Amacın sadece sokaklardaki yaşamı olduğu gibi, tüm gerçekliğiyle görüntülemek olduğu sokak fotoğrafçılığında şehrin gizli dedektiflerinin çoğu zaman makine üzerinde uzun ayarlar yapacak zamanı yoktur ve “sihirli an”ı yakalamak zorundadırlar. Bu durum, geçmişte New York sokaklarındaki gölgesinden tanıyacağımız Maier’de dönem sorunlarına ışık tutan çarpıcı bir tavırla karşımıza çıkarken, iddialı konulardan ziyade gündelik yaşamın sıradanlığıyla uğraşan, sıradan bir orta sınıfın nasıl yaşadığını gösteren Parr’da şipşak fotoğraflarının rastgeleliğinde karşımıza çıkabilir.&nbsp;Sokak fotoğrafçılığı: Sokak fotoğrafçılığı, kamusal alandaki birçok bileşenin, an veya enstantane fotoğrafı anlamındaki “snapshot”; gizli/habersiz çekilen fotoğraf anlamındaki “candid”; duygu içermeyen kurgu sokak çekimi “deadpan” ile duygu içeren sokak fotoğraflarını kapsayan geniş bir alanda <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwNDNiZDY1NmE5MzgwMDAwNzA5MDk2YSZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmRlcmdpcGFyay5vcmcudHIlMjUyRnRyJTI1MkZkb3dubG9hZCUyNTJGYXJ0aWNsZS1maWxlJTI1MkYxMDIxMDI3"">tanımlanır.</a> Ayrıca caddeler, sokaklar, pasajlar, istasyonlar, gece kulüpleri, plajlar, toplu taşıma araçları ve hastaneler gibi ortak kullanım alanlarında çekilen fotoğraflar, sokak fotoğrafçılığı olarak tanımlanır.Sokak fotoğrafının marifeti: Toplumsal değişimlerin izlerini, yazılı tarihi belgeler, filmler, belgesel ve savaş fotoğraflarının yanı sıra sokak fotoğraflarında da görülebilmek mümkün. Bu anlamda sokak fotoğraflarının ayrı bir gücü var diyebiliriz çünkü onlar toplumsal değişimi, yabancılaşmayı ve sokağın bileşenlerini, sıradan durum ve detaylarla, gece ve gündüz kaydederek gerçekleştirirler.&nbsp;Ancak elbette ki sokak fotoğrafının gücü, şehirlerin her gizli dedektifi tarafından farklı şekilde işlenir: Yakın çevresini kolajlar hâline getiren ve kendi bedeninden bir parçayı da çoğunlukla görüntüye dâhil eden David Hockney, kenar mahalle sefaleti içinde yaşayan ailesinin fotoğraflarıyla saygın ödüller kazanarak tartışma yaratan Richard Billingham, intiharla sonuçlanan kısa ama parlak kariyerinde sadece kendi bedenini görüntülemiş olan Francesca Woodman ve yine neredeyse tüm fotoğraflarında kendi çok kimlikli çehresini sergilemiş olan Cindy Sherman <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwNDNiZDY1NmE5MzgwMDAwNzA5MDk2YSZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRm9yaGFuY2VtY2V0aW4ud29yZHByZXNzLmNvbSUyNTJGdGFnJTI1MkZzb2thay1mb3RvZ3JhZmNpbGlnaSUyNTJG"">gibi</a>…<figure class="image"><img src="https://lh6.googleusercontent.com/U_iz9upbf5wVgdu_2T6wYE1KtgZLd1vH8OcUQj6MffZOkVm4FLF6sA-iVr0SrvNT2QbtMGJXJgYVpyBVFdOjrZ5ibMaGw1HUz2b96-VlTrBwLvLV3Idc5rxb90LErMVsHj0G3as" alt="Vivian Maier"><figcaption>New York, 1953 Fotoğraf: Vivian Maier Kaynak: vivianmaier.com</figcaption></figure><hr>Arka sokakların fotoğrafçısı, Vivian Maier (1926-2009, ABD): Yazdığı bir tarih kitapçığı için Şikago’daki Portage Park’ın eski fotoğraflarına ihtiyaç duyan John Maloof’un, bir açık artırmada Maier’in eski fotoğraf negatifleriyle dolu kolileri satın almasıyla başlar Maier’in keşfedilmesi.&nbsp;Dadılık makyajı altında kendi kişiliğini yaratan ve gizemli bir kadın olarak ilginç görünümüyle sokaklarda dolaşan Maier, sürekli taktığı fötr şapkası, üzerine giydiği bol erkek gömlekleri, ayağındaki asker botları ve Rolleiflex marka kamerasıyla sokaklarda dolaşır ve neredeyse tanıştığı herkese kendini farklı bir isimle <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwNDNiZDY1NmE5MzgwMDAwNzA5MDk2YSZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnJlY2VwaWxrYmFoYXIubWVkaXVtLmNvbSUyNTJGa2UlMjUyNUM1JTI1MjU5RmZlZGlsbWVtaSUyNTI1QzUlMjUyNTlGLWJpci1kYWQlMjUyNUM0JTI1MjVCMS12aXZpYW4tbWFpZXItMTIwYmUxNmQ4MjBk"">tanıtır.</a>&nbsp;İçine kapanık tavrı ve kendinden bahsetmeyi sevmeyen kişiliğiyle bakıcılığını yaptığı çocukları da yanına alarak şehrin sokaklarını gezer ve insanların en doğal hâllerini fotoğraflar. Maier’e göre; insanın çirkin yanları göz ardı edilmemelidir çünkü onlar da insanın ve dünyanın bir parçasıdır. Her şey birbirinin karşıtıdır ve karşıtlar ancak bir aradayken anlamlıdır. Belki de bu sebeptendir ki evsizlere, dilencilere, kimsesizlere her zaman daha fazla yer verir fotoğraflarında.&nbsp;<figure class="image"><img src="https://lh3.googleusercontent.com/7vw_EaKxVEghpjsXP9Y7veSW2B4QhX5EX5KFaVzx1JavZhKd-FzoiNvQ3hk7BgttnbmdSeVU3BJKf5DGnxt07-TrPxCrelSmdDGEPcqpiSuE4BMxnEvv7DRw3HG4fOPHahEyV0Y" alt="martin parr"><figcaption>Ramsgate, Kent, 1986 Fotoğraf: Martin Parr Kaynak: martinparr.com</figcaption></figure><hr>Gündelik yaşamın sıradanlığına post modernist bir bakış, Martin Parr (1952- Birleşik Krallık): 1994’te dünyanın en prestijli fotoğraf ajansı Magnum’a asil üye kabul edildikten sonra farklı bakış açısı ve diğer Magnum fotoğrafçılarından ayıran tarzıyla Magnum’un fotoğrafik yaklaşımının değişimine neden olan Parr, ürettiği projelerle gündelik yaşamdan ayrıntıları, insanlık hâllerini, evleri, sıradan yaşantıları fotoğraflarına <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwNDNiZDY1NmE5MzgwMDAwNzA5MDk2YSZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGd3d3Lmlmc2FrYmxvZy5vcmclMjUyRm1hcnRpbi1wYXJyLWd1bmRlbGlrLXlhc2FtaW4tc2lyYWRhbmxpZ2klMjUyNUVGJTI1MjVCQiUyNTI1QkYlMjUyRg=="">aktarmıştır.</a> “Sanırım iyi bir gözlemci olduğunuz kadar iyi bir yaratıcı olmanız da gerekiyor bu işte.” diyen Parr, insanların iletişimlerini yakalamaya çalışıp, kritikleri, mizahı ve alışagelmedik özellikleri olan fotoğraflarına <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwNDNiZDY1NmE5MzgwMDAwNzA5MDk2YSZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5zYW5hbHNlcmdpLmNvbSUyNTJGbWFydGluLXBhcnItYmVuLWZvdG9ncmFmaW5pLWNla2l5b3J1bSUyNTJG"">yansıtır.</a> Beklenmedik renkler, kadrajlar ve özneler kullanarak oluşturduğu kendine has perspektifiyle insanın içindeki hatıraları canlandırırken, serileri bilinç altına işler.&nbsp;<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2021-03-06T18:01:15.832Z.jpeg" alt="istanbul"><figcaption>Fotoğraf: Ara Güler Kaynak: araguler.com.tr</figcaption></figure><hr>“Ben buradayım sevgili okuyucum, sen neredesin acaba?” İstanbul’da sokak fotoğrafçılığı: Anlık değişen ve hareketli bir kamusal alan olan sokak, fotoğraf makinesiyle kaydedilirken hızlı, pratik ve belki de az görünür olmayı gerektirir. Sokakları sürprizlerle dolu İstanbul, “sihirli an”lar peşinde koşan şehrin gizli dedektiflerine birçok olanak sunmaktadır. Bu durum biz izleyicilere bazen çocukların sokaktaki oyunlarını Balat’ın renkli evlerinin manzarasında keyifle izletirken, bazense Büyükçekmece Köprüsü ile hayattaki yalnızlığımızı yüzümüze çarpıcı bir şekilde vurabilir. Hatta, İstanbul’un bu sürprizli hâli aklımıza hayatı boyunca okurunu arayan,&nbsp;“Ben buradayım sevgili okuyucum, sen neredesin acaba?”&nbsp;diye soran Oğuz Atay’ın sözlerini getirebilir. Kim bilir belki de Ara Güler, Coşkun Aral, İzzet Keribar, Şinası Barutçu ve daha nicesi, İstanbul’u okumaya çalışan gizli dedektiflerimiz olmuşlardır…

Sokak fotoğrafçılığı ile ilgili hikayeler