Yazı: Aydan Baktır<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(208, 207, 251); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(208, 207, 251); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Anılar, ruhumuzun derinliklerindeki yankılardır." Kazuo Ishiguro</blockquote>Temmuz’un insanın üzerine bıraktığı güneşe, yaz kokusuna ve rehavetine uyumlanan bir tembellikle haberler arasında gezinirken gözüme bu ayın edebiyat adına getirdiği bir müjde çarptı:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(208, 207, 251); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(208, 207, 251); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Nobel ödüllü yazar Kazuo Ishiguro'nun yeni romanı The Memory of Leaves (Yaprakların Hafızası) yakında okurlarıyla buluşacak."</blockquote>Oturduğum ağacın altında, kızgın güneşin beni yakmasına izin vermeyen yapraklardaki esintilerle birlikte beynimdeki çağrışımları da dalgalanıyor. Beyin, düşünce ve tabii hafıza son yıllarda en çok gündemimizde olan konular. İnsanın algısı, birikimi ve geçmişle bağı kişisel ve çevresel hafızasının varlığı ile belirleniyor.&nbsp;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2017 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi, Japonya doğumlu İngiliz yazar Kazuo Ishiguro da eserlerinde insan ilişkilerini, hafızayı ve kimliği ele alıyor.</li></ul>Hatıralarımız ve geçmişimiz, öğrendiklerimiz, deneyimlerimiz, bizi biz yapan her şey hafızamızın kara kutusunda mı yoksa kara kuyularında mı yer alıyor? Bu düşünceler, beni incir ağacının dilinden, ağaçların duygularıyla yazan Elif Şafak'ın Kayıp Ağaçlar Adası romanına götürdü. Kayıp Ağaçlar Adası’nda, günümüz Londrası'nda yaşayan 16 yaşındaki Ada Kazancakis'in, bir tarih ödeviyle beraber ailesine ve geçmişine dair cevapsız kalmış soruların dünyasına sürüklenişini okuruz: 1970’lere, dünyanın tel örgülerle bölünmüş tek başkenti Lefkoşa’ya... Adada anne ve babasının, Defne ve Kostas’ın, gizlice buluştukları bir taverna vardır: Mutlu İncir.&nbsp;Adadaki en iyi yemeğin, en iyi müziğin bulunduğu büyülü bir yerdir burası; tüm misafirlerine birkaç saatliğine de olsa dışarıdaki üzüntülerini unutturur. Ve tavernanın tam ortasında, bu mekanı daha da büyülü kılan, bilge bir incir ağacı vardır. Savaş başlayıp güzelim başkent enkaza dönüştüğünde ve âşıklar bir bir ortadan kaybolduğunda bile her daim orada kalan bir incir ağacı. Her satırında insanların birbirlerini nasıl yabancılaştırdıklarını anlatan bu ağaç yası, savaşı ve aşkı anlatan şifalı bir göç ağıtı&nbsp;olarak durur.Roman, bizden daha uzun ömürleri olan ağaçların, insanlardan çok daha bilge olduklarını da hatırlatıyor. Ağaçlar unutmaz&nbsp;diye düşünmemiz de mümkün. Ancak haykırsalar bile biz çoğu zaman onların seslerine karşı sağırız.&nbsp;Gece boyunca ağaçların aralarında fısır fısır ne konuştuklarını merak edenlerdenseniz romanda her ağacın ayrı dili olduğu da anlatılıyor. &nbsp; “İnsanlar, canlılığı gözlerle ölçüyorlar, biz ağaçların gözleri görünür olmadığından bizim canlı olabileceğimizi anlamıyorlar ve bizim canımızın acıttıklarını hissetmiyorlar” alıntısı, hayata nasıl baktığımızı, bu dünyadaki yerimizin “insan merkezli” mi yoksa “yaşam merkezli” mi olduğunu da sorgulatıyor.&nbsp;Prof. Dr. Türker Kılıç’ın bize armağan ettiği bağlantısallık kavramı içinde bir sıcak yaz günü bir yaprak ile bir insanın eşdeş olabileceğini yeniden düşündüm. Ve kurgu veya gerçek, her romanın bir yaşanmışlık örüntüsü içinde kendi deneyimlerimizi sorgulatmaya yönelten bir gücü olduğunu...

Aposto Kitap

Hatıralarımız ve geçmişimiz, öğrendiklerimiz ve deneyimlerimiz hafızamızın kara kutusunda mı yoksa kara kuyularında mı yer alıyor? Bu soruyla Kazuo Ishiguro'nun yeni romanından incir ağacının dilinden, ağaçların duygularıyla yazan Elif Şafak'ın Kayıp Ağaçlar Adası romanına doğru yola çıkıyoruz.

Kazuo Ishigur ile ilgili hikayeler