ABD’de 1960’larla birlikte yani nispeten yüksek maaşlı siyah spor yıldızları ortaya çıktıkça yeni bir “trafik olayı” da doğuverdi: Sebepsizce sorgulanan, kötü muameleye hatta işkenceye maruz kalan lüks araç sürücüleri. NBA efsanesi Bill Russell’ın deyimiyle emniyet güçlerinin “stop-the-nigger-in-the-expensive-car” yani “pahalı-arabadaki-zenciyi-durdurma” ritüeli başlamışsa belaya bulaşmak kaçınılmazdı.&nbsp;Russell bu yüzden trafikte durdurulduğunda polisler sormadan ellerini yukarı kaldırmasıyla bilinirdi:&nbsp;“Ellerimi indirip size ‘silahına uzanıyordu’ bahanesiyle beni vurma fırsatı vermeyeceğim.”&nbsp;Tıpkı geçen hafta başlayan NFL’de Pazar günü Miami Dolphins-Jacksonville Jaguars maçından saatler önce Dolphins oyuncusu <a fr-original-style="" href="https://edition.cnn.com/2024/09/10/sport/tyreek-hill-what-we-know-miami-dolphins-detainment-spt/index.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Tyreek Hill’in gözaltına alındığı</a> olay yerine “elleri havada” gelen takım arkadaşı Calais Campbell gibi. 38 yaşındaki Campbell, Russell’ın öğüdünü harfiyen dinlese de kelepçelenmekten kurtulamadı.Hill ve Campbell’ın başına gelenler klişe bir “ırkçılık” ve “polis şiddeti” pratiğinin yansıması olsa da zamanlama manidardı: NFL sezonunun başlangıcı, Donald Trump’ın adaylığıyla yaklaşan ABD seçimleri ve Super Bowl devre arası şovu için Kendrick Lamar bombasının gündeme düşmesi…<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">'Düzen bekçiliği'nde NFL modeli</h2>ABD’de 1960’larda siyah spor yıldızlarıyla birlikte siyah aktivist sporcular da sahne almaya başlamıştı. En meşhurları Muhammed Ali olmakla birlikte Bill Russell’dan Oscar Robertson’a, Lew Alcindor’dan (Kareem Abdul-Jabbar) Tommie Smith&amp;John Carlos’a sayısız isim, ‘60’ların siyasi gündemini spor sahaları aracılığıyla yaygınlaştırmada rol oynadı.&nbsp;Amerikan futbolu ve NFL bu dönemde, tıpkı oyunu icat edenlerin ve 20. yüzyıl başında onu yeniden şekillendirenlerin umduğu üzere ülkenin erkeklerini “adam etme”, “hayatı öğretme”, “sertleştirme” misyonunu yerine getiriyordu. Oyunun “babası” olarak anılan Walter Camp, Amerikan futbolunu “Savaş deneyiminin önceki nesillere kazandırdıklarını üniversite mezunu nesle kazandıracak” bir araç olarak tanımlıyordu. Dönemin ABD Başkanı Theodore Roosevelt’e göre ise “Futbol, genç erkekleri etkileyen feminenlik salgınının ilacı” idi.<img src="https://images.aposto.com/2024/8/5/1726235204637.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.15" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">1960’larda Amerikan toplumu için ekstra bir “savaş deneyimi”ne ihtiyaç yoktu gerçi, Kore’den hemen sonra Vietnam imdada yetişmişti. Üstelik Yurttaş Hakları Hareketi’ne karşı bol şiddet içeren müdahalelerle içeride de milliyetçilik ve sağ, kıtaları hazır tutmaya yardımcı oluyordu.&nbsp;Yine de NBA’den, bokstan, atletizmden yükselen çatlak seslerin NFL’den duyulmasına izin verilmiyordu. Hatta tam aksi yönde çalışmalar başlamıştı. Kasım 1969’da Richard Nixon, başkentte 1 milyon kişinin katıldığı barış eyleminden hemen sonra Washington Redskins-Dallas Cowboys maçına gitmiş, müsabaka tam bir “savaş aşkı şovu”na dönüştürülmüştü. Super Bowl’da savaş uçaklarının alçak uçuş şovu gelenekselleşirken millî marş okunurken oyuncuların ayağa kalkması zorunluluğu da bu süreçte getirildi. Dönemin tek savaş karşıtı sesi Dave Meggyesy ligden hızlıca uzaklaştırıldı. NFL, müesses nizamın spor ve popüler kültür alanındaki bir numaralı aygıtıydı artık.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kaepernick'in protestosu,&nbsp;Trump'ın demir yumruğu</h2>Yaklaşık 40 yıl sonra 2010’lar boyunca ırkçılığa ve polis şiddetine karşı eylemler yükselirken NFL, Colin Kaepernick öncülüğünde başlayan millî marş sırasında “diz bükme” protestosuyla hareketin en önemli platformlarından biri oldu. <img src="https://images.aposto.com/2024/8/5/1726235796865.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.78" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">“Şiddet-hız-strateji” ögelerini öne çıkaran Amerikan futbolunun, ABD’nin hâkim ideolojisiyle ve medya çağının yükselen değerleriyle tutturduğu kusursuz uyumu ve bu uyumun idare ve sevkinden sorumlu NFL’in ABD sağıyla ve takım sahiplerinin Trump’la sıcak ilişkisini (Miami Dolphins’in sahibi Stephen Ross bunların başında geliyor) düşününce Kaepernick ve onu takip edenlerin eylemleri büyük bir meydan okumaydı.&nbsp;Nixon’ı da aşan bir politik tutumla Trump buna asla müsamaha göstermedi. Ona göre millî marşa, Amerikan bayrağına saygısızlık edenlerin NFL’de yeri yoktu. Nitekim Kaepernick tıpkı Meggyesy gibi işsiz bırakıldı ve ligden uzaklaştırıldı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">NFL'in hip-hop hamlesi</h2>Aynı dönemlerde “Black Lives Matter” adıyla yaygınlaşan sokak eylemlerine eşlik eden marşların başında Kendrick Lamar’ın “<a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=Z-48u_uWMHY" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Alright</a>”ı geliyordu. Lamar’ın Güney Afrika’da Nelson Mandela’nın tutulduğu Robben Adası’nı ziyareti sırasında aklına düşen şarkı, kölelik çağından bu yana müziği iyileşmenin bir aracı olarak kullanan ceddine gönderme yapıyor, “İyi olacağız” diyordu.&nbsp;Aynı Lamar’ın, 2019 sonrası siyahlar arasında imajını düzeltme çabasına giren NFL tarafından 2022’deki büyük <a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=NxAISvTX9zQ" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Super Bowl devre arası şovu</a> kadrosuna dahil edilmesi (Dr. Dre, Snoop Dogg, Eminem gibi isimler de vardı) ilgi çekiciydi. Şov sırasında “Alright”ı polis şiddetine vurgu yaptığı sözler olmadan söylemesi de! (Bunu Dave Zirin de bu haftaki <a fr-original-style="" href="https://www.thenation.com/article/society/police-violence-tyreek-hill-miami-dolphins/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yazısında</a> vurgulamıştı. Yalnız şunu da söylemek lazım, aynı şovda Dr. Dre'nin benzer sözleri varlığını korumuştu. Yani belki de mevzubahis tasarruf sansürden ileri gelmiyordu)Şimdi 2025’te onun liderliğinde bir Super Bowl şovuna hazırlanırken Trump’ın da yeniden başkan olup olmayacağı belli olacak. Trump’lı ya da Trump’sız, şurası açık ki, NFL’in Kaepernick sonrası süreçte hip-hop yıldızlarıyla iş birliği hamlesi kendisi adına olumlu sonuçlar doğurdu. Hip-hop yıldızları “ehlileşirken”, lig de “ırkçı” imajından sıyrıldı. Üstelik polis şiddetini sahada protesto etmeyi aklına getiren dahi yok.Ya Lamar’ın dediği gibi herkes “iyi oldu” ya da Trump’ın emrettiği gibi sporcular ve müzisyenler apolitikleşti.

Punto 

Söz verildiği gibi asiler NFL'den silindi, protesto marşlarının yazarları sahneye çıkarıldı. Ya Kendrick Lamar'ın dediği gibi herkes iyileşti ya da başkan olsa da olmasa da herkes Trump'ın lafına geldi.

Tyreek ile ilgili hikayeler