<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Güney Kore'nin Kakao Krizi</h2>İki hafta önce&nbsp;everything app’ler ve bunların nasıl işlediğine dair odağımızda bunların nasıl her türlü işlemi kapsadığından <a fr-original-style="" href="https://www.newslabturkey.org/2022/10/10/nedir-bu-wechati-ozel-kilan/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bahsetmiştim</a>. Bu tür uygulamaların bir diğer önemli özelliği de genellikle bir ya da birkaç ülkede tekel haline gelmeleri. Çin'de WeChat için geçerli olan bu durum, Güney Kore'de de Kakao için geçerli.Çoğu zaman bu tekelleşmenin olumlu yanlarına odaklanıp yarattığı riskleri göz ardı etmeyi tercih ediyoruz. Ama Kakao'nun sunucularının olduğu binada çıkan bir yangın ile uygulama günlerce erişilemez hâle gelince, Güney Koreliler bu gerçekle yüzleşmek zorunda kaldı. 51 milyonluk bir ülkede 47.5 milyon aktif kullanıcıya sahip olan Kakao mesajlaşmadan dijital ödemeye, taksi çağırmaktan navigasyona kadar birçok konuda tekel olduğu için bir binada çıkan yangın, ülkede hayatın <a fr-original-style="" href="https://www.washingtonpost.com/world/2022/10/17/kakao-outage-south-korea-fire/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ciddi bir şekilde aksamasına neden oldu</a>.Yaşananlar üzerine hükümet Kakao'nun tekelleşmesine dair bir soruşturma başlatacağını <a fr-original-style="" href="https://koreajoongangdaily.joins.com/2022/10/17/business/industry/Korea-Kakao-President/20221017094658655.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">söyledi</a>, Kakao da benzer sorunların yaşanmaması için önlem alacağını duyurdu. Umarım bu yaşananlar dünyanın geri kalanına da bir örnek olur ve teknoloji hizmetlerinin tekelleşmesine izin veren yaklaşımımızdan bir an önce vazgeçeriz.

n okuyoruz|

2022 ile birlikte dijital platformların hem ekonomik sebeplerden hem de dijital ekosistemin dönüşümünden dolayı farklı bir yol arayışına girmesinden bir süredir hem sitemizde hem de bültende bahsediyoruz. <a fr-original-style="" href="https://www.newslabturkey.org/2022/03/01/super-appler-ve-dijital-ekonominin-gelecegi/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Super app’ler</a>, sosyal medyanın <a fr-original-style="" href="https://www.newslabturkey.org/2022/07/25/alisveris-merkezine-donusen-sosyal-medya/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">alışveriş odağı</a> ve <a fr-original-style="" href="https://www.newslabturkey.org/2021/07/25/nedir-bu-metaverse-dedikleri/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Metaverse</a> etrafındaki <a fr-original-style="" href="https://www.newslabturkey.org/2022/05/17/metaverse-yeni-bir-teknolojiden-cok-internetle-etkilesimdeki-degisiklige-isaret-ediyor%ef%bf%bc/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">gelişmeler</a> önümüzdeki dönemde interneti şekillendirmek isteyen akımlar arasında öne çıkanlar.Geçtiğimiz hafta içerisinde Elon Musk'ın tekrar Twitter'ı almaya karar vermesi ve onu <a fr-original-style="" href="https://www.ft.com/content/a149046c-5409-4390-9cf0-bd4c2b17c251?desktop=true&segmentId=7c8f09b9-9b61-4fbb-9430-9208a9e233c8#myft:notification:daily-email:content" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">"her şey uygulamasına"</a> dönüştürmek istediğini tekrar etmesiyle birlikte everything veya super app olarak anılan uygulamalara ilgi artmaya başladı. Bunlar arasında en sık örnek gösterilen ve herkesin adını sürekli andığı uygulama da <a fr-original-style="" href="https://www.wechat.com/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">WeChat</a>. Ben de bu fırsattan istifade WeChat'in neden bu kadar çok anıldığını ve onu özel kılanın ne olduğunu anlatmak istedim.2011 yılında dönemin trendi olan mesajlaşma ve arama uygulamalarından birisi olarak ortaya çıkan WeChat, biraz da Çin'deki market kontrolünün etkisiyle kısa sürede büyüdü ve hem ülkede hem de dünyanın farklı yerlerindeki Çin nüfusu arasında en önemli uygulama haline geldi. Bu büyümeyi sağlayan en önemli etkenlerden birisi Çin hükümetinin talep ettiği sansür ve içerik kontrolünü sıkı bir şekilde sağlayarak bu konuda diğer uygulamaların gördüğü baskıdan kaçmayı başarmasıydı.Bir yandan sosyal medya türevi özellikler ekleyerek büyümeye devam ederken uygulamanın genişlemesini sağlayan ilk atılım 2013'te devreye giren ödeme sistemi <a fr-original-style="" href="https://en.wikipedia.org/wiki/WeChat_Pay" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">WeChat Pay</a> oldu. Giderek daha fazla insanın kullandığı bir uygulama içerisindeki ödeme sistemi herkes için bir kolaylık olarak görüldü ve bu da birbirini besleyen bir döngüyü sağladı.Arada eklenen birçok diğer özellik olsa da everything app olmasını sağlayan ana özellik <a fr-original-style="" href="https://techcrunch.com/2017/01/09/wechat-mini-programs/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">WeChat Mini Program sistemi</a>. 2017'de yayınlanan bu özellik ile isteyen herkes kendi uygulamasını işletim sistemi temelli geliştirmek yerine WeChat içerisinde çalışan bir uygulama olarak geliştirip yayınlama şansına erişti. Bu sayede WeChat aklınıza gelebilecek her şey ile entegre edilebilen bir uygulama hâline geldi. Taksi çağırmak, toplu taşıma, alışveriş, oyunlar ve daha birçok şey için WeChat uygulaması bulmak mümkün.WeChat'i gerçekten farklı kılan ve diğerlerinin kopyalamaya tam anlamıyla cesaret edemediği "everything" kısmı tam olarak buradan geliyor. Diğer birçok uygulama başkalarının özelliklerini kopyalama veya her alana dair bir şeyler ekleyerek büyüme yolunu deniyor. Bu da tamamen merkezileşme ve kontrolü elde tutma mantığıyla ilerleyen bir yaklaşım.&nbsp;WeChat ise uygulamasına sistem içerisinde bir sistem geliştirmek gibi bakıyor. Bu yüzden de aslında everything app tanımı birçok kişi tarafından yanlış biliniyor. Instagram'ın veya Getir'in yaptığı gibi birçok hizmeti sağlamanın ötesinde, daha geniş bir ekosisteme temel olmak olarak düşünmemiz lazım. Bir nevi <a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=-BP7DhHTU-I" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Minecraft</a> veya <a fr-original-style="" href="https://www.roblox.com/create" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Roblox</a>'un uygulama versiyonu gibi düşünebilirsiniz.&nbsp;Bunu ABD'de veya başka yerlerde başarılı bir şekilde hayata geçirmek mümkün olur mu emin değilim. Çünkü WeChat gibi bir uygulamanın gelişip büyümesinde Çin'e özgü <a fr-original-style="" href="https://knightcolumbia.org/blog/the-great-shopping-mall-the-market-nationalist-logic-of-Chinese-social-media" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">internet ekosisteminin ve regülasyonların</a> da payı büyük. Ama Elon Musk'ın bunu gerçekleştirmeyi başaramayacağına emin olabiliriz, hatta bunu deneyeceğinden bile şüpheliyim. Çünkü Twitter için kafasında gerçek bir plan olmadığını <a fr-original-style="" href="https://www.vice.com/en/article/bvmybv/private-texts-reveal-worlds-rich-and-famous-groveling-to-elon-musk" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ortaya çıkan mesajlaşmalarında</a> net bir şekilde gördük.

wechat ile ilgili hikayeler