Yüksek enflasyon ve ciddi bir ekonomik kriz ile karşı karşıya kaldığımız bu günlerde, halkın çareyi &nbsp;kripto para yatırımcılığında aradığını ve son 1 yılda ciddi bir artış yaşandığını sürekli ifade ediyoruz. Bu yüzden olacak ki, hûkümetin kripto paralar için özel bir yasa hazırladığını biliyoruz. Hazır gündem bu kadar sıcakken ve kripto paralara sadece al-sat (trade) aracı olarak bakılırken, bu algıyı kırmak ve blockchain teknolojisinin asıl kazanımlarını gösterebilmek için 2018 yılındaki <a fr-original-style="" href="https://www.gelecekburada.net/kripto-paralar-ekonomik-krize-care-olabilir-mi/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">içeriğimi</a> hatırlatmak istedim. Buyurun, Venezuela halkının kripto paralar sayesinde nasıl kısa bir nefes aldığını hatırlayalım.2008 ekonomik krizi sonrası Satoshi Nakamoto’nun önderliğinde Reddit üzerinde bir grup insanın yardımlaşarak geliştirdiği Bitcoin ile tanıştık. Başta ekonomi olmak üzere tüm yaşam alışkanlıklarımızı değiştirmesi beklenen<a fr-original-style="" href="http://www.gelecekburada.net/?s=blockchain/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;blockchain</a> altyapısına sahip Bitcoin, ilk nesil kripto para olarak karşımıza çıkmıştı.Litecoin ve Monero gibi isimlerle de örneklendirebileceğimiz ilk nesil kripto paralar basit mimarileri yüzünden ölçeklendirme gibi problemlerle savaşmak zorunda kaldılar. Bu da yavaş değer transferi, uzun onaylama süreçleri ve pahalı komisyonlara yol açtı. Madencilikle üretilen (PoW) ve sadece değer transferine odaklanan ilk jenerasyonun aksine 2. nesil kripto paralar binlerce merkeziyetsiz uygulama (dApp) için bir platform görevi gördü. Genel olarak Ethereum, Neo, Qtum gibi ünlü örneklerle akıllı kontrat teriminin literatüre taşındığını ve değer transferinin yanı sıra güvenli bir sözleşmenin de mümkün kılındığını &nbsp;gördük. Ancak bir süre sonra 2. nesil kripto paralar da aynı blockchain yapısını kullandığı için ölçekleme sorunu yaşayarak zaman zaman yavaşlama gibi sıkıntılarla baş başa kaldı.Bir süre sonra karşımıza çok daha farklı yapısıyla ve 0 işlem ücreti ile DAG mimarisine sahip 3. nesil kripto paralar çıktı. IOTA, NANO gibi gibi ünlü isimlerle adını duyuran bu mimari yapı, blockchain’e göre daha yönlendirilmiş ve o an önemli olmayan bilgilere vakit harcamayacak şekilde çalışıyordu.<img src="https://images.aposto.com/2022/0/6/1641665293360.jpeg" width="550" height="429" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.28" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bitcoin’in ölçeklenebilirlik sorunlarından dolayı yavaş olmasını karikatürize eden bir çalışma.Tüm bunlar yaşanırken 2001’de Latin Amerika’nın en zengin ülkesi olan Venezuela enflasyon sebebiyle kırılıyor, insanlar artık takas yöntemiyle alışverişe yöneliyordu. %40.000 enflasyon (Yazının yazıldığı tarihte Türkiye’de enflasyon %12.15 idi. Ocak 2021’de açıklanan resmi rakam ise %36) ile yaşamını sürdüren ülkede hükûmetin de bir kripto para (CBDC - Petro) girişimi oldu ancak bu içeriğimizde Petro’ya odaklanmayacağız.Sözde bağımsız olan merkez bankasının politikaları ve daha birçok hükûmet hatası sonrası büyük bir ekonomik krize giren Venezuela’da asgari ücret olan 5,196,000 bolivar’ın dolar karşılığı ise 1.73$’a (Ocak 2021: 11.28 dolar) kadar geriledi. Halk yüksek vergiler ve düşük yaşam standartları ile mücadele ederken kripto paraları kullanarak biraz zaman kazanabilir..<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Çare: NANO olabilir</h3>DAG mimarisi üzerinde çalışan ve anlık, tamamen ücretsiz transfer imkanı veren NANO’yu kullanarak oturduğum yerden dünyanın diğer ucundaki bir arkadaşıma 10 NANO gönderdiğimde, saniyeler içerisinde arkadaşım 10 NANO’yu (9.9999 değil, tam anlamıyla 10 NANO) cüzdanına eklemiş oluyor. Hem hız hem de maliyet bakımından NANO, yardım kampanyalarının da yıldız ismi olabileceğini gösteriyordu. Nitekim öyle de oldu.Aslında tüm bu konunun çıkış noktası Reddit’te Hector isimli bir kullanıcının 0.5 NANO (Yaklaşık 1 dolar) bağış almasıyla başladı. Hector’un, bu paranın geçen ay kazandığı maaştan daha fazla olduğunu söylemesinin ardından bu konu popüler hâle geldi. Birkaç gün sonra başka bir gönderide ise “Bugün 102+ KG yiyecek aldım” demesiyle işler bir seviye daha atlamış oldu.“Son derece mutlu hissediyorum çünkü bugün güvendiğim birisini yiyecek karşılığında NANO kabul etmek için ikna edebildim. Mısır unu, et, pirinç, şeker, fasulye, soslar ve avokado da dahil olmak üzere bana 102 kilogram (224 lb) yiyecek sattı. Bu harika, çünkü insanlara düzgün yiyecekler dağıtabilmeyi umuyordum. Bu sabah birisi evime geldi ve benden yemek rica etti ve elbette onlara birkaç kilogram verdim. Yüzünde saf mutluluk vardı. Bu gece sizlerden sevgi ve yiyecek alacak olan 10 aile için de aynı şekilde olacaktır.”102 KG alışverişi 29 NANO (80 dolar) karşılığında yaptığını söyleyen Hector daha sonra 12 Temmuz günü yaptığı paylaşımda ise 300 KG’lık bir alışveriş daha yaptığını söyleyecekti.<img src="https://images.aposto.com/2022/0/6/1641665321048.jpeg" width="550" height="451" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.22" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Hector’un yaptığı alışveriş “Üç gün önce, son seferkinden farklı bir dükkanda, 300 kilogram gıda için 61 NANO ödeme yaptım. Bu bağışla kırk aileye yardım edildi. Birkaç kişi, yiyecek çantasını aldıklarında mutluluktan ağlıyordu. Ailem ve ben de paketlemeye yardım ettim.Toplamda, 402 kilogram (884,2 lbs) gıda için 90,1 NANO (yatırım sırasında 230 dolara eş değer) yatırım yapmış olduk.”Bu yaşananlardan sonra ortaya “Bir aileyi sahiplen” isimli, bugünkü Askıda Fatura projesine benzetebileceğimiz bir akım/kampanya çıktı. Venezuela'da yaşayan bir aileye NANO bağışı yapmayı kapsayan bu kampanyanın detaylarına <a fr-original-style="" href="https://www.reddit.com/r/nanocurrency/comments/8vcmv7/venezuela_17_adopt_a_family" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bu&nbsp;Subreddit</a>’ten ulaşabilirsiniz.Çok kısa bir süre sonra BANANO projesi ile tanıştık.<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">BANANO</h3> Bu içeriği hazırlayan Hector’un da içerisinde bulunduğu BANANO projesi, NANO’nun ilk resmi forku (Bir projeyi kopyalayarak değiştirme, farklı bir yolda ilerletmeye verilen isim) olarak karşımıza çıktı. Aslında sadece bir şaka olarak tanıştığımız Banano, Bitcoin’in yerini almak gibi ciddi iddialara sahip değil. Kripto paralar hakkında hiçbir şey bilmeyen veya bu alana girmek için çekinen insanlar için ücretsiz ve kolayca dağıtım yapan Banano’nun şu an sadece %10’u (3,402,853,669 Banano) dolaşımda. Bu da demek oluyor ki yeni arkadaşlara da kapı açık.10 Haziran 2018’de ilk Airdrop’unu (Belirli coine/coinlere sahip olan insanlara karşılıksız coin hediye ederek dolaşım yaratma metodu. Coinlerin birçoğu üyelik almanız karşılığında da airdrop ile verilebiliyor.) yapan Banano;<a fr-original-style="" href="http://reddit.com/r/bananocoin" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Reddit</a>’te veya<a fr-original-style="" href="http://chat.banano.co.in/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Discord</a>’da aktif olan üyelere de ücretsiz olarak Banano Coin veriyor.Ancak asıl dağıtım modeli bir oyun. Bir maymunu kontrol ettiğimiz oyunda muzları toplayarak Banano Coin kazanıp bunu gerçek paraya çevirmek mümkün. (Çok daha kolay bir şekilde Venezuela’daki insanlara hediye etmeyi de tercih edebiliriz.)Discord grubuna beklenmedik bir sayıda katılım olması sonucunda bir şakadan gerçek bir değere dönüşen Banano Coin için Venezuela halkının katkısı yadsınamaz.”Banano’nun değeri 0.0022$, 1 Banano 7000 Venezuela Bolivarı ediyor. Bu da 786 Banano’nun bir Venezuelalının asgari ücretini karşıladığı anlamına geliyor” (2021 Ocak itibarıyla, 1 BAN = 0.017$)&nbsp;Mayıs ayının 25’inde 10.000 Banano teslim edilen ve Venezuelalı ailelere yiyecek alması rica edilen Mayrapina isimli bir Banano topluluğu üyesi, sonraki gün aşağıdaki paylaşımı yaptı:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(38, 34, 84); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(38, 34, 84); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Selaaaam, 10.000 banano ile alabileceğim şeyler listesi:</blockquote><img src="https://images.aposto.com/2022/0/6/1641665381578.jpeg" width="550" height="539" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.02" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">&nbsp; &nbsp; &nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2 kg kök</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">&nbsp;1 kg domates</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1 kg soğan</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">3 kg muz</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1 kg papa</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1 kg pirinç</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1 kg mısır unu</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1 kg balık çeşitleri</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1 kg şeker</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1 kg et çeşitleri</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2 kg karışık bakliyat</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1 paket kurabiye</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1 tahıl gevreği</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1/2 kg margarin</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1 adet domates sosu</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1 pirinç kreması &nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2 banyo sabunu</li></ul><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(38, 34, 84); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(38, 34, 84); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">&nbsp; &nbsp; &nbsp;10.000 Banano'ya karşılık 15.000.000 BsF aldım.</blockquote><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(38, 34, 84); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(38, 34, 84); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Evime, aile dostlarına vb. gelen tüm insanlara inanamazsınız, onlara Banano ve yaptıkları her şeyi anlattım, çok ilgilendiler ama oyunla daha da çok ilgililer.”</blockquote>Mayrapina, Banano’ların bolivara nasıl çevrileceğine dair bir <a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=BulMovWWkdY" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">video&nbsp;</a>da hazırlamışSonuç olarak: Bir ekonomik kriz sonrası hayatımıza giren ve devletlere güvenmek yerine daha bağımsız ve merkeziyetsiz bir yapı kurmaya odaklanan, yeni bir ekonomi modeli olarak görülen kripto paralar henüz kültürel anlamda o seviyeye gelememiş olsa da birçok derde deva olabiliyor.İleri okuma:<a fr-original-style="" href="https://hackernoon.com/why-third-generation-cryptocurrencies-are-game-changers-for-venezuela-cb8c9b016f9d/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Hackernoon - Amir Hagafny</a>Not: &nbsp;Bahsi geçen kripto paralar hakkında herhangi olumlu veya olumsuz bir yönlendirme niyetimiz olmadığı gibi yatırım tavsiyemiz de bulunmuyor. İçerik 2018 yılında hazırlandı ve günümüzde herhangi bir müdahalede bulunulmadı.

akıllı kontrat ile ilgili hikayeler