31 Mart yerel seçimlerinden CHP’nin tarihî bir başarı ile çıkmasının ve iktidar partisi AKP’nin tarihinde ilk defa ikinci parti haline gelmesinin siyasî etkileri tartışılırken, Van İl Seçim Kurulu 2 Nisan 2024 tarihinde Van Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminde oyların % 55.48’ini alan Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) adayı Abdullah Zeydan’ın seçilme yeterliği olmadığı gerekçesiyle mazbatanın oyların % 27.15’ini alan ikinci sıradaki AKP adayı Abdulahat Arvas’a verilmesine karar verdi. Tüm ülkede infial yaratan bu kararın gerekçesi olarak ise Abdullah Zeydan’ın memnu haklarının iadesine ilişkin kararın geri alınması gösterildi. Zeydan, 2023 yılı Mart ayında Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nden memnu hakların iadesine karar verilmesini istemiş ve mahkemece 4 Nisan 2023 tarihinde talep doğrultusunda karar verilmiş. Bu karar istinaf yoluna başvurulmadığı için kesinleşmiş ve kesinleşme şerhi karara işlenmiş. Zeydan bu karara dayanarak aday olmuş ve adaylığı yetkili makamlarca kesinleştirilmiş.Ancak ne olduysa tam seçimden iki gün önce mesai saati bitiminde Adalet Bakanlığınca bu kararın Başsavcılığa tebliğ edilmediği iddiasıyla karara itiraz edilmiş, Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesince de 29.03.2024 tarihinde memnu hakların iadesi kararının kaldırılmasına karar vermiştir. Bu karardan kimsenin haberi olmadan seçimler yapılmış ve Zeydan çok büyük bir oy farkıyla seçimi kazanmıştır.Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nin kararına dayanarak AKP adayı İl Seçim Kuruluna itirazda bulunmuş ve Kurul söz konusu infial yaratan kararı vermiştir. &nbsp;Diyarbakır 5. ACM’nin memnu hakların iadesine ilişkin önceki kararını kaldırma kararının hiçbir hukukî dayanağı bulunmadığı ve yok hükmünde olduğu bütün hukukçularca ileri sürülmüştür. Hiçbir mahkeme dosyadan el çektikten sonra kendi kararının yanlış olduğu gerekçesiyle kararını geri alamaz ya da değiştiremez. Ancak ilgili kanun yollarına başvurularak, kanun yolu mercilerinin kararıyla bir karar kaldırılabilir ya da bozulabilir. Ayrıca Diyarbakır 5. ACM kararının Başsavcılığa tebliğ edilmediği iddiasının da doğru olmadığı, kararın UYAP’a yüklendiği, daha da önemlisi Başsavcılıkça bu kararla ilgili belge düzenlendiği sonradan anlaşılmıştır.Van İl Seçim Kurulu’nun kararına karşı halktan, sivil toplumdan ve siyasî partilerden, özellikle de bazı AKP’li yetkililerden &nbsp;tepkiler yükselmiş, başta Van olmak üzere pek çok yerde halk sokak gösterilerine başlamıştır. İktidar partisinin kendi içindeki kafa karışıklığı, iktidarın 31 Mart seçim sonuçlarından sonra yönünü tam olarak belirlemediğini göstermektedir. Saray çevresinden kendisini “Devlet komiseri” gibi gören bazı bürokratların Van İl Seçim Kurulu kararını eleştiren AKP’lilere yönelik sert tavrı, en azından şimdilik, YSK kararını etkilememiş ve YSK oy çokluğuyla mazbatanın Zeydan’a verilmesine karar vermiştir.Karar gerekçesinde Diyarbakır 5. ACM’nin 29.03.2024 tarihli kaldırma kararının yok hükmünde olduğunu belirterek seçimin yapıldığı 31 Mart 2024 tarihinde şeklî olarak geçerli bir yasak hakların iadesi kararı bulunduğu ve Zeydan’ın seçilme yeterliliğine sahip olduğuna vurgu yapılmıştır. On altı sayfalık gerekçede Adalet Bakanlığı Adlî Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce Diyarbakır 5. ACM’nin 4 Nisan 2023 tarihli kararının 10 Ağustos 2023'te incelendiği ve cezanın infazının tamamlanmasının üzerinden üç yıl geçmeden söz konusu kararın verildiği tespit edilerek Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığına yasal gereğinin takdir ve ifası için gönderildiği, ancak Başsavcılıkça herhangi bir işlem yapılmadığı açıklanmıştır.YSK’nın bu kararıyla akut kriz en azından şimdilik çözülmüş görünmektedir. Ancak yasak hakların iadesine ilişkin ilk kararın yasaya aykırı olduğu YSK kararında da yer almaktadır. Bu durumda olağanüstü kanun yoluna başvurulması halinde söz konusu kararın bozularak ortadan kaldırılması ihtimali bulunmaktadır. Böyle bir yola gidilirse Zeydan’ın başkanlığının tekrar düşürülmesi olasılığı mevcuttur. Ancak bu durumda başkan Büyükşehir Belediye Meclisince seçileceğinden yine DEM partili bir Meclis üyesinin seçilmesi söz konusu olacaktır.Adalet Bakanlığı’nın girişimiyle başlayan mazbata iptali olayının bir kayyum denemesi olduğu açıktır. Ancak halktan, sivil toplumdan ve siyasi partilerden yükselen güçlü tepki en azından şimdilik hükümetin geri adım atmasını sağlamış görünmektedir. Demokratik ilkeleri hiçe sayan keyfi kayyum uygulamalarının tamamen sona erdirilmesi için toplumdan yükselen güçlü itirazın her teşebbüste tekrarlanmasının önemli olduğu görülmüştür.

Özgürlük Gündemi

Adalet Bakanlığı’nın girişimiyle başlayan mazbata iptali olayının bir kayyum denemesi olduğu açıktır. Ancak halktan, sivil toplumdan ve siyasi partilerden yükselen güçlü tepki en azından şimdilik hükümetin geri adım atmasını sağlamış görünmektedir. Demokratik ilkeleri hiçe sayan keyfi kayyum uygulamalarının tamamen sona erdirilmesi için toplumdan yükselen güçlü itirazın her teşebbüste tekrarlanmasının önemli olduğu görülmüştür.

Abdulahat Arvas ile ilgili hikayeler