Günlük koşturmaca içinde bir yerlere yetişmeye çalışırken ya da zihnimizin yoğunluğu içinde kaybolmuş hâlde sokaklarda yürürken kaç çeşit erguvanın, fıstık çamının, ıhlamurun, yaseminin, meşe ağacının, düğün çiçeğinin, kum zambağının, kum şebboyunun, hindabanın, siklamenin, çuha çiçeğinin ve daha nicesinin ne kadar farkındayız? Şehrin gri duvarları içinde çiçeklerin isimlerini ve değerini unutmuş olabiliriz ama tarih boyunca çiçekler, bu şehirde önemli bir yere sahipti. Hâlâ da önce baharın, sonra yazın habercisi. Şimdi onları hatırlama zamanı.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Osmanlı çiçek kültürü</h2>Avrupa’yı da etkisi altına alan Osmanlı çiçek kültürü, önemli askerî başarıları ve kanunlarıyla Osmanlı'ya en ihtişamlı zamanını yaşatan Kanuni Sultan Süleyman döneminde gelişmiş; bu dönem Osmanlıların, çiçek ve bahçe kültürü açısından çok parlak bir dönemi olmuş. Ayrıca çiçekler, saray törenlerinden sofralara, edebiyattan giyime, süslemelerden tedavilere yaşamın her alanında büyük önem görmüş. O döneme ait bir çiçek dilinin bulunduğu ve her çiçeğin ayrı bir anlam ifade ettiği bile düşünülürmüş. Öyle ki portakal çiçeği umudu, kadife çiçeği umutsuzluğu, horozibiği değişmezliği <a fr-original-style="" href="https://www.plantdergisi.com/dr-ogr-uyesi-selma-kosa-sila-mihriban-gural/osmanli-devletinde-cicek-sevgisi-ve-bir-devre-adini-veren-lalenin-yolculugu.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">simgelermiş.</a><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Çiçekçibaşı ile şükûfenâmeleri bilir miydiniz?</h2>Osmanlı Dönemi’nde çiçeğe gösterilen yoğun ilgi sonucu kurulan Çiçek Severler Derneği’nin başındaki çiçekçibaşı, padişah tarafından tayin edilirmiş. Yetiştiriciler çiçeklerini, çiçekçiler meclisine getirir, meclis bunları inceler ve kendinden önceki türlere benzemiyorsa yeni bir isim verilirmiş. Ayrıca en güzel çiçeği seçmek üzere yarışma düzenlenilirmiş.&nbsp;17. yüzyılda çiçek yetiştiriciliği bir usta çırak ilişkisine dönüşmüş ve o dönem İstanbul’da bir sanat hâline gelmiş. I. Mahmut da bu sanatla ilgilenmiş ve pek çok laleye isim babalığı yapmış. Aynı dönemde çiçekle ilgili bilgileri içeren kitaplar yazılmaya başlanmış. Kelime anlamı olarak “açmamış çiçek” anlamına gelen “şükûfe”den türeyen “şükûfenâme” adı verilen bu kitaplar, çiçek yetiştiriciliği merakını <a fr-original-style="" href="https://www.dunyabizim.com/mercek-alti/osmanlida-ciceklerin-dili-h42345.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">anlatırmış.</a><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yedi tepeli şehrin nadide çiçekleri</h2>Prof. Dr. Ünal Akkemik, dağ tepe gezerek beş yıl boyunca İstanbul'un bitkilerinin peşine düşüp onları fotoğraflamış ve 1152 sayfadan oluşan İstanbul'un Doğal Bitkileri <a fr-original-style="" href="https://www.cekulvakfi.org.tr/haber/istanbulun-dogal-bitkileri" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kitabını</a> ortaya çıkarmış. Akkemik, yaptığı bir röportajda şu sözleri <a fr-original-style="" href="https://bianet.org/bianet/toplum/188616-istanbul-un-bitkilerini-ne-kadar-taniyorsunuz" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">dile getiriyor</a>:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(179, 61, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(179, 61, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Türkiye’nin toplam bitki çeşidi sayısı 12,450 civarı, İstanbul’un florası bunun beşte biri. Yani yaklaşık 2,200. Bu oran yüz ölçümü sadece 5,434 kilometrekare olan bir yer için çok yüksek. İstanbul’un bitki çeşitliliğinin ne kadar zengin olduğunu gösteriyor. Mesela dünyaya baktığımızda İstanbul tek bir kent olarak Polonya, İngiltere, Hollanda gibi ülkeleri geride bırakıyor.”&nbsp;</blockquote>Erguvan:&nbsp;Baharı binbir renkle karşılayan İstanbul’un mevsime özgü en güzel renklerinden biri hiç kuşkusuz erguvanlar diyebiliriz. Üstelik erguvanların İstanbul’un sadece güzelliğinde değil, kültüründe de önemli bir yeri var: Birinci Konstantin 330 yılında İstanbul (Byzantium) surlarını tamamladığında açan erguvan ağaçları, şehrin sembolü olmuş. Hristiyan kültüründe çeşitli rivayetleri bulunan erguvan ağacı çiçeği rengi (erguvani), doğal bir boya olarak sadece asillerin giyebildiği bir renk olup “İmparatorluk Moru” adıyla bilinirmiş. Osmanlı Dönemi’nde erguvan mevsimi özel şenliklerle kutlanırmış.&nbsp;Erguvan rotası:&nbsp;Emirgan, Yıldız, Hatice Sultan, Arif Paşa, Fethi Paşa, Cemile Sultan koruları&nbsp;Lale:&nbsp;Doğu mitolojisinde önemli yere sahip lale, yıllar içinde Avrupa’da da yaygınlaştıktan sonra dünya çapında en çok ilgi gören ve sevilen çiçeklerden biri olmuş. İstanbul ile özdeşleşen bahar çiçekleri arasında yer alan lalenin anavatanı İstanbul olmasa da 1500’lü yıllardan bu yana İstanbul’un gözdesi olmuş. Özellikle Osmanlı döneminde lalenin önemi oldukça büyük. Sadece yetiştirilmekle kalmamış; mimari, sanat, çinicilik ve bunun gibi birçok alanda lale motiflerine yer verilmiş. Hatta zenginlik ve refahla özdeşleştirilen bu çiçek, Osmanlı tarihinde bir devre adını dahi vermiş. Osmanlı üzerinden Avrupa’ya taşınan ve günümüzde tüm dünyada Hollanda’ya mal edilen lale çiçeği, İstanbul’da da hâlâ en güzel bahar çiçekleri arasında yer alıyor.&nbsp;Lale rotası: Emirgan Korusu, Fethipaşa Korusu, Sultanahmet Meydanı, Gülhane Parkı, Yıldız Parkı, Göztepe 60. Yıl Parkı&nbsp;Bonus:&nbsp;Bağdat Caddesi ve sahil yolu arasında yaseminlerle ve güllerle bezeli bahçeler, Ataşehir’de Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi, Balta Limanı’nda Baltalimanı Japon Bahçesi de İstanbul'un bol çiçekli, yaz kokan rotaları arasında. Pek tabii, İstanbul'un her köşesinde mevsimi hatırlatan sokak çiçekçileri de şehrin çiçekle buluşma noktaları.&nbsp;Erguvanı, lalesi, yasemini, ıhlamuru, gülü ve daha nicesi, hâlâ İstanbul'un rengi, kokusu, neşesi, yazın habercisi. Şehirde, biraz daha doğanın içinde gibi hissetmek için bahar aylarında başlayan ve yaz boyu süren çiçek şenliğini es geçmemeniz dileğiyle.&nbsp;Evet, Napoleon’a hak vermemek ona büyük haksızlık olur, öyle değil mi?<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">KaynakAtasoy, N. 2018. Osmanlı’nın Çiçekleri. Zeytinburnu Belediyesi Kültür Sanat ve Şehir Dergisi, 2018/1

ÇIÇEK ile ilgili hikayeler