13 Mayıs'ta başlayan 78. Cannes Film Festivali'nde son düzlüğe girdik. Kafalarda yavaş yavaş Ana Yarışma'da verilecek ödüllere dair fikirler oluşmaya başlamışken Emilia Perez, The Substance&nbsp;ve Anora&nbsp;gibi seyiriciyi ikiye bölen tartışmalı filmlerin dikkat çektiği 2024'e kıyasla daha "olaysız" bir Cannes seçkisiye karşı karşıya olduğumuzu söylemek mümkün.Julia Ducournau'nun Alpha'sı ve Ari Aster'ın Eddington'ı dışında özellikle eleştirmenler, yarışmadaki çoğu film hakkında aşağı yukarı bir uzlaşı sağlamış gibi görünüyor şimdilik. Bi Gan, Kelly Reichardt ve Dardenne kardeşlerin filmlerinin bu tanıma uyup uymayacağını ise yarın öğreneceğiz.Asıl tartışmaların filmlerden çok festival politikaları, siyasi mesajlar ve festivale katılan ünlüler üzerinden döndüğü Cannes'ın açılış töreni ve öncesinde gündeme gelen Filistin meselesi ile ACID bölümündekİ Put Your Soul on Your Hand and Walk&nbsp;belgeselinde yer alan gazeteci Fatima Hassouna'nın öldürüldüğü haberi,&nbsp;tahmin edilebileceği üzere sonraki günlerdeki "festival gündeminde" pek yer bulamadı kendine.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Filmin yönetmeni Sepideh Farsi, Fatima’nın ölümünden sonra hazırladığı yeni versiyona, ona filmin festivale seçildiğini haber verdiği görüntüleri de ekledi. Ancak bu tercihin, bazı izleyiciler tarafından, çok taze bir ölümün duygusunu araçsallaştırdığı gerekçesiyle eleştirildiğini de not düşelim.</li></ul>İsrail'in Filistin'de işlediği suçlar karşısında tavır almak konusunda çekimser kalan festivalin, bu açıdan en çok merak edilen filmlerinden Nadav Lapid imzalı&nbsp;Yes!,&nbsp;dün "Yönetmenlerin On Beş Günü" bölümünde prömiyer yaptı. Festivalde kulaktan kulağa yayılan söylentilere göre aslında Ana Yarışma'ya kabul edilen ancak İsrail'e karşı fazla eleştirel bulunduğu için bu karardan geri adım atılınca "Yönetmenlerin On Beş Günü"nde kendine yer bulan film, İsrail'deki sanatçıların ve entelektüel kesimin ahlaki çıkmazını bir ön kabul olarak gören, bu ön kabulün kişide sebep olduğu kendine dönük nefrete odaklanan ve tam da bu yüzden paradoksal bir şekilde bir kurban olarak konumunu meşrulaştıran sinsi ve tehlikeli bir film.&nbsp;Ana Yarışma'daki filmler arasında da günümüz halet-i ruhiyesinden Lapid'in perspektifine yakın izleri özellikle Aster'ın Eddington'ında görmek mümkün. COVID dönemi ABD'sinde geçen ve hem bireysel hem de toplumsal düzeydeki paranoyanın kontrolden çıktığı bir küçük kasaba anlatısı sunan film, yönetmenin benmerkezci ve psikanalitik Beau is Afraid&nbsp;filmine kıyasla daha dışa dönük, seyircisine düşünmek ve eleştiriyi farklı düzlemlere taşımak adına alan açan bir film. Aster'ın politik taşlaması izlenip bir kalemde kenara atılacak cinsten değil. Fransız eleştirmenlere kıyasla Amerikalıların daha pozitif yorumlarla değerlendirdiği filme, ABD'nin mevcut politik konjonktürü düşünüldüğünde jüriden bir ödül çıkması da ihtimal dahilinde.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2025/4/5/1748008438664.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Sırât | Kaynak: Cannes Film FestivaliEddington'ın özellikle ikinci yarısında hissettirdiği yaygınlaşmış kaos ve şiddet, Oliver Laxe'nin Sırât&nbsp;filminde de baskın çıkan bir duygu. Festivalin ilk günlerinde prömiyer yapan film, eleştirmenlerden yüksek puanlar alsa da henüz dağıtım şirketlerinin radarına girmedi. Kuzey Afrika çöllerinde düzenlenen rave partilerinde kayıp kızını arayan bir baba ve oğlunun hikayesini dinî alegorilerle harmanlayan filmin, 2022 yılında eleştirmenlerin övgülerine rağmen festivalden eli boş dönen Pacifiction'ın kaderini paylaşacağına dair yorumlar ağırlıkta.&nbsp;Dağıtım şirketlerinden festival sırasında gelen haberlerin ödül tahminleri üzerinde epey etkili olduğunu söylemek mümkün. Tam da bu sebeple bütün gözler, beş yıldır Altın Palmiyeli filmlere kataloğunda yer vermesiyle nam salan Neon'un üzerinde. Julia Ducournau'nun Titane'la elde ettiği zaferin ardından Alpha'nın da dağıtım haklarını alan şirketin, filmin yarattığı hayal kırıklığının ardından rotayı başka yöne çevirdiğini görüyoruz.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Titane'daki gore ve body horror estetiğinden son derece uzak bir AIDS alegorisine imza atan Ducournau'nun bu riskli tercihi, ne yazık ki son derece dağınık, iç karartıcı ve özellikle mistik ögelerinin bağlamdan kopukluğuyla göze batan başarısız bir filmle sonuçlanmış.&nbsp;</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2025/4/5/1748008393019.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.39" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Alpha | Kaynak: Cannes Film FestivaliŞirketin geçen yıl dağıtım haklarını satın aldığı Joachim Trier'in Sentimental Value filmi&nbsp;de yarışmanın favorileri arasında yer alıyor. Prömiyer sonrası ne kadar alkışlandığı elbette filmin başarısının doğrudan bir işareti olmasa da festival seyiricisinin Sentimental Value'yu çok sevdiği aşikar.&nbsp;Öte yandan: Sentimental Value,&nbsp;Trier'in bir önceki filmi The Worst Person in the World'e kıyasla sinemasal açıdan daha zayıf bir film. Yıllarca ailesinden uzak kalmış bir babanın kızlarıyla yeniden bağ kurma çabasını konu alan yapım, film içinde film temasına rağmen imgesel açıdan hayli çorak kalıyor. Seyircisine aktarmayı hedeflediği duygusal derinliği ise ne yazık ki büyük ölçüde oyuncuların performanslarına bırakıyor.Ana Yarışma’da yer alan&nbsp;Carla Simón imzalı&nbsp;Romería, uyuşturucu bağımlılığı ve AIDS temasını işleyen ikinci film olmasıyla ilginç bir tesadüfe yol açmış; bu bağlamda Sentimental Value’nun adeta bir anti-tezini sunuyor. Annesi ve babasını AIDS’ten kaybeden Carla Simón’un kendi aile geçmişinden ilhamla kurduğu anlatıda, güneşli Galiçya kıyılarını mat soluk maviler ve parlak kırmızılarla bezeyen melankolik görüntüler Romería’nın en güçlü yanını oluşturuyor.Festival merkezinin koridorlarında ve basın odasında Altın Palmiye'nin en güçlü adaylarından olduğuna dair fısıltılar dolaşan esas film ise Jafar Panahi'nin yönettiği&nbsp;It Was Just an Accident.&nbsp;Kısa bir süre önce işini şansa bırakmak istemediği her hâlinden belli olan Neon'un dağıtım haklarını aldığını öğrendiğimiz It Was Just an Accident, Panahi'nin bizzat Cannes'a gelmesi sebebiyle de epey konuşuldu.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li data-end="474" data-start="92" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hapishanedeyken kendisine işkence eden adamı bulduğuna inanan ancak bundan bir türlü emin olamayan Vahid’in, benzer kaderleri paylaşmış bir grup insandan yardım alarak intikam arzusunu bastırma çabasını anlatan film; kimi anlarda Hitchcockvari bir gerilim, kimi anlarda ise Brechtyen bir mesafe sunarak, Panahi sinemasına aşina olanların yakından tanıdığı o özgün üslubu sürdürüyor.&nbsp;</li></ul>Bu yıl Ana Yarışma Jürisi'nin başındaki Juliette Binoche'un Abbas Kiyarüstemi ve İran sinemasıyla bağlarını da göz önünde bulundurursak Panahi'nin Altın Palmiye şansının oldukça yüksek olduğu çıkarımını yapabiliriz.&nbsp;Yarışmadaki ABD yapımı filmlerin etkisiyle her sene olduğu gibi bu yıl da Hollywood yıldızlar geçidine dönüşen Cannes seçkisinde, oyuncu ödüllerinin pek gündemde olmaması&nbsp;oldukça ilginç.&nbsp;Lynne Ramsay imzalı Die, My Love’da takdiri hak eden tek unsur olarak öne çıkan performansıyla Jennifer Lawrence, Kadın Oyuncu kategorisinde neredeyse rakipsiz bir favori konumunda. Erkek Oyuncu kategorisinde ise Oliver Hermanus’un festivalin en büyük hayal kırıklıklarından biri sayılan Sound of Falling filmindeki başroller Josh O’Connor ve Paul Mescal’ın şansının olmaması, gözleri Richard Linklater’ın Nouvelle Vague filminde Jean-Luc Godard’ı canlandıran ve ilk uzun metraj deneyiminde dikkat çeken Guillaume Marbeck’e çeviriyor.<article data-scroll-anchor="true" data-testid="conversation-turn-44" dir="auto" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><div fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;" tabindex="-1"><div data-message-author-role="assistant" data-message-id="5b6bd85a-b953-48fb-b550-3c28b10a7dbe" data-message-model-slug="gpt-4o" dir="auto" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Son gün gösterilen filmlerin sıkça sürpriz kazananlar çıkardığı festivalin kapanış töreni, Cumartesi akşamı yapılacak.</div></div></article>

Her hafta sinema ve müzik evreninden söyleşiler, incelemeler, öneriler, podcast’ler ve keşif notları e-posta kutunda.

Sinema ve müzik evreninden söyleşiler, incelemeler, öneriler, podcast’ler ve keşif notları.

Duende

13 Mayıs'ta başlayan 78. Cannes Film Festivali'nde son düzlüğe girdik. Kafalarda yavaş yavaş Ana Yarışma'da verilecek ödüllere dair fikirler oluşmaya başlamışken Emilia Perez, The Substance ve Anora gibi seyiriciyi ikiye bölen tartışmalı filmlerin dikkat çektiği 2024'e kıyasla daha "olaysız" bir Cannes seçkisiye karşı karşıya olduğumuzu söylemek mümkün.

Cannes notları: Festivalden fısıltılar, favoriler ve tartışmalar

Céline Sciamma’nın Portrait of a Lady on Fire filmindeki performansıyla kalbimizi çalan Noémie Merlant’ın senaryosunu Sciamma’yla beraber kaleme aldığı yeni uzun metrajı The Balconettes / Les femmes au balcon (Balkondaki Kadınlar) bu hafta vizyonda.&nbsp;Kasıp kavurucu bir Marsilya yazında seyircisini üç yakın dostun yaşamına davet eden film, beklenmedik, hatta kimi zaman ölçüsüz de kaçabilen sürprizlerle dolu bir kara komedi. Merlant’ın bizzat kendi deneyimlerinden izler de taşıyan yapım, fantastikten korkuya farklı sinema janrlarına özgü kodları gönlünce kullanıyor; bunu yaparken de utanç ve sağduyuyu kapı dışarı etmekten çekinmiyor kimi zaman. Evlilik içi tecavüz, taciz ve cinayet gibi konuların mizahi bir tonla işlendiği filmin herkesin harcı olmadığı doğru.&nbsp;Unifrance’ın düzenlediği Rendez-Vous Unifrance kapsamında biraraya geldiğimiz Merlant’ın ise filmini kendi vizyonuna sadık kalarak çekmekten son derece gururlu ve memnun olduğunu anlıyoruz.<img src="https://images.aposto.com/2025/2/5/1741943338206.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.13" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Noémie Merlant | Kaynak: UnifranceBalkondaki Kadınlar’ı tek bir türe indirgemek oldukça zor. Komedinin, korkunun, fantastiğin Hitchcock’tan Almodovar’a çok çeşitli referanslarla beraber harmanlandığı bu anlatı nasıl ortaya çıktı?En başından itibaren kadınları özgür kılabileceğim katartik bir film yapmak istedim. Filmin ciddi bir konu etrafında şekillendiği doğru ama farklı türleri harmanlamak bana her şeyin mümkün olduğu bir alanda keşif yapma ve yeni bir şeyler deneme imkanı tanıdı. Çünkü kadınlar, bırakın yaratıcı düzlemi genel anlamda da bunları yapabildikleri alanlara yalnızca kısa bir süre evvel erişmeye başladı. Ayrıca biz kadınlar için gerçekten ne istediğini bilmenin son derece zor olduğunu düşünüyorum. Bizden yana olmayan bir toplumun uygun gördüğü rolleri üstlendikçe kendimize yabancılaşıyoruz.&nbsp;Filmin inişli çıkışlı yapısı ise bir bakıma kadınların bunun dışına çıkmasını sağlıyor. Onları kendilerini savunurken görüyoruz. Gore&nbsp;aracılığıyla maruz kaldıkları şiddet, katartik bir deneyim hâlini alıyor. Ama anlatının mizahi tonunu da vurgulamak önemliydi. Sonuçta insanların filmde yaşananları ciddiye almasını ve gerçek hayatta benzer bir şey yapmasını arzulamıyorum.&nbsp;Yine de kurban konumunda olsak bile yalnızca kurban olmadığımızı, gülmeye ve yaşamaya devam etmeye hakkımızın olduğunu göstermek istedim. Fantastik türü ise kafamdaki bazı fikirleri işleme imkanı tanıdı bana. Ruby’ye tecavüz ettiğini itiraf eden hayalet figürü gibi mesela. Ayrıca zevksizliğin özgürleştirici bir etkisi olduğuna inanıyorum. Elbette bana zevkli ya da zevksiz ne demek diye sorabilirsiniz ama eğer filme gaz çıkaran bir Marilyn Monroe koyuyorsam eğer, sebebi bu ve buna benzer mitleri yok ederek kadınları özgürleştirmek istediğim için.<img src="https://images.aposto.com/2025/2/5/1741943461380.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">The Balconettes | Kaynak: Başka SinemaFilmdeki referanslardan bahsederken aslında bir kadın evreni yaratmayı hedeflediğinizi anlamak zor değil ancak bunun da ötesinde farklı bir kadın bakışı arayışında olduğunuzu söyleyebiliriz belki de. Senaryoyu beraber kaleme aldığız Céline Sciamma’yla bu bakış üzerine nasıl çalıştınız?Céline’le Hitchock’un Arka Pencere filmini tam da bu sebeple referans noktası olarak aldık. Hitchock’un filmi kesinlikle bir başyapıt, bu bana bir sözüm yok. Ama hikayede bir fotoğrafçı var ve karşı binada yaşayan bir kadının öldürülmesinden şüpheleniyor. Film boyunca bunu açığa çıkarmaya çalışsa da filmdeki tüm kadınlar gizemli figürlerin ötesine geçemiyor; gerçekten var olmuyorlar.&nbsp;Filmin açılış sekansında kamerayla evlerinin içine girerek bu “fotoğrafçının bakışıyla” oynamak istedik. Çünkü kadınlar kurban konumunda olsalar bile kaybolmayacak ve kendilerini savunacaktı. Sonrasında fotoğrafçının çıplak olarak görünmesi ve Ruby’nin onu izlemesi bu bakışın bir nevi tersine çevrilmesiydi. Film boyunca sadece diyaloglar açısından değil, temsil ve mizansende de bu bakışı nasıl tersine çevirebileceğimiz&nbsp;üzerine kafa yorduk.Filmde Ruby ve Élise’in çıplak olarak yer aldığı epey bir sahne var. Muhafazakar seyircinin filmin fazla açık saçık ve bayağı olduğuna dair eleştirileri bir yana, feminist bir perspektiften de filmdeki çıplaklığa yönelik eleştiriler oldu. Sizin filmin yazım ve çekim sürecinde bu konuya yaklaşımınız nasıldı?Aslında bu sebeple başta kadın oyuncu bulmakta biraz zorlandık çünkü özellikle #MeToo’dan sonra kadınlar zaten bedenlerimiz yeterince nesneleştirilmedi mi diye düşünebiliyor. Ama ben bunun doğru olduğuna inanmıyorum çünkü yine sorun kadın bedeniymiş gibi algılanıyor. Oysa sorun kadın bedeninde değil, ona yöneltilen bakışta.&nbsp;Ayrıca filmin odağında sadece kadın bedeni yok. İlk kitabını yazmaya çalışan, kendini yeniden yaratmanın yollarını arayan ve bir yazar olarak benliğini keşfetmek isteyen genç bir kadın da var filmde. Sadece bedene değil, bu kadınların dostluğuna da odaklanıyoruz ve her biri farklı bir temsile karşılık gelse de birbirlerini dinliyor, birbirlerine yardım edıyorlar. Beden elbette filmde çok önemli bir konuma sahip. Çünkü kadınlar kendinlerine sadece bedenden ibaretlermiş gibi davranıldıkça bunun aksini göstermeye çalışıyor. Bir diğer unsur ise bedeni sıradanlaştırmak. Hava sıcak olduğunda erkekler tişört giymeden yürüyebiliyorsa, kadınlar da yürüyebilmeli. Çıplak bir kadın bedeniyle çıplak bir erkek bedeni arasında cinsellik düzeyinde herhangi bir fark yok.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2025/2/5/1741943487933.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">The Balconettes | Kaynak: Başka SinemaFilmin en dikkat çeken sahnelerinden biri de Ruby’nin kamera karşısına geçip takipçilerine komşunun tecavüzünü anlatmaya çalıştığı sahne. Canlı yayınları binlerce kişi tarafından izlenen Ruby’nin sözlerine bu esnada arkadaşları dışında hiç kimse kulak vermiyor çünkü. Tanıklık etmenin, konuşmanın film açısından nasıl bir öneme sahip olduğundan biraz bahseder misiniz?Üç kadının da kendini ifade etmeye çalıştığını göstermek benim için çok önemliydi. Élise’e baktığımız zaman sadece biraradayken kendileri gibi davranabildiklerini söylüyor. Cesaret edemediği ya da onu dinleyecek kimse olmadığı için yalnızca arkadaşlarıyla paylaşıyor yaşadıklarını. Ruby de aynı şekilde başından geçenleri ifade etmeye çalışsa da dinleyici bulamıyor. Sanki kadınların sesleri toplumda yankı yapmıyor. Özellikle de kurbanın sesi bastırılıyor, küçümseniyor.&nbsp;Film biraz da kadınlar kendilerini nasıl ifade eder sorusunu soruyor. Ruby’nin bunu makyajıyla yapmaya çalıştığını görüyoruz örneğin. Makyajı onun için yaratıcı bir kendini ifade etme biçimi. Nicole ise yazdığı kitapla arkadaşlarının yaşadığı travmaları devralıyor ve topluma aktarmaya çalışıyor.Filmde son derece çarpıcı iki sahne daha var. Élise’in jinekoloji muayenesi ve evlilik içi tecavüz sahnesi. Bu iki sahne de sıradanlık ve aleladedelikten köken alan bir korku hissi aşılıyor seyirciye. Bu sahnelerde bizzat kamera karşısına geçmenin nasıl bir anlamı vardı sizi için?Bu sahnede yer almayı bizzat ben tercih ettim çünkü zaten başka bir kadın oyuncudan böyle bir jinekolojik muayene sahnesini canlandırmasını isteyemezdim. Bana bu muayeneler hep absürt gelmiştir. Bu sahnede de bunu görüyoruz. Élise bacakları açık bir şekilde bekliyor, jinekolog kart oynuyor, arkasından birileri geçiyor. Her şey çok absürt ama aynı zamanda şiddet de dolu. Jinekoloji randevularında çoğu zaman kadınların nasıl aciz hissettiğini ve insanlıklarının elinden alındığını herkesin görmesini istedim.&nbsp;Kadınların, sadece bir bedenden ibaretmiş gibi&nbsp;davranıldığı &nbsp;ve hamile olmaktan mutluluk duymalarının beklendiği bir yer burası. Élise’in kocasının tecavüzüne uğradığı sahnede de benzer bir ikilik söz konusu. Evlilik içi tecavüz genelde doğrudan, açık ve şiddetli bir şekilde olmuyor ne yazık ki. Şakaya vurularak, sıradan bir şeymiş gibi meydana gelebiliyor. En azından benim kişisel deneyimimde bu şekilde oldu. Ki zaten beyazperdede çok nadiren temsil ediliyor evlilik içi tecavüz. Eski filmlerde genelde sevişmeye zorlanan kadının sonrasında mutlu olduğunu görüyoruz. Ben kendi gerçekliğime yakın olan, kadının bundan baştan sonuna kadar rahatsız olduğu durumu ekrana taşımak istedim. Bu sahneyi çekerken, o anı ikinci kez yaşamanın tetikleyici olabileceğinden korktum ama aksine çok özgürleştirici bir deneyim oldu.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2025/2/5/1741943509655.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">The Balconettes | Kaynak: Başka SinemaSeyircinin film karşısında tepkileri nasıl? Sizi şaşırtan yorumlarla karşılaştınız mı?Film hakkında farklı reaksiyonları duymak hoşuma gidiyor. Genelde kadınlar gösterim sonrasında ya da internet üzerinden film için teşekkür ediyor filmi çok seven erkek sayısı az değil. Nefret eden de çok ama cinsel şiddet mağduru olup kendilerini Elise ve Ruby’yle özdeşleştiren erkek seyircilerle de karşılaştım. Filmde neden&nbsp;“iyi bir erkek” karakter olmadığını&nbsp;sorgulayanlar var. Bu durumdan rahatsız olduklarını ama eğer iyi bir erkek karakter olsaydı kendilerini onun yerine koyacaklarını, dolayısıyla filmin bu tepkinin altında yatan sebepleri sorgulamalarına vesile olduğunu söyleyenler var. Erkek karşıtı olduğunu düşünenler içinse ne yazık ki yapabileceğim bir şey yok!Fransa’da #MeToo hareketini takip eden geçtiğimiz birkaç yılda ifşalara karşıt tepkiler gitgide daha baskın hale gelmeye başladı. Hareketi aktif bir şekilde destekleyen figürlerden biri olarak bu durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?Beni hem üzüyor hem de çok korkutuyor. Özellikle de bu karşı tepkilerin öyle bir noktaya gelerek bizi daha da geriye götürmesinden korkuyorum. Henüz bu noktaya gelebilmiş değiliz ama ezilmiş grupların kendilerini ifade edebilmesi, eksikliğini çektiğimiz yeni ve düşündüren anlatılar sunabilmesi çok güzel bir şey oysa ki. İnsanlığı ilerletecek şey de bu çünkü. Bu yüzden ayrıcalıklarını ya da pastadan aldıkları payları kaybetme kaygısıyla belli grupların üzerinde baskı kurmayı devam ettiren insanları görmek çok üzücü.&nbsp;Bir sonraki filminizi queer ve punk bir peplum olacağını belirtmiştiniz. Bu yeni projeye dair başka neler söyleyebilirsiniz?Henüz çok fazla bir şey söyleyemiyorum ama eğer çekmek için para bulabilirsek, film Neron’la evlendirilen Antik Romalı rahip Sporus hakkında olacak.&nbsp;

Üç yakın dostun yaşamına davet eden, beklenmedik, hatta kimi zaman ölçüsüz de kaçabilen sürprizlerle dolu kara komedi “The Balconettes”in yönetmeni ve başrol oyuncusu Noémie Merlant ile Rendez-Vous Unifrance kapsamında Paris’te biraraya geldik.

Balkondaki Kadınlar: Noémie Merlant ile söyleşi

Bu yıl 54’üncüsü düzenlenen Uluslararası Rotterdam Film Festivali geçen hafta Hollanda asıllı yönetmen Michiel ten Horn’un Fabula filmiyle açılışını yaptı. Rotterdam, ilk uzun metrajlarına imza atan sinemacılar için adeta bir sıçrama tahtası olmasıyla bilinen ana seçkisi Tiger Competition’ın yanı sıra multimedya, VR ve expanded cinema (genişletilmiş sinema) kapsamındaki işlere alan açmasıyla da rağbet gören bir festival.&nbsp;Geçen yıl Berlinale’nin artistik direktörünün değişmesinin ve Encounters seçkisinin kaldırılarak yerine yalnızca ilk uzun metrajların yarıştığı Perspectives bölümünün getirilmesinin, programına baktığımızda Rotterdam açısından olumlu bir etkisi olduğunu söylemek mümkün. Bu yıl Lois Patiño, Courtney Stephens, Alex Ross Perry, Sharunas Bartas gibi başarılı sinemacıların yeni filmlerini ağırlayan festivalde Türkiye yapımı filmler&nbsp;de büyük beğeni topladı.<img src="https://images.aposto.com/2025/1/5/1738919492428.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.78" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Ekin Koç, The Things You Kill | Kaynak: Rotterdam Film FestivaliSundance’in Dünya Sineması bölümünde drama kategorisinde En İyi Yönetmen ödülünü aldıktan sonra ayağının tozuyla Rotterdam yolunu tutan Öldürdüğün Şeyler’in bu yıl ülke sineması gündemini hayli meşgul edeceğini tahmin etmek zor değil. Daha evvel Ali Asgari’yle beraber yönettikleri Terrestrial Verses’la hatırladığımız İranlı yönetmen Alireza Khatami; Ekin Koç, Erkan Koçak Köstendil, Hazar Ergüçlü başrollü bir taşra gerilimine imza atmış.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ülke sinemamız açısından, taşra ve gerilim kelimeleri biraraya gelince elbette belli önyargılarla, bıkıp usandığımız metaforları yeniden görmeye hazır bir sıkılganlıkla geçiyor insan filmin karşısına.&nbsp;</li></ul>Hikayenin merkezinde, üniversitede yarı zamanlı çeviri dersi veren Ali var. Uzun yıllar ABD’de okuyup sonrasında Türkiye’ye dönen Ali’nin, vakit buldukça hasta annesini ziyaret ettiğini ve babasıyla arasının pek de iyi olmadığını öğreniyoruz. Film, daha en baştan babanın varlığıyla da yokluğuyla da tüm gerilimin kaynağı olacağını anlamımızı istiyor sanki. Ali’nin umursamaz ve acımasız babasının annesine tavırları dışında dert edindiği başka bir mesele daha var. Eşi Hazar’la çocuk sahibi olmak istese de vücudu yeterince sperm üretemediği için bunun mümkün olamayacağı haberini alıyor. Ama bunu Hazar’a söylemiyor Ali. Çünkü her ne kadar dışarıdan eğitimli, görgülü ve sağduyulu biriymiş gibi görünse de, bu değerlerin tam aksini bünyesinde barındıran, belki de kendisinin babasıyla özdeşleştirdiği ama ne yazık ki kuşaktan kuşağa aktarıldığını göreceğimiz ve “erkeklik” kavramı altında tanımlanan bir durumdan mustarip.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2025/1/5/1738919577112.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.78" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Erkan Kolçak Köstendil, The Things You Kill&nbsp;| Kaynak: Rotterdam Film FestivaliAnnesinin beklenmedik ölümü ise Ali’nin babasıyla ilişkisi açısından bardağı taşıran son damla oluyor ve onu annesinin acımasız, duygusuz ve hesapçı katili olarak belliyor zihninde. Tüm bunlar olup biterken Ali’yi sık sık elden geçirmeye çalıştığı bir bahçede görüyoruz. Bir gün Reza isimli bir adam çıkageliyor, Ali’den bahçıvan olarak iş istemek için ve ikili arasındaki tuhaf ve tekinsiz bir dinamik filizlenmeye başlıyor.&nbsp;Ali ve Reza’nın birer karakter olarak inşa edilme biçimlerine baktığımızda&nbsp;şehirli-taşralı, okumuş-cahil, düşünsel-dürtüsel&nbsp;sıfatlarıyla kurulan arketipleri; onlara eşlik eden politik, sosyal ve kültürel gerilimler üzerine düşünmemek elde değil. Yakın dönemde Emin Alper’in Kurak Günler’inde de benzerine rastladığımız bu ikili karakter inşaları karşısında Khatami daha muğlak bir yaklaşım benimsiyor.&nbsp;Ben ve öteki ayrımının, hem içsel hem de dışsal olarak tezahür etmesine imkan tanıyan yönetmen, sanki yaşadığımız coğrafyada insanın bu zıtlıkların uçlarına öyle kolay kolay kazık çakamayacağını ve hiç beklemediği anda karşı tarafta bulabileceğini söylüyor sanki. Yönetmenin kendi ismini ikiye bölerek isimlendirdiği bu iki “karakterin” birbiriyle ilişkisi oldukça manidar. İkiliklerin büyük ölçüde Ekin Koç ve Erkan Kolçak Köstendil’in performanslarından beslendiği, onların duruşları, bakışları ve tavırları sayesinde kelimenin tam anlamıyla “vücut bulduğu” film, bu bölünmüşlüğün gölgesinde Ali’nin babasıyla yüzleşmesinin peşine düşüyor. Ancak bunu babasının yokluğunda ve tam da bu yüzden onun varlığını daha da yoğun ve boğucu bir şekilde hissederek yaşıyor Ali.&nbsp;Bu açıdan baktığımızda, birçok seyircinin Khatami’nin anlattığı hikayeyi baskılananın geri dönüşü temelli analizlere tabi tutacağına şüphe yok. Ancak filmde bu bir türlü tam yerine oturmayan gizem unsurları, iletilmeye çalışılan mesajlarla değil de geride kalan görsel izlerle yer ediyor sanki zihinde. Filmin üstünden zaman geçse bile gözümüzü kapattığımızda Ali’nin sarımtrak ışıklı, tozlu bir odada tedirgin duruşu canlanıverebiliyor bir anda.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2025/1/5/1738919544016.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">The Things You Kill ekibi Rotterdam Film Festivali’nde | Kaynak: Rotterdam Film FestivaliÖldürdüğün Her Şey,&nbsp;iyisiyle de kötüsüyle de maskülenliğin önemli hikayesi açısından önemli yer tuttuğu bir film ve kaçınılmaz bir şekilde Ali’nin ailesindeki kadın karakterler sanki onun benliğinin farklı bir boyutunu açık eden birer aksesuar olarak kalmış ne yazık ki. Hatta bu sebeple varlılıklarının hikayeye fazla geldiğini, onu hantallaştırdığını söylemek dahi mümkün.&nbsp;Festivalin aynı bölümünde dünya prömiyerini yapan Pelin Esmer imzalı O da Bir Şey mi?&nbsp;filmindeyse bambaşka bir maskülenlik temsili&nbsp;var karşımızda. Genellikle üstü kapalı olan ama çok iyi bildiğimiz bir maskülenlik bu. Esmer’in uzun bir aradan sonra kurmacaya geri döndüğü filminin ana karakteri Levent isimli bir yönetmen. Esmer, Beyoğlu’nda yaşamasından halı saha maç yapmasına, insanların övgüleri karşısındaki kronikleşmiş kayıtsızlığına, seyirciyi onun gerçek dünyadaki karşılıklarını düşündürtüp gülümsetecek detaylarla süslemiş bu yönetmen karakterini.&nbsp;Filmin hikayesi ise zamanında Söke Film Festivali’ne konuk olarak gelmiş Levent’in, kaldığı otelde çalışan Aliye isimli genç bir kızdan sesli mesajlar almasıyla başlıyor. Aliye sanki daha önce hiç kimseyle konuşmamışçasına, anlattıkça anlatıyor Levent’e aklından ve kalbinden geçenleri; onun Söke’ye gelişinin uyandırdığı duyguları, izlenimleri. Birçok sahnede kendi egosundan başka kimseyi gerçek anlamda dinlemediğine şahit olduğumuz Levent, Aliye’nin içtenliği ve doğallığı karşısında kulak kesiliyor adeta. Aliye’nin konuşması, Levent’ten bahsederken ne kadar rahatsa, konu kendisine ve ailesine gelince o ölçüde tereddütlü, kaçamak ve çelişkili. Esmer’in İşe Yarar Bir Şey&nbsp;filminde de anlatı yükünü omuzlarında taşıyan dış sese burada da önemli bir rol düşmüş. Söke ve İstanbul arasında paralel kurulan bu iki izlek arasında devamlılığı ve geçişleri sağlamış.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2025/1/5/1738919618242.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.78" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Merve Asya Özgür, O da Bir Şey Mi? | Kaynak: Rotterdam Film FestivaliO Da Bir Şey Mi?&nbsp;biz insanların hikaye anlatma zaafı&nbsp;üzerine epeyce kafa yoran bir film—hikaye anlatmayı, başka bir insanı yaşamımıza davet etmekle, ona yer açmakla eş değer halde görecek kadar neredeyse. Esmer, iki ana karakterinin etrafında inşa ettiği mikro hikayelerle kendisinin de bir yönetmen olarak bu zaaftan kaçamadığını, kaçmasının sinemasının ruhuna ters olacağını açık adıyor bir nevi.&nbsp;Levent’in Söke Film Festivali’nin bir sonraki yılki açılışı için çekmesi gereken kısa film, çocukken annesi ve babasıyla yaşadığı travmaları; Aliye’nin babasıyla bir türlü kapanmayan hesabı, Avukat Ahmet’in Aliye’nin yaşamındaki etkisi derken, tüm bu anlatı parçacıklarının üzerine bir de kısacık kulak verebildiğimiz otel sakinlerinin hikayeleri ekleniyor.&nbsp;Esmer ayrıca Miletli Aspasia, Perikles ve Sokrates referanslarıyla mitolojik bir çeşni de katıyor bu karışıma. Gelgelim tüm bu dallanıp budaklanmalar, hikaye içinde hikayeler, güvenilmez anlatıcılar çok büyük şeyler vadediyormuş gibi görünüp en nihayetinde çok daha cılız ve güçsüz bir etki bırakıyor seyirci üstünde. Filmin başlığına, seyirci olarak “Eee bu kadar mı?” sorusunu yöneltmek istiyoruz ister istemez.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2025/1/5/1738931805386.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.78" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Timuçin Esen, O Da Bir Şey Mi? | Kaynak: Rotterdam Film FestivaliBurada, bu ve daha başka soruları Esmer’e yöneltmenin de planlarım dahilinde olduğunu belirtmezsem olmaz. Yollarımızın kesişmesine bir gün kala, tıpkı Aliye gibi onu uzaktan izleyip kafamda soracağım soruları, paylaşacağım fikirleri ölçüp tartarken, söyleşi yapmaktan vazgeçtiği haberini alınca kısmet olmadı ne yazık ki. Kim bilir, belki ben de ona bir yolunu bulup sesli mesajlar atarım ve başka hikayeler başlar yazılmaya…<img src="https://images.aposto.com/2025/1/5/1738931756960.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.78" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">O Da Bir Şey Mi? ekibi Rotterdam Film Festivali’nde | Kaynak: Rotterdam Film FestivaliRotterdam Film Festivali 9 Şubat’a kadar devam edecek. Türkiye’den ayrıca Altyazı Sinema Derneği çatısı altında sekiz yönetmenin kolektif çalışmasıyla ortaya çıkan&nbsp;Görünür Görünmez: Bir (Oto)Sansür Antolojisi adlı video çalışma ve Rezan Yeşilbaş’ın Uçan Köfteci filmi festivalin Bright Future seçkisinde izlenebiliyor.&nbsp;

Alireza Khatami’nin Sundance’ten ödülle dönen filmi “The Things You Kill” ve Pelin Esmer’in yeni filmi “O Da Bir Şey mi?”, Rotterdam Film Festivali’nde gösterilen filmler arasındaydı.

Öykü Sofuoğlu