Sekoya ağacının adı 1847 yılında Avusturyalı bitki bilimci Stephan Endlicher tarafından <a fr-original-style="" href="https://www.etymonline.com/search?q=sequoia" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">konulmuştur</a>.Endlicher, Latince yazılan “Synopsis Coniferarum”&nbsp;adlı eserinde ağacın adını sequoia&nbsp;olarak <a fr-original-style="" href="https://www.biodiversitylibrary.org/page/15191847#page/206/mode/1up" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yazdığında</a>, neden bu adı seçtiğine dair hiçbir açıklama getirmemiştir.İstediğimiz açıklama için Avusturya’dan çıkıp, ağacın köklerini ABD’ye kadar takip etmemiz gerekiyor. Çeroki halkı, Kuzey Amerika’nın yerli halklarından biri olup, Avrupalılardan önce günümüz ABD’sinin güneydoğu eyaletlerine denk gelen bölgelerde yaşamlarını <a fr-original-style="" href="https://en.wikipedia.org/wiki/Cherokee" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">sürdürmüşlerdir</a>.İngiliz İmparatorluğu’nun yerli topraklarını işgali ve Amerikan hükümetlerinin yerlileri sistematik olarak topraklarından ihraç etme politikalarının ardından günümüz Çerokileri, çoğunlukla ABD’nin Oklahoma eyaletinin içinde kısıtlı özerklik sahibi Çeroki Ulusu’nda <a fr-original-style="" href="https://en.wikipedia.org/wiki/Cherokee_Nation" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yaşamaktadırlar</a>.Çerokiler, İrokua dil ailesine ait, nesli tükenmekte olan bir dili Çerokice ya da yerli adıyla Tsalagi (ᏣᎳᎩ) dilini <a fr-original-style="" href="https://en.wikipedia.org/wiki/Cherokee_language" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">konuşmaktadırlar</a>.Çerokice, 19. yüzyıldan önce sadece sözlü bir dildi, yazma geleneği yoktu. Bugün ise, Çerokice, hece yazısı (alfabenin aksine) ile yazılan sayılı dillerden <a fr-original-style="" href="https://www.britannica.com/topic/Cherokee-language" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">biridir</a>.Çerokice tarihte çok nadiren görülen bir duruma şahit olmuştur: sözlü bir dilin, kendine özgü bir yazı sisteminin icadı ile aniden yazılı geleneğe geçişi.Çerokicenin&nbsp;yazıldığı hece yazısı, öylesine hızlı öğrenilmiş ve uygulanmıştır ki, 1821’de icat edilen bu hece yazısı, 1825’te Çeroki Ulusu tarafından kabul edildikten sonra, 25 yıl içinde önceden okuma yazması olmayan Çeroki halkının %100’üne okuma yazma öğretmeyi başarmıştır.Bu hece yazısını kendi başına icat eden hezarfenin adı nedir? <a fr-original-style="" href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sequoyah" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Sequoyah</a>.Evet, Avusturyalı bitki bilimci Endlicher, aynı zamanda dilbilim ile de ilgiliydi ve iki tane de eser çıkarmıştı. Anlaşılan o ki Endlicher, büyük dilbilimciye olan saygısından dolayı tanımladığı büyük ağacın türüne de onun adını <a fr-original-style="" href="https://en.wikipedia.org/wiki/Stephan_Endlicher" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">vermişti</a>: sequoia. Sequoyah’nın adının kökeni tam olarak belli değildir, ancak Çerokice&nbsp;“domuz” anlamına gelen siqua&nbsp;kelimesi ile bağlantılı olabilir. Çerokice hece yazısı ile Sequoyah’nın adı ᏍᏏᏉᏯ&nbsp;olarak yazılır.Kendisi de okuma yazma bilmeyen Sequoyah, hece yazısını icat ederken diğer alfabetik dillerde kullanılan sembolleri örnek alıp, Çerokicede bir heceye denk gelecek şekilde işlemiştir. Ancak okuma yazması olmadığı için, örnek aldığı semboller Çerokicede benzer seslere denk gelmezler: örneğin “A” sembolü /go/ şeklinde okunur. Sequoyah, adının verildiği sekoya ağacı kadar yüce bir dilbilimci olarak anılmaya değer.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Kelime Köşesi'nden Ata Leblebiciİnstagram'da @<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/kelime_kosesi/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kelime_kosesi</a>

hece yazısı ile ilgili hikayeler