• Yerli elektrikli scooter girişimi <a fr-original-style="" href="https://www.bloomberght.com/marti-ya-sec-den-yesil-isik-2332814" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Martı'nın</a>, New York Borsası'na (NYSE) açılması için 'yeşil ışık' geldi. NYSE'ye açılma başvurusu ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) tarafından onaylanan ve böylece NYSE'ye doğrudan açılan ilk Türk şirket olan Martı'nın kurucusu ve CEO'su Oğuz Alper Öktem, konuya ilişkin açıklamasında "Binlerce çalışanımız, milyonlarca kullanıcımız ve 45 binden fazla aracımızla paylaşımlı, çevreci, elektrikli ulaşımı Türkiye'nin dört bir yanına götürme hedefimizle çalışmalarımıza devam ediyoruz. New York Borsası'na açılma süreciyle birlikte Martı, daha da çok büyüyecek" ifadelerini kullandı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bununla birlikte: Martı'nın çevre dostu ulaşım misyonuna dikkat çeken Öktem, açıklamasının devamında da "Önümüzdeki yıllarda, tüm ulaşım araçlarının elektrikli ve paylaşımlı olacağına inanıyoruz. Dünyanın en büyük ekonomisiyle aynı borsada yer alacak Martı, NYSE'ye doğrudan açılan ilk Türk firması olma şerefine nail oldu" diye sözlerine ekledi.</li></ul>

Quando Startup

Kadıköy Belediye Başkanı Şerdil Dara Odabaşı, “Kaldırımda yayanın hakkının önüne hiçbir şeyin geçmesini istemiyoruz” diyerek ilçedeki elektrikli scooter (e-scooter) sayısının kontrolden çıktığını, bu sayının yasalar tarafından belirlenen sınıra inmesi gerektiğini; aksi takdirde e-scooter’ların toplanacağını açıkladı. Odabaşı'nın açıklamasından günler sonra ilçedeki e-scooter'lar, zabıta ekiplerince toplanmaya başladı.Denetimlere katılan Odabaşı, e-scooter'ların toplandığı anları kayda aldı. "Ekiplerimizle sabah itibarıyla scooter denetimlerimiz başladı. Uygunsuz park eden, yaya geçişini engelleyen e-scooterları kaldırıyoruz" diyen Belediye Başkanı, görüntüleri Twitter'dan paylaştı. Odabaşı, konuya ilişkin daha önce yaptığı açıklamada, e-scooter sorununu basit bir yazılımla engellenmesinin ve e-scooter’ların park edileceği noktaların belirlenmesinin mümkün olduğunu; asıl ‘isyan’ının buna rağmen hiçbir şey yapmayan scooter kiralama şirketlerine olduğunu ifade etmişti.Öte yandan, Ataşehir Belediyesi de "sayılarının kontrolsüz artışı"nı gerekçe göstererek kaldırımlardaki e-scooter’ların toplanması kararı aldı. Belediye, konuya ilişkin şu açıklamayı yaptı:&nbsp;<img src="https://embed.apos.to/assets/2023/0/2023-01-19T18:12:51.637Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.81" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kadıköy Belediyesi'nin bu hamlesi, sosyal medyada çeşitli şekillerde karşılık buldu. Bir kısım kullanıcı e-scooter’ların kaldırımları kaplayarak yayalara adım atacak alan bırakmamasından yakınarak e-scooter’ların tamamen yasaklanması gerektiğini savunurken bir kısım kullanıcı ise ortada bir sorun olduğu gerçeğini tanıdıklarını; ancak çözümün kısa mesafe ulaşımında oldukça kullanışlı olabilen e-scooter’ların toplatılmasından değil de regüle edilmesinden geçtiğini savundu. Bununla birlikte, e-scooter’ların toplatılmasına sert şekilde karşı çıkanlar da mevcuttu ki onlardan biri de durumu Twitter’dan eleştiren e-scooter girişimi Martı’nın kurucusu Oğuz Alper Öktem'di.Konuya dair yaptığı paylaşımda Öktem, Kadıköy’de daha fazla e-scooter olmasını isteyenlerin sayısının, e-scooter’lardan şikayetçi olanların sayısından daha fazla olduğunu ifade ederek, “Sayın Odabaşı, her gün onlarca şikayet gelse alabileceğiniz maksimum şikayet 99x365 gün = 36.135. Oysa son 12 ayda sadece Martı’ya “Kadıköy’de daha fazla e-scooter istiyoruz” diyen Kadıköylü sayısı 101.874.” dedi. Öktem e-scooter’ların kilitlerinin zabıtalar tarafından kesilmesine ise "millî servetin ziyan olması" şeklinde tepki gösterdi. Öktem'in bu açıklamasına pek çok kullanıcıdan tepki geldi:<img src="https://embed.apos.to/assets/2023/0/2023-01-19T18:27:36.496Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.47" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kadıköy’ün kişi başına düşen paylaşımlı elektrikli araç kullanımında dünyada birinci sırada olduğunu, Kadıköy'ü Berlin Mitte, Paris Zone-1 ve Brüksel merkez ilçelerinin takip ettiğini aktaran Öktem, Odabaşı’nı Martı ofisine davet ederek Martı’nın yeni kaldırım tanıma sensörlerini, Türk mühendisler tarafından üretilen e-scooter beyinlerini ve daha sokağa çıkmamış araba prototiplerini kendisine göstermek istediğini ifade etti. Öktem'in bu açıklamalarına da bazı kullanıcılardan tepkiler yükseldi:<img src="https://embed.apos.to/assets/2023/0/2023-01-19T18:17:21.162Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.47" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Mobilite şirketi Hop ise e-scooter’ların toplanmasına dair olarak bir duyuru yayımladı. Her belediyeye özgün belirlenen e-scooter sayısına ilk günden bu yana dikkat ettiklerini, verilerini anlık olarak Ulaştırma Elektronik Takip ve Denetim Sistemi (U-ETDS) ile paylaştığını belirten Hop’un duyurusu şu şekildeydi:<img src="https://embed.apos.to/assets/2023/0/2023-01-19T18:18:44.700Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.52" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Konuyla ilgili açıklamada bulunan bir diğer isim ise BinBin oldu. e-scooter’ların şehir yaşamını destekleyecek şekilde var olması için yapılan tüm düzenlemeleri desteklediklerini belirten BinBin, açıklamasında şunları kaydetti:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Park edilen e-scooter’ların yayaların geçişine engel olmasının önüne geçmek için park alanlarının önemine inanıyoruz. Bu yüzden İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaştırma Daire Başkanlığı ile gerekli verileri paylaşarak, e-scooter yoğunluğunu tespit etmelerine ve ortaya çıkan ısı haritasına göre oluşturacakları park alanlarını daha etkin bir şekilde tespit etmelerine katkıda bulunuyoruz.Ayrıca BinBin olarak herkesin örnek alacağı e-scooter park istasyonu çalışmamızı sektöre girdiğimiz günden bu yana geliştirerek hayata geçiriyoruz. Bugün itibarıyla 8 şehirde toplu taşıma durakları ve AVM önlerinde toplam 58 e-scooter park istasyonu oluşturduk. Yeni istasyonlar oluşturmak için çalışmalarımız kesintisiz olarak sürdürüyor, 2023 sonuna kadar park istasyonu sayımızı 5 katına çıkarmayı hedefliyoruz.”</blockquote>Bu olayların ardından Martı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) yöneticileriyle 2 aydır bir proje üzerinde çalıştığını <a fr-original-style="" href="https://www.gazeteduvar.com.tr/marti-ibb-ile-anlasti-500-scooter-park-yeri-yapacak-haber-1599144" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">açıkladı.</a> Son olaylar nedeniyle erken açıklandığı belirtilen proje kapsamında ilk etapta 100, sonrasında ise 500 adet e-scooter park yeri inşa edileceği ve İBB’ye hibe edileceği; bu alanlara park edilen Martı yolculuklarında %20 indirim uygulanacağı aktarıldı. Bununla birlikte, yapılan açıklamada 1,5 metreden dar kaldırımların haritasının çıkartılacağı ve Martıların daha rahat kullanılabilmesi için belediyelerin bisiklet ve yaya yollarının sayısını artırıp kaldırımları genişleteceği de ifade edildi.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Verilerle “e-scooter”</h2>Kadıköy’deki e-scooter hamlesinin ardından Ulusal Mobilite Platformu, Kadıköy ilçesine dair bazı veriler yayımladı. 485 bin nüfusa sahip Kadıköy’de son 12 ay içinde MERNİS kontrolü yapılmış, 16 yaşından büyük 101 bin 494 kişinin operatör uygulaması aracılığıyla 191 bin 199 kez “Kadıköy sınırları içinde daha fazla elektrikli e-scooter istiyorum” ifadelerine yer verdiğinin aktarıldığı ve Kadıköy’ün trafik sıkışıklığı açısından dünyada 1. sıradaki ilçe olduğuna dikkat çekilen açıklamada, ilçede son 3 yılda en az 682.246 tekil kişinin e-scooter kullandığı ve toplamda en az 8.172,83 kez yolculuk yapıldığı belirtildi.&nbsp;Platform, bu veriler ışığında Kadıköy’de e-scooter sayısının ve bisiklet yollarının kilometresinin artırılması, trafikteki otomobil sayısının ise düşürülmesi gerektiğini tespit ettiğini ifade etti.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sorun, Türkiye sınırlarını aşıyor</h2>Türkiye’de durum bu şekilde; ancak e-scooter karmaşasının sadece Türkiye ile sınırlı olduğunu söylemek pek de doğru değil.Birkaç gün öne Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo, e-scooter kiralama hizmetlerinin kentte faaliyet göstermeye devam edip etmemesine karar verilmesi için referanduma gidileceğini duyurdu. Le Parisien gazetesine verdiği demeçte konunun “son derece ayrıştırıcı” olduğunu belirten Hidalgo, 2 Nisan’da yapılması planlanan referandumda kendisinin de e-scooter hizmetlerinin yasaklanmasından yana olduğunu; ancak Parislilerin oylarına saygı duyacağını aktardı.E-scooter’ların büyük bir problem teşkil ettiği yerlerden biri de San Francisco olarak karşımıza çıkıyor. San Francisco’da e-scooter’ların kaldırımlarda kullanımına yönelik geçtiğimiz yıl kısıtlama getirilmiş; bu soruna bir çözüm sunmak amacıyla, şehirde faaliyet veren üç e-scooter operatörü olan Lime, Scoot ve Spin de kaldırımlardaki sürücülerin tespit edilmesi ve yavaşlatılması çeşitli teknolojilerle donatılmış e-scooter’lar kullanmaya başlamıştı.Öte yandan, ABD Tüketici Ürünleri Güvenliği Komisyonu'nun yakın tarihli bir raporuna göre, ABD'de e-scooter ile ilgili acil servis ziyaretlerinin sayısı 2017'deki 7.700'e kıyasla 2021'de 42.200'e çıkarak yaklaşık %450 arttı. Komisyon, gerçek sayının bu tahminlerin çok daha üstünde olabileceğini belirtiyor.

Aposto Gündem

Tartışmaların odağında "elektrikli scooter"

<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Martı, Türkiye'de yerli bir harita ve şehir içi navigasyon uygulaması piyasaya sürüleceğini <a fr-original-style="" href="https://www.dha.com.tr/ekonomi/martidan-yerli-harita-ve-sehir-ici-navigasyon-uygulamasi-2183865" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">duyurdu.</a> Martı, Türkiye haritasının yanı sıra, bazı Avrupa ülkelerinin haritalarını da içerecek. Martı’nın kurucusu ve CEO’su Oğuz Alper Öktem de planladıkları yeni hizmetlerine ilişkin Twitter üzerinde açıklamalarda bulundu. Öktem, “Martı olarak, yerli harita ve şehir içi navigasoyon hizmetimizi tamamen Türk mühendislerle hayata geçirmek üzere testlere başladık. İlk testleri TAG uygulaması içerisinde yapıyoruz. Google Harita ve Yandex’e yerli bir alternatif gerekli.” ifadelerini kullandı. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Twitter’a&nbsp;gelecek yana kaydırma özelliği sayesinde, kullanıcılar Twitter'da yer alan tweetleri yana kaydırarak, takip ettikleri kullanıcıların tweetlerini daha kolay <a fr-original-style="" href="https://www.theverge.com/2022/12/30/23532743/twitter-swipe-views-timeline-elon-musk" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">görüntüleyebilecek.</a> Özellik, kullanıcıların takip ettikleri kullanıcıların tweetlerini görüntülemek için sayfayı yenilemeye gerek kalmadan, tweetleri yana kaydırarak görüntülemeyi sağlıyor. Bu sayede, kullanıcılar daha az zaman harcayarak daha fazla tweet'i görüntüleyebiliyorlar. Özellik, şu anda sadece Android ve iOS cihazlarda kullanılabilir. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Elektronik cihazları güvenli bir şekilde kiralamanıza odaklanan Kiralarsın tarafından aktarılan bilgilere göre girişim, 2,5 milyon dolar değerleme üzerinden <a fr-original-style="" href="https://webrazzi.com/2022/12/30/elektronik-cihazlar-icin-kiralama-platformu-kiralarsin-2-5-milyon-dolar-degerleme-ile-yatirim-aldi" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yatırım aldı.</a>&nbsp; Pilot çalışma için önce İstanbul’da hizmete başlayan Kiralarsın’ın şu an 18 şehirde aktif olarak hizmet sunmakta. Kiralarsın platformu içinde hoparlör, akıllı saat, akıllı ev, hobi ve eğlence, kamera, telefon, oyuncak, bebek bakımı, aksesuar ve kişisel bakım kategorilerinde ürünler yer alıyor. Kiralarsın kurucu ortağı ve CEO’su Başak Baykan, kullanıcı sayılarının kısa sürede 2 bin 500’ü geçtiğini ve yeniden kiralama oranlarının yüzde 30’a yaklaştığını ifade etti.</li></ul>

5 Dakikada Teknoloji Gündemi

Podcast bölümümüzdeki haberlerin ayrıntıları

515. Bölümün Transkripti

• Martı'nın CEO'su Oğuz Alper Öktem, Twitter hesabında İstanbul Taksiciler Esnaf Odası Başkanı Eyüp Aksu'nun kendisini tehdit ettiğini açıkladığı bir video paylaştı. Aksu'nun, mobilite şirketini geçtiğimiz haftalarda duyurduğu araç paylaşımı platformu "Tek Araçla Gidelim" ile "korsan taşımacılık" yapmakla suçladığı belirtildi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Erişim engeli talebi:&nbsp;Aksu, "Uygulamanın erişime engeli için bakanlık nezdinde başvuruda bulunduk. Ayrıca, Martı dahil tüm korsan taşımacılık yapan firmalar ile ilgili de savcılığa suç duyurusunda bulunduk."&nbsp;açıklamasını yaparken Öktem'in videosu hakkında da suç duyurusunda bulunacağını belirtti.</li></ul>

Pareto

<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Martı, bir süre önce TAG (Tek Araçla Gidelim) isimli özelliğini duyurmuştu. Bu özellik ile Martı, aracında boş koltuklarıyla yolculuk yapan sürücülerle aynı yöne gitmek isteyen yolcuları buluşturuyor. İstanbul Taksiciler Esnaf Odası ise Twitter üzerinden yaptığı açıklamada hizmeti korsancılık ile suçladı. Martı ise TAG uygulamasının hatır taşımacılığı olduğunu söylerek, platformun ücretsiz olduğunu ifade etti. Tüm bu gelişmeler ile beraber Martı CEO’su Oğuz Alper Öktem ise, Taksiciler Odası Başkanı Eyüp Aksu’nun kendisini ve ailesini tehdit ettiğini açıkladığı bir video <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/OguzAlperOktem/status/1592498029030158336" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">paylaştı.</a> </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">YouTube, kısa video formatı Shorts'a alışveriş özelliği getiriyor. Test aşamasında olan özellik şu an için ABD'deki içerik üreticilerin kullanıma <a fr-original-style="" href="https://techcrunch.com/2022/11/15/youtube-shorts-testing-shopping-features-affiliate-marketing/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">açıldı.</a> Geçtiğimiz haftalarda Shorts’u İş Ortağı Programı’na dahil edeceğini açıklayan Youtube, bu kapsamda Shorts videoları için yeni bir komisyon sistemi üzerinde de çalışmakta. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">NASA, daha önce 3 kez iptal ettiği Artemis I fırlatmasını başarıyla <a fr-original-style="" href="https://www.nasa.gov/press-release/liftoff-nasa-s-artemis-i-mega-rocket-launches-orion-to-moon" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">gerçekleştirdi. </a>Mürettebatsız olarak gerçekleştirilen bu ilk test görevinin ardından NASA, Artemis II ile mürettebatı Ay’ın yörüngesine gönderecek. 2025 yılında ise Artemis III ile birlikte mürettebat Ay’a iniş yapacak.</li></ul>

Oğuz Alper Ök ile ilgili hikayeler