Artemisia, Roma’daki suç, vahşet ve işkence dolu yaşamlardan kaçıp Floransa’ya gittiğinde yaptığı ilk iş Accademia di Arte del Disegno'ya (Güzel Sanatlar Akademisi) üye olmaktı. Yaşadığı döneme baktığımızda, kadın ressamların sanat dünyasına kolayca kabul edilmediği bir çağda, bu akademiye üye olan ilk kadındı. Roma’dan kaçtı çünkü o devirde suç almış başını gidiyor, idamlar ve işkenceler sokak ortasında halka açık bir şekilde sergileniyordu. İnsanın aklına gelmeyecek türde işkence aletleri suçluların üzerinde Roma meydanlarında deneniyordu.Artemisia, akademiye kaydolduktan sonra Galileo ile arkadaşlık kurdu. İkili birbirlerinden uzaklaştığında mektuplaşıyorlar, ürettikleri hakkında birbirlerinin fikirlerini soruyorlardı. Hatta bu yazının devamında bahsedeceğimiz “Judith’in Holofernes’i Katledişi” adlı resminin ikinci versiyonu için Galileo’nun fikrini sorduğu kayıtlar arasında mevcut.Artemisia'nın babası ve kendisi de tanınmış bir ressam olan Orazio Gentileschi, Londra'da büyük başarı elde etti ve Kral I. Charles ve eşi Kraliçe Henrietta Maria'nın gözdesi oldu. Greenwich'teki Kraliçe'nin Evi'nin Büyük Salon tavanını boyamakla görevlendirildi.1638'de Artemisia'nın Londra'da babasına eşlik ettiği ve Kraliçe'nin Evi’ndeki görevine yardım ettiği söylenir. Baba-kız, “Barış Alegorisi” adlı dokuz resimden oluşan zengin ve güzel bir döngü ile bu zorlu çizimlerin altından kalkabildiler. Bu eserleri Londra Marlborough Kalesi’nde görebilirsiniz. Ya da hemen aşağıdaki görselde de bulabilirsiniz.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/4/0/1652615574117.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.88" width="550" alt="Barış Alegorisi" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">

Yıldızlı Bir Hikâye

Artemisia Gentileschi İtalyan Barok Dönemi’nin en bilindik kadın ressamlarından biridir. Caravaggio’nun ardıllarından en başarılısı olan Artemisia, eserlerinde sık sık Caravaggio’ya selam gönderirdi. Tabii bunda babasının etkisi de yadsınamaz.

Kimdi Bu Artemisia Gentileschi?

Artemisia’nın en etkileyici tablolarından biri Judith’in Holofernes’i Katledişi adlı tablosudur (bence). Peki Judith kimdi? Holofernes kimdi? Artemisia bu resmi neden çizdi?Judith ve Holofernes’in hikayesi Eski Ahit’te geçer. Bu hikayeyi ilk yorumlayan Caravaggio olsa da ardından Artemisia, Rubens ve Gustav Klimt de kendi yorumlarını katmışlardır.Hikaye şöyle: Asurlular, Medlere karşı savaşmaktadır ve kendilerini desteklemeyen Betulya’yı (bir Yahudi kenti) kuşatıyorlar. Judith ise güzel bir duldur ve şehri için ne gerekiyorsa yapmaya hazırdır.Bu yüzden kendince bir plan yapar. Şehri kuşatan Asur generali Holofernes’e yaklaşıp güzelliği ile onu etkileyecektir. Yanına yardımcısı Abra’yı da alıp Holofernes’in çadırına giderek General Holofernes’e bilgi vermeye geldiğini söyler ve içeri girer. General, güzel Judith’i görünce çok etkilenir ama belli etmez. Judith, “Size sığınmak için yalan söyledik. Herhangi bir bilgi getirmedik.” deyince, General Holofernes Judith ve yardımcısını mutfaktaki işlere yardım etmelerini salık verir.General’in aklında ne kuşatma, ne de savaş kalır. Aklı fikri Judith'in güzelliğindedir. Akşam eğlencesinin düzenlendiği bir gün, Judith yardımcısına gece için hazırlanmasını söyler. Gece çöktüğünde Judith, Holofernes’in yanına gider ve General çok sarhoş olduğu için yarı baygı bir şekilde uyuyakalır. Fırsat bu fırsat diyerek Judith, Abra’yı odaya alır, Abra yanında getirdiği kılıcı Judith’e verir ve generalin başını keserler.Hikayenin tam bu kısmını Caravaggio resmetmiş, Artemisia da öyle. Birkaç yorum farkıyla. Gelin birlikte bakalım.<img src="https://images.aposto.com/2022/4/0/1652615939275.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.36" width="550" alt="Judith'in Holofernes'i Katledişi (Caravaggio)" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Caravaggio’nun resminde Judith biraz daha genç ve Abra oldukça yaşlı. General, korku ve şaşkınlık içinde ona bu acıyı kimin çektirdiği için gözlerini yukarı kaldırmış ama nafile. Judith, sıçrayan kanın kendine gelmemesi adına geri çekilmiş ve Abra da kesilen kafayı taşımak için bir torba var. Judith çelik gibi sinirleri olan sert bir kadın. Tabiri caizse gözünü kırpmamış. Hemen bir not düşelim. Buradaki model dönemin hayat kadınlarından Fillide Melondroni’dir. Caravaggio’nun sonunun başlangıcında çok etkilidir. Onu da bir başka zaman konuşuruz.Artemisia’nın yorumuna geçmeden önce, bir detay vermekte fayda var. Artemisia 19-20’li yaşlarındayken Tassi ve Cosimo adında iki kişinin tecavüzüne uğruyor. Artemisia, geleceğini güvence altına almak ve itibarını geri kazanmak (o dönemde de toplumda böyle bir kötü bakış açısı varmış!) için Tassi ile evlenme planları yaparken, Tassi bu sözünden caymıştır. Artemisia’nın babası Orazio, bu durumu öğrenince Tassi’ye dava açtı. 7 aylık çalkantılı bir dava sürecinin ardından Tassi, Roma’dan sürgün edildi.<img src="https://images.aposto.com/2022/4/0/1652616187849.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.83" width="550" alt="Judith'in Holofernes'i Katledişi (Artemisia)" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Artemisia, Caravaggio’nun bu tablosunu görünce çok etkilendi ve aynı konuyu kendisi de resmetti. Kimi yorumlara göre Artemisia, General’i Tassi olarak düşünüp o hissiyatı vermeye çalışmıştır. Bu eserdeki hikaye, ışık ve seçilen renkler, barok sanatının tipik özelliklerinden sadece birkaçıdır. Kırmızı kadife yatak örtüsüyle, zıtlık yaratan beyaz çarşaflar resmin vahşetini gözler önüne seriyor.17. yüzyılda bir kadın tarafından yapılan müthiş bir eser. Judith’in çatık kaşları ne kadar kararlı olduğunu gösteriyor. Abra bu yorumda daha genç resmedilmiş. Artemisia, tarihteki en iyi kadın ressamlardan biriydi.

Barok Dönemi, çağın da getirdikleriyle, en şiddet dolu dönemlerden biridir. Sanatçılar tüm eserlerini kendi kafalarına göre çizmemişlerdir elbette. Bu resimleri sipariş eden zenginler ve kiliseler vardı. İncil’de geçen ne kadar şiddet dolu hikaye varsa bu dönemde işlenmiştir. 

Holofernes’i Katledişi ile ilgili hikayeler