<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;Merkezî Kayıt Kuruluşu&nbsp;verilerine göre pay senedi yatırımcı sayısı 19 Nisan ile sona eren haftada bir önceki haftaya göre 713.259 kişi azalarak 7 milyon 742 bin 419'a indi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Aynı hafta: Pay senedi değeri 13,28 trilyon liradan 12,1 trilyon liraya geriledi.</li></ul>

Pareto

Enflasyonist ortamlar özellikle parasal varlıkların reel değerinin korunması noktasında varlık sahiplerinin işlerini çok zorlaştırır. Bu sebeple, özellikle enflasyon baskısının hissedildiği dönemlerde yatırımcıların enflasyon karşısında birikimlerini koruma eğilim ve hassasiyetlerinin arttığı görülür.Riski en az seven varlık sahiplerinden yüksek getiriler elde etmek adına risk almaktan çekinmeyen yatırımcı grubuna kadar tüm segmentlerde görülen bu davranış modeli değişimi aslında rasyonel bir seçimin doğrudan yansımasından ibarettir.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Veriler ne söylüyor?</h2>Bugün içinden geçtiğimiz enflasyonist dönemde, para politikasının uygulama çerçevesinin de etkisiyle mevduat gibi geleneksel yatırım araçları yatırımcıyı koruma işlevini yerine getiremiyor. <a fr-original-style="" href="https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Finansal-Yatirim-Araclarinin-Reel-Getiri-Oranlari-Ekim-2022-45579&dil=1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">TÜİK</a>’in yayımladığı verilere göre, brüt mevduat faizinin yıllık reel getirisi -%37,8 seviyesinde görülüyor. Aynı dönemde Borsa İstanbul’daki reel getiri oranı ise %40,4 olarak hesaplanmış durumda. Bu istatistikler, kasım ayı verileriyle, Exante’nin bu sayısının e-posta kutunuza düşüşünden takriben 2 saat sonra yenilenecek de olsa genel görünümde bir değişim söz konusu olmayacak.Yatırım araçları arasında görülen bu muazzam getiri farkı, en geleneksel yatırımcıları dahi yeni ve daha yüksek koruma potansiyeli sağlayacak araçlara yönlendiriyor.<a fr-original-style="" href="https://www.vap.org.tr/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Merkezi Kayıt Kuruluşu</a>’nun (MKK) yayımladığı veriler, bu eğilim kaymasının sayısal sonuçlarını gözler önüne seriyor. Kurumun yayımladığı istatistiklere göre, 6 Aralık itibarıyla pay senedi piyasasında işlem yapan yatırımcı sayısı 3,37 milyon&nbsp;kişi ile yeni bir rekor kırmış durumda. Bu sayının yıl başında 2,37 milyon, ekim ayı sonunda ise 2,84 milyon kişi olduğu düşünülürse özellikle son dönemde yaşanan hareketin boyutu daha iyi anlaşılacaktır. Aynı veri seti, toplam yatırımcılar içinde portföy büyüklüğü 50.000 TL’nin altında olan kesimin adetsel olarak %70’lik bir grubu oluşturduğunu gösteriyor. Böylelikle, portföy büyüklüğü küçük sayılabilecek ancak oldukça geniş bir küçük yatırımcı grubunun varlığı teyit ediliyor.Bu hareket, bültenimizin Cuma günleri yayımlanan sayılarında yer verdiğimiz Borsa İstanbul’daki yabancı yatırımcı oranının düşüşünün sebeplerinden de biri olarak öne çıkıyor. Yabancı yatırımcıların risk/getiri oranı gibi sebeplerle gerçekleştirdikleri çıkışların yanında, yerli yatırımcıların özellikle son iki ayda gösterdiği yoğun ilgi, Borsa İstanbul’daki yerli yatırımcı oranının 12 ay içinde %57,4’ten %69,3’e yükselmesine yol açmış durumda.Benzer bir hareket, yatırım fonu piyasasında da göze çarpıyor. Burada toplam yatırımcı sayısı yıl başından bu yana 3,19 milyon kişiden 3,52 milyon kişiye çıkmış; toplam piyasa değeri ise aynı dönemde 2,2 kat artarak 687 milyar TL’yi aşmış durumda. Fon yatırımcılarının da kendilerini portföy yönetim şirketleri tarafından yönetilen menkul kıymet sepetlerine (fon) yatırım yaparak koruma gayreti içinde oldukları görülüyor.Aynı dönemde, özel sektör borçlanma araçları yatırımcılarının ise getiri oranlarındaki görece düşüklüğün başını çektiği sebeplerle %25 oranında azalarak 44 bin kişiye düştüğü görülüyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Artan riskler</h2>Kısacası, yatırımcıların tercihleri sabit getirili yatırım araçları yerine daha riskli ancak daha yüksek getiri vadeden araçlara doğru kayıyor.Tamamen rasyonel olan ve bir anlamda sermaye piyasalarının gelişmesine de önayak olma potansiyeli taşıyan bu yatırımcı göçü, beraberinde bazı riskleri de getiriyor. Özellikle pay senedi piyasasında yaşanan giriş, piyasada “ralli” olarak adlandırılan sert ve yukarı yönlü hareketleri tetikleme potansiyelini açığa çıkarıyor. Kısa vadede ortaya çıkan yüksek getiriler ise bu sarmalı besleyen ana güç haline dönüşüyor.Piyasaların kendi dinamikleri içinde yaşanan fiyat hareketlerine ilave olarak görülen ve temeli aşırı talebe dayanan bu fiyat hareketleri ise aksi yöndeki olağandışı fiyat hareketlerinin yaşanması ihtimalini de güçlendiriyor. Diğer bir ifadeyle, “2 ayda 4 kat prim yapan hisseye giren yatırımcının varlığının üçte birini bir hafta içinde kaybetmesi”&nbsp;vakaları daha sık duyulur hale geliyor.Özellikle pay piyasasında yaşanabilecek ani hareketler (ki bu hareketler kâr realizasyonu gibi standart hareketlerin küçük yatırımcılar üzerinde yaratabileceği panik havası sebebiyle dahi tetiklenebilir) yatırımcıların maddi ve manevi kayıplar yaşamasına yol açabileceği gibi, piyasalara birden fazla açıdan zarar verme potansiyeli taşıyor. Reel getiri oranlarının artmaya devam ettiği konjonktürde, getiri seviyelerinin cazibesi, risk iştahı daha yüksek olan yatırımcıları daha da karmaşık finansal enstrümanlara doğru yöneltebilir. Bu ise oluşabilecek hasarı daha da artırabilecek başka bir unsur olarak öne çıkıyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Alınan önlemler</h2>Piyasaları düzenleyen otoritelerin aldıkları kararlar ve giriştikleri aksiyonlar bu bağlamda büyük önem taşıyor. Yatırımcı tabanının finansal okur yazarlığını artırma&nbsp;amacı taşıyan programların kurulup yaygınlaştırılması, yatırım şirketlerinin yatırımcıları bilgilendirme amaçlı servisleri ve sıkılaştırılan manipülasyon karşıtı uygulamalar bu anlamda aynı amaca hizmet ediyor.Son olarak, geçtiğimiz günlerde yapılan Finansal İstikrar Komitesi toplantısında alınan ülke genelinde finansal okuryazarlığı artıracak bilgilendirme ve tanıtım çalışmalarına hız verilmesi kararı bu çabanın güncel örneklerinden biri olarak gösterilebilir.Yatırımcıların ise, özellikle karmaşık finansal araçlara yatırım yapmadan önce, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yetkilendirilmiş yatırım kuruluşlarının görüş ve önerileri haricindeki tavsiyelere mesafeli yaklaşmaları kötü sürprizlerle karşılaşma olasılıklarını azaltacaktır.

EXANTE

Yatırımcı Göçü

• Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK), Borsa İstanbul'da pay senedi yatırımcı sayısının yılbaşından bu yana 681 bin kişi artışla 3 milyon kişiyi aştığını duyurdu.

pay senedi ile ilgili hikayeler