Türkiye'nin tam üyeliğe başvurduğu 1987'de başlayan ve 2005'te tam üyelik müzakerelerine geçilmesiyle hızlanan Avrupa Birliği üyeliği süreci, Gezi olayları sırasında sekteye uğramış; Aralık 2021'de ise Avrupa Konseyi'nin 2018’de dondurulan üyelik müzakerelerinin bu şekilde kalması yönünde aldığı kararla tamamen kopma noktasına gelmişti.Ancak İsveç'in NATO üyeliğine başvurusuna ilişkin müzakereler çerçevesinde geçtiğimiz Temmuz ayında düzenlenen Vilnius Zirvesi öncesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın “Önce gelin Türkiye'nin Avrupa Birliği'nde önünü açın, ondan sonra biz de Finlandiya ile ilgili nasıl onun önünü açtıysak, İsveç'in de önünü açalım” ifadelerini kullanmasıyla birlikte AB üyeliği konusu yeniden gündeme gelmişti.Zirve dönüşü gazetecilerin sorularını yanıtlayan Erdoğan, Avrupa Birliği üyelik sürecinin yeniden canlandırılması konusunda olumlu bir kanaatin hakim olduğunu belirtmiş, Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Akif Çağatay Kılıç’ın da üyelik süreci, vize serbestisi ve Gümrük Birliği gibi konuları görüşmek üzere Brüksel’e gittiğini açıklamıştı. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile görüşmesinde Leyen’in de olumlu görüşler paylaştığını ifade eden Erdoğan, “Bunların Türkiye lehine olacağına inanıyorum” demişti.Dışişleri Bakanlığı tarafından önceki gün yapılan açıklamada ise AB’nin Genişlemeden Sorumlu Komiseri Oliver Varhelyi'nin Türkiye'ye geldiği ve bugün Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile görüşeceği öğrenildi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Uzmanlar ne diyor?</h2>Ancak BBC Türkçe'ye konuşan uzmanlar, İsveç’in NATO üyeliğiyle ilgili krizin çözülmesi sonrası Türkiye-AB ilişkilerine yeniden hakim olan iyimserliğin dondurulmuş durumdaki tam üyelik müzakerelerinin yeniden ivme kazanmasını tek başına sağlamasını beklemek için erken olduğu görüşünü paylaşmıştı.Uzmanlara göre vize serbestisinin de kısa vadede gerçekleşmesi zor; ancak vize kolaylığı ve Gümrük Birliği antlaşmasının yenilenmesi için müzakerelerin başlaması ihtimal dahilinde.TEPAV AB Çalışmaları Merkezi Direktörü Nilgün Arısan Eralp, Türkiye'nin AİHM kararlarını uygulamamaya devam etmesi hâlinde üyelik müzakerelerinin yeniden başlamasının mümkün olmadığını söylerken; Yıldız Teknik Üniversitesi'nden Doç. Dr. Çiğdem Nas da son 5-6 yıldır AB reformları konusunda atılmış adım olmadığını vurgulayarak, özellikle demokrasi ve insan hakları konularında reform gelmesinin beklenmediğini sözlerine ekliyor:<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; color: rgb(94, 53, 177); box-sizing: border-box;">“Ama eğer AB tarafı Türkiye’den gördüğü bu daha ılımlı havaya bir karşılık vermek isterlerse o zaman belki bazı adımlar da atılabilir. Yani o taraftan bir yeşil ışık yakılırsa Türkiye'de de demokratikleşmede, temel hak ve özgürlüklerde belki belli adımlar atılabilir. Ama bunun için de AB’nin Türkiye’ye bir teşvik yaratması gerekir.”</blockquote>Vize serbestisi içinse Türkiye’nin 66’sını hayata geçirdiği 72 kriterden geri kalan 6'sının da tamamlaması gerekiyor. Ancak Eralp, kişisel verilerin korunması, yolsuzluk ve terörle mücadele mevzuatı gibi konulardaki kriterler ile Türkiye'nin Kıbrıs Cumhuriyeti olarak tanımadığı Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin de işin içine girmesiyle vize serbestisi yerine vize kolaylığını daha gerçekçi bir ihtimal olarak görüyor. Nas da AB’nin göçmen politikaları, iltica başvuruları ve güvenlik endişelerinin vize serbestisini zora soktuğu yönünde görüş bildiriyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">AB yetkilileri neler dedi?</h2>Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de Brüksel'deki AB Dışişleri Bakanları toplantısı sonrasında birliğin Türkiye ile nasıl yeniden iletişime geçeceğini ele aldığını açıklamış; AB'nin Türkiye'den AB üyesi Güney Kıbrıs Rum Yönetimi konusunda adımlar beklediğini kaydederek Kıbrıs meselesinin Türkiye’nin AB ile ilişkilerinde kilit rol oynadığını vurgulamıştı. Borrell, Türkiye’nin AİHM tarafından tanımlanan temel özgürlük ve değerleri savunmasının da önemine dikkat çekmişti.Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada Batı Balkan ülkeleri ile Ukrayna ve Moldova'ya atıfta bulunarak 27 üyeli AB'nin 2030 yılına kadar genişleme için kendisini hazırlaması gerektiğini söylemiş, Sırbistan ve Kosova gibi ülkelerin ismini vermeden “Geçmişteki anlaşmazlıkların AB içine taşınmadığından emin olmalıyız” diyerek AB üyesi ülkelerin komşularının katılımını engellememesinin önemine vurgu yapmıştı. Ancak “Ukrayna'nın da Batı Balkanlar gibi hızla AB'ye üye olması gerekiyor” diyen Michel, açıklamasında Türkiye ve Kıbrıs meselesine değinmedi.Avrupa Parlamentosu Türkiye Raportörü Nacho Sanchez Amor ise “Güçlü ve demokratik bir Türkiye'nin, bu güçlü ülkenin aramızda olmasının Avrupa Birliği için mükemmel bir şey olacağını düşünüyorum” ifadelerini kullanıyor. Ancak Amor, Kopenhag kriterlerini işaret ederek “Mevcut durumda hiçbir değişiklik yok. Hiçbir reform yok. Aksine, insan hakları ve hukukun üstünlüğü alanlarında tam bir geriye gidiş söz konusu” diyor.AB’de genişleme tartışmalarının hızlandığı bir dönemde Ankara’ya giden Varhelyi’nin ziyaretinin zamanlaması, AB Komisyonu’nun Türkiye raporu öncesine denk gelmesi açısından önem taşıyor.

Aposto Gündem

Müzakerelerin dondurulması ile durma noktasına gelen Türkiye-AB üyeliği görüşmeleri; Erdoğan’ın, İsveç’in NATO üyeliği başvurusu dönemindeki açıklamalarıyla yeniden gündeme geldi. AB’nin genişlemden sorumlu komiseri, Dışişleri Bakanı Fidan ile görüşecek.

Türkiye’nin AB üyeliği: İlişkilerde yeni perde

• Cumhurbaşkanı Erdoğan, hafta boyu tepki çeken açıklamalar yaptı. Sigara ve alkol zamlarına ilişkin konuşan Erdoğan, "Devamlı artırıyoruz. Bundan çok rahatsızlar. Hem suluda artırıyoruz hem sigarada artırıyoruz. Aç sefil geziyor, rakıyı birayı almaktan geri durmuyor"&nbsp;dedi. Bir gün sonra Gezi Parkı eylemlerine ilişkin konuşan Cumhurbaşkanı şunları söyledi:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(37, 44, 60); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(37, 44, 60); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Tarihimize Gezi olayları adıyla bir ihanet, bir utanç, bir vandallık vesikası olarak geçen hadiselerin 9'uncu yılındayız. Ağaç bahanesiyle çakılan kıvılcım, bir anda Türkiye'nin hükümetini, millî projelerini, uluslararası çıkarlarını hedef alan bir kalkışmaya dönüşmüştü. Düşünün Dolmabahçe Bezmialem Valide Sultan Camii'nin içinde bu eşkıyalar, bu teröristler, bira şişeleriyle, bira kutularıyla adeta caminin içini pislemişti. Bunlar böyle, bunlar çürük, bunlar sürtük."</blockquote><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Suç duyurusu: CHP İzmir milletvekili Sevda Erdan Kılıç, TİP İstanbul milletvekili Sera Kadıgil ve Halkın Kurtuluş Partisi avukatları, Cumhurbaşkanı Erdoğan hakkında Gezi eylemlerine katılan vatandaşlara yönelik kullandığı "çürük ve sürtük" ifadeleri dolayısıyla suç duyurusunda bulundu. Suç duyurularında Erdoğan'ın "hakaret" ve "halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama" suçlarını işlediği belirtildi. Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu Başkanı Canan Güllü de "Erdoğan'ın kadınları hedef alarak sarf ettiği ‘sürtük’ sözü nedeniyle" bugün suç duyurusunda bulunacaklarını açıkladı. &nbsp;</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2022/5/2/1655224222013.gif" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.79" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Tenor

Spektrum

Cumhurbaşkanı Erdoğan, partisinin grup toplantısında Gezi Parkı eylemlerine ilişkin şu ifadeleri kullandı:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(37, 44, 60); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(37, 44, 60); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Tarihimize Gezi olayları adıyla bir ihanet, bir utanç, bir vandallık vesikası olarak geçen hadiselerin 9'uncu yılındayız. Olaylar, İstanbul'da Gezi Parkı'ndaki birkaç ağacın kesildiği iddiasıyla 2013'ün mayıs sonu, haziran başı gibi alevlendirilmiştir. Ağaç bahanesiyle çakılan kıvılcım, bir anda Türkiye'nin hükümetini, millî projelerini, uluslararası çıkarlarını hedef alan bir kalkışmaya dönüşmüştü. Düşünün Dolmabahçe Bezmialem Valide Sultan Camii'nin içinde bu eşkıyalar, bu teröristler, bira şişeleriyle, bira kutularıyla adeta caminin içini pislemişti. Bunlar böyle, bunlar çürük, bunlar sürtük."</blockquote><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ya sonra?&nbsp;</h2>Erdoğan'ın ifadeleri, muhalefetin yanı sıra kamuoyunun da tepkisi topladı. Birçok kişi sosyal medyadan Erdoğan'ın ifadelerine tepki gösterdi. CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu, Erdoğan'ın sözlerini paylaşarak&nbsp;"Ya sen?" dedi. İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu ise ifadelere yönelik "Tam da benim yargılandığım gün, TBMM çatısı altında sayın Cumhurbaşkanı'nın milyonlarca insana dönük konuşmasında benim ifade edemeyeceğim bir hakareti hep birlikte gördük" diye konuştu. &nbsp;Gazeteci Ozan Gündoğdu da&nbsp;"Sürtük ne demektir? Bir Cumhurbaşkanı, vatandaşına böyle hitap eder mi? Gerçekten çok acı…" ifadelerini kullandı. Gazeteci Banu Güven, Erdoğan'ın ifadelerine "Erdoğan'ın Gezi ile ilgili cinsiyetçi hakaret etmediği kalmıştı bir tek. Sürtük ha! Camide de bira içildiği iddiası da bizzat müezzin tarafından yalanlanmıştı. Biri ona hatırlatsın" diye tepki gösterdi. CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç&nbsp;da&nbsp;"Gezi Türkiye’nin özgürlük çığlığıdır! Bugün AKP iktidarının ülkeyi getirdiği durum, Geziye katılanların ne kadar haklı itirazları olduğunu gösteriyor. Geziciler, bu ülkenin yüz akıdır. Kötü sözü aynen iade ediyoruz..."&nbsp;dedi. &nbsp;&nbsp;RTÜK Üyesi İlhan Taşcı,&nbsp;Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 'sürtük' ifadelerini kullandığı açıklamasını yayınlayan kanallara inceleme başlatılması çağrısında bulundu. Bazı medya organlarının da Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın haberinde söz konusu ifadeye yer vermediği görüldü.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">24 saat önce &nbsp;</h2>Öte yandan Cumhurbaşkanı Erdoğan bu söylemden 24 saat öncesinde, "Dünya Tütünsüz Günü" dolayısıyla yaptığı açıklamada da sigara ve alkolden alınan vergilere ilişkin "Devamlı artırıyoruz. Bundan çok rahatsızlar. Hem suluda artırıyoruz hem sigarada artırıyoruz. Aç sefil geziyor, rakıyı birayı almaktan geri durmuyor"&nbsp;demişti.Erdoğan'ın bu ifadeleri de sosyal medyada tepki görmüştü. Gazeteci&nbsp;Onur Öncü ifadelere ilişkin "3 gün önce 'Açlık yok. Vicdansızlık yapmayın' diyen Erdoğan, 3 gün sonra gülerek &nbsp;'Aç sefil geziyor rakıyı birayı almaktan geri durmuyor.' diyor. Milletin iki gram keyfine, keyfi zamlar yaptığını itiraf ederek diyor bunu." sözleriyle Erdoğan'ın açıklamalarındaki tutarsızlığa dikkat çekti.&nbsp;CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba da "Hep söyledik, amaç: Özel yaşama müdahale!" ifadelerini kullanmıştı.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Söylemler neden sertleşiyor?</h2>Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ifadelerinin "yaşam tarzına müdahale" anlamına geldiği tartışmaları gündemdeki yerini korurken kullandığı kelimelerin ve yaptığı söylemlerin de gitgide sertleşiyor olması dikkat çekiyor. Bu konudaki fikirler de yoğunlukla 2 neden üzerinde toplanıyor:&nbsp;Bir grup, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın gündemdeki ağırlığı günbegün artan ekonomik kriz hakkındaki olumsuz söylemlerin "üstünü kapatmak" istediğini ve gündem değişikliği yaratmak amacıyla bu ifadeleri kullandığını savunuyor.&nbsp;Diğer grup ise bu söylemlerinin nedenini "hükümetin oy kaybının Cumhurbaşkanı Erdoğan üzerinde oluşturduğu agresiflik" olarak değerlendiriyor.&nbsp;Bir kısım da Erdoğan'ın yaklaşık 30 yılı bulan siyasi kariyerinin sağlığına etki ettiğini, bu durum nedeniyle de özellikle toplumsal konulardaki tavrının daha da sertleştiğini düşünüyor.&nbsp;IstanPol Genel Direktörü ve siyaset bilimci Seren Selvin Korkmaz, konuyu şu ifadelerle değerlendiriyor:&nbsp;<img src="https://embed.apos.to/assets/2022/5/2022-06-01T14:01:12.084Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.15" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Öte yandan Sözcü yazarı Deniz Zeyrek "Oylar azaldıkça anormallikler artacak!" başlıklı köşe yazısında hükümetin oy oranındaki düşüşün anket sonuçlarına da yansıdığını belirterek şunları söylüyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(37, 44, 60); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(37, 44, 60); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Herkes şu konuda hemfikir: 'Hükümet seçim sürecinde ekonominin karşısına yurt dışı operasyonları, terörle mücadeleyi, dış politikayı koymaya çalışacak ama nafile.' Peki, hâl böyleyken iktidar ilk seçimlere dek geçecek sürede nasıl bir yol izleyecek? Bunun çok basit bir cevabı yok ama yine de yol haritasını kestirmek zor değil. İktidarın en büyük siyasi hedefi, tabanından daha fazla kan kaybının önüne geçmek, yani 'oylarını konsolide etmek' Bunun için de her şeye rağmen güçlü görünmek gerek. İşte bugünlerde karşılaştığımız bütün anormallikler bu 'güçlü görünme' çabasının ürünü." &nbsp;</blockquote>Deniz Zeyrek ayrıca şu uyarıda bulunuyor:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(37, 44, 60); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(37, 44, 60); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">İktidar oyları tepe taklak düşerken anormallikler artıyor. Her şeye hazırlıklı olmak gerek.</blockquote>

Gezi olayları ile ilgili hikayeler