Elektrik, paratoner, çift odaklı camlar ve matbaa gibi teknik çalışmalarının dışında kölelik karşıtı çabaları ve Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi’ni kaleme alması ile döneminin ötesinde bir entelektüel olan Franklin, finans çevrelerinde&nbsp;“Finansal Okuryazarlık” kavramının atalarından biri olarak tanınıyor.23 yaşında kurduğu matbaasında basıp yayınlamaya başladığı Pennsylvania Gazette adlı gazetede kendisi de yazılar yazıyordu. Ayrıca 1732’de Richard Sounders mahlasıyla yazdığı ve 25 yıl süren “<a fr-original-style="" href="https://en.m.wikipedia.org/wiki/Poor_Richard%27s_Almanack" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Poor Richard’s Almanack</a>” ile üne kavuşmuştu. Zavallı Richard’ın almanağında bolca tasarruf ile ilgili öğütlerden bulunuyordu ve 1737 yılındaki sayısında “Zenginlik İçin İpuçları” başlığındaki öğütlerden birisi ise “A penny saved is two pence clear” (Biriktirilen 1 kuruş, net 2 kuruştur) öğüdüydü. Kültürümüzdeki “Damlaya damlaya göl olur” atasözünün benzeri olan bu öğüt yıllar içerisinde o kadar popüler oldu ki günümüzde bile halen kullanıyor. Benzer manadaki öğütler 1737’den önce de söylenegelmiş olsa da bunu toplumsallaştıran kişi Franklin oldu ve günümüzde de finansal okuryazarlık denildiğinde akla gelen isimler arasında en tanınmış sima o... Devamı için <a fr-original-style="" href="https://fintechistanbul.org/2023/06/21/gecmisten-bugune-finansal-okuryazarlik/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buraya</a> tıklayınız.

FinTech İstanbul

En modern versiyonu ile finansal okuryazarlığın tarihine pratik bir bakış.

Geçmişten bugüne finansal okuryazarlık

31 yaşındaki Demokrat Partili politikacı Alexandria Ocasio-Cortez, Met Gala’ya katılmaya karar verdiğinde ses getirecek bir işe imza atacağına yönelik öngörüler vardı; ancak kimse aynı safta bulunduğu insanlar tarafından bile eleştirileceğini tahmin edemedi.ABD tarihinin en genç kongre üyesi olan Ocasio-Cortez; iklim krizi, kadın ve işçi hakları, sağlık hizmeti hakkında aktif şekilde konuşan nadir kişilerden. 2019’dan beri Temsilciler Meclisi’nde ismini sıkça duyuruyor. Gittiği her yere mesajını taşımanın önemine de inanıyor. Bu sebeple Ocasio-Cortez’in sosyal medya hesaplarında da sık kullandığı vaatlerinden birisini, ABD’nin en zengin kimliklerinin yer aldığı etkinliğe götürmesi şaşırtıcı değil; fakat üyesi bulunduğu Demokrat Parti destekçilerinin kendisine taş atması Ocasio-Cortez için bile beklenmedik bir gelişme olarak değerlendiriliyor.&nbsp;Ocasio-Cortez, mecliste bir paratoner görevi görüyor. Eleştirilerin odağında kalmaya alışkın olan politikacı, vergi kanununda reform yapılması için sesinin çıkarmayı ihmal etmiyor. Sağlık hizmetinin karşılanabilmesi için zengin insanların vergilendirmesi gerektiğini savunan Ocasio-Cortez, ABD Başkanı Joe Biden’ın da zenginlerin vergilerini ödemesine yönelik söylemine katılıyor.&nbsp;Metropolitan Sanat Müzesi yararına olduğu bilinen Met Gala’ya katılmanın bedeli ise 35 bin&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.washingtonpost.com/lifestyle/2021/09/14/aoc-met-gala-tax-rich-dress/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">dolar</a>. Hâl böyle olunca, Ocasio-Cortez’in de bu etkinliğe üzerinde&nbsp;“Zenginleri vergilendirin” yazan bir elbise giyerek katılması farklı kesimlerde yankı bulmasını da beraberinde getiriyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yeterince sosyalist misin?</h2>Black Lives Matter hareketinin New York merkezli grubu da Ocasio-Cortez'i "yeterince sosyalist olmamakla"&nbsp;suçluyor. Met Gala’nın gerçekleştiği saatlerde, aynı bölgede bir Black Lives Matter protestosunun yapılması da Ocasio-Cortez’e yönelik eleştirilerinin artmasının diğer sebebi. Politik yorumcu Ana Navarro-Cárdenas, Ocasio-Cortez'in mesajını "siyasi kişiliğine uymayan süslü bir etkinliğe katılmasını haklı çıkarmak için"&nbsp;kullandığını ifade <a fr-original-style="" href="https://www.washingtonpost.com/lifestyle/2021/09/14/aoc-met-gala-tax-rich-dress/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ediyor</a>.&nbsp;Zenginlerle dolu bir etkinliğe “Zenginleri vergilendirin” şeklinde mesajla gidilmesinin sistemi değiştirmeyeceğine yönelik görüşler de var. Televizyon yazarı Raina Morris bu isimlerden biri. Morris, Ocasio-Cortez’in elbisesinin "Balinaları kurtarın"&nbsp;yazan bir dalgıç giysisiyle akvaryumda yüzmeye benzediğini iddia <a fr-original-style="" href="https://i-d.vice.com/en_uk/article/k78vzz/aoc-met-gala-slogan-dress" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ediyor</a>. Eski Beyaz Saray Basın Sekreteri Sean Spicer da Ocasio-Cortez'in servete mal olduğu düşünülen bir elbise giymesine pek sıcak yaklaşmıyor.&nbsp;Zenginleri vergilendirmek yerine, elbiseyi vergilendirmenin daha anlamlı olacağını söyleyen Spicer'a kıyasla Ocasio-Cortez'in hayranları politikacıyı&nbsp;"anti-kapitalist kraliçe" olarak tanımlıyor. Yazar Frederick Joseph de Ocasio-Cortez'in bozuk bir dünyayı tersine çevirmeyi amaçladığını ve sistemi değiştirmek için elinden geleni yaptığını <a fr-original-style="" href="https://www.latimes.com/entertainment-arts/story/2021-09-14/met-gala-2021-aoc-tax-the-rich-dress" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">söylüyor</a>.&nbsp;Etkinlikte farklı politikacıların da olduğu biliniyor. New York Şehir Denetçisi Scott Stringer, Belediye Başkanı Bill de Blasio, bir diğer kongre üyesi Carolyn Maloney de etkinliğe katılan diğer isimler arasında yer alıyor. Maloney'nin elbisesinin üzerinde bir başka aktivist mesaj göze çarparken kendisinin Ocasio-Cortez kadar konuşulmaması aracın gerçekten mesaj olup olmadığı sorusunu da akıllara getiriyor. Ocasio-Cortez ise “halka hizmet eden kültürel kurumlarını denetleme sorumluluğu”&nbsp;çerçevesinde etkinliğe katıldığının altını çiziyor. Zenginlerin arasında, zenginlere yönelik karşıt bir söylemle orada bulunmanın dikkat çekici olduğunu savunuyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kapitalizmin ötesindeki gerçekler</h2>Öte yandan kültür teorisyeni Mark Fisher'ın Kapitalist Gerçekçilik kitabına ait bir cümle şu sıralar Ocasio-Cortez eleştirilerinin başını çeken söylemler arasında öne çıkıyor. Kapitalizm gerçekten kaçınılmaz bir gerçeklik olmaktan öteye geçemiyor mu? Yeni bir düzenin umudu olmamalı mı? Kitabında bu gerçekliğe rağmen alternatif sistemlerin varlığına da değinen Fisher, küçük bir eylemin bile büyük bir etkiye sahip olabileceğine işaret ediyor.&nbsp;Dr. Alfie Bown da kapitalizmden kaçış olmadığını; ama anti-kapitalist olmanın, kapitalist sistemin dışında kalmak anlamına da gelmediğini <a fr-original-style="" href="https://blogs.lse.ac.uk/lsereviewofbooks/2017/04/12/lse-rb-feature-essay-opening-capitalist-realism-by-alfie-bown/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">düşünüyor</a>. Anti-kapitalist yazar Slavoj Žižek’ten ilham alan Bown, "sistematik hiyerarşiye karşı çıktığın ve suç ortaklığı yapmadığın sürece anti-kapitalist sayılabilirsin"&nbsp;diyor. Bu şekilde 200 bin dolarlık Met masasına oturmanın kapitalist sistem içindeki rolü de tartışmaya açılıyor zira Ocasio-Cortez’in, zenginin önünde zengine karşı çıkma fikrinden yola çıktığı, kendi deyişiyle “dördüncü duvarı” yıkma girişiminin ne kadar başarılı olduğu akıllarda soru işareti bırakıyor. Kapitalizmin merkezinde, kapitalizmi vurmak mı yoksa kapitalizmin bir parçası olmak mı lazım? Yoksa her ikisini de aynı anda yapmak mümkün mü?Amazon, ilk gelir vergisini 2016 yılında ödemişken ve Ida Kasırgası’nın ekonomik etkileri hâlâ sürerken zenginlerin dünyasına bir adım atıp vergilendirme hakkında konuşmanın işlevselliği bir süre daha belirsizliğini korumaya devam edeceğe <a fr-original-style="" href="https://www.gq.com/story/aoc-met-gala-dress" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">benziyor</a>.&nbsp;

paratoner ile ilgili hikayeler