2024 boyunca süren yüksek faiz ortamı ve ekonomik yavaşlama, Borsa İstanbul’da hem yerli hem yabancı yatırımcının nispeten temkinli bir duruş benimsemesine neden olmuştu. Özellikle yabancı yatırımcı cephesinde yaşanan yaklaşık 3 milyar dolarlık net çıkış, piyasa dinamiklerinin büyük ölçüde iç dinamiklere sıkıştığına işaret etmişti.Ancak faiz indirimlerinin başladığı ve Trump hikayesinin başladığı 2025’in ilk çeyreğinde bu tablo kısmen değişti ve uzun süredir çıkışta olan yabancı sermaye sınırlı da olsa yeniden ülkemize giriş yaptı. TÜYİD - Turkish IR Society tarafından Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) verilerinden yaralanılarak hazırlanan <a fr-original-style="" href="https://www.tuyid.org/files/yayinlar/BTR_2025_1C.pdf" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Borsa Trendleri Raporu’nun</a>&nbsp;birinci çeyrek sayısı, söz konusu dönemde portföy tercihlerinden yatırımcı sayısına, ülke dağılımından endeks bazlı yönelimlere kadar pek çok alanda ne tarz hareketler yaşandığını ortaya koyuyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Hem yerli hem yabancı yatırımcı sayısında azalma var</h2>TÜYİD raporuna göre yılın birinci çeyreğinde BIST TÜM Endeksi’nde yer alan şirket sayısı bir önceki çeyreğe kıyasla 11 adet artarak 563’e yükselirken, halka açıklık oranı %43 düzeyinde sabit kaldı. Aynı dönemde piyasa değeri 17 milyar USD azalışla 361 milyar USD’ye, toplam işlem hacmi ise yıllık bazda %11 azalışla 9,1 trilyon TL’ye kadar geriledi. USD bazında işlem hacmi ise 251 milyar USD ile 2024’ün ikinci çeyreğinden bu yana en düşük seviyede kaldı.TÜYİD tarafından yayımlanan verilere göre yılın birinci çeyreğinde Borsa İstanbul’da saklanan toplam portföy değeri, bir önceki çeyreğe kıyasla %2,3 artışla 5 trilyon 848 milyar TL’ye yükseldi. Bu portföy büyüklüğünün 3,7 milyar TL’lik kısmı yerli yatırımcıların portföyünden oluşurken, 2,1 milyar TL’lik kısmı ise yabancı yatırımcının portföyünden meydana geldi. Birinci çeyrekte BIST 100 endeksinin piyasa değeri içindeki yabancı payı %36,0 ile çeyreklik bazda 1 puan azalırken, yıllık bazda ise 2,0 puan azalış gösterdi.Bu dönemde toplam yatırımcı sayısı çeyreklik bazda %2; yıllık bazda ise %19 azalarak 6 milyon 648 bin kişiye geriledi. Aynı dönemde yerli yatırımcı sayısı yıllık bazda %19 azalışla 6 milyon 618 bin kişiye inerken, yabancı yatırımcı sayısı ise %5 azalarak 29 bin 216 kişiye geriledi.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Birinci çeyrekte satışlar tersine döndü</h2>2024 yılı boyunca toplamda 2 milyar 978 milyon USD tutarında net satış gerçekleştiren yabancı yatırımcılar, 2025’in ilk çeyreğinde bu eğilimi tersine döndürerek 381 milyon USD net alış kaydetti. Bu veri, 2024’te büyük ölçüde çıkışa geçen yabancı sermayenin faiz indirimlerinin de etkisiyle 2025’in ilk çeyreğinde yeniden borsaya ilgi göstermeye başladığına işaret etti.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ancak özellikle birinci çeyreğin ardından yaşanan bazı gelişmeler ve TCMB’nin paylaştığı haftalık menkul kıymet verileri, şimdilik bu veriye bakarak genel bir yorum yapmanın anlamlı olmayabileceğini gösteriyor.</li></ul>Rapora göre yabancı yatırımcı birinci çeyrekte neredeyse bütün sektörel endekslerde portföyünü büyütmeyi başardı. Bu endeksler arasından BIST Teknoloji Endeksi’nde yabancı yatırımcı portföyü %88 büyürken, BIST Hizmetler Endeksi’nde %22’lik artış kaydedildi. Aynı dönemde BIST Holding ve Yatırım Endeksi’nde yer alan yatırımcıların portföyü ise %14 küçüldü.&nbsp;Yine aynı rapora göre birinci çeyrekte yabancı yatırımcıların borsa içindeki aktifliği de arttı. Raporda yer alan verilere göre 2025’in ilk üç ayında BIST genelinde işlemler içindeki yabancı payı bir önceki yıla kıyasla 6 puan, bir önceki çeyreğe kıyasla ise 4,9 puan artarak %34,9 düzeyine yükseldi.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Katarlı yatırımcı portföyünü 14 milyara çıkardı</h2>TÜYİD verilerine göre 2025’in birinci çeyreğinde hâlihazırda ülkemizde yatırımda bulunmuş olan yabancı yatırımcı grupları arasından borsa yatırımlarını en çok artıran grup, portföyünü yıllık bazda %533 büyüterek 6,4 milyar USD seviyesine çıkaran İspanyol yatırımcılar oldu. Aynı dönemde İspanyol yatırımcıları, portföylerini %39 büyüterek 4,3 milyar USD’ye çıkaran Hollandalı yatırımcılar ve %21 büyüterek 1,1 milyar USD’ye çıkaran Cayman Adaları vatandaşı yatırımcılar takip etti. Çeyreklik bazda bakıldığında ise portföylerini en çok büyüten yatırımcılar %21,1 ile Katarlılar oldu.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Söz konusu dönemde ABD’li yatırımcılar portföylerini %19 küçülterek 11,3 milyar USD düzeyine indirirken, Avusturyalı yatırımcılar %21, Singapurlu yatırımcılar %28, İrlandalı yatırımcılar ise %54 oranında portföy küçülttü.&nbsp;</li></ul>Birinci çeyrekte yabancı yatırımcılar arasından ülkemizde en büyük portföy büyüklüğüne sahip olanlar 14,3 milyar USD’lik portföy ile Katarlı yatırımcılar oldu. Katarlı yatırımcıların birinci çeyrekte toplam yabancı borsa yatırımlarından aldığı pay %25 olarak hesaplandı. Onları 11,3 milyar USD’lik portföy büyüklüğü ve %20 pay ile ABD’li yatırımcılar ve 6,4 milyar USD’lik portföy ve %11,0 pay ile İspanyol yatırımcılar takip etti.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yabancı, Kurumsal Yönetim ve Teknoloji’yi tercih etti</h2>Raporda yer alan bilgilere göre yabancı yatırımcılar birinci çeyrekte 428 milyon USD’lik net alımla en çok BIST Kurumsal Yönetim Endeksi’ni tercih etti. Onu 331 milyon USD’lik net alımla BIST Teknoloji Endeksi, 314 milyon USD’lik net alımla BIST Sınai Endeksi ve 17 milyon USD’lik net alımla BIST Sürdürülebilirlik Endeksi takip etti.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Aynı dönemde BIST Ticaret Endeksi’nden 476 milyon USD’lik net yabancı çıkışı yaşanırken, BIST Mali Endeksi’nden 196 milyon USD’lik, BIST Holding ve Yatırım Endeksi’nden ise 158 milyon USD’lik çıkış kaydedildi.</li></ul>Uyruk bazında işlem hacmi verilerine göre ise birinci çeyrekte yabancıların en yüksek işlem hacmi payına sahip olduğu sektörel endeks %41 ile BIST Ticaret Endeksi oldu. Onu %39 pay ile BIST Kurumsal Yönetim Endeksi ve %38 pay ile BIST Sürdürülebilirlik Endeksi takip etti. Aynı dönemde işlem hacminde en düşük yabancı payına sahip olan endeks ise %34 ile BIST Sınai olarak kaydedildi.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sonuç olarak</h2>2025’in ilk çeyreği, Türk sermaye piyasaları açısından uzun süredir beklenen “dönüş sinyallerinin” yavaş yavaş belirmeye başladığı bir dönem oldu. 2024 yıl genelinde 3 milyar USD’ye yakın net çıkış yapan yabancı yatırımcılar, bu çeyrekte 381 milyon USD’lik net alım yaparak pozitif sinyallerini verdiler. Ancak bu olumlu sinyallerin sürdürülebilirliği, finansal istikrar ve birtakım siyasi gelişmelere fazlasıyla duyarlı hale gelmiş gibi görünüyor.&nbsp;Mart sonunda yaşanan siyasi gerilimler, tarife krizi ve hemen ardından yaşanan sert yabancı sermaye çıkışı, yabancı yatırımcının hala "içeride değil, kapı eşiğinde" durduğuna işaret etti. Merkez Bankası’nın dalgalanmanın ardından hemen yaptığı faiz artışı ve sık sık tekrar edilen finansal istikrar mesajlarıyla bir rahatlama sağlansa da, kalıcı güven için daha fazlası gerekiyor olabilir. Birinci çeyrekte alınan pozitif sinyallerin ardından ikinci çeyreğe geçişte yaşanan büyük sermaye çıkışları, Türkiye’nin yeniden "izlenen" bir piyasa olduğunun işareti olarak da yorumlanabilir.&nbsp;Görünüşe göre faiz indirimleri ve Türkiye’nin GOÜ’ler arasında pozitif ayrışmasıyla birlikte birinci çeyrekte yabancı için bir hikaye başlamıştı. Ancak bu hikayenin devamı bu kez sadece rakamlara değil, iradeye bağlı olacak gibi görünüyor.&nbsp;

EXANTE

Faiz indirimlerinin başladığı ve Trump hikayesinin başladığı 2025’in ilk çeyreğinde tablo değişti ve uzun süredir çıkışta olan yabancı sermaye sınırlı da olsa yeniden ülkemize giriş yaptı. TÜYİD - Turkish IR Society tarafından MKK verilerinden yaralanılarak hazırlanan Borsa Trendleri Raporu’nun birinci çeyrek sayısı, söz konusu dönemde portföy tercihlerinden yatırımcı sayısına, ülke dağılımından endeks bazlı yönelimlere kadar pek çok alanda ne tarz hareketler yaşandığını ortaya koyuyor.

Kapının eşiğinde: Yabancı borsada nasıl hareket etti?

<img src="https://images.aposto.com/2024/11/1/1733776668116.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.53" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h1 fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Borsa İstanbul'da zor çeyrek: Yabancı nasıl aksiyon aldı? </h1>Borsa İstanbul’da üçüncü çeyrek, yatırımcılar açısından bir önceki çeyreğe kıyasla daha zorlu geçti. Ağustos ayında yaşanan ‘Kara Pazartesi’nin ardından hızlı bir şekilde 10.000 puan seviyesinin altına gerileyen endeks, henüz düştüğü noktadan geri çıkabilmiş de değil. Aksine, hem yerli hem de yabancı yatırımcı ilgisizliği nedeniyle 7 Ağustos günü indiği seviyenin yaklaşık %13,6 daha aşağısında fiyatlanıyor. Peki bu dönemdeki zorlayıcı gelişmeler, tablolara nasıl yansıdı?TÜYİD - Turkish IR Society tarafından Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) verilerinden yaralanılarak hazırlanan <a fr-original-style="" href="https://www.tuyid.org/files/yayinlar/BTR_2024_3C.pdf" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Borsa Trendleri Raporu’na</a> göre, yılın üçüncü çeyreğinde BIST TÜM Endeksi’nde yer alan şirket sayısı bir önceki çeyreğe kıyasla 9 adet artarak 550’ye yükselirken, halka açıklık oranı 1,0 puan artışla %43’e çıktı. Aynı dönemde piyasa değeri 47 milyar USD azalışla 380 milyar USD’ye, toplam işlem hacmi ise %4,8 azalışla 7,9 trilyon TL’ye kadar geriledi. USD bazında işlem hacmi ise 238 milyar USD ile deprem felaketinin yaşandığı 2023’ün ikinci çeyreğinden bu yana en düşük seviyesinde yer alıyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/10/1/1730757952763.png" width="550" style="width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.10" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Toplam portföy gerilerken, yabancı oranı sabit kaldı</h2>TÜYİD tarafından yayımlanan verilere göre yılın üçüncü çeyreğinde Borsa İstanbul’da saklanan toplam portföy değeri, bir önceki çeyreğe kıyasla %7,0 azalışla 5 trilyon 554 milyar TL’ye geriledi. Bu portföy büyüklüğünün 3,4 milyar TL’lik kısmı yerli yatırımcıların portföyünden oluşurken, 2,1 milyar TL’lik kısmı ise yabancı yatırımcının portföyünden meydana geldi. Üçüncü çeyrekte BIST 100 endeksinin piyasa değeri içindeki yabancı payı %38,0 ile çeyreklik bazda sabit kalırken, yıllık bazda ise 6,0 puan artış gösterdi.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/10/1/1730757920299.png" width="550" style="width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.70" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bu dönemde toplam yatırımcı sayısı çeyreklik bazda %6; yıllık bazda ise %8 azalarak 7 milyon 156 bin kişiye geriledi. Aynı dönemde yerli yatırımcı sayısı yıllık bazda %8 azalışla 7 milyon 125 bin kişiye inerken, yabancı yatırımcı sayısı ise %9 artarak 29 bin 842 kişiye çıktı.&nbsp;Üçüncü çeyrekte yabancı yatırımcı sayısı bir önceki yılın aynı dönemine göre BIST Teknoloji endeksi hariç tüm endekslerde artış gösterdi. Bu dönemde ana endeksler dışında en fazla artış 4 bin 173 yatırımcı ile BIST Sürdürülebilirlik endeksinde kaydedildi. En fazla yabancı yatırımcının yatırım yaptığı endeks ise 18 bin 925 yatırımcı ile BIST Sınai Endeksi oldu.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İspanyol yatırımcı portföyünü on kat büyüttü</h2>TÜYİD verilerine göre 2024’ün üçüncü çeyreğinde hâlihazırda ülkemizde yatırımda bulunmuş olan yabancı yatırımcı grupları arasından borsa yatırımlarını en çok artıran grup, portföyünü yıllık bazda %193 büyüterek 3,2 milyar USD seviyesine çıkaran Hollandalı yatırımcılar oldu. Aynı dönemde Hollandalı yatırımcıları, portföylerini %67 büyüterek 6,9 milyar USD’ye çıkaran Birleşik Krallık vatandaşı yatırımcılar ve %39 büyüterek 986 milyon USD’ye çıkaran Cayman Adaları vatandaşı yatırımcılar takip etti.&nbsp;Bu dönemde Fransız yatırımcılar ülkemizdeki portföylerini sıfırlarken, İspanyol yatırımcılar 7,3 milyar USD’lik, Avusturyalı yatırımcılar 1,1 milyar USD’lik, Kanadalı yatırımcılar ise 515 milyon USD’lik yeni giriş yaptı. Aynı dönemde Katarlı yatırımcıların portföyü ise %39 küçüldü.Söz konusu dönemde yabancı yatırımcılar arasından en büyük portföy büyüklüğüne sahip olanlar 14,0 milyar USD’lik portföy ile Katarlı yatırımcılar oldu. Katarlı yatırımcıların üçüncü çeyrekte toplam yabancı borsa yatırımlarından aldığı pay %22,9 olarak hesaplandı. Onları 13,3 milyar USD’lik portföy büyüklüğü ve %21,8 pay ile ABD’li yatırımcılar ve 7,3 milyar USD’lik portföy ve %12,0 pay ile İspanyol yatırımcılar takip etti. Hollandalı yatırımcılar ise toplam yatırımlardan %5,2 pay aldı.<img src="https://images.aposto.com/2024/10/1/1730757900189.png" width="550" style="width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.75" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Aynı veriye çeyreklik bazda bakıldığında ise İrlandalı yatırımcıların portföyünün %49,5, Katarlı yatırımcıların portföyünün %12,4, ABD’li yatırımcıların portföyünün %12,0 küçüldüğü; aynı dönemde İspanyol yatırımcıların portföyünün ise %1.008 büyüdüğü görüldü.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yabancı “Hizmetler”i tercih etti</h2>Üçüncü çeyrekte yabancı yatırımcılar ana sektörel endekslerin önemli kısmından net çıkış gerçekleştirdi. BIST TÜM genelinde toplam 695 milyon USD’lik net çıkış kaydedilirken, BIST 100 tarafında ise yaklaşık 763 milyon USD’lik net çıkış yaşandığı görüldü.Üçüncü çeyrekte 259 milyon USD’lik net yabancı girişiyle BIST Hizmetler Endeksi, 107 milyon USD’lik net girişle BIST Ticaret Endeksi ve 27 milyon USD’lik net girişle BIST Teknoloji Endeksi diğer endeksler arasında pozitif ayrıştı. Aynı dönemde BIST Mali Endeksi’nde 800 milyon USD’lik, BIST Sınai Endeksi’nde ise 180 milyon USD’lik net yabancı çıkışı kaydedildi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">En yüksek yabancı oranı BIST Ticaret’te</h2>TÜYİD tarafından açıklanan verilere göre üçüncü çeyrekte toplam portföy değerinde en yüksek yabancı oranına sahip olan sektörel endeks, %52,7’lİk yabancı payı ile yine BIST Ticaret Endeksi oldu. Bu dönemde BIST Ticaret Endeksi’nin yabancı oranı bir önceki çeyreğe kıyasla 0,8 puanlık bir artış gösterdi.TÜYİD verilerine göre üçüncü çeyrekte BIST Bankacılık Endeksi’nin toplam portföy değeri içindeki yabancı yatırımcı oranı 2,1 puan artışla %45,9’a yükselirken, BIST Hizmetler Endeksi’nde bu oran 0,2 puan artışla %36,4’e çıktı. Aynı dönemde Mali Endeks’teki yabancı oranı ise 0,6 puan azalışla %34,5’e geriledi.Aynı dönemde BIST Holding Endeksi’nde yabancı oranı 1,7 puan azalışla %31,1’e gerilerken, BIST Sınai Endeksi’nde 0,5 puan azalışla %27,4’e indi. Söz konusu dönemde BIST Teknoloji Endeksi’nin yabancı oranı ise 1,4 puan artışla %24,2’ye yükseldi.* Bu içerik Avrupa Birliği'nin maddi desteği ile hazırlanmıştır. İçerik tamamıyla Aposto’nun sorumluluğu altındadır ve Avrupa Birliği'nin görüşlerini yansıtmak zorunda değildir.

TÜYİD ile ilgili hikayeler