuel Macron %27,9'luk oy oranıyla ilk turu birinci sırada tamamlarken, aşırı sağ Ulusal Birlik partisinin lideri Marine Le Pen ise %23 ile ikinci tura kalan diğer aday olmuştu.
İkinci tur: 24 Nisan'da gerçekleşen ikinci tur seçimlerinde ise Macron, %58,5'lik oy oranıyla bir kez daha cumhurbaşkanı seçilmişti. Macron, ikinci turda Le Pen ile arasındaki 1,6 milyonluk oy farkını 5,5 milyona kadar çıkarmıştı.
Neden? Macron, ikinci turda sol partilerden gelen destek sayesinde oy oranını yükselterek tekrar seçildi. İlk turda %22 oyla üçüncü olarak bitiren Mélenchon'un La France İnsoumise partisinin desteği, Macron'u ikinci turda %50'nin üzerine taşıdı. Sol partiler, kampanyası boyunca sola ilişkin herhangi bir vaatte bulunmayan Macron'a aslında onu destekledikleri için değil Le Pen'in yabancı nefreti ve Müslüman karşıtı politikalarına karşı olarak oy verdiler.
Karadağ, 2023
Karadağ'da cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turu Mart 2023'te yapıldı.
Birinci tur: Karadağ'ın 30 yılı aşkın süredir lideri olan mevcut Cumhurbaşkanı Milo Djukanovic, ilk turda oyların %35,3'ünü, Avrupa Hareketi lideri ise Jakov Milatovic'in ise %29,2'sini almıştı.
İkinci tur: 2 Nisan 2023’te yapılan ikinci turda ise Djukanoviç büyük yenilgiye uğramıştı. İlk turu ikinci tamamlayan 35 yaşındaki Milatoviç ikinci turda %58,88 oy alarak ülkenin yeni cumhurbaşkanı seçilirken, Djukanoviç’in oyu %41,12’de kalmıştı.
Neden? Birinci turda oyların %19,3'ünü alan Demokratik Cephe partisinin ikinci turda Milatoviç'i desteklemesiyle beraber, seçimler ülkede devam eden siyasi istikrarsızlığın ortasında gerçekleşmişti. 2022 yılı boyunca Parlamento'da yapılan çok sayıda güvensizlik oyu, iktidar koalisyonunun tekrar tekrar çöküşünü tetiklemişti. Bu durum, Anayasa Mahkemesi'ndeki birikmiş iş yüküne katkıda bulunmuş ve 2022 yerel seçimlerini etkilemişti.
📬 Aposto’dan:
- Spektrum | 8 başlıkta seçimler
- Quando | Uzayda şimdiye kadarki en büyük patlama
- Pareto | UBS, Credit Suisse devralımında aceleci mi davrandı?
📨 Günün okumaları:
- Barış Pehlivan | Cumhuriyet’te kum tanesi: “Şimdi SS’nin bedeli ödetiliyor.”
Twitter’da neler konuşuldu:
- ‘Kriz kahini’ lakaplı ünlü ABD'li ekonomist Nouriel Roubini, seçimi Erdoğan'ın kazandığı senaryoya ilişkin tahminlerde bulundu:
- Fransız Charlie Hebdo dergisi, provokatif bir karikatürle Erdoğan'ı kapağına taşıdı:
- Ankara'da çıkan fırtınada uçan bir koltuğun çevredeki bir binaya çarpma anı kameralara yansıdı:
Günün sözü:
“Ülkemizde her şeyi değiştirdik ancak muhalefeti maalesef değiştiremedik.”
– Cumhurbaşkanı Erdoğan
