COVID-19 salgını&nbsp;döneminde tüketiciler, büyük oranda evlerde kalmaya ve karantina koşullarına alıştı. Restoranlardan yurt dışı seyahatlerine kadar pek çok alanda hizmet sektörüne yapılan harcamalar neredeyse tamamen yok oldu. Karantina yaşamını renklendiren bilgisayar ve egzersiz bisikleti gibi ürünlere yönelik talep ise büyük bir hızla arttı. Bu harcamalardaki artış, hayatın her koşulda mutlaka devam ettiğini de kanıtladı.&nbsp;Birkaç yıl öncesinde analistler, bu grubu tanımlamak için “inziva tüketicileri” ifadesini kullandı. Fakat 14 Haziran tarihli <a fr-original-style="" href="https://www.economist.com/finance-and-economics/2025/06/09/the-rise-of-the-loner-consumer" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">The Economist</a> sayısında yayımlanan bir rapora göre inziva ekonomisi yakın bir zamanda geçmişte kalarak yerini “yalnızlar ekonomisi”ne bırakmaya başladı. Ayrıntılar: Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) verileri, ev dışındaki ekonominin yavaş yavaş geri döndüğünü gösteriyor. Tüketici harcamalarında hizmetlere ayrılan pay, büyük bir hızla pandemi öncesindeki seviyelere yaklaşıyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2025/5/3/1750864230124.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.95" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Hizmetlere yapılan harcamaların tüm harcamalar içindeki payı | Kaynak: OECD ABD, dışarıdaki ekonominin en çok yeniden canlandığı ülkeler arasında yer alıyor. ABD’li tüketiciler, artık elektrikli ev aletleri ve bahçe ekipmanlarından çok dışarıda iyi vakit geçirmek için para harcıyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ülkede 2023’ten bu yana sağlık harcamaları yalnızca %10 artış gösterirken toplu taşıma harcamalarının %21 arttığı görülüyor.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Benzer şekilde ABD'nin en büyük havayolu şirketlerinde premium hizmetlerden elde edilen gelirlerin %7 arttığı tahmin ediliyor.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Uygun fiyatlı otellerde gelirler düşerken lüks otellerin gelirinde yıllık bazda %8'lik bir artış yaşanıyor.&nbsp;</li></ul>Öte yandan:&nbsp;Benzer bir eğilim, Atlantik’in diğer tarafında da görülüyor. Goldman Sachs’ın analizine göre pandemi döneminde Avrupa’da tüketicilerin evde kalmasından fayda sağlayan e-ticaret ve oyun gibi alanlarda faaliyet gösteren şirketlerin hisse senedi fiyatları artarken son dönemlerde yatırımcılar, tüketicilerin dışarıda vakit geçirmesi üzerinden gelir elde eden şirketlere daha fazla yatırım yapıyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Örneğin rezervasyon platformu OpenTable, Almanya’da Haziran ayında restoranlarda yemek yiyen tüketicilerin sayısının yıllık bazda %10’dan fazla arttığını söylüyor.&nbsp;</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Tüketici alışkanlıkları pandemi öncesine benzemiyor</h2>İnziva ekonomisi geride kalsa ve harcama alışkanlıkları pandemi öncesi döneme yaklaşsa da yine de tüketici alışkanlıklarında önemli bir sapma mevcut. Bugün gelinen noktada COVID-19 salgını geride kaldı fakat bugün bile pandemi, ekonomi üzerindeki etkisini sürdürüyor. Zira tüketiciler, artık evden çıkıyor olsalar da sosyal aktivitelerini giderek artan bir oranda yalnız başlarına yapıyor.&nbsp;Anlamı:&nbsp;Bu durum, inziva ekonomisinin yerini yalnızlar ekonomisine bıraktığı anlamına geliyor. Son birkaç yılda “tek başına seyahat” ibaresi için yapılan çevrimiçi aramaların dünya genelinde önemli bir artış gösterdiği görülüyor. Çevrimiçi rezervasyon platformu Airbnb, yalnız seyahatlere ilişkin aramaların bu ilkbaharda geçen yılın aynı dönemine göre %80 artış gösterdiğini söylüyor.İngiltere’nin resmî verilerine göre tüketiciler, seyahatlerde artık daha fazla mahremiyet&nbsp;sunan araba ve taksileri toplu taşımaya tercih ediyor.&nbsp;Ek olarak:&nbsp;Tüketiciler, eskisinden çok daha fazla oranda tek başına yemek yiyor. ABD’li vatandaşların dörtte birinden fazlası, bir önceki günün tüm öğünlerini tek başına yediğini söylüyor. Bu oran, pandemi öncesine göre keskin bir artışa tekabül ediyor.&nbsp;Yeni dönem, markaları da stratejilerini bireyselleşen tüketim alışkanlıkları ve yalnız geçirilen zamanlara yönelik deneyimler sunmak üzere şekillendirmeye zorluyor. Yalnızlar ekonomisi,&nbsp;hem sosyal dinamikleri hem de tüketim alışkanlıklarını yeniden şekillendiren bir dönüşüm yaratıyor.

Pareto

Pandemiyle birlikte eve kapanan tüketiciler, yeniden dışarı çıkıyor olsa da eski alışkanlıklarına dönmüyor. İnziva ekonomisi, giderek artan bir oranda yerini yalnızlar ekonomisine bırakıyor. Bu dönüşüm, markaları da bireyselleşen tüketim alışkanlıklarına yönelik deneyimler sunmaya zorluyor. 

Inziva ile ilgili hikayeler