Henüz 31 yaşındaki Letonyalı yönetmen Gints Zilbalodis’in bütçesi düşük ama etkisi büyük animasyon filmi Flow, sözlerin olmadığı bir yerde derdini sade ve derin bir yerden anlatan bir film. Öyle ki 2 Mart'ta verilecek Oscar ödüllerinde aday olduğu En İyi Animasyon veya En İyi Yabancı Film kategorilerinde favoriler arasına girdi bile. Ayrıca 2024 Cannes Film Festivali’ndeki ilk gösteriminin ardından kazandığı ödüller arasında Altın Küre'deki En İyi Animasyon unvanını da yazdırdı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Flow, bize neyin, neden olduğunu anlatmıyor. Öyle bir derdi yok. Tek bildiğimiz, kedimizin yaşadığı dünyanın sular altında kaldığı, büyük fırtınaların koptuğu, geyik sürülerinin felaketin tekinsiz bir alameti olarak bir yöne doğru koşup gittiği...</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Önce ve sonra yok, zaten biz de yokuz</h2>Dünyanın sonunda mıyız? Bu kaos bir tek orada mı yoksa her yerde mi yaşanıyor? Biz insanlar bunun neresindeyiz? Var mıyız hatta? İklim krizinin bir sonucu mu yoksa düpedüz kıyametin kopuşu mu bu? Dünyadan geriye sadece kedimiz ve suların üstünde öylesine ilerleyeduran tekneye kendini güç bela attığında onu karşılayan kapibara, yol üzerinde takıma dahil olan tatlı labrador; takıp takıştırmayı, eşyaları istiflemeyi pek seven lemur ve kanatları pahasına kedimizi koruyan katip kuşu mu kalacak? Bilmiyoruz.&nbsp;Parçaları birleştirmek ya da dağınık bırakmak bize kalıyor. Öncemiz, sonramız yok. Çünkü Flow ile kelimenin gerçek karşılığı ile akışta, yani andayız.<img src="https://images.aposto.com/2025/1/5/1740720850264.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Flow | Kaynak: Başka Sinema<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Belki de sandığımız kadar farklı değilizdir</h2>Sahne tamamen onların; bu birbirine benzemez beş canlı, şaşkın bir çabayla sulara dalarak, sağa sola çarparak birbirlerine sahip çıkıyorlar. Kedi, normal şartlarda tek başınalığı seven bir canlı olsa da olağanüstü hâl nedeniyle diğer hayvanlarla müthiş bir dayanışma ve sevgi bağı kuruyor; zar zor avladığı balıklarını arkadaşlarıyla paylaşıyor. İşbirliğini, birbirlerini korumayı içgüdüsel olarak öğrenirken farklılıklarını unutup birlikte ortak bir bilinç geliştiriyorlar. Kendiliğinden. Uyumla.&nbsp;Bu esnada, gerçek hayattan kaydedilen orijinal seslerle mırıldanarak, tıslayarak, türlerine özgü sesler çıkararak ve mimiklerini kullanarak bilmediğimiz bir dilde kendi aralarında şahane anlaşıyorlar. Ve nasıl oluyorsa biz seyirciler de onlarla harika bir iletişim içindeyiz. Hiç konuşmadan anlaşıyor; sözleri susarak aşıyoruz.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Az daha kediyle birlikte boğulacaktık&nbsp;</h2>Flow’dan neyi ne kadar anladığımız, tamamen bizimle ilgili. Film, bizi boşlukları doldurmaya ve en kıymetlisi de bu harika canlılarla empati yapmaya davet ediyor. Daveti kabul edenler de bu deneyimin bir parçası oluyor. Çünkü tekne, mutlak bir sessizliğin içinde salına salına giderken aslında biz de artık onlarla&nbsp;aynı gemideyiz.&nbsp;Kamera açısı, kedimizin göreceği kadar uzayıp kısalıyor, daralıp genişliyor. Kediyle kedi, labradorla labrador olurken biz de suyun altına girip çıkıyor, dibi boylarken onlarla birlikte nefesimizi tutuyoruz. Hatta bir defasında dev balina bizimkini sırtına almasaydı az daha kara kedimizle birlikte boğulup gidecektik. Geriliyor, gülümsüyor, seviyor ve onlar kadar korkuyoruz bazen. Zorlukları atlatınca hep birlikte rahatlıyoruz.<img src="https://images.aposto.com/2025/1/5/1740720884448.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.01" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Flow | Kaynak: Başka Sinema<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Akışa kapılanları bekleyen derin mevzular</h2>Yönetmen, zaten amacının tam da bu olduğunu söylüyor: “Bizim çocukların duruma ve birbirlerine dair korkularının üstesinden gelerek bir topluluk oluşturabilmesi.” İzlenimci tablolarının renklerini anımsatan olağanüstü bir arka planın önünde çok yalın ve gerçek bir anlatımla, neredeyse bir tür transın içinde gibiyiz.&nbsp;Flow ile birlikte akabilirseniz dış dünya çok dışarıda bir yerde kalıyor.&nbsp;Kendinizi, suların altında kıyametlerin koptuğu, üstünde ise hayatta kalma mücadelesinin olduğu bambaşka bir gerçeklikte buluyorsunuz. Derin felsefi anlamlar barındıran, basit gibi görünen bir örnek üzerinden yaşamı yaşamaya değer yapan unsurları düşündüren ve tam da bu yüzden kişiyi dönüştürme gücü olan bir film bu.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Düşündüğümüzden daha çok ortak yanımız var&nbsp;</h2>Zilbalodis, empati, merhamet, dostluk, dayanışma, paylaşım, zor zamanlarda türler ve tarzlar arasındaki farkların önemini yitirmesi gibi birçok konuyu, ajitasyona ve klişeye düşmeden 90 dakikaya sığdırıyor. Dünyanın insanlara ait olmadığını da cam gibi görüyoruz.&nbsp;Bakın işte, meydan onlara kalmış ve biz yokuz. Bir kez daha hatırlıyoruz ki hayvanlar da bizim kadar buraların sahibi. Onlar da korkuyu hisseden, panikleyen, anlık kararlar veren, seven, hatalar yapan, yaşamlarını korumak isteyen, çözüm üretmeye çalışan canlılar. Bir şeyleri başardıkça cesaretleri artan, çevreleri tarafından kabul görmek isteyen, naif, duygusal varlıklar. Bize düşündüğümüzden daha çok benziyorlar. Nâzım Hikmet’in dediği gibi, “Hayvanların&nbsp;çoğu insan gibidir. Hem de iyi insan gibi.” Gerçekten de öyle.&nbsp;Mesela tatlı kara kedimiz, aralarında en çok korkan ama en çok gelişen karakter. Çünkü hiç vazgeçmiyor. Dirençli. Kapibara, her gruba lazım olan o sağlam, sakin ve güvenilir karakter. Katip kuşu, kanatlarından vazgeçecek kadar cesur, vicdanlı ve ketum. Lemur, grubun delisi. Hareketli, açgözlü ve alıngan. Labrador ise dünyanın en neşeli, sevecen ve uyumlu varlığı. Flow, hikayesini onlar üzerinden anlatıyor ama bu karakterler, pekala insan da olabilirdi. Başta da demiştik: Bu filmden ne anlayacağı, tamamen kişinin empati yeteneği ve hayal gücü ile ilgili.<img src="https://images.aposto.com/2025/1/5/1740720897051.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Flow | Kaynak: Başka Sinema<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Filmin başrol oyuncusu aslında kim?</h2>Günün sonunda,&nbsp;Flow’a uzaktan baktığımızda başrolde bu tatlı hayvanlar olsa da aslında filmin en baskın oyuncusu, her yeri sarmış olan su, yani, akış. Başka bir deyişle belki de hayat. Kontrol etmekte zorlandığımız, çoğu şeyin elimizde olmadığı o yer işte.&nbsp;Bize diyor ki çoğu zaman akışla birlikte akmaktan ve birbirimizi sevmekten başka çaremiz yok. Elimizden geleni yapıp, akıntıyla birlikte gitmek zorundayız. Bakın, onca badireden sonra akış, bizim çocukların yolunu yine birbirine çıkardı. Çünkü ne kadar kızıp küssek ve hatta korksak da birbirimize çok ihtiyacımız var. Takıldığı daldan düşmek üzere olan tekneden arkadaşımızı çekip alabilmek veya dibi boyladığımızda dev bir balinanın bizi sırtına alıp yüzeye çıkarması için.&nbsp;Dünya, kocaman bir tuzağa dönüştüğünde&nbsp;korkuları bir kenara koyup farklılıklarımıza rağmen ve onlarla birlikte hayata katılmak ve akışa teslim olmak zorundayız. Hayatta kalmanın hakkını verebilmek için. Sözcüklere gerek yok. Birbirimizden başka kimsemiz yok. Ama Flow’un evreninde bu yeterli.

Her hafta sinema ve müzik evreninden söyleşiler, incelemeler, öneriler, podcast’ler ve keşif notları e-posta kutunda.

Sinema ve müzik evreninden söyleşiler, incelemeler, öneriler, podcast’ler ve keşif notları.

Duende

Flow (Akış) filmi ile bir kara kedinin peşine takılıp onun hayatta kalma mücadelesinin parçası oluyoruz. Diyalogsuz, insansız, sadece doğa ve hayvanların olduğu bir âlemde akışa kapılıp gidiyoruz. Anlıyoruz ki dünya kocaman bir tuzağa dönüştüğünde birbirimizden başka kimsemiz olmayacak. 

Flow: İçinde bizim olmadığımız bir akış

Bugün, sınıfın en güzel ama en antipatik bulunan kişisi gibi bir gün. Sevenin de sevmeyenin de haklı nedenleri var. Beğeneni, çekemeyeni, sorgulayanı var. "Aşkı kutlamayı takvimlerinize kaydedin" minvalinde bir cümle fısıldadığı için, 14 Şubat, benzer günlerde yaşanmayan bir rahatsızlık yaratıyor, zaten açık ara "en çok ticari amaç güdülen" özel gün olarak adının çıktığını kendisi de biliyor.&nbsp;Ama her sene geliyor, sevenleri daha çok sevmeye, yalnızları belki kendilerine üzülmeye, arada derede ilişki sürdürenleri ise bir karar vermeye zorluyor. Kimini güldürürken kimini vurup vurup duvara atıyor. Hatta çoğumuzu, üstüne gidilince inadına tersini yapmak gibi bir direnç hâline sürüklüyor.&nbsp;Çünkü henüz Ocak ortasında başlıyor hediye fikirleri listeleri, romantik hafta sonu kaçamağı e-mailleri, "Sevgilin var mı?" soruları. Varsa "Ne alacaksın peki?" diye devam eden daral diyalogları. Kutlayan kadar kutlamayanın da üstüne bu kadar gittiği için herkesi canından bezdiren bir yanı var. Çünkü 14 Şubat, bir performans arenasına dönüşüyor. Diğer özel günlerde yaşanmayan bir rekabeti aşılıyor gibi duruyor.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Dünyanın en güçlü duygusunu tek güne sığdırmak</h2>Belirtmeliyim: Bu bir anti-aşk yazısı değil. Neticede herkes, sevmek ve sevilmeyi arıyor. İnkar edilecek yanı yok. Ama, sevgi ve aşk, kimsenin akışını, yoğunlaşıp seyrelişini tam olarak çözemediği, uğruna sanat eserleri yapılan, varlığıyla da yokluğuyla da aynı yeri kaplayan yegane duygular olduğu için, bu muğlak hâli tek bir güne sabitleme fikri&nbsp;sanırım çoğumuzun içine sinmiyor.&nbsp;Sayamayacağımız kadar çok özel gün var. İlk akla gelenler, Anneler Günü ve Babalar Günü. Mesela onlarda da hediye alınıyor ama üstlerine bu "saçmalık, çok ticari bir gün" etiketi 14 Şubat gibi basılmadı hiç. Çünkü yer ve gök, tüm restoranlar ve barlar, konserler ve sokaklar bu iki gün için şekillenmiyor. Sevgililer Günü’nde ise her yerde gözümüze giren kırmızı gül, kalpli çikolata, simli far, restoran özel programları, otel paketleri derken meydanı tamamen ona bırakmamızı talep eden bir istila ile karşılaşıyoruz. Görmezden gelmek mümkün olamıyor.&nbsp;Şekilcilik ile suçlayanlara haksız demek zor. Çünkü çiçek almak, yemek rezervasyonları yaptırmak kolayken uzun süreli bir ilişki içinde kalmak için kendimiz üzerinde çalışmak, sevilen kişiyi desteklerken kendimizi geliştirmek gibi mevzuları çok daha nadir görüyoruz. Herkes yaralı bereli. Situationship’ler, ghosting’ler havalarda uçuşuyor. Hâl böyleyken, yani zor olanı yapan bu kadar az insan varken kolay olan şov kısmının bu denli övülüp öne çıkarılması belki de kolektif bilincimize artık inandırıcı gelmiyor.&nbsp;Düşünün: Sevgililer Günü sadece 2022’de, İngiltere’de kendine 1 milyar poundluk bir ticari alan açmış. Bu, inanılmaz bir rakam. Diğer özel günlerin ekonomide yarattığı hareket, 14 Şubat’ın yanından bile geçemiyor. &nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Geleneksel romantizm çoktan öldü</h2>Bir de şu var: Her şey zamana direnecek kadar güçlü olmayabilir. 2025’te, Sevgililer Günü’nü demode bulan çok insan da var. Çünkü çok şükür ki sevginin kapsamı&nbsp;nihayet genişledi. Valentine, "sevgili" anlamına gelse de sevgisi ile hayatımızı yumuşatıp yaşanılır hâle getiren herkesin bir kutlamayı hak ettiği sonunda anlaşıldı. En başta da kendimizle sulh olup, kendimizi onurlandırabileceğimiz gerçeği… En az son on senedir kafamıza işlenen "özsevgi" kavramı böylece somut bir karşılık bulmuş oldu. &nbsp;Z ve Milenyum kuşakları, tam da bu çizgiyi kavrayıp 14 Şubat’tan aslında anlamamız gerekenleri güncelledi. Zamana direnebilecekse 14 Şubat, işte bu sayede olacak. İstanbul da dahil, pek çok metropolde bu gece bekarlar için partiler düzenlenmesi, arkadaşların biraraya gelerek birbirlerine sevgilerini kutladıkları davetler hazırlaması bu yüzden. Çünkü o payetler, pullar, seksi iç çamaşırları, erotik erkek parfümleri, mum ışığında yemekler, ille de sevgili ile katılım isteyen etkinlikler, çoğumuzda eskisi gibi çalışmıyor. Kutlanmasına yine kutlanıyor. Ama&nbsp;artık perspektif çok daha geniş.&nbsp;Bekar kalmanın bir tercih de olabileceği anlaşıldığından beri işler çok daha akla yatkın bir hâl almış gibi görünüyor. Ayrıca artık aşkı bambaşka yerlerde bulabilen ve bunu ifade edebilen bir kalabalık da var. Monogamiden yana olan-olmayanlar, uzak mesafe ilişkisi yaşayanlar, birini unutmak için yaşanan pansuman ilişkiler, evliliği sıkışmış olanlar, birbirlerine iletişimde olumsuz şartlanmış ve ağzıyla kuş tutsa gıcık olacak çiftler, ayrılamayanlar, henüz ayrılmış olanlar, kutlasam bir türlü kutlamasam öbür türlü hâlindekiler... Yani o mumlar ve güller günümüzün ilişki tarifelerinde artık çalışmıyor.&nbsp;"Stabil, sabit ve sağlıklı bir ilişki kaçımız için mümkün de bir de üstüne kutlaması kalıyor?" sorusu, çok geçerli bir yerden soruluyor.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kıskananlar çatlıyor mu?&nbsp;</h2>Bugünden haz etmeyen çoğu kişinin, hemen yalnız olduğu var sayılıyor. Bugünü çok sevenler, sevmeyenlerin 14 Şubat’a tepeden baktığını düşünüyor. Mutlaka bunun da geçerli olduğu durumlar vardır. Ancak sırf özel günlerde yalnız olmamak için içine sinmeyen ilişkiler içinde olmaktansa tek başına olmayı seçen çok sayıda insan olduğu da aşikar. Bir sevgilisi/eşi olsa dahi, 14 Şubat’tan rahatsız olanların varlığı kadar...Son olarak, 14 Şubat’a duyulan antipatinin erkekler ayağını da ekleyeyim: Bugün erkekler tarafından kadınlara özel ve kadınların kutlandığı bir gün olarak görülüyor. Kadın özeniyor da, adam ona uyum sağlıyor gibi bir algı var. Oysa sevgililik, iki taraflı değil miydi? Onlar da diyor ki:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"O zaman, bizim alet-edavat sevdamız, bisiklet tutkumuz, araba merakımız, mesela golf veya motosiklet severliğimiz de aynı derecede reklama ve indirime uygun görülsün."&nbsp;</blockquote>Düşününce yanlış değil. Gerçekten de Sevgililer Günü, hep kadınların sevme ihtimali olan hediyelere ve duygusal ihtiyaçlara yöneliyor. Şahsen, hiç erkek hobisine dair bir indirim görmedim. Parfüm gördüm, gömlek gördüm, ama erkek hobilerine dair pek az cazibeli reklama rastladım. Oysa makyaj, iç çamaşırı, tırnak bakımı gibi konularda nice listeye maruz kaldım. Erkekler de haklı. 14 Şubat’ın kadınların hoş edildiği bir gün gibi görünmesi çok düşündürücü. Çünkü günün sonunda, sevgi karşılıklı. Ya da öyle olmalı.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sadece sevmek mi gerek?&nbsp;</h2>Sonuç olarak kadın/erkek, genç/yaşlı, bağlanan/bağımsız, hemen herkes için bugün bir partner ile aynı denklik içinde olmak çok zor. Sevgililiğin temelinde olması gereken "karşılıklılık" kavramı, ne 14 Şubat kutlamalarında görülüyor ne de ilişkilerde. Alma-verme dengesinin, pek az ilişkide sağlıklı bir dengede olduğu gerçeğini konuşuyoruz aslında.&nbsp;14 Şubat’a denk gelen ilişkilerin bitme oranının da tam bu tarihlerde yükselmesi rastlantı değil. Çünkü bir şeyleri kanıtlama gayretine girmek de bir şeylerin kanıtlanması beklentisine girmek huzursuz edici. "Kaş yapayım derken göz çıkarmak" atasözü tam da buraya düşüyor.Belki şunda birleşebiliriz: Bırakın sevgiyi, herhangi bir duyguyu, doğru yerden ve en derinden hissedebilmenin mucize sayıldığı bu çağda, içimizden geçen en güzel duygu her ne ise ona sarılalım, onun yanına sığınalım. Ve mümkün olduğunca sevelim, her şeye rağmen. Bunun için bir tarih beklemeden.&nbsp;

Her sabah 06.30'da 5 dakikalık gündem özeti e-posta kutunda. Piyasalar, ekonomi, iş dünyası, politika, teknoloji ve hafta sonu ekleri; kısa, yalın, öz bir şekilde.

5 dakikada gündeme hakim ol.

Aposto Gündem

14 Şubat demode mi, hiç olmadığı kadar doğru yerde mi? Aşk, illa ki kırmızı güllere ve fiyonklu kutulara mı benzemeli? Farları simli, ruju kırmızı mıdır? Aşk, şu kapıdan içeri girse elinde, yüzünde bunlar mı olurdu? Aşk, takvime alınır mı? Alınırsa bu aşk sayılır mı?

Işık Cansu Canayak