<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; Eski NASA Başkanı’ndan ABD eleştirisi:&nbsp;ABD Kongresi’nin Donald Trump yönetiminin NASA’ya yönelik bütçe kesintisi ve görev iptali planlarını değerlendirdiği bir oturuma eski NASA Başkanı Jim Bridenstine da katıldı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ayrıntılar:&nbsp;Kendi başkanlık döneminde de insanlığı 50 yıldan uzun bir süre sonra ilk kez tekrar Ay’a götürecek Artemis programı üzerinde çalışan Bridenstine, hiçbir şey değişmezse ABD’nin Çin’in 2030’a kadar Ay yüzeyine insanlı iniş yapma hedefini geride bırakamayacağına işaret etti. Ülkenin uzay yarışında bu kez Çin’e yenilebileceğini vurgulayan Bridenstine, SpaceX’in geliştirdiği Ay’a iniş aracının mimarisinin de olağanüstü derecede karmaşık olduğunu dile getirdi.&nbsp;</li></ul>

Quando

27 Ocak 1967'de ABD, Birleşik Krallık ve Sovyetler Birliği&nbsp;Uzay Antlaşması’nı imzalamış&nbsp;ve bu antlaşma insanlık tarihinin ilk uzay antlaşması olarak tarihe geçmişti. NASA’nın bu yıl kamuoyuna duyurduğu ve 2024 yılında Ay’a yeniden gitmeyi planladığı Artemis Projesi, antlaşmanın gündeme geldiği ilk tarihten 53 yıl sonra uzay hukuku ve uzaydaki tarafların birbirlerine karşı yaklaşımlarını yeniden hatırlattı. Bu çerçevede NASA, bu hafta itibarıyla uzaya ve Ay’a ilişkin tedbir kapsamında bazı maddeler içeren ve Uzay Antlaşması’nın devamı niteliğinde görülen Artemis Accords’u sekiz ülkenin imzaladığını açıkladı.<ul><li>67’ Uzay Antlaşması:&nbsp;1967 yılında başta üç ülke arasında imzalanan ve Haziran 2020 itibarıyla 110 ülkenin imzacı, 23 ülkenin ise onay bekleyen sıfatında olduğu antlaşma; kısaca uzayda çıkabilecek olası çatışmalar ve görüş ayrılıklarına yönelik oluşturuldu. Temel olarak ise uzayda nükleer silah kullanımının yasaklanması, uzaya ve uzay cisimlerine yalnızca bilimsel keşif güdüleriyle yaklaşılması ve uzayda bulunan herhangi bir bölge üzerinde herhangi bir devletin hak iddia edemeyeceği ilkeleriyle öne çıkıyor. &nbsp;</li><li>Artemis Accords: NASA, Accords’u ilk olarak geçtiğimiz mayıs ayında duyurmuş fakat antlaşmanın detaylarını açıklamamıştı. Bu hafta itibarıyla imzalayan ülkeler ve antlaşmanın detayları ortaya çıkarken hükümetler arası imzalanacak bir yapısı olduğu da belli olmuş oldu. NASA yöneticisi Jim Bridenstine’ye göre Accords’un temel amacı, uzay için ortaya birtakım etik davranış ilkeleri koyabilmek ve uzay operasyonları ve görevleri için bazı kurallar belirlemek. Buna göre imzacı ülkelerden uzaydaki aktivitelerini daima barışçıl çerçevelerde yürütmelerini talep eden antlaşma, Apollo aracının Ay’a indiği bölgeyi de ortak miras kabul ederek tüm ülkelerden o bölgeye herhangi bir müdahalede bulunmamalarını ve bölgeyi korumalarını bekliyor. Ülkelerin operasyonel ve bilimsel süreçleri içinse bütün ekipmanların gerektiğinde ortak kullanıma açılması, yardıma ihtiyacı olan bir astronota yardım götürme zorunluluğu ve bilimsel çıktıların paylaşılması teşviği bulunuyor. &nbsp;</li><li>Ay’ın kaynakları: Accords’un en çok vurguladığı nokta ise Ay’da hâlihazırda bulunan veya potansiyel kaynakların tüm insanlığın ortak çıkarlarına hizmet etmesi gerektiği. Ay yüzeyindeki donmuş tabakalardan çıkarılması öngörülen su ise bu noktadaki en önemli unsur konumunda. Zira bu suyun hem oradaki astronotların ihtiyacını karşılayabileceği hem de hidrojen ve oksijen bileşenlerine ayrılarak roket yakıtı sağlanmasında da kullanılabileceği belirtiliyor.</li></ul>

Jim Bridenstine ile ilgili hikayeler