Ekonomiye dair düzenlemeleri içeren "Bazı Kanun ve Kanun Hükmündeki Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi", Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı'na sunuldu. Yasa teklifinde vergi istisnalarına ve amortisman sürelerine ilişkin düzenlemelerin yanı sıra enflasyon muhasebesine&nbsp;ilişkin düzenlemeler de yer alıyor. Vergi Usul Kanunu’nda yer alan ve uzun süredir tartışılan bir seçenek olan enflasyon muhasebesi, bazı alanlarda faaliyet gösteren şirketler dışarıda bırakılmak üzere önümüzdeki yıl uygulamaya girecek.&nbsp;2022 yılında şirket bilançolarında enflasyon muhasebesi uygulanması için gerekli şartlar oluşmuş, fakat yapılan bir düzenlemeyle bu uygulama sonraki bir tarihe ertelenmişti. Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından yayımlanan son tebliğ taslağına göreyse bir erteleme olmaması hâlinde enflasyon muhasebesi 1 Ocak 2024'te yürürlüğe girecek.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Enflasyon muhasebesi nedir?</h2>Enflasyon muhasebesi, firmaların mali tablolarındaki bazı kalemlerin, yerel paranın satın alma gücündeki azalmaya göre yeniden düzenlemeye tabi tutulmasına denir. Muhasebe, firmaların parasal olmayan varlıklarının enflasyon etkisinden arındırılarak, güncel değeri üzerinden yeniden hesaplanması yoluyla yapılır. Firmaların dahil olduğu vergi matrahları da oluşan bu yeni değerlemeye göre belirlenir.&nbsp;Enflasyon muhasebesi, firmaların tablolarındaki kâr/zarar dahil tüm kalemlerin enflasyondan arındırılması anlamına gelmediği gibi, muhasebeye tabi tutulan firmaların daha az vergi ödeyeceği anlamına da gelmez. Bazı firmalar muhasebe sonrasında, bilanço yapılarına göre daha fazla vergi ödemek durumunda kalabilir.&nbsp;Vergi Usul Kanunu’nun 298. maddesine göre, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri fiyat endeksindeki artışın (Yİ-ÜFE) son 36 aylık dönemde %100'den ve son 12 aylık dönemde %10'dan fazla olması halinde mali tabloların enflasyon düzeltmesine tabi tutulması zorunludur. Söz konusu şartlardan yalnızca bir tanesinin geçerli olması durumunda ise enflasyon muhasebesi uygulanmaz.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Uzmanlar ne diyor?</h2>Konuyla ilgili Aposto’ya görüşlerini aktaran BDO Türkiye Şirket Ortağı ve Yeminli Mali Müşavir Emrah Akın, “Enflasyon muhasebesi aslında şirketlerin bilançolarının enflasyonun yarattığı tahribattan arındırılması anlamına geliyor. Bunu arındırırken bilançonun hem aktif hem pasif tarafıyla değerlendiriyorsunuz. Dolayısıyla enflasyon muhasebesi bazı şirketlere daha fazla gelir yazma olanağı, bazı şirketlere de daha fazla gider yazma olanağı yaratıyor” ifadelerini kullandı.&nbsp;Düzeltmenin şirketleri farklı şekillerde etkileyebileceğini söyleyen Akın, özkaynağı ve sermayesi güçlü olan şirketlerin düzeltmeden olumlu, sermaye yerine borç kullanımı yüksek olan şirketlerin ise olumsuz etkilenebileceğini ifade etti.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Eğer sermayesi, özkaynağı güçlü bir şirketseniz o zaman sizin şirketinizin daha çok gider yazması gerekir, şirketinizin vergi matrahı düşer. Bunun en güzel örneği bankalardır, finans kurumlarıdır. Bunun dışında Türkiye’deki şirketlerin büyük çoğunluğu borçla finanse edilen şirketler. Bu tip şirketler için de bir gelir yazma durumu yaratacak enflasyon muhasebesi. Dolayısıyla borçla finanse edilen şirketler için enflasyon muhasebesi artı bir vergi ödeme yükümlülüğü getirecek.”</blockquote>Akın muhasebenin geçerli olacağı tarih aralıklarına da dikkat çekerek,&nbsp;“Burada da şu ayrımı yapmak lazım; 31 Aralık 2023’te yapacağımız değerleme vergi doğurmayacak. Enflasyon değerlemesinin vergi etkisi 2024 yılının sonunda yapılacak değerlemede ortaya çıkacak”&nbsp;ifadelerini kullandı.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bankalar kapsama alınmayacak</h2>TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda milletvekillerinden gelen soruları yanıtlayan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, enflasyon muhasebesine geçileceğini söylemiş, ancak "Belki finans kuruluşlarına ayrımcılık yapacağız, onları kapsama almayacağız" diye konuşmuştu. TBMM Başkanlığı’na sunulan yasa teklifindeyse, 2024 ve 2025 yıllarında banka ve finans kuruluşları için enflasyon muhasebesi uygulanmamasına dair maddeler yer aldı.Bankaların enflasyon muhasebesinin dışında tutulmasıyla ilgili yorum yapan Emrah Akın, “Enflasyon düzeltmesini bankalar ve finans kurumları için de uygularsak, özkaynak yapısının kuvvetliliği dolayısıyla orada büyük bir vergi kaybı olacak. Geleneksel olarak şunu da söyleyebiliriz; Türkiye’de en çok vergi ödeyen 100 kurumlar vergisi mükellefine bakarsak ilk 10’dakilerin 8'i genelde bankalardır zaten. Türkiye’deki kurumlar vergisinin çok büyük bir kısmını bankalar ve finans sektöründen alıyoruz. Dolayısıyla Maliye Bakanlığı enflasyon muhasebesiyle bunu kaybetmek istemeyecektir” dedi.Reuters’ın bankacılık kaynaklarına dayandırdığı haberine göre bankalar, mali tablolarının enflasyon muhasebesine tabi tutulmasını istemiş, ancak Hazine’den, “70-80 milyar liralık vergi gelirinden vazgeçemeyiz. Bu yüzden bankaların enflasyon muhasebesi uygulamasının mümkünatı yok” yanıtını almıştı.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bankaların kârı düşük çıkabilir</h2>Konuyla ilgili görüşlerini Aposto’ya aktaran Uludağ Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Filiz Eryılmaz ise, uygulanacak enflasyon muhasebesinin gayrimenkul ve duran varlık gibi parasal olmayan varlıkları yüksek olan firmaları olumlu, parasal varlıkları güçlü olan firmaları ise olumsuz etkileyeceğini ifade etti.Enflasyon muhasebesi uygulanması durumunda banka kârlarının düşük çıkabileceğini söyleyen Eryılmaz, sözlerini “Çoğu banka enflasyon muhasebesine hazır olduğu için beklenildiği kadar olumsuz etki yaratmayabilir görüşüne daha yakınım”&nbsp;diyerek noktaladı.

Aposto Gündem

Uzun süredir tartışılan ve şirketler tarafından uygulanması istenen enflasyon muhasebesi nihayet uygulamaya giriyor. Ancak finans sektörü bu uygulamanın dışında bırakılacak. 

Enflasyon Muhasebesi ile ilgili hikayeler