Henüz 31 yaşındaki Letonyalı yönetmen Gints Zilbalodis’in bütçesi düşük ama etkisi büyük animasyon filmi Flow, sözlerin olmadığı bir yerde derdini sade ve derin bir yerden anlatan bir film. Öyle ki 2 Mart'ta verilecek Oscar ödüllerinde aday olduğu En İyi Animasyon veya En İyi Yabancı Film kategorilerinde favoriler arasına girdi bile. Ayrıca 2024 Cannes Film Festivali’ndeki ilk gösteriminin ardından kazandığı ödüller arasında Altın Küre'deki En İyi Animasyon unvanını da yazdırdı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Flow, bize neyin, neden olduğunu anlatmıyor. Öyle bir derdi yok. Tek bildiğimiz, kedimizin yaşadığı dünyanın sular altında kaldığı, büyük fırtınaların koptuğu, geyik sürülerinin felaketin tekinsiz bir alameti olarak bir yöne doğru koşup gittiği...</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Önce ve sonra yok, zaten biz de yokuz</h2>Dünyanın sonunda mıyız? Bu kaos bir tek orada mı yoksa her yerde mi yaşanıyor? Biz insanlar bunun neresindeyiz? Var mıyız hatta? İklim krizinin bir sonucu mu yoksa düpedüz kıyametin kopuşu mu bu? Dünyadan geriye sadece kedimiz ve suların üstünde öylesine ilerleyeduran tekneye kendini güç bela attığında onu karşılayan kapibara, yol üzerinde takıma dahil olan tatlı labrador; takıp takıştırmayı, eşyaları istiflemeyi pek seven lemur ve kanatları pahasına kedimizi koruyan katip kuşu mu kalacak? Bilmiyoruz.&nbsp;Parçaları birleştirmek ya da dağınık bırakmak bize kalıyor. Öncemiz, sonramız yok. Çünkü Flow ile kelimenin gerçek karşılığı ile akışta, yani andayız.<img src="https://images.aposto.com/2025/1/5/1740720850264.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Flow | Kaynak: Başka Sinema<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Belki de sandığımız kadar farklı değilizdir</h2>Sahne tamamen onların; bu birbirine benzemez beş canlı, şaşkın bir çabayla sulara dalarak, sağa sola çarparak birbirlerine sahip çıkıyorlar. Kedi, normal şartlarda tek başınalığı seven bir canlı olsa da olağanüstü hâl nedeniyle diğer hayvanlarla müthiş bir dayanışma ve sevgi bağı kuruyor; zar zor avladığı balıklarını arkadaşlarıyla paylaşıyor. İşbirliğini, birbirlerini korumayı içgüdüsel olarak öğrenirken farklılıklarını unutup birlikte ortak bir bilinç geliştiriyorlar. Kendiliğinden. Uyumla.&nbsp;Bu esnada, gerçek hayattan kaydedilen orijinal seslerle mırıldanarak, tıslayarak, türlerine özgü sesler çıkararak ve mimiklerini kullanarak bilmediğimiz bir dilde kendi aralarında şahane anlaşıyorlar. Ve nasıl oluyorsa biz seyirciler de onlarla harika bir iletişim içindeyiz. Hiç konuşmadan anlaşıyor; sözleri susarak aşıyoruz.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Az daha kediyle birlikte boğulacaktık&nbsp;</h2>Flow’dan neyi ne kadar anladığımız, tamamen bizimle ilgili. Film, bizi boşlukları doldurmaya ve en kıymetlisi de bu harika canlılarla empati yapmaya davet ediyor. Daveti kabul edenler de bu deneyimin bir parçası oluyor. Çünkü tekne, mutlak bir sessizliğin içinde salına salına giderken aslında biz de artık onlarla&nbsp;aynı gemideyiz.&nbsp;Kamera açısı, kedimizin göreceği kadar uzayıp kısalıyor, daralıp genişliyor. Kediyle kedi, labradorla labrador olurken biz de suyun altına girip çıkıyor, dibi boylarken onlarla birlikte nefesimizi tutuyoruz. Hatta bir defasında dev balina bizimkini sırtına almasaydı az daha kara kedimizle birlikte boğulup gidecektik. Geriliyor, gülümsüyor, seviyor ve onlar kadar korkuyoruz bazen. Zorlukları atlatınca hep birlikte rahatlıyoruz.<img src="https://images.aposto.com/2025/1/5/1740720884448.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.01" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Flow | Kaynak: Başka Sinema<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Akışa kapılanları bekleyen derin mevzular</h2>Yönetmen, zaten amacının tam da bu olduğunu söylüyor: “Bizim çocukların duruma ve birbirlerine dair korkularının üstesinden gelerek bir topluluk oluşturabilmesi.” İzlenimci tablolarının renklerini anımsatan olağanüstü bir arka planın önünde çok yalın ve gerçek bir anlatımla, neredeyse bir tür transın içinde gibiyiz.&nbsp;Flow ile birlikte akabilirseniz dış dünya çok dışarıda bir yerde kalıyor.&nbsp;Kendinizi, suların altında kıyametlerin koptuğu, üstünde ise hayatta kalma mücadelesinin olduğu bambaşka bir gerçeklikte buluyorsunuz. Derin felsefi anlamlar barındıran, basit gibi görünen bir örnek üzerinden yaşamı yaşamaya değer yapan unsurları düşündüren ve tam da bu yüzden kişiyi dönüştürme gücü olan bir film bu.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Düşündüğümüzden daha çok ortak yanımız var&nbsp;</h2>Zilbalodis, empati, merhamet, dostluk, dayanışma, paylaşım, zor zamanlarda türler ve tarzlar arasındaki farkların önemini yitirmesi gibi birçok konuyu, ajitasyona ve klişeye düşmeden 90 dakikaya sığdırıyor. Dünyanın insanlara ait olmadığını da cam gibi görüyoruz.&nbsp;Bakın işte, meydan onlara kalmış ve biz yokuz. Bir kez daha hatırlıyoruz ki hayvanlar da bizim kadar buraların sahibi. Onlar da korkuyu hisseden, panikleyen, anlık kararlar veren, seven, hatalar yapan, yaşamlarını korumak isteyen, çözüm üretmeye çalışan canlılar. Bir şeyleri başardıkça cesaretleri artan, çevreleri tarafından kabul görmek isteyen, naif, duygusal varlıklar. Bize düşündüğümüzden daha çok benziyorlar. Nâzım Hikmet’in dediği gibi, “Hayvanların&nbsp;çoğu insan gibidir. Hem de iyi insan gibi.” Gerçekten de öyle.&nbsp;Mesela tatlı kara kedimiz, aralarında en çok korkan ama en çok gelişen karakter. Çünkü hiç vazgeçmiyor. Dirençli. Kapibara, her gruba lazım olan o sağlam, sakin ve güvenilir karakter. Katip kuşu, kanatlarından vazgeçecek kadar cesur, vicdanlı ve ketum. Lemur, grubun delisi. Hareketli, açgözlü ve alıngan. Labrador ise dünyanın en neşeli, sevecen ve uyumlu varlığı. Flow, hikayesini onlar üzerinden anlatıyor ama bu karakterler, pekala insan da olabilirdi. Başta da demiştik: Bu filmden ne anlayacağı, tamamen kişinin empati yeteneği ve hayal gücü ile ilgili.<img src="https://images.aposto.com/2025/1/5/1740720897051.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Flow | Kaynak: Başka Sinema<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Filmin başrol oyuncusu aslında kim?</h2>Günün sonunda,&nbsp;Flow’a uzaktan baktığımızda başrolde bu tatlı hayvanlar olsa da aslında filmin en baskın oyuncusu, her yeri sarmış olan su, yani, akış. Başka bir deyişle belki de hayat. Kontrol etmekte zorlandığımız, çoğu şeyin elimizde olmadığı o yer işte.&nbsp;Bize diyor ki çoğu zaman akışla birlikte akmaktan ve birbirimizi sevmekten başka çaremiz yok. Elimizden geleni yapıp, akıntıyla birlikte gitmek zorundayız. Bakın, onca badireden sonra akış, bizim çocukların yolunu yine birbirine çıkardı. Çünkü ne kadar kızıp küssek ve hatta korksak da birbirimize çok ihtiyacımız var. Takıldığı daldan düşmek üzere olan tekneden arkadaşımızı çekip alabilmek veya dibi boyladığımızda dev bir balinanın bizi sırtına alıp yüzeye çıkarması için.&nbsp;Dünya, kocaman bir tuzağa dönüştüğünde&nbsp;korkuları bir kenara koyup farklılıklarımıza rağmen ve onlarla birlikte hayata katılmak ve akışa teslim olmak zorundayız. Hayatta kalmanın hakkını verebilmek için. Sözcüklere gerek yok. Birbirimizden başka kimsemiz yok. Ama Flow’un evreninde bu yeterli.

Duende

Flow (Akış) filmi ile bir kara kedinin peşine takılıp onun hayatta kalma mücadelesinin parçası oluyoruz. Diyalogsuz, insansız, sadece doğa ve hayvanların olduğu bir âlemde akışa kapılıp gidiyoruz. Anlıyoruz ki dünya kocaman bir tuzağa dönüştüğünde birbirimizden başka kimsemiz olmayacak. 

Flow: İçinde bizim olmadığımız bir akış

Herman Melville, yapmamayı, konuşmamayı ve neredeyse yaşamamayı tercih eden Katip Bartleby'yi yazdığında yıl 1853'tür. Gonçarov ise Oblomov'u yazdığında yıl 1859 olmuştur. 6 yıl arayla edebiyat tarihinin unutulmaz iki karakteri doğar. Hırslar, hedefler, kariyer ne için? Sosyetede anlamlı tek bir konuşma olmadan sadece yemek, çay ve içki için buluşmanın neye faydası var? Bunu yapmayı kabul etmediğimde "tembel" bir insan mı oluyorum? Sorular, sorular...Herman Melville, Bartleby ve Şürekası'nda aktarıldığına göre 1891'de unutularak ölür. Melville hayatı ile ilgili bir çözüm aramayı bıraktığında ve yazdıklarının yayımlanma baskısı üzerinden kalktığında "yapmamayı tercih eden" diğer binler gibi ailesini geçindirmek için bir iş arar ve bu iş bulma yıllar sürer. En sonunda bir iş bulduğunda, yıllar önce yazdığı karakter Bartleby gibi New York'ta harap bir ofiste hayatının sonuna kadar katip olarak çalışır..."Ah Bartleby, ah insanlık!"<img src="https://images.aposto.com/2021/10/3/1635940240710.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.69" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;Roberto Ricci

katip ile ilgili hikayeler