• CNIL 30 saniyede bir konum (Geolocation)&nbsp;verisi işlenmesini veri minimizasyonu ilkesine aykırı bularak 125.000 € para cezasına hükmetti&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(232, 94, 94); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(232, 94, 94); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Fransa Veri Koruma Otoritesi CNIL, 2020 mayıs ayında bir elektrikli scooter şirketi olan Cityscoot’a karşı başlattığı soruşturmayı sonuçlandırarak ilgili veri sorumlusunun hukuka aykırı olarak veri işlediği gerekçesiyle <a fr-original-style="" href="https://www.legifrance.gouv.fr/cnil/id/CNILTEXT000047346903?page=1&pageSize=10&query=2016%252F679&searchField=ALL&searchType=ALL&sortValue=DATE_DECISION_DESC&tab_selection=cnil&typePagination=DEFAULT" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">toplamda 125.000 € para cezasına hükmetti</a>.<a fr-original-style="" href="https://gdprhub.eu/index.php?title=CNIL_(France)_-_SAN-2023-003" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Karara konu olayda</a>, Cityscoot’un elektrikli scooterları içinde SIM kartı ve GPS sistemi olan elektrikli bir kutu mevcut. Bu kutu scooter aktif haldeyken her 30 saniyede bir, aktif halde değilken her 15 dakikada bir konum (geolocation) verisi toplanmasını mümkün kılıyor.</blockquote><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(232, 94, 94); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(232, 94, 94); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Derinlemesine: Şirket tarafından yapılan savunmada bu verilerin, trafik uyuşmazlıklarını tespit etmek ve olası bir uyuşmazlıkta bu verileri kullanmak, müşteri şikayetlerini değerlendirirken kullanmak, olası bir sorunda kullanıcı desteği sunabilmek ve hırsızlık olaylarına karşın önlem alabilmek amacıyla işlendiğini belirtse de CNIL yaptığı değerlendirmede bu gerekçelerin meşru olduğunu kabul etmekle beraber her 30 saniyede bir veri toplamanın ölçüsüz olduğunu, gerekli olmadığını ve alternatif yöntemlerin mevcut olduğu değerlendirmesinde bulunarak veri sorumlusu Cityscoot’un Genel Veri Koruma Tüzüğü (“GDPR”) m.5/1-(c)’de düzenlenen ve <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/6429d2f79fdd68000761b7d3" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">geçtiğimiz hafta ekip arkadaşımız Ceyda tarafın hazırlanan yazıda</a> etraflıca açıklanan veri minimizasyonu ilkesini ihlal ettiği değerlendirmesinde bulundu.CNIL tarafından verilen cezanın gerekçesi sadece bununla sınırlı değil. Otorite, yapmış olduğu soruşturmada veri sorumlusu şirket ile veri işleyenleri arasında mevcut sözleşme hükümlerini detaylıca işleyerek bu sözleşmelerin pek çoğunun fazlasıyla eksik olduğu ve GDPR 28/3 hükmünde yer alan zorunlu unsurları içermediğini ayrıca Şirket’in internet sitesinde yer <a fr-original-style="" href="https://verinikoru.org/ziyaretciler-ve-cerez-kullanan-veri-sorumlulari-icin-cerez-kullanim-rehberi/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">çerezler</a>in yerel mevzuat gereği açık rıza gerektirdiği ama sitede yer alan çerezler arayüzü ile açık rıza alınmadığı tespitlerinde de bulunmuş.CNIL Bütün bu gerekçelerle veri sorumlusu Cityscoot hakkında toplamda 125.000 € para cezasına hükmetti.</blockquote>

Veri Koruma ve Mahremiyet Gündemi

Kadıköy Belediye Başkanı Şerdil Dara Odabaşı, “Kaldırımda yayanın hakkının önüne hiçbir şeyin geçmesini istemiyoruz” diyerek ilçedeki elektrikli scooter (e-scooter) sayısının kontrolden çıktığını, bu sayının yasalar tarafından belirlenen sınıra inmesi gerektiğini; aksi takdirde e-scooter’ların toplanacağını açıkladı. Odabaşı'nın açıklamasından günler sonra ilçedeki e-scooter'lar, zabıta ekiplerince toplanmaya başladı.Denetimlere katılan Odabaşı, e-scooter'ların toplandığı anları kayda aldı. "Ekiplerimizle sabah itibarıyla scooter denetimlerimiz başladı. Uygunsuz park eden, yaya geçişini engelleyen e-scooterları kaldırıyoruz" diyen Belediye Başkanı, görüntüleri Twitter'dan paylaştı. Odabaşı, konuya ilişkin daha önce yaptığı açıklamada, e-scooter sorununu basit bir yazılımla engellenmesinin ve e-scooter’ların park edileceği noktaların belirlenmesinin mümkün olduğunu; asıl ‘isyan’ının buna rağmen hiçbir şey yapmayan scooter kiralama şirketlerine olduğunu ifade etmişti.Öte yandan, Ataşehir Belediyesi de "sayılarının kontrolsüz artışı"nı gerekçe göstererek kaldırımlardaki e-scooter’ların toplanması kararı aldı. Belediye, konuya ilişkin şu açıklamayı yaptı:&nbsp;<img src="https://embed.apos.to/assets/2023/0/2023-01-19T18:12:51.637Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.81" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kadıköy Belediyesi'nin bu hamlesi, sosyal medyada çeşitli şekillerde karşılık buldu. Bir kısım kullanıcı e-scooter’ların kaldırımları kaplayarak yayalara adım atacak alan bırakmamasından yakınarak e-scooter’ların tamamen yasaklanması gerektiğini savunurken bir kısım kullanıcı ise ortada bir sorun olduğu gerçeğini tanıdıklarını; ancak çözümün kısa mesafe ulaşımında oldukça kullanışlı olabilen e-scooter’ların toplatılmasından değil de regüle edilmesinden geçtiğini savundu. Bununla birlikte, e-scooter’ların toplatılmasına sert şekilde karşı çıkanlar da mevcuttu ki onlardan biri de durumu Twitter’dan eleştiren e-scooter girişimi Martı’nın kurucusu Oğuz Alper Öktem'di.Konuya dair yaptığı paylaşımda Öktem, Kadıköy’de daha fazla e-scooter olmasını isteyenlerin sayısının, e-scooter’lardan şikayetçi olanların sayısından daha fazla olduğunu ifade ederek, “Sayın Odabaşı, her gün onlarca şikayet gelse alabileceğiniz maksimum şikayet 99x365 gün = 36.135. Oysa son 12 ayda sadece Martı’ya “Kadıköy’de daha fazla e-scooter istiyoruz” diyen Kadıköylü sayısı 101.874.” dedi. Öktem e-scooter’ların kilitlerinin zabıtalar tarafından kesilmesine ise "millî servetin ziyan olması" şeklinde tepki gösterdi. Öktem'in bu açıklamasına pek çok kullanıcıdan tepki geldi:<img src="https://embed.apos.to/assets/2023/0/2023-01-19T18:27:36.496Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.47" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kadıköy’ün kişi başına düşen paylaşımlı elektrikli araç kullanımında dünyada birinci sırada olduğunu, Kadıköy'ü Berlin Mitte, Paris Zone-1 ve Brüksel merkez ilçelerinin takip ettiğini aktaran Öktem, Odabaşı’nı Martı ofisine davet ederek Martı’nın yeni kaldırım tanıma sensörlerini, Türk mühendisler tarafından üretilen e-scooter beyinlerini ve daha sokağa çıkmamış araba prototiplerini kendisine göstermek istediğini ifade etti. Öktem'in bu açıklamalarına da bazı kullanıcılardan tepkiler yükseldi:<img src="https://embed.apos.to/assets/2023/0/2023-01-19T18:17:21.162Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.47" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Mobilite şirketi Hop ise e-scooter’ların toplanmasına dair olarak bir duyuru yayımladı. Her belediyeye özgün belirlenen e-scooter sayısına ilk günden bu yana dikkat ettiklerini, verilerini anlık olarak Ulaştırma Elektronik Takip ve Denetim Sistemi (U-ETDS) ile paylaştığını belirten Hop’un duyurusu şu şekildeydi:<img src="https://embed.apos.to/assets/2023/0/2023-01-19T18:18:44.700Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.52" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Konuyla ilgili açıklamada bulunan bir diğer isim ise BinBin oldu. e-scooter’ların şehir yaşamını destekleyecek şekilde var olması için yapılan tüm düzenlemeleri desteklediklerini belirten BinBin, açıklamasında şunları kaydetti:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Park edilen e-scooter’ların yayaların geçişine engel olmasının önüne geçmek için park alanlarının önemine inanıyoruz. Bu yüzden İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaştırma Daire Başkanlığı ile gerekli verileri paylaşarak, e-scooter yoğunluğunu tespit etmelerine ve ortaya çıkan ısı haritasına göre oluşturacakları park alanlarını daha etkin bir şekilde tespit etmelerine katkıda bulunuyoruz.Ayrıca BinBin olarak herkesin örnek alacağı e-scooter park istasyonu çalışmamızı sektöre girdiğimiz günden bu yana geliştirerek hayata geçiriyoruz. Bugün itibarıyla 8 şehirde toplu taşıma durakları ve AVM önlerinde toplam 58 e-scooter park istasyonu oluşturduk. Yeni istasyonlar oluşturmak için çalışmalarımız kesintisiz olarak sürdürüyor, 2023 sonuna kadar park istasyonu sayımızı 5 katına çıkarmayı hedefliyoruz.”</blockquote>Bu olayların ardından Martı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) yöneticileriyle 2 aydır bir proje üzerinde çalıştığını <a fr-original-style="" href="https://www.gazeteduvar.com.tr/marti-ibb-ile-anlasti-500-scooter-park-yeri-yapacak-haber-1599144" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">açıkladı.</a> Son olaylar nedeniyle erken açıklandığı belirtilen proje kapsamında ilk etapta 100, sonrasında ise 500 adet e-scooter park yeri inşa edileceği ve İBB’ye hibe edileceği; bu alanlara park edilen Martı yolculuklarında %20 indirim uygulanacağı aktarıldı. Bununla birlikte, yapılan açıklamada 1,5 metreden dar kaldırımların haritasının çıkartılacağı ve Martıların daha rahat kullanılabilmesi için belediyelerin bisiklet ve yaya yollarının sayısını artırıp kaldırımları genişleteceği de ifade edildi.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Verilerle “e-scooter”</h2>Kadıköy’deki e-scooter hamlesinin ardından Ulusal Mobilite Platformu, Kadıköy ilçesine dair bazı veriler yayımladı. 485 bin nüfusa sahip Kadıköy’de son 12 ay içinde MERNİS kontrolü yapılmış, 16 yaşından büyük 101 bin 494 kişinin operatör uygulaması aracılığıyla 191 bin 199 kez “Kadıköy sınırları içinde daha fazla elektrikli e-scooter istiyorum” ifadelerine yer verdiğinin aktarıldığı ve Kadıköy’ün trafik sıkışıklığı açısından dünyada 1. sıradaki ilçe olduğuna dikkat çekilen açıklamada, ilçede son 3 yılda en az 682.246 tekil kişinin e-scooter kullandığı ve toplamda en az 8.172,83 kez yolculuk yapıldığı belirtildi.&nbsp;Platform, bu veriler ışığında Kadıköy’de e-scooter sayısının ve bisiklet yollarının kilometresinin artırılması, trafikteki otomobil sayısının ise düşürülmesi gerektiğini tespit ettiğini ifade etti.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sorun, Türkiye sınırlarını aşıyor</h2>Türkiye’de durum bu şekilde; ancak e-scooter karmaşasının sadece Türkiye ile sınırlı olduğunu söylemek pek de doğru değil.Birkaç gün öne Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo, e-scooter kiralama hizmetlerinin kentte faaliyet göstermeye devam edip etmemesine karar verilmesi için referanduma gidileceğini duyurdu. Le Parisien gazetesine verdiği demeçte konunun “son derece ayrıştırıcı” olduğunu belirten Hidalgo, 2 Nisan’da yapılması planlanan referandumda kendisinin de e-scooter hizmetlerinin yasaklanmasından yana olduğunu; ancak Parislilerin oylarına saygı duyacağını aktardı.E-scooter’ların büyük bir problem teşkil ettiği yerlerden biri de San Francisco olarak karşımıza çıkıyor. San Francisco’da e-scooter’ların kaldırımlarda kullanımına yönelik geçtiğimiz yıl kısıtlama getirilmiş; bu soruna bir çözüm sunmak amacıyla, şehirde faaliyet veren üç e-scooter operatörü olan Lime, Scoot ve Spin de kaldırımlardaki sürücülerin tespit edilmesi ve yavaşlatılması çeşitli teknolojilerle donatılmış e-scooter’lar kullanmaya başlamıştı.Öte yandan, ABD Tüketici Ürünleri Güvenliği Komisyonu'nun yakın tarihli bir raporuna göre, ABD'de e-scooter ile ilgili acil servis ziyaretlerinin sayısı 2017'deki 7.700'e kıyasla 2021'de 42.200'e çıkarak yaklaşık %450 arttı. Komisyon, gerçek sayının bu tahminlerin çok daha üstünde olabileceğini belirtiyor.

oter ile ilgili hikayeler