<img src="https://images.aposto.com/2024/2/2/1709651978124.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;Neolitik dönemde yaklaşık 8 bin kişinin yaşadığı Çatalhöyük'te yapılan kazıda,&nbsp;dünyanın en eski ekmeği&nbsp;bulundu. Necmettin Erbakan Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi'nde (BİTAM) yapılan analizlerde, süngerimsi kalıntının 8 bin 600 yıllık mayalanmış ekmek olduğu belirlendi.

Aposto Gündem

Almanya merkezli medya kuruluşu Deutsche Welle&nbsp;(DW), Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) işbirliği ile yürüttüğü "<a fr-original-style="" href="https://www.inspiredminds.de/tr/g%C3%B6lge-diplomatlar-kamu-ihalelerinin-y%C4%B1ld%C4%B1zlar%C4%B1na-diplomatik-misyon/a-63782763" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Gölge Diplomatlar</a>" araştırmasında, Türkiye adına yurt dışında "fahri konsolosluk" görevi yürüten kişilerin detaylı bir raporunu hazırladı. Söz konusu rapora göre, Türkiye'de yabancı ülkeleri temsil etme misyonuyla "fahri konsolosluk" unvanı alan 328 kişiden 47'si turizm, 31'i inşaat, 26'sı gıda, 21'i sanayi, 18'i lojistik, 13'ü enerji, 9'u tekstil ve 9'u da denizcilik sektörlerinde faaliyet gösteren ve büyük bir çoğunluğu iktidara yakınlığıyla bilinen iş insanlarından oluşuyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Peki, fahri konsolosluk nedir? Bu unvanın avantajları nelerdir?</h2>Fahri konsolosluk, genellikle büyükelçilik veya konsolosluk gibi resmî diplomatik misyonların bulunmadığı ülkelerde ikili ilişkileri geliştirmek amacıyla kamu görevlisi olmayan ancak söz konusu ülke ile yakın ilişkilere sahip kişilere verilen bir temsil görevidir. Fahri konsoloslar, temsil görevlerine ek olarak bulundukları ülkede/şehirde resmi protokolde yer almak, davetlere katılmak ve kamu görevlileri ile temasa geçmek gibi çeşitli fırsatlara sahip olur. Bu haklar, normal koşullarda kamu hizmetinde olan bir diplomat için Türkiye Cumhuriyeti'ni temsil etme amacıyla yerine getirilmesi gereken asli görevlerken fahri konsolosluk görevinde bulunan bir iş insanı için bulunduğu ülkedeki yatırımlarını genişletme, yeni ihaleler alma veya kritik pozisyondaki kişiler ile yakın ilişkiler geliştirme amacıyla kullanılabilir.&nbsp;Bir diğer ifadeyle, temelde temsiliyet görevini yerine getirmesi beklenen fahri konsoloslar, resmî statülerinin kendilerine yarattığı avantajla yatırımlarını genişletme ve yeni ihaleler alma amacını taşıyabilir.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İktidarın "gönüllü hizmetkârları"</h2><ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin İstanbul fahri konsolosu olan Taşyapı Yönetim Kurulu Başkanı (YKB) Emrullah Turanlı&nbsp;iktidara yakınlığı ve aldığı kamu ihaleleri ile biliniyor. 2012 yılında Kuzey Kıbrıs'taki Ercan Havalimanı'nı Terminal Yapı ortaklığıyla 25 yıllığına yap-işlet-devret yöntemiyle kiralayan Taşyapı aynı zamanda "özel davet usulüyle" kazandığı ve Kamu İhale Kurumu'na bildirilmeyen Aksaray-Ulukışla-Yenice Yüksek Hızlı Demiryolu Yapımı, Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi Ring Hattı ve Bursa Emek-Şehir Hastanesi Metro Hattı ihalesinin de üstlenicisi konumunda. Emrah Turanlı aynı zamanda Rumelihisarı'nda yer alan bir arsaya otel yapmak için dönemin Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar'a ricacı olmuş ve buna ilişkin ses kayıtlarının 17-25 Aralık döneminde yayınlanmasıyla gözaltına alınmıştı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın imam hatip lisesinden sınıf arkadaşı olan Gürsoy Grup Yönetim Kurulu Başkanı&nbsp;Hasan Gürsoy&nbsp;da Afrika ülkesi Çad'ın İstanbul fahri konsolosu olarak görev yapıyor. Başta inşaat, restorasyon ve maden olmak üzere birçok farklı sektörde faaliyet gösteren Gürsoy Grup son 10 yılda 554 milyon 949 bin TL değerinde 76 kamu ihalesi aldı. Gürsoy Grup; Cumhurbaşkanlığı Huber Köşkü, Süleymaniye Cami, Galatasaray Üniversitesi, Arkeoloji Müzesi ve Topkapı Sarayı'nın restorasyon ihalelerini Ahlat Köşkü ve Çamlıca Camii projelerinin de yapımını üstlendi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">AK Parti döneminde medyadan inşaata, enerjiden madene birçok sektörde aldığı kamu ihaleleri ve ucuz krediler ile yükselişe geçen Çalık Holding'in Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık 2012'den beri Kazakistan'ın Bursa fahri konsolosu görevini yürütüyor. 2007 yılında TMSF tarafından el konularak satışa çıkarılan Doğan Holding'in sahibi olduğu Sabah gazetesi ve ATV için yapılan ihaleyi kazanan Çalık, medya sektörüne girebilmek için kamu bankalarından 750 milyon dolar kredi almıştı. Çalık ayrıca 25 Aralık'ta başlayan yolsuzluk soruşturmasının da şüphelilerinden biriydi. Çalık Holding'in Kazakistan'da enerji ve altyapı alanlarında büyük yatırımları bulunuyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kuzu Grup YKB Özen Kuzu Libya'nın Eskişehir fahri konsolosu görevini yürütüyor. Son 10 yılda Bursa Büyükşehir Belediyesi'nden toplamda 3 milyar 865 milyon TL değerinde 27 ihale alan Kuzu Grup, inşaat ve altyapı sektörlerinde faaliyet gösteriyor. Hakkında birçok yolsuzluk suçlaması bulunan Kuzu Grup, 2013'te Siirt'te yaptırdığı bir okula Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın anne ve babasının isimlerini vermişti. Şirket son olarak Bursa Büyükşehir Belediyesi'nden 133 milyon 856 bin TL değerinde kamu ihalesi aldı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">AK Parti Genel Merkez Dış İlişkiler Başkan Yardımcısı Emre Ete Honduras'ın İstanbul fahri konsolosu olarak görev yapıyor. 2015 seçimlerinde AK Parti'den İstanbul 2'nci bölge milletvekili adayı olan Emre Ete’nin kardeşi Yunus Ete ise Lesotho Krallığı'nın İstanbul Fahri Konsolosu.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Demir-çelik sektöründe Türkiye'nin en büyük şirketlerinden olan Tosyalı Holding'in sahibi Tosyalı ailesinde ise birden çok fahri konsolos bulunuyor. AK Parti'nin İskenderun Belediye Başkanı Mehmet Fatih Tosyalı&nbsp;Slovenya'nın Hatay fahri konsolosuyken yeğeni Şerif Tosyalı&nbsp;ise Karadağ'ın Hatay fahri konsolosu görevinde. 28 yaşına fahri konsolos olan Şerif Tosyalı aynı zamanda DEİK/Türkiye-Moritanya İş Konseyi Başkanı unvanını da taşıyor. Tosyalı Holding, 2012 yılında Karadağ'da bulunan Zelzejara Çelik Fabrikasını satın aldı ve fabrika hâlihazırda faaliyetlerine devam ediyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Afrika'da inşaat ve altyapı projeleri yürüten SUMMA İnşaat'ın YK Başkanı Selim Bora Svaziland'ın fahri konsolosuyken kardeşi Fatih Bora Nijer'in ve onun eşi Zeynep Bora ise Ruanda'nın fahri konsolosu olarak görev yapıyor. Selim Bora aynı zamanda DEİK/Türkiye-Ruanda İş Konseyi Başkanı unvanını da taşıyor.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Fahri konsolosluktan nasıl yararlanılabilir?</h2>Fahri konsolosların statüleri, Türkiye'nin 1976 yılında taraf olduğu "Konsolosluk İlişkileri Hakkında Viyana Sözleşmesi"ne dayanıyor. Fahri konsoloslar, resmî görevlerinin yerine getirilmesi sırasındaki eylemleri nedeniyle yargı dokunulmazlığından yararlanabilirken aynı zamanda askerlikten muaf olma hakkına da sahip.&nbsp;Bunlara ek olarak, fahri konsolosu oldukları ülkelerde Türkiye Cumhuriyeti adına resmî makamlarla iletişime geçme ve resmî davetlere katılma hakkına sahip olan fahri konsolosların kamu görevlileri ile yakın ilişkiler geliştirebilme imkanı da oluyor. Fahri konsolos olarak görev yapan iş insanlarının, aynı zamanda o ülkede yatırımları olduğu da göz önünde bulundurulduğunda fahri konsolosluk görevinin Türkiye Cumhuriyeti'nin temsil etme etiketinin arkasında yurtdışı yatırımlarını genişletme ve yeni kamu ihaleleri alma aracı olarak kullanılmaya ne kadar açık olduğu ortaya çıkıyor.

İş insanlığından diplomatlığa: AK Parti'nin "gönüllü" fahri konsolosları

İsrail’de düzenlenen genel seçimlerde resmî olmayan sonuçlara göre, eski Başbakan Binyamin Netanyahu liderliğinde sağ blok, 120 milletvekilinin yer aldığı Mecliste 65 milletvekili çıkararak hükümeti kurabilecek çoğunluğa ulaştı. Sağ blok partilerin, Netanyahu liderliğindeki Likud Partisi'ne destek vererek hükümeti kuracağına şimdilik kesin gözüyle bakılıyor. 31 milletvekili çıkaran Likud Partisi seçimlerde 1'inci parti olurken mevcut Başbakan Yair Lapid'in&nbsp;Gelecek Var Partisi 24 milletvekiliyle 2'nci parti oldu. Netanyahu’ya destek veren sağ blokta yer alan Dini Siyonizm Partisi, oylarını neredeyse 2 katına çıkararak 14 milletvekiliyle seçimlerden 3'üncü parti olarak çıktı. Yair Lapid liderliğindeki Değişim Koalisyonu'nda yer alan Ulusal Birlik Partisi 12 milletvekiliyle seçimi 4'üncü olarak tamamladı.Henüz kesinleşmeyen sonuçlara göre, Arap partisi Balad ve Netanyahu karşıtı blokta yer alan Yahudi Evi Partisi baraj altında kaldı. Seçim sonuçlarının kesinleşmesinin ardından bu partilerin meclise girmesi hâlinde Netanyahu’nun bloğunun hükümeti kurabilecek çoğunluğu elinde tutmasının tehlikeye girebileceği öngörülüyor.İsrail seçimlerini, Netanyahu liderliğindeki sağ blokun hükümet kurma ihtimalini, yeni dönemde İsrail’de yaşanabilecek gelişmeleri ve Türkiye-İsrail ilişkilerini Necmettin Erbakan Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Gökhan Çınkara ile konuştuk.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İsrail’de yeni dönem</h2>Gökhan Çınkara, daha önce 2 defa başbakanlık yapmış Binyamin Netanyahu’nun seçimlerden galip çıkmasının kesinlikle bir sürpriz olmadığını ifade etti. Naftali Bennett’in başbakanlıktan çekilmesinin ardından yaşanan siyasi ve ekonomik krizlerin seçmenlere bir güvensizlik aşıladığını belirten Çınkara, Bennett sonrası dönemde hem ekonomide ciddi bir düzelme olmamasının hem de Batı Şeria bölgesindeki Filistinliler, İsrailli yerleşimciler ve İsrail askerleri arasındaki sürekli çatışma durumunun seçmenlerin tercihinde önemli bir rol oynadığını söylüyor.Seçimlerdeki en önemli sonuçlardan birinin Dini Siyonizm Partisi'nin oylarında yaşanan sıçrama olduğunu ifade eden Çınkara, aşırı sağ görüşlü seçmenlerin askerlerin pasif davrandığını düşündüğünü ve bu nedenle radikal Dini Siyonizm Partisi’ne kaydığını belirtiyor. Ayrıca bu kesimin Arap nüfusa ve özellikle de Filistinlilere karşı oldukça dışlayıcı bir tutumu olduğunu ve saf bir İsrail devletini savunduğunu da ekliyor. Dini Siyonizm Partisi hukuk sistemi ve askerin yetkileri konusunda kapsamlı reformlar yapılmasını da talep ediyor. Hukuk sisteminde kapsamlı bir reform yapılmasını savunan Dini Siyonizm Partisi, Türkiye’deki Hakimler ve Savcılar Kuruluna (HSK) eş yapıdaki hukuki kurumların yapısının değiştirilerek Meclise bağlanmasını ve kurul üyelerinin de milletvekilleri tarafından seçilmesini talep ediyor. Çınkara, aşırı sağın oylarındaki yükselişin en önemli nedenlerinden birinin İsrail’in sınır bölgelerinde yaşanan çatışmaların yarattığı&nbsp;güvenlik kaygısı olduğunu düşünüyor. Çeperde yaşayan seçmenlerin askerin yetkilerini genişletecek güvenlik odaklı politikaları desteklediği, bu nedenle Dini Siyonizm Partisi’nin güçlü bir alternatif olarak ön plana çıktığını ifade ediyor.İsrail’de kurulacak yeni hükümette Dini Siyonizm Partisi’nin yer alıp almayacağının İsrail siyasetine büyük etkisi olacağını değerlendiren Çınkara, Netanyahu’nun seçimlerden önce bu partinin koalisyonda yer alacağını açıkça ifade ettiğini ve hatta çeşitli bakanlıkların da verilebileceğini belirtiyor.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“İsrail’de yeni dönemde nasıl bir siyaset izleneceği hükümetin bileşenlerinin kim olacağına çok bağılı. Dini Siyonizm Partisi koalisyonda yer alır ve istedikleri revizyonlar yapılırsa çok radikal ve milliyetçi bir İsrail olacağını söyleyebiliriz. Bu senaryo, kendini liberal ve seküler olarak tanımlayan İsrailliler için de çok korkutucu bir tablo. Resmi olmayan sonuçlara göre 65 milletvekili çıkaran sağ blok, 120 vekilli mecliste rahatlıkla hükümet kurabilir ve bu hükümeti devam ettirebilir. Eğer Netanyahu bu hükümeti Dini Siyonizm Partisi’ni dışlayarak merkez partilerle kurmaya çalışırsa İsrail daha dengeli bir siyaset izleyebilir.”</blockquote><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yeni dönemde Filistin ve Körfez politikası</h2>Gökhan Çınkara, Netanyanu başbakanlığında Filistin meselesinde 2&nbsp;devletli çözümün rafa kaldırılacağı kanaatinde. "Netanyahu 2 devletli çözüm konusunda hiçbir zaman inisiyatif almamıştır." diyen Çınkara, Netanyahu’nun İbrahim Anlaşmaları’nın (Abraham Accords) mimarı olduğuna da dikkat çekiyor. Netanyahu’nun hükümeti kurması durumunda Filistin meselesinde bir süreliğine statükoyu koruyacağını ve 2024’te yapılacak ABD seçimlerinde Cumhuriyetçilerin iktidara gelişini bekleyeceğini öngörüyor. Öte yandan, Netanyahu ile Vladimir Putin arasında geçmiş dönemdeki yakın ilişkilerin önümüzdeki dönemde de devam edeceğini ve İsrail-Rusya&nbsp;ilişkilerinde bir derinleşme yaşanabileceğini ifade eden Çınkara, Körfez ülkeleriyle ilişkilerin geliştirilmesine yönelik adımların atılabileceğini de belirtiyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Türkiye-İsrail ilişkileri</h2>Türkiye-İsrail ilişkilerinde son dönemde yaşanan normalleşme sürecinin Netanyahu hükümetiyle de devam edip etmeyeceği büyük bir merak konusu. Gökhan Çınkara, 2 ülke ilişkilerinin seyrinin İsrail’de kurulacak koalisyon hükümetinin yapısına bağlı olduğunu ifade ediyor. Netanyahu’nun Dini Siyonizm Partisi’ni koalisyona dahil edip onların talepleri doğrultusunda radikal ve revizyonist politikalar&nbsp;izlemesi durumunda Türkiye ile ilişkilerdeki normalleşme sürecinin tıkanabileceğini ve özellikle liderler düzeyinde görüşmelerin sona erebileceğini belirtiyor. Öte yandan, Cumhurbaşkanı Isaac Herzog'un&nbsp;Türkiye-İsrail ilişkilerinin belirli bir düzeyde ilerlemesi yönündeki talebinin normalleşme sürecinin geleceği açısından büyük önem taşıdığını da vurgu yapıyor.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Türkiye ile ilişkilerin geleceğini öngörebilmek için yeni kabinedeki bakanların netleşmesini beklemek gerekiyor. Yeni hükümet kurulduktan sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan bir tebrik mesajı yayınlarsa Türkiye-İsrail ilişkilerinin kurumsal düzeyde devam edeceğini söyleyebiliriz.”</blockquote>

Netanyahu liderliğindeki sağ blokun hükümet kurma ihtimalini, yeni dönemde yaşanabilecek gelişmeleri ve Türkiye-İsrail ilişkilerini Necmettin Erbakan Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Gökhan Çınkara ile konuştuk.

Necmettin Erbakan Üniversitesi ile ilgili hikayeler