• Birleşmiş Milletler, Sudan ile Etiyopya arasındaki sınırda "büyük ölçekli bir insani kriz" yaşandığını duyurdu. Devam eden askerî operasyonlar sebebiyle 10 Kasım'dan bu yana her gün yaklaşık 4 bin olmak üzere, sınırdan toplamda 27 bin kişinin Sudan tarafına geçtiği <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYjNmMjc2ZDZjODk1MDAwNzEwZDg2OCZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ0ci5ldXJvbmV3cy5jb20lMjUyRjIwMjAlMjUyRjExJTI1MkYxNyUyNTJGYm0tc3VkYW4taWxlLWV0aXlvcHlhLXMtbi1yLW5kYS1idXl1ay1vbGNla2xpLWJpci1pbnNhbmkta3Jpei15YXNhbi15b3I="">açıklandı.</a><ul><li>Son aşama: Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, bu ayın başında orduya saldırı gerçekleştiren ülkenin kuzeyindeki isyancı Tigray Halk Kurtuluş Cephesi (TPLF) güçlerine yönelik askerî operasyonun "son aşamasına" geçileceğini açıkladı.</li></ul>

Aposto Gündem

4 Kasım 2020’de Etiyopya'nın Tigray bölgesindeki yerel hükümet Tigray Halk Kurtuluş Cephesi’nin (THKC), Etiyopya Ulusal Savunma Kuvvetleri üssüne saldırması “savaş sebebi” (casus belli) olarak nitelendirildi ve taraflar arasında çatışma&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMWE5YjhkMzcxNTc2MDAwNjhjNGZjMSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWZlMzRhZWU2ZjVkNDYwMDA5OGY2MWU3JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy53c2ouY29tJTI1MkZhcnRpY2xlcyUyNTJGZXRoaW9waWEtd2hhdC13ZS1rbm93LWFib3V0LXRoZS13YXItaW4tdGhlLXRpZ3JheS1yZWdpb24tMTE2MDU1MzA1NjA="">başladı</a>. Tigray’da OHAL ilan edildi, internet ve telekomünikasyon ağları kapatıldı. Uluslararası Af Örgütü'ne göre, 9-10 Kasım’da THKC’ye bağlı yerel milisler tarafından gerçekleştirilen katliamda 600 sivil öldürüldü. 28 Kasım’da merkezî hükümet şehrin kontrol altına alındığını açıkladı ancak THKC “asla teslim olmayacağını” ve Tigray’ı “cehenneme çevireceğini" söyledi. Ülke genelindeki iletişim kesintisi, bilgi akışını ve bilgilerin doğrulanması zorlaştırıyor.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2021-02-03T12:48:04.838Z.jpeg" alt="Etiyopya - Tigray"><figcaption>Kaynak: Reuters</figcaption></figure>&nbsp;<ul><li>Bir adım geriden: 1974 devrimiyle siyasi boşluğu ele geçiren askerî cuntanın karşısında kurulan THKC 1991’de koalisyon ortaklarıyla birlikte hükümeti yenmişti. 1998-2000 yıllarında yüz binlerce kişinin ölümüne yol açan Eritre-THKC sınır çatışması sonrası, THKC ordu ve hükümetin&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMWE5YjhkMzcxNTc2MDAwNjhjNGZjMSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWZlMzRhZWU2ZjVkNDYwMDA5OGY2MWU3JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5kdy5jb20lMjUyRmVuJTI1MkZldGhpb3BpYS1hLXRpbWVsaW5lLW9mLXRoZS10aWdyYXktY3Jpc2lzJTI1MkZhLTU1NjMyMTgx"">hâkimi oldu</a>. Ancak 2018’de hükümet karşıtı protestolarla başbakan istifa etti ve yerine Etiyopya Halk Devrimci Demokratik Cephesi (EHDDC) tarafından Abiy Ahmed getirildi. &nbsp;</li><li>Geçen yıl Ahmed, bölgesel hükümetlerin özerkliğini azaltmak ve ülkeyi birleştirmek amacıyla Refah Partisi’ni kurmuş, THKC dışında tüm eski üye partileri yeni partide birleşmişti. Ardından Etiyopya seçim komisyonu, Covid-19 salgını sebebiyle ağustos ayında yapılması planlanan genel seçimlerin erteleneceğini duyurmuştu. THKC, duruma tepki göstermek amacıyla Tigray bölgesinde parlamento seçimleri yapınca gerilim yükselmeye başlamıştı. &nbsp;</li><li>Eritre’nin rolü: THKC; Abiy Ahmed ve Eritre’nin Cumhurbaşkanı Afwerki’nin ortak düşmanı olarak biliniyor. Afwerki’nin, geçen yıl Etiyopya'yla barış anlaşması imzalamasına rağmen, sınır çatışmasındaki öncü rolü nedeniyle THKC’ye uzun süredir düşman olduğu&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMWE5YjhkMzcxNTc2MDAwNjhjNGZjMSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWZlMzRhZWU2ZjVkNDYwMDA5OGY2MWU3JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy50aGVndWFyZGlhbi5jb20lMjUyRmdsb2JhbC1kZXZlbG9wbWVudCUyNTJGMjAyMCUyNTJGZGVjJTI1MkYyMSUyNTJGc2xhdWdodGVyZWQtbGlrZS1jaGlja2Vucy1lcml0cmVhLWhlYXZpbHktaW52b2x2ZWQtaW4tdGlncmF5LWNvbmZsaWN0LXNheS1leWV3aXRuZXNzZXM="">biliniyor</a>. Başbakan Ahmed, iki ülke arasındaki 20 yıllık çatışmayı sonlandırdığı için 2019’da Nobel Barış Ödülü'nü&nbsp;kazanmıştı. Tigray savaşının başlangıcından itibaren iki hükümetin de Eritre birliklerinin savaşta faaliyet gösterdiğini yalanlamasına rağmen, durum THKC ve çatışmadan kaçan siviller tarafından onaylandı. Eritre hükümetinin merkezî hükümete istihbarat ve mühimmat yardımı sağladığı biliniyor. &nbsp;</li><li>Halkın durumu: Yerel kaynaklara göre savaş 1.000’den fazla kişinin ölümüne, 95 binin üzerinde insanın göç etmesine sebep oldu. Yaklaşık 57 bin kişinin sınırdan Sudan’a kaçtığı&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMWE5YjhkMzcxNTc2MDAwNjhjNGZjMSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWZlMzRhZWU2ZjVkNDYwMDA5OGY2MWU3JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRm5ld3MudW4ub3JnJTI1MkZlbiUyNTJGc3RvcnklMjUyRjIwMjElMjUyRjAxJTI1MkYxMDgzMTAy"">biliniyor.</a> Yardım kuruluşları 200 bin kişinin yiyecek, su ve barınağa ihtiyacı olduğunu söylüyor. Uluslararası Af Örgütü yüzlerce sivilin bıçaklı saldırıya uğradığını fakat sorumluların doğrulanamadığını belirtirken BM doğrulandığı takdirde bunun “savaş suçu” olacağını&nbsp;belirtiyor. &nbsp;</li><li>İletişim kesintisi bilgi akışını zorlaştırırken Uluslararası Af Örgütü’nün durum hakkında bildiklerinin sadece “buz dağının görünen kısmı” olduğu iddia ediliyor. Covid-19 kontrollerinin aksamasının ve zorunlu göçlerin pandeminin yayılma hızını artıracağından endişe&nbsp;ediliyor. Temiz suyun temin edilememesi ciddi bir tehdit oluşturuyor. DSÖ, ülkedeki sağlık kurumlarının yalnızca %22’sinin işlevsel olduğunu&nbsp;belirtiyor. Yardım görevlileri, tecavüz raporlarının çoğaldığını açıklıyor. Saldırılar inkâr edilse de kurbanların çoğu saldırıların “üniformalı erkekler” tarafından gerçekleştirildiğini&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMWE5YjhkMzcxNTc2MDAwNjhjNGZjMSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWZlMzRhZWU2ZjVkNDYwMDA5OGY2MWU3JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5yZXV0ZXJzLmNvbSUyNTJGYXJ0aWNsZSUyNTJGaWRVU0tCTjI5UjJIVg=="">ifade ediyor.</a> &nbsp;</li><li>Uluslararası yansımalar: Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu; Etiyopya ulusal hükümetinin bölgedeki hukuk ve düzeni sağlamak amacıyla harekete geçme kararını anladıklarını&nbsp;söyledi. ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken; Etiyopya’daki insani kriz, etnik şiddet, bölgedeki barış ve güvenliğe yönelik tehditlerle ilgili endişelerini&nbsp;belirtti. BM Genel Sekreteri António Guterres, Etiyopya’nın istikrarının tüm Afrika Boynuzu için önemli olduğunu belirterek “anlaşmazlıkların barışçıl bir şekilde çözülmesi” çağrısında&nbsp;bulundu. &nbsp;</li><li>Ne olacak?&nbsp;Bölgedeki güvenlik istikrarsız ve öngörülemez olmaya devam ediyor. Çatışmalar ülkenin çeşitli bölgelerinde devam ederken Somali, Eritre, Cibuti, Sudan gibi komşularının da bu çatışmalardan olumsuz etkileneceği endişesi var.&nbsp;Genç kuşak, özellikle gençleri harekete geçirme kapasitesine sahip olduğuna inanılanlar öldürülüyor.&nbsp;Sürdürdüğü otoriter liderliğe rağmen Afrika Boynuzu'nda barış ve istikrarın örneklerinden biri olan Etiyopya'da savaşın, Abiy Ahmed yönetimine yönelik&nbsp;daha etkili bir demokrasi mi yoksa otoriter yönetime dönüş için bir hazırlık mı olduğu gibi bazı soruları da cevaplayacağı düşünülüyor.</li></ul>

Spektrum

Açlık krizi, Covid-19 salgını, Etiyopya merkezî hükümeti ve Tigray bölgesel hükümeti arasında devam eden çatışmalar Afrika’nın en kalabalık ikinci ülkesi olan Etiyopya’yı derin bir çıkmaza sürüklüyor.

Tigray Halk Kurtuluş Cephesi ile ilgili hikayeler