Yazı: Ferah Türel (Liber Kültür Sanat Derneği Başkanı)Gabriel García Márquez’in yeni kitabı Ağustosta Görüşürüz Can Yayınları'ndan yayımlanacak denilince heyecanlanmıştım. Elbette okur için edebiyatın dev bir isminin yeni bir eserini okumanın düşüncesi bile çok heyecan verici. Daha sonra öğrendim ki Márquez, hafıza sorunları yaşarken yazdığı bu kitabının yok edilmesini vasiyet etmişti. Buna rağmen kitap yayımlanmıştı.&nbsp;Hukukçu olarak ölmüş bir kişinin iradesini düşündüm. Her zaman vasiyetçinin son arzusuna tam olarak uyulmasını savunurum. Ancak burada sözünü ettiğimiz kişi herhangi biri değil ve herhangi bir malvarlığından da bahsetmiyoruz. Dünyaya malolmuş bir yazar ve bir eserinin okunma şansından bahsediyoruz. Bu nedenle çelişen hukuki düşüncemi bir kenara koydum. Okur olarak değerlendirmeye karar verdim.1928 doğumlu yazar, hafıza kaybı yaşamaya başladığında çocuklarına “Hafıza hem hammaddem hem de aracım. O yoksa hiçbir şey yok demiş” ve son eseri için “Bu kitap işe yaramaz. İmha edilmesi lazım” diye son isteğini iletmiş. Oğulları ise “Onu imha etmek yerine bir kenara koyduk ve ne yapılacağına zamanın karar vereceğini ümit ettik” diyor.Bu esnada Georgi Gospodinov’un&nbsp;Zaman Sığınağı eserini okumam da tesadüf olmasa gerek. Bireysel ve kolektif zaman akışını, hafızayı postmodern edebiyat tarzı ile Bulgar ve Avrupa tarihi üzerinden anlatan yazarın bana düşündürdükleri de anlamlıydı. Gospodinov şöyle soruyordu:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(208, 207, 251); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(208, 207, 251); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Bizler geçmiş fabrikalarıyız. Canlı geçmiş makineleri, başka neyiz ki? Zaman yiyoruz ve geçmiş üretiyoruz. Ölüm bile çözüm değil. İnsanın kendisi gider ama geçmişi kalır. Tüm o başlayıp tamamlanmamış hikayeler, terk edilen sevgililer, kesilen ve kanamaya devam eden ilişkiler nereye gider?”</blockquote><img src="https://images.aposto.com/2024/5/5/1717752208707.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.77" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Márquez'in kitap üzerindeki bazı notları. Márquez’in Ağustosta Görüşürüz’üne dönersek, hafızasının kendisine oyunlar oynadığı dönemde yazdığı bu eser, tüm zorluklarına rağmen bir bütünlük içinde yazılmış. Okuyucuya haksızlık etmemek için, arka kapak yazısı ve kendi düşüncemi yazarak çok spoiler vermeden, bir nefeste okunacak bir kitap olarak önermek istiyorum:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(208, 207, 251); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(208, 207, 251); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Lagünün durgun mavi sularının yanındaki bir otelde tek başına oturan Ana Magdalena Bach, otelin barındaki adamları seyrediyor. Yirmi yedi yıldır mutlu bir evliliği var, kocası ve çocuklarıyla kurduğu hayattan kaçmak için hiçbir nedeni yok. Yine de her ağustos ayında feribotla annesinin gömülü olduğu adaya geliyor ve bir geceliğine yeni bir sevgili buluyor. Salsa ve bolerayla dolu boğucu Karayip akşamlarında, Ana her yıl arzusunun ve kalbinde saklı korkunun iç bölgelerine doğru yolculuğa çıkıyor.”</blockquote>Kitabı okuyunca, özellikle kitabın bitişini, kadının kendi kimliğini ve kendi yaşamını ele alışı olarak nitelendirdim. Bu biraz da “İskelet Kadın” masalındaki kadına bir gönderme gibi geldi. Belki de tüm bunlar benim hafızamda, benim yorumum ile, bana göre&nbsp;doğru. Márquez’in yok edilmeli dediği kitabın iyi ki yok edilmediğini düşündüm. Yazar artık kamuya mâl olmuş bir insan. Onun eserleri, onun düşüncesini öğrenmek genel bir hak gibi. Bu yüzden, evet, bu eser yok edilmemeli ve okuyucuya sunulmalıydı. Bir anlamda, geçmişin geri dönüşüm fabrikaları olsaydı nasıl olurdu diye soran Gospodinov’a yanıt gibi, geçmişin düşüncelerinin toplanıp bir eser hâline gelmesi de mümkün diye düşündüm.&nbsp; <img src="https://images.aposto.com/2024/5/5/1717751889781.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Çocuklarının bu karar verme sürecine gelirsek şöyle anlatmışlar:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(208, 207, 251); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(208, 207, 251); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Elimize ilk aldığımızdan daha olumlu bir bakış açısıyla kitabı yeniden değerlendirdiğimizde, aklımıza başka bir seçenek geldi. Kitabı tamamlamasını engelleyen zihinsel zayıflama, metnin kusursuzluğuna karşın Gabo'nun, onun ne kadar iyi olduğunu fark etmesini engellemiş olabilirdi. Böylece bir ihanette bulunduk ve okurların alacağı keyfi diğer görüşlerden üstte tutmaya karar verdik. Eğer okurlar da bu davranışımıza hak verirse, belki Gabo bizi affeder. Bunun mümkün olabileceğine inanıyoruz.”</blockquote>Yazarlar eserleri aracılığıyla bizimle buluşuyor. Gabo’nun son buluşmasından dolayı teşekkür ediyorum. Bize ulaşmasının kolay olmadığının farkındayım. Geçmişin hatıralarının cesaretle aralanıp, yoğun bir çalışma ve tüm Gaboseverler aracılığıyla bize ulaştığını kitabın son sayfalarında anlıyoruz. Dünyayı daha iyi bir yer hâline getiren hikayeler, bazen görünmez ama cesur karar vericilerin ve onların ürünlerinin eseridir.&nbsp;Büyük yazarın çocukları, kahramanın gerçek değerini ortaya çıkarmak için önemli bir rol oynayarak zor bir karar vermişler. Onlara ve tüm kahramanlara teşekkürler…

Aposto Kitap

Dünyayı daha iyi bir yer hâline getiren hikayeler, bazen görünmez ama cesur karar vericilerin ve onların ürünlerinin eseridir. Büyük yazarın çocukları, kahramanın gerçek değerini ortaya çıkarmak için önemli bir rol oynayarak zor bir karar vermişler.

Georgi Gospodinov ile ilgili hikayeler