Rusya-Ukrayna gerilimi

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, gerçekleştirilen olağanüstü güvenlik konseyinin ardından yaptığı konuşmada Ukrayna'nın doğusunda Rusya destekçilerinin ağırlıkta olduğu Donbas bölgesindeki Donetsk ve Luhansk'ı bağımsız cumhuriyetler olarak tanıma kararı aldığını açıkladı. "Modern Ukrayna'nın mimarı Lenin'dir." diyen ve Ukrayna'nın gerçek bir ulus olmadığını savunan Putin, "Ukrayna, stabil bir devlet oluşturamadı, bu sebeple sırtını ABD gibi yabancı ülkelere yaslamak zorunda kalıyor" diye konuştu. Doğu Ukrayna'ya asker gönderildi: Konuşmasının ardından Putin'in Rusya ordusunu Donbas'a "barışı koruma" operasyonlarını başlatmak amacıyla asker gönderdiği bildirildi. Putin'in konuşmasından öne çıkanlar Rusya Devlet Başkanı Putin Ukrayna'nın kendi nükleer silahlarını yapmayı planladığını öne sürerek Ukrayna'da nükleer silah bulunmasını Rusya'ya saldırı hazırlığı olarak değerlendireceklerini söyledi. "Rusya diplomatik çözüme açıktır" diyen Putin, NATO'nun Rusya'nın talepleri konusunda duruş değiştirmemesi durumunda anlaşmaya varamayacaklarını dile getirerek "Ukrayna'nın NATO birliğine kabulü Rusya'ya güvenlik tehdididir" ifadelerini kullandı. Tepkiler ABD Dışişleri Bakanlığı, Rusya’nın Ukrayna’nın doğusundaki ayrılıkçı yönetimlerinin "bağımsızlığını" tanımasını kınadı ve "Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne ve egemenliğine yapılmış bir saldırı" olarak nitelendirdi. ABD'den yapılan açıklamada Başkan Joe Biden'ın yakın zamanda ayrılıkçı bölgelere yönelik kısıtlamalar açıklayacağı belirtildi. Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı Liz Truss, Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ile yaptıkları görüşmenin ardından "Putin rejimine karşı hızlı yaptırımlar uygulamak" için anlaştıklarını Ukrayna'ya tam destek verdiklerini açıkladı. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, "Ukrayna'daki iki ayrılıkçı bölgenin tanınması, uluslararası hukukun, Ukrayna'nın toprak bütünlüğünün ve Minsk anlaşmalarının açık bir ihlalidir. AB ve ortakları, Ukrayna'yla dayanışma içinde birlik ve kararlılıkla buna tepki gösterecek" dedi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg tanıma kararını kınadığını bildirerek "Rusya taraf olduğu Minsk Anlaşmalarını ihlal ediyor." dedi. Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock kararı "barışçıl siyasi bir çözüm için tüm diplomatik çabalara ağır bir darbe" olarak nitelendirdi. Dışişleri Bakanlığı, Ukrayna'nın doğusunda bulunan vatandaşlara ülkeyi tek etmelerini "şiddetle tavsiye ettiklerini" bildirdi. Bakanlık ayrıca "Rusya'nın sözde Donetsk ve Luhansk Cumhuriyetleri'ni tanıma kararının kabul edilemez olduğu" açıklamasını yaptı. Dün neler oldu? Tanınma talebi: Ukrayna'nın Donbas bölgesindeki Donetsk ve Luhansk'ın yöneticileri Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e "halk cumhuriyetlerinin bağımsız ülkeler olarak tanınması" çağrısında bulundu. Acil toplanma çağrısı: Ukrayna'nın, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne acil toplanma çağrısında bulunduğu bildirildi. Rusya, dün Ukrayna tarafından sınırına 150 metre mesafedeki bir karakolunun vurulduğunu açıkladı. Rusya merkezli haber ajansı Interfax, saldırıda can kaybı yaşanmadığını bildirdi. Rusya ordusu da sınırı geçmeye çalışan "beş Ukrayna vatandaşı sabotajcının" öldürüldüğünü duyurdu. Ukrayna'dan yalanlama: Ukrayna, karakola saldırı iddiasını reddederek "gerginliği alevlendirmek için yapılan sahte haberler" olarak nitelendirirken sınır ötesine "sabotajcı gönderilmediğini" vurgulayıp bu açıklamayı da yalanladı.

Münih Güvenlik Konferansı 'nda konuşan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski , ülkenin doğu bölgesindeki çatışmalara karşı provokasyona gelmeyeceklerini söyledi. Zelenski, Ukrayna'nın kendisini Rusya'ya karşı savunacağını da belirtirken ülke halkının yalnızca hayatını yaşamak istediğini hatırlattı. Batı ülkelerini yatıştırma politikası izlemekle suçlayan Zelenski, Ukrayna'nın güvenliğinin sağlanması için bir kez daha çağrıda bulundu. Zelenski, Rusya'ya yönelik yaptırımların Ukrayna'nın işgali gerçekleşmeden önce yapılması gerektiğine dikkat çekti. Yaptırımların görünür kılınması konusunda müttefiklerine seslenen Zelenski, saldırı başladıktan sonra öne sürülecek hiçbir yaptırıma ihtiyaçları olmadığını ifade etti. Zelenski, ülkedeki durumun bir trajediye dönüştüğünün altını çizerken Ukrayna'nın NATO'ya katılıp katılmayacağı noktasında da net bir kararın verilmesini istedi . Hafta sonu neler yaşandı? Ukrayna'nın Donetsk ve Luhansk bölgelerinde 1.400'den fazla patlamanın meydana geldiği, ülkenin doğusunda hükümet güçleri ile ayrılıkçılar arasında çatışma yaşandığı iddia edildi. İsyancıların savaşma çağındaki erkeklerin çatışmaya katılmasını talep ettiği, sivillerin de Rusya'ya tahliyesinin istendiği ileri sürüldü. Donbas'ta savaş çıkabileceği ihtimalleri değerlendirilirken Rusya, ABD ve Birleşik Krallık istihbaratını yalanlayan açıklamalar yaptı. Almanya ve Fransa, vatandaşlarına Ukrayna'yı terk etme çağrısı yaptı. Almanya merkezli havayolu şirketi Lufthansa da geçici bir süre için Ukrayna uçuşlarını askıya aldığını duyurdu. "Ağır ve hızlı yaptırımlar" ABD Başkanı Joe Biden , Ukrayna krizini görüşmek üzere Ulusal Güvenlik Konseyi'ni toplantıya çağırdı. Rusya'nın Ukrayna'nın başkenti Kiev'i hedef alabileceğini dile getiren Biden, saldırının önümüzdeki günlerde gerçekleşebileceğini tahmin ettiğini söyledi. Kiev de Rusya'nın bölgeyi istikrarsızlaştırmak için ayrılıkçı bölgelerdeki kilit yerlere patlayıcı yerleştirdiğini öne sürdü. ABD Savunma Bakanı Llyod Austin , Rusya'nın Ukrayna sınırına daha fazla yaklaştığı konusunda uyarıda bulundu. ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris , Rusya'yı Ukrayna'yı işgal etmek için sahte bahane yaratmaya çalışmakla itham etti . Harris, Ukrayna'nın işgal edilmesi hâlinde Rusya'nın ağır ve hızlı sonuçlarla karşı karşıya kalacağını tekrarladı. Putin'e uyarı Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson, Rusya'nın İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana Avrupa'daki en büyük savaşa hazırlandığına işaret etti . Johnson, "Tüm işaretler, bu planın bazı anlamlarda başladığını da gösteriyor." ifadelerini kullanırken istihbarat bilgisinin Kiev'i kuşatma amacı taşıyan bir işgalin hazırlığının sinyalini verdiğini dile getirdi. Johnson, Ukrayna'nın işgal edilmesi durumunda Rusya merkezli şirketlerin dolar ve sterline erişimlerinin engelleneceğini açıkladı . Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in mantıklı düşünmediğini vurgulayan Johnson, Putin'in gelecekte oluşabilecek felaketleri öngöremediğini belirtti. Belarus ve Rusya birliği Belarus ve Rusya'nın yürüttüğü ortak askerî tatbikatın devam edeceği bildirildi. Belarus Savunma Bakanı Viktor Hrenin , konuya ilişkin "Birlik Devleti'nin sınırlarına yakın asker î faaliyetlerin artması ve Donbas'taki durumun ağırlaşmasıyla ilgili Belarus ve Rusya devlet başkanları, Birlik Devleti’nin askerî birliklerinin tatbikatlara devam etmesine karar verdi." dedi. Komşu ülkelerdeki askerî birliklerin sayısının artığından bahseden Hrenin, bu ülkelerin modern silahlarla donatıldığını söyledi. Hrenin, Belarus ve Rusya'ya karşı bir durum oluştuğunu belirtirken "Avrupa'da çok güçlü barut kokusu var." diye konuştu .

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, NATO üyesi ülkelerin Ukrayna'ya silah ve asker göndermesini kırmızı çizgi olarak tanımladı. Rusya vatandaşı 27 diplomatın ABD'den sınır dışı edilmesinden sonra dün Moskova'daki ABD büyükelçiliğinin personeline ocak sonuna kadar ülkelerine dönme emri verildi. Neler olmuştu? Rusya ve Ukrayna arasında geçtiğimiz haftalarda sınırda yeniden alevlenen gerginlik; Rusya'nın Ukrayna'yı işgal edeceğine yönelik iddialarla artmıştı. Rusya, NATO ittifakının Ukrayna'ya yüksek teknolojiye sahip silahlar verdiğini belirtmiş; işgal iddialarının ABD tarafından yapılan "kötü niyetli bir propaganda" olduğu söylenmişti. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Rusya "temsilcilerinin" hükümeti devirmeyi planladığını iddia etmişti. Neler oluyor? Ukrayna sınırına Rusya'ya ait kısa menzilli balistik füzelerin, tankların ve 100 bin askerin konuşlandırıldığı ileri sürüldü. Rusya, NATO'nun saldırgan duruşunu gerekçe göstererek sınıra asker gönderdiklerini söyledi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ülkesinin savaş başlatmaktan çekinmeyeceğine işaret etti. Belarus iki ülke arasında savaş çıkması hâlinde, Rusya'nın yanında yer alacağını açıkladı. Ülke başkanı Aleksandr Lukaşenko, Rusya'nın nükleer füzelerine ev sahipliği yapmaya hazır olduklarını dile getirdi. Türkiye detayı: Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Putin'in cuma günü telefonda görüşeceği duyuruldu. Görüşmede Türkiye'nin iki ülke arasındaki ilişkileri düzenlemede ara bulucu görevi üstlenmesi ihtimalinin değerlendirilebileceği öğrenildi. Lavrov, "Türkiye, Ukrayna konusunda özel bir tutuma sahip. Özellikle, 'Kırım'ın ilhakının kabul edilemez olduğuna' dair açıklamalar yapıyor." dedi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da "Her iki tarafla da temas hâlindeyiz. Sükûnet ve gerginliğin düşürülmesini tavsiye ediyoruz." diye konuştu. Ukrayna'nın NATO üyeliğine yönelik de görüş belirten Çavuşoğlu, Türkiye'nin ittifakın genişlemesini desteklediğini ifade etti. Blinken - Lavrov: Öte yandan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Rusya'daki mevkidaşı Sergey Lavrov'un bugün Avrupa güvenlik konferansında görüşmesi bekleniyor. NATO'dan savaş uyarısı NATO, olası bir işgali değerlendirmek üzere Letonya'da bir araya geldi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rusya'nın niyetini bilmediklerini ve saldırının kesin olmadığını söyledi; ancak ittifaka "en kötüsüne hazırlıklı olun" çağrısında bulundu. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Rusya'nın "savaş dili" kullandığını ve "olağan dışı" askerî değişikliklere karşı alarmda olduklarına ilişkin açıklama yaptı. Blinken, Rusya'dan gelecek herhangi bir saldırının ciddi sonuçlar doğuracağını belirtti. Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı Liz Truss da ülkesinin "özgürlük ve demokrasiyi" savunmak için NATO'nun yanında olduğunu vurgularken "kötü niyetli tehditlere karşı" koyacaklarını hatırlattı. Ukrayna, Rusya'nın etki alanında mı? Rusya'nın saldırgan tutumunun Ukrayna'nın olası bir şekilde NATO ittifakına katılmasını engelleme amacı taşıdığına inanılıyor. Rusya'nın Ukrayna'yı bağımsız bir ülke olarak değil; kendi "etki alanının" bir parçası olarak görmesi de gerginliği artırıyor. The Washington Post yazarı David Ignatius, Putin'in "Ukrayna ve Rusya'nın ayrılamaz bir bütün olduğuna" yönelik görüşlerine Çin-Tayvan benzetmesi yapıyor. Putin'in stratejik bir hedefi olduğu ve Ukrayna'ya karşı harekete geçmek için blöf yapabileceği söyleniyor. Halk ne istiyor? Geçtiğimiz ağustos ayında yapılan ankete göre, Ukrayna halkının %76'sı işleyen bir demokrasi talep ediyor. Halkın %82'si Rusya'yı bir tehdit olarak gördüklerini belirtiyor. Rusya'da yapılan çalışmaya göre ise Ukrayna'ya müdahale edilmesi gerektiğini düşünenler ve düşünmeyenlerin sayısının eşit olduğunun altı çiziliyor. Çalışmaya katılanların %31'i muhtemel bir savaşın Putin'in otoritesine gölge düşüreceğini savunuyor.

ABD ve Rusya arasında Cenevre'de gerçekleşen güvenlik görüşmeleri iki ülkenin ilişkilerinin yanı sıra Ukrayna'nın durumu için de kritik olarak görülüyor. Görüşmelerde ABD'yi Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman ve Rusya'yı da Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov temsil etti. İki yetkili de görüşmelerin ardından ayrı basın toplantıları düzenledi. Ryabkov, "Ne yazık ki ilkeli yaklaşımlarımızda büyük bir eşitsizlik var. ABD ve Rusya, yapılması gerekenler konusunda bazı yönlerden zıt görüşlere sahip." ifadelerini kullanırken Sherman Moskova'nın talep ettiği "güvenlik garantileri" için "ABD için önemsiz olan güvenlik önerilerini geri çevirmekte kararlıydık." dedi. Yapılan açıklamaların ardından "tarafların hiçbir konuda anlaşma sağlayamadığı" değerlendirildi. Neden önemli? Görüşmelerde ele alınan konuların bugün düzenlenecek NATO-Rusya Konseyi görüşmesi ve yarın gerçekleşecek Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı toplantısında da ana başlıklar olması bekleniyor. Ana başlıklar: Yaklaşık 7 saat süren Stratejik İstikrar Diyaloğu'nun olağanüstü toplantısında; ikili ilişkilerin yanı sıra Ukrayna meselesi, NATO'nun doğuya genişlemesi ve silahların kontrolü görüşüldü. Ukrayna meselesi ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman, Ukrayna'nın işgal edilmesi hâlinde Rusya'yı "2014'te karşılaştıklarının çok ötesinde önemli maliyetler ve sonuçlarla karşılaşacakları" konusunda uyardıklarını belirterek "Bu önlemler kilit finans kuruluşlarına yönelik yaptırımları, ihracat kontrollerini, müttefik topraklarda NATO kuvvetlerinin duruşunu güçlendirmeyi ve Ukrayna'ya artan güvenlik yardımını içerebilir." dedi. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergei Ryabkov , meslektaşına Ukrayna'yı işgal etme gibi bir planları olmadığını yeniden açıkladığını ifade ederek, "Askerlerin eğitimi için tüm tatbikatların bizim topraklarımız içinde yapıldığını ve herhangi bir işgal senaryosundan korkmak için hiçbir neden olmadığını söyledik." diye konuştu. Neler olmuştu? Rusya geçtiğimiz aylarda Ukrayna sınırına yaklaşık 100 bin asker yığmış, Ukrayna bunu bir "işgal" tehdidi olarak nitelendirmişti. NATO ve ABD, Rusya'dan askerleri geri çekmesini talep etmiş, işgal durumunda Ukrayna'nın yanında alacaklarını bildirmişti. Nato'nun doğuya genişlemesi Görüşmede Rusya'nın taleplerinden birinin de NATO'nun doğuya genişlemesinin yasaklanması ve 1997'den sonra ittifaka katılan Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde ittifaka son verilmesi olduğu bildirildi. "Ukrayna, asla ama asla NATO üyesi olmamalı. Bunun bizim için kesinlikle zorunlu olduğunun altını çiziyoruz." diyen Ryabkov, "Deyim yerindeyse karşı tarafa güvenmiyoruz. Yasal olarak bağlayıcı garantilere ihtiyacımız var. Güvence değil, koruma değil tam olarak garanti olmalı." ifadelerini kullandı. Sherman konuyla ilgili açıklamasında NATO'nun Açık Kapı politikasından "asla" taviz vermeyeceğini vurguladı. Sherman, "ABD'yle çalışmak isteyen egemen devletlerle ikili iş birliğinden vazgeçmeyeceğiz ve Ukrayna olmadan Ukrayna, Avrupa olmadan Avrupa veya NATO olmadan NATO hakkında kararlar almayacağız." diye konuştu. Silahların kontrolü Rusya'nın güvenlik taleplerinden bir diğerinin ABD'nin 1997'den sonra NATO ittifakına katılan Doğu Avrupa ülkelerinden asker ve silah çekmesi olduğu bildirildi. ABD'nin ise bu talebi açıkça reddettiği paylaşıldı. Ayrıca ABD'nin daha önce feshedilen Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler (INF) Antlaşması ve Rusya'nın gündeme getirdiği askerî tatbikatların boyut ve kapsamına sınırlama getirme önerisiyle ilgilendiğini aktardı. Değerlendirme BBC muhabiri James Landale, bu görüşmeleri "ilk şans" olarak nitelendiriyor. Landale çok az anlaşmaya varılmış olsa da müzakerelerin devam edebileceğine dikkat çekiyor. ABD'nin taleplerini yinelediğini ancak bir garanti almadığını belirten Landale, ülkenin Rusya'nın taleplerini de açıkça reddettiğini söylüyor. Landale görüşmeleri şöyle özetliyor : "Konu hakkında iyimser olanlar, görüşmelerin iş gibi geçtiğine, hırçın bir şekilde bölünmediğine ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etme niyetinde olmadığı konusunda ısrar ettiğine dikkat çekecekler. Kötümser olanlar ise bu tür güvencelerden sonra bile ABD yetkililerinin Rusya'nın bu krize diplomatik bir çözüm bulma konusunda ciddi olup olmadığından hâlâ emin olmadıklarını söylediğine dikkat çekecekler."

ABD ve Almanya, Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesi hâlinde Kuzey Akım 2 hattının durdurulma ihtimalinin olduğunu ve projeye yaptırım uygulanabileceğini bildirdi. Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock hükümetin müttefikleriyle Rusya'ya karşı Kuzey Akım 2 hattının da içinde bulunduğu bir yaptırım paketi üzerinde çalıştıklarını söyledi. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcücü Ned Price da "Çok açık olmak istiyorum. Rusya Ukrayna'yı öyle ya da böyle işgal ederse, Kuzey Akım 2 ilerlemeyecek." dedi . Kuzey Akım 2 nedir? Rusya'dan Almanya'ya doğal gaz aktarımı için yapılan bin 200 kilometre uzunluğundaki boru hattı, Baltık Denizi'nin altından geçiyor. 10 milyar avro değerindeki projenin, Almanya'ya gönderilen doğal gaz miktarını ikiye katlaması amaçlanıyor. Gazprom şu anda Kuzey Akım 2'ye gaz verebilmek için Avrupa'daki düzenleyicilerden onay gelmesini bekliyor . Bir adım geriden: ABD'de senato, Rusya'dan Almanya'ya doğal gaz akışının sağlanmasını hedefleyen Kuzey Akım 2 isimli boru hattına yaptırım uygulanmasına yönelik teklifi reddetmişti. ABD'nin, Rusya ve Ukrayna arasında yaşanabilecek olası bir çatışmada Rusya'nın Avrupa'ya doğal gaz aktarımının sekteye uğramaması için harekete geçtiği iddia edilmişti. Neden eleştiriliyor? Kuzey Akım 2 hattı; ABD, Ukrayna ve Polonya tarafından eleştiriliyor. ABD, Avrupa ülkelerinin Rusya'ya gaz bağımlılığının artmasından endişelenirken bu projenin Rusya'nın Avrupa Birliği üzerindeki etkisini de artırabileceğini düşünüyor. Ukrayna projeye bölgedeki etkinliğini azaltması ve gaz transit ücretlerinden 1,8 milyar avro kaybetme olasılığı nedeniyle karşı olduğunu dile getiriyor. Polonya da gaz hattının kendi topraklarından geçmeden deniz altından Almanya'ya gönderilmesine olumlu yaklaşmıyor. Hattın Rusya'nın bir dış politika aracına dönüştüğü de ileri sürülüyor. Yorumlar Eleştirilerin yanı sıra hattın Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etme ihtimalinde bir "pazarlık aracı" olarak kullanabileceği de söyleniyor. Birleşik Krallık Savunma Bakanı Ben Wallace, hattı "fark yaratabilecek önemli kozlardan biri" olarak nitelendiriyor. Şimdi ne olacak? Kuzey Akım 2 hattının açılmamasının Avrupa'ya bir maliyeti olacağı belirtiliyor. Hâlihazırda enerji fiyatlarının arttığı ve Rusya'nın normalden daha az gaz gönderdiği belirtiliyor. Özellikle Almanya'nın gelecek gaza yenilenebilir enerjiye geçişin daha hızlı olabilmesi için ihtiyacı olduğu vurgulanıyor. Almanya mevcut boru hattı üzerinden Norveç, Hollanda, Birleşik Krallık ve Danimarka'dan gaz alabilse de tedarikçilerden Norveç kapasitesinin %100'ünü kullandığını ve Rusya'nın gazı kesmesi durumunda aradaki açığı kapatamayacağını söylüyor. Öte yandan yaşanabilecek olası gaz kesintisi için ABD'nin Katar başta olmak üzere farklı ülkelerdeki doğal gaz şirketleriyle Avrupa'ya gaz aktarımı yapılması için görüştüğü iddia ediliyor; ancak bu senaryoda da maliyet başta olmak üzere farklı sorunların bulunduğu hatırlatılıyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, dün Ukrayna'yı ziyaret etti ve Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky 'le görüştü. İkilinin görüşmesinde öne çıkan iki başlık "Rusya ve Ukrayna arasındaki gerilim" ile "serbest ticaret anlaşması" oldu . Ziyaret öncesi açıklamalar Erdoğan ziyaretinden önce havalimanında yaptığı açıklamada Rusya ve Ukrayna arasındaki gerilime yönelik "Stratejik ortağımız ve komşumuz Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü ve egemenliğini desteklediğimizi her platformda dile getiriyoruz. Bölgede güven ve barış ortamının tesisi amacıyla üzerimize düşeni yapmaya hazır olduğumuzu bir kez daha vurguluyorum." dedi. Ukrayna Savunma Bakanı Aleksey Reznikov da Erdoğan'ın ara buluculuk teklifini olumlu karşıladıklarını belirterek "Ukrayna barış görüşmelerini İstanbul'a veya Türkiye'de başka şehre taşımaktan memnuniyet duyar. Ancak Rusya da bunu kabul etmeli." şeklinde konuştu. Reznikov, Türkiye'yle yüksek askerî teknolojiler konusunu içeren bazı anlaşmalar yapılacağını bildirerek "Türkiye'yle, insansız hava araçlarının üretimi için fabrika ile pilot eğitim merkezi konusunda bir anlaşma imzalamayı planlıyoruz." ifadelerini kullandı. Öte yandan Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamada iki liderin 10'uncu Ukrayna-Türkiye Yüksek Düzeyli Stratejik Konseyi toplantısı için Kiev'de bir araya gelecekleri ve "stratejik ortaklık düzeyindeki ikili ilişkileri tüm boyutlarıyla gözden geçirerek iş birliğini daha da derinleştirme olanaklarını ele alacakları" aktarıldı. Görüşmenin ardından İki lider görüşmenin detaylarını düzenledikleri basın toplantısında paylaştı. Erdoğan, Ukrayna ve Rusya arasındaki gerilimde Türkiye'nin üzerine düşeni yapmaya hazır olduğunu söyledi. Erdoğan " Krizin Ukrayna'nın toprak bütünlüğü ve uluslararası hukuk temelinde Minsk Anlaşmaları çerçevesinde barışçı ve diplomatik yöntemlerle sona erdirileceğine samimiyetle inanıyoruz." ifadelerini kullandı. Zelenskiy de serbest ticaret anlaşmasının onaylandığını duyururken savunma sanayini özellikle ele aldıklarını belirterek "Bugün imzaladığımız anlaşma, BAYKAR Makina İHA'larının Ukrayna'daki üretimini genişletecek." dedi. Bu sırada Ukrayna ve Rusya arasındaki gerilimle ilgili uluslararası gelişmeler de yaşandı. Erdoğan- Putin görüşmesi: Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, Çin'e yapacağı ziyaretten sonra Türkiye'ye geleceği bilgisini paylaşan Erdoğan "Bu görüşmelerin ardından neyi nereye oturtacağımıza karar vereceğiz." dedi . Erdoğan'ın açıklamasından kısa süre sonra Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov konuya ilişkin "Henüz kesin bir tarih yok. Bunun mümkün olduğu kadar erken gerçekleşeceğini umuyoruz." açıklamasını yaptı . Takviye asker: Rusya, ABD Başkanı Joe Biden'ın yaklaşık 3 bin ABD askerinin Doğu Avrupa'ya konuşlandırılmasını onaylamasını kınadı. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Aleksandr Gruşko, bunun "gerilimi artıracak yıkıcı ve meşru gösterilemez bir adım olduğunu ve siyasi çözüm alanını daralttığını" söyledi. Ortak tatbikat: Rusya ve Belarus'un, Ukrayna'nın kuzey sınırına yakın bölgelerde 10-20 Şubat arasında ortak tatbikatlar düzenleyeceği duyuruldu. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg tatbikat için bölgeye giden Rusya askeri sayısının 30 bini bulabileceğine dikkat çekti. Görüşme trafiği: Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson'ın, Putin'e "Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesinin 'trajik' olacağı uyarısında bulunduğu" aktarıldı. İki liderin gerilimin artmasının kimsenin çıkarına olmadığı konusunda uzlaşmaya vardığı belirtildi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Biden'la olası bir saldırı hâlinde atacakları adımları görüşmek üzere bir telefon görüşmesi yaptı. Liderler, "Ukrayna'nın toprak bütünlüğü ve egemenliğine olan desteklerini" yineledi. Son durum: Rusya, Ukrayna sınırına asker göndermeye başladığı dönemden bu yana işgal planı olmadığını dile getirirken Ukrayna'nın NATO'ya yaklaşmasını da onaylamadığına işaret ediyor. ABD ise NATO'ya katılmak isteyen ülkeleri geri çevirmeyeceklerini belirtmesinin yanı sıra Rusya'nın hamlelerini "işgal hazırlığı" olarak değerlendiriyor. Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba da son durumu şu cümlelerle yorumluyor: "Rusya'nın henüz geniş çaplı bir işgal hareketine hazır olduğunu gösteren bir kanıt yok. Aynı zamanda diplomasi sonuç vermeye başladı. Tabi bu, rahatlayabileceğimiz ve en kötü ihtimalin ortadan kalktığı anlamına gelmiyor."

Rusya'nın Ukrayna'ya olası askerî müdahalesi, uluslararası politika kadar küresel piyasaların ve stratejistlerin de odak noktası hâline geldi. Kriz, Rusya ve Ukrayna piyasalarının ciddi darbe almasına neden olurken küresel piyasalarda petrol ve emtia fiyatlarında da şoklanmalara yol açtı . İki ülke arasında artan gerilim, insanlık için önemli bir kriz hâline gelebilecekken Rusya'nın kararları veya uygulanacak yaptırımlar sonucunda küresel ekonomi ve tedarik zincirinin de sert bir darbe alabileceği belirtiliyor. Nitekim dünyanın en geniş ülkesi Rusya; doğal gaz, petrol, nikel, bakır, buğday gibi birçok kalemin ana üreticilerinden biri. Krizin piyasalara etkileri Petrol: Rusya'nın aksiyonları, petrol fiyatlarının varil başına 97 dolar ile son 7 yılın en yüksek seviyesine çıkmasına yol açtı. Ülkenin Ukrayna sınırından askerleri çekmeye başlamasının ardından Batı Teksas Petrolü %3,6'lık düşüş göstererek 92 dolara geriledi ve yatay seyre başladı. Altın: Altın fiyatları iki ülke arasındaki gerilimden dolayı cuma günü yukarı yönlü seyrettikten sonra faiz artırımına yönelik endişelerin azalması nedeniyle geriledi. Küresel piyasalar: ABD ve Avrupa'daki endeksler, pazartesi günü art arda üçüncü kez düştü. S&P 500 endeksi %0,4'lük değer kaybetti. Almanya piyasasındaki DAX endeksi %2; Fransa'nın CAC-40 endeksi %2,3 düştü. Japonya'da Nikkei 225 endeksi %2,2'lik gerileme yaşadı. Rusya da RTS endeksinin %3 düşmesiyle bu durumdan etkilendi . Neler olacak? Rusya ve Ukrayna arasındaki gerilimin artması, çoğu merkez bankasının da elini zorlayacak gibi görünüyor. Öngörülere göre, kriz ve belirsizlik dönemlerinde güvenli araçlara yönelimin artmasıyla beraber dolar gibi varlıkların değeri artacak ve hazine kağıtlarının getirileri düşecek. Küresel ölçekte enflasyon dolayısıyla faiz artırımına giderek para politikalarını sıkılaştırmaları beklenen merkez bankalarının ise bu kararlarını geciktirmek durumunda kalabileceği belirtiliyor. ABD Merkez Bankası (Fed) ve Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) faiz artırımına daha temkinli yaklaşabileceği ve bu durumun enflasyonu yukarı yönlü baskılayabileceği öngörülüyor. Durumun gelişmekte olan ülkeler içinse o kadar da iç açıcı durmadığı belirtiliyor. Petrol fiyatlarının rekor kırması ve doların değerlenme beklentileri gibi nedenlerden dolayı ekonomilerin toparlanma hedeflerinde önemli bariyerlerle karşı karşıya kalacağı öngörülüyor. Uluslararası Enerji Ajansı Başkanı Fatih Birol, bu süreçte OPEC+ ülkelerinin küresel toparlanmayı sağlamak ve hane halkının üzerindeki yükü azaltmak için "arz ve talep arasında köprü kurmaları" gerektiğine işaret ediyor.

Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı, Avrupa’nın ikinci dünya savaşından bu yana gördüğü en büyük savaşlardan birine dönüşme ihtimali taşıyor. Çatışmanın gidişatı hakkında hafiften şiddetliye bir dizi farklı senaryolar oluşturan analistler, pandemi şokunu henüz atlatamamış olan küresel ekonominin geleceğini pek de parlak görmüyor. Neden? Pandemi, küresel ekonomiyi iki önemli kırılganlıkla baş başa bıraktı: Yüksek enflasyon ve gergin finansal piyasalar. Ukrayna’daki savaşın, özellikle enerji fiyatlarının yükselmesiyle enflasyonist baskıları artırması, piyasalarda yeni şok dalgalarına sebep olması ve büyüme beklentilerine zarar vermesi bekleniyor. Rusya, günde 10 milyon varil petrol üretirken küresel talebin yaklaşık %10’unu karşılıyor. Savaştan en çok enerji ihtiyaçlarının büyük bir kısmını Rusya’dan karşılayan Avrupa ekonomilerinin etkilenmesi bekleniyor. ABD; jeopolitik konumu ve güçlü yerli enerji üretimi nedeniyle ekonomik hasardan nispeten daha az etkilenecek ülkeler arasında yer alıyor. Tahıl ihtiyacının büyük bir kısmını Rusya'dan karşılayan ve hâlihazırda %50'ye yakın enflasyonla mücadele eden Türkiye de krizden olumsuz etkilenebilecek ülkeler arasında yer alıyor. Kritik bir nokta: Küresel bir fenomen haline gelen yüksek enflasyonla mücadele için faiz artırımına gitmesi beklenen birçok merkez bankasının çatışmanın gidişatına göre planlarını yeniden gözden geçirmesi bekleniyor. Üç farklı senaryo: Çatışmanın küresel ekonomiye ne kadar büyük bir darbe vuracağı; iki ülke arasındaki gerginliğin uzunluğu ve kapsamına, Batı yaptırımlarının ciddiyetine ve Rusya’nın misilleme yapma olasılığına bağlı. Bloomberg Economics analistleri savaşın; enflasyon, büyüme ve para politikalarını nasıl etkileyeceğine dair hafiften şiddetliye üç farklı senaryo sunuyor. Hızlı bir son: Görece iyimser olan bu senaryoda; taraflar hızlı bir şekilde anlaşarak savaşı sonlandırırken emtia fiyatlarının mevcut seviyelerde istikrar kazanması ve gaz ve petrol arzında herhangi bir aksama olmaması öngörülüyor. Bu durumda ABD Merkez Bankası (Fed) ve Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB), faiz artırımı planlarında büyük değişiklikler yapması beklenmiyor. Enerji arzında kesinti: Uzun süreli bir çatışmanın öngörüldüğü ikinci senaryoda; Batı’nın sert yaptırımları ve Rusya’nın petrol ve gaz ihracatına yönelik kesintilerinin, enerji fiyatlarında yükselişe neden olması ve küresel piyasalara büyük bir darbe indirmesi bekleniyor. Bu senaryo, ECB’nin faiz artırımlarını bir süreliğine masadan kaldırmasına ve Fed’in faiz artırımlarını yavaşlatmasına neden olabilir. Arzın tamamen kesilmesi: En kötü senaryoda; yaptırımların artması durumunda Rusya, enerji arzını tamamen keserek gaz ihtiyacının %40’ını Rusya’dan karşılayan Avrupa’da resesyona sebep olabilir ve petrolün varil fiyatı 120-140 dolar civarına çıkabilir. Bu durumda ECB, faiz artırımlarını hayal dahi edemezken ABD'nin büyümeye odaklanması bekleniyor. Enflasyonun beklentilerin üstünde yükselmesi durumunda ise Fed’in en kötü senaryoyu uygulayacağı tahmin ediliyor: Zayıf bir ekonomide agresif sıkı para politikası. Hangi senaryonun gerçekleşeceğine bağlı olarak küresel ekonomi üzerindeki etkiler ancak uzun vadede kendini gösterecek. Kesin olan bir nokta var ki en büyük darbeyi Rusya alacak; ancak Rus ekonomisi küçülürken etkileri tüm dünyaya yayılacak.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'ya yönelik askerî operasyon başlatmasının ardından sosyal medya şirketleri, tarihlerinde hiç karşılaşmadıkları bir durumla yüzleşmek zorunda kaldı. Pandemi ve son ABD başkanlık seçimleri sırasında yanlış bilgi ve komplo teorilerinin yayılmasını önlemek için verdikleri çabada genelde sınıfta kalan şirketlerin Rusya-Ukrayna savaşı ile ilgili nasıl bir yol izleyeceği merak ediliyor. Son birkaç günde kimi platformlar, bazı hesapları askıya alırken kimi de reklamları engelleme yolunu seçti. Rus hükümetinin ise Ukrayna'yı destekleyen vatandaşlarının örgütlenmesini engellemek için internet hızını düşürdüğü ve Facebook, Twitter gibi sosyal medyalara erişim engeli getirmeye çalıştığı bildirildi. 🐦 Twitter: Rusya'nın askerî operasyona başlamasının ardından Ukrayna'nın resmî Twitter hesabından Twitter'a Rusya'nın hesabını platformdan kaldırması yönünde çağrı yapıldı. Twitter'ın sözcüsü Trenton Kenney, konu hakkında yorum yapmaktan kaçındı. Öte yandan Twitter, Rusya'nın Ukrayna'ya düzenlediği askerî operasyona ilişkin paylaşımda bulunan bazı hesapları yanlışlıkla kaldırdığını doğruladı. Kapatılan hesaplar arasında dezenformasyon yayan hesapları tespit etmeye çalışan bir kullanıcı da yer aldı. Platform, ilgili düzeltmelerin yapıldığını ve hesapların tekrar aktifleştirildiğini açıkladı. Şirket Ukrayna'daki kullanıcılara siber saldırılara karşı hesaplarını güvence altına almaları için " Twitter Safety" isimli hesaptan destek vermeye başladı. 👤 Facebook: Facebook güvenlik politikası başkanı Nathaniel Gleicher, Rusya devlet medyasının Facebook'ta reklam yayınlamasını engellediklerini ve bu yolla para kazanmasını yasakladıklarını duyurdu. CNN'e açıklamalarda bulunan Facebook'un ana şirketi Meta; dezenformasyon, koordineli asılsız davranış ve çatışmayla ilgili diğer olası sorunları izleyen bir ekipleri olduğunu belirtti. 📹 YouTube: YouTube, aralarında Russia Today'in (RT) de olduğu Rus devlet medyasına ait birçok kanalın reklam yayımlaması ve para kazanmasının askıya alındığını ifade etti. YouTube'da söz konusu kanalların önerilmesinin de sınırlandığını belirten Shadloo, Ukrayna hükümetinin talebi doğrultusunda Ukrayna'da bu kanallara erişimin engellendiğini kaydetti. 👀 Google: Google da Rusya devleti tarafından finanse edilen medya kuruluşlarının Google'ın reklam hizmetlerinden yararlanmalarını engelleyeceğini duyurdu. Google sözcüsü Michael Aciman, "Yeni gelişmeleri aktif olarak izliyoruz ve gerekirse daha fazla adım atacağız," dedi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'nın doğusunda Rusya destekçilerinin ağırlıkta olduğu Donbas bölgesindeki Donetsk ve Luhansk'ı bağımsız cumhuriyetler olarak tanıma kararı aldığını açıklaması, birkaç gün sonra da Ukrayna'ya askerî operasyon başlatması küresel ekonomide şok dalgalanmalara yol açtı. Rublede tarihi düşüş Askeri operasyonun başlamasının ardından Rusya rublesi, dolar karşısında %7,9 değer kaybederek 87,52'ye; avro karşısında ise %6,5 düşerek 97,6'ya kadar geriledi. Haftanın kapanışını; dolar 82,98, avro ise 93,26'dan yaptı. Rusya'nın gösterge endeksi MOEX, son bir haftada %27,2 düşerek 3393 seviyelerinden 2470'e kadar indi. Gelişmelerin ardından Rusya Merkez Bankası döviz piyasasına müdahale edeceğini ve swap işlemlerinde günlük limiti 5 milyar dolara çıkardığını açıkladı. Banka, işgalin ilk gecesi piyasaya 11,8 milyar dolarlık müdahalede bulundu. Bloomberg ve Washington Post'ta yer alan değerlendirmelere göre, bu müdahalelerin devam edeceği tahmin ediliyor. Petrol ve doğal gaz İşgalin ardından Brent petrolün fiyatı, 2014 yılından bu yana ilk defa 105 doların üzerine çıktı. ABD ve Avrupa ülkelerininin açıkladığı yaptırımlardan sonra yükseliş ivmesini kaybeden petrol fiyatları, kapanışı 94,51'den yaptı. Almanya'nın yaptırım olarak Kuzey Akım 2 projesinin askıya alındığını açıklamasının ardından Avrupa'da doğal gaz fiyatları %10 artış gösterdi. Putin'in bir sonraki hamlesinin belirsizliği nedeniyle petrol ve doğal gaz piyasalarının daha fazla sarsılacağı, uzun süreli bir çatışma olması hâlinde benzin fiyatları da dâhil ham petrol fiyatlarında uzun vadede daha fazla yükselme yaşanacağı öngörülüyor. Kredi notları Gelişmelerin ardından uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor’s (S&P), Rusya'nın ve Ukrayna’nın kredi notunu düşürdü. Rusyanın kredi notu "BBB-"den "BB+"ya, Ukrayna'nınki ise "B"den "B-"ye düşürüldü. Moody's ise Rusya ve Ukrayna'nın kredi notlarının incelemeye alındığını bildirdi.

Türkiye'den açıklamalar: Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu , Ukrayna'daki durumun "savaşa dönüştüğünü" belirterek ateşkes çağrısında bulundu. Türkiye'nin Montrö Sözleşmesi'nin gereklerini şeffaf şekilde yerine getireceğini söyleyen Çavuşoğlu, "Bu durumda taraflardan biri, Rusya ya da Ukrayna için Montrö'yü böyle uygularız. 19'uncu madde istisna tanıyor. Savaş ülkesinin gemisi bağlı olduğu limana dönecekse istisna getiriliyor. Montrö'nün tüm hükümlerini şeffaflıkla uygulayacağız." diye konuştu. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın "Rusya saldırıları derhâl durdurulmalı ve ateşkes müzakerelerine başlanmalıdır. Haksız ve hukuksuz bu savaş karşısında Ukrayna halkının daha fazla acı çekmemesi için girişimlerimize devam edeceğiz." ifadelerini kullandı. Çatışmalar: Çatışmalarda sivil yerleşim bölgelerinin, petrol ve doğal gaz tesislerinin hedef alındığı görüldü. Ukrayna medyası, güneydeki Nova Kahovka şehrinin Rusya kontrolüne geçtiğini duyurdu. Ülkenin ikinci büyük kenti Harkov'a da Rusya askerlerinin girdiği; ancak kentin kontrolünün Ukrayna'da kaldığı açıklandı. Avrupa’da protestolar: Almanya, Hollanda, İspanya gibi pek çok ülkede yüz binlerce insan Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesini protesto etti. Almanya'nın başkenti Berlin'de düzenlenen protestolara 100 binden fazla kişinin katıldığı bildirildi. AB yaptırımları: Avrupa Birliği, Rusya Merkez Bankası'nın ve Rusya merkezli oligarkların AB'deki varlıklarını dondurdu ve Rusya devletine ait medya kuruluşlarının yayınlarını durdurdu. AB, Rusya'ya yardım eden Belarus'a da yaptırımlar uygulanacağını duyurdu. Rusya Merkez Bankası, yaptırımlar nedeniyle vatandaşların tüm paralarını çekmeye yönelmesi ihtimaline karşı itidal çağrısında bulundu. Silah yardımları: Ukrayna’ya Almanya bin tanksavar füze ve 500 Stinger füzesi, Hollanda da 400 tanksavar füze ile 50 roketatar daha göndereceğini duyurdu. AB Ukrayna'ya silah gönderilmesinin planlandığını bildirdi. Scholz’ün açıklamaları: Almanya Başbakanı Olaf Scholz, "Rusya İmparatorluğu kurmak isteyen Putin’in saldırganlığına karşı özgürlük ve demokrasiyi korumak için 2022 bütçesinden askerî yatırımlar için 100 milyar avro tedarik edileceğini" duyurdu.

Goldman Sachs , Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırılarının enerji fiyatlarını artırdığını ve Avro Bölgesi'nde enflasyonun mayısta zirve yapabileceğini öngördü. Kurum mayısta enflasyonun %6,5 seviyesine yükseleceğini, yıl sonunda %5,4'e düşeceğini tahmin etti. Bu durumun Avrupa Merkez Bankası üzerinde baskı yaratabileceğine de dikkat çekildi . Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde ise bankanın bölgenin finansal istikrarını korumak için ne gerekiyorsa yapmaya hazır olduğunu dile getirdi. Bankanın baş ekonomisti Philip Lane, bu yıl bölgenin gayri safi yurt içi hasılasının %0,3 ila %0,4 oranında azalabileceğini söyledi. Bölgedeki maliye bakanlarını temsil eden Paschal Donohoe de Ukrayna'daki saldırıların ekonomik yansımalarının gelecek aylarda görünürlük kazanacağını ifade etti. Rusya'nın kredi notuna müdahale Standard & Poor's (S&P), Rusya'nın ve Ukrayna'nın kredi notunu düşürdüğünü açıkladı. Kurum, Rusya'nın uzun vadeli döviz cinsinden kredi notunu "BBB-" den "BB+" ya çekti. Uzun vadeli yerel para cinsinden kredi notu ise "BBB" den "BBB-" ye düşürüldü. Ukrayna'nın uzun vadeli döviz ve yerel para cinsinden kredi notu da "B" den "B-" ye alındı. Kurum karara ilişkin açıklamasında Ukrayna ekonomisinin, finansal düzeninin ve kamu maliyesinin tehdit altında olduğunu belirtti. Rusya Maliye Bakanlığı , S&P'nin kararının jeopolitik gerekçelerle alındığını ve ülkede ekonomik istikrarının devam ettiğini açıkladı. Rusya Merkez Bankası da ülkenin finans endüstrisinin zarar görmediğini, bankacılık sisteminin çalıştığını ve normal işleyişini sürdürdüğünü duyurdu . Petrol üretiminde artış Petrol fiyatları da Ukrayna'daki saldırılarla beraber 2014'ten bu yana ilk defa varil başına 100 doların üstünü gördü. Birleşik Krallık merkezli danışmanlık şirketi Crystol Energy'nin yöneticisi Carole Nakhle, "Eğer OPEC+ grubu Ukrayna ve Rusya'da şu anda yaşananların piyasa istikrarını tehdit ettiğine ve bunun küresel ekonomi üzerinde büyük bir yük oluşturacağına ve dolayısıyla potansiyel olarak müteakip talep yıkımına yol açacağına gerçekten inanırsa, piyasaya günde 400 bin varilden daha fazla da sürebilir." yorumunda bulundu. Ukrayna'nın finansman çağrısı Ukrayna Merkez Bankası , Rusya ve Belarus'taki kuruluşlara yönelik ödemeleri yasakladığını açıkladı. Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva, Ukrayna'nın acil finansman desteği talep ettiğini açıkladı. Georgieva, ülkeye yardım etmek için IMF kredi programı da dâhil olmak üzere tüm seçenekleri değerlendirdiklerini söyledi.

Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sürerken taraflar Belarus sınırında görüşmeyi kabul etti . Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko'nun, Ukrayna heyetinin ziyareti sırasında Belarus'taki uçakların havalanmayacağı konusunda sorumluluğu üzerine aldığı bildirildi. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin danışmanı Oleksiy Arestoviç, Ukrayna'nın başkent Kiev'in batısını kontrol altında tuttuğunu belirtti. Arestoviç, Rusya'nın görüşme yapmak istemesinin tek nedeninin askerî üstünlüğünü kaybetmesi olduğunu savundu. Veto hakkı: Kiev Belediye Başkanı Vitali Kliçko da şehirde Rusya askerinin bulunmadığını fakat saldırılara karşı tetikte olduklarını dile getirdi. Kliçko, "Ordumuz, kolluk kuvvetlerimiz ve bölgesel savunma güçlerimiz sabotajları yakalamaya ve etkisiz hâle getirmeyi sürdürüyor." ifadelerini kullandı. Zelenski, uluslararası kamuoyuna çağrıda bulundu ve Rusya'nın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ndeki veto hakkının kaldırılmasını talep etti. Nükleer saldırı riski Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ordusuna ülkenin nükleer caydırıcı güçlerini alarma geçirme talimatı verdi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Putin'in açıklamasını "tehlikeli bir söylem" olarak nitelendirdi. Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, Ukrayna'ya nükleer silahlarla saldırılmasının bir felaket olacağını söyledi. Kuleba, bu durumun Ukrayna halkının birlik ve beraberliğini zedelemeyeceğine işaret etti. Chris McGrath—Getty Images Hava sahaları kapatıldı Aralarında Almanya, Avusturya, Hollanda, Çekya, Polonya, Slovenya, Estonya, Letonya, Litvanya ve Romanya'nın da bulunduğu çeşitli ülkeler Rusya uçaklarına hava sahasını kapattığını açıkladı. Hollanda İmar Bakanı Mark Harbers, konuya ilişkin "Gereksiz ve vahşi şiddet uygulayan bir rejimin uçaklarına Hollanda semalarında yer yok." dedi. ABD, hava sahalarının kapatılması ve çok sayıda havayolu şirketinin uçuşlarını iptal etmesi nedeniyle Rusya'da bulunan vatandaşların derhâl mevcut olan seçeneklerle ülkeyi terk etmeleri çağrısında bulundu. SWIFT kararı Rusya merkezli bazı bankaların Dünya Bankalararası Finansal İletişim Topluluğu'ndan ( SWIFT ) çıkarılması kararı alındı . Almanya, Kanada, Birleşik Krallık ve ABD'nin katıldığı yaptırım kararını Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen açıkladı. von der Leyen kararı duyururken Putin'in Ukrayna'yı yok etmek üzere yola çıktığını ancak bunu yaparak kendi ülkesinin geleceğini de hiçe saydığını belirtti. SWIFT nedir? 1973'te Brüksel'de kurulan sistem, sınır ötesi ödemeleri hızlandırıyor. 200 ülkeden 11 bin mali kuruluşun üye olduğu sistemin işleyişi ABD merkez bankası Fed'in de aralarında olduğu çeşitli merkez bankaları tarafından yürütülüyor . SWIFT'e bağlı bankalar, sistem dâhilindeki diğer bankalarla ödeme ilişkileri kurabiliyor. Uluslararası ticaretin finanse edilmesinin ana merkezi olarak tanımlanan sistem, yüksek hacimli işlemlerin hızlı yapılmasını sağlıyor. Neden önemli? Bir ülkenin SWIFT'ten çıkarılması, bankalarının küresel finansal sistemin bir parçası olmayacağı anlamına geliyor. Bu karar, bahsi geçen bankaların hızlı ödeme yapamayacağını da gösteriyor. Bankaların ödeme yapmak için SWIFT yerine telefon, mesajlaşma uygulamaları veya e-posta kullanabileceği öngörülüyor. Bankaların SWIFT'ten çıkarıldığı bir senaryoda ihracatçıların ülkeye mal göndermeyi riskli ve pahalı bulabileceği düşünülüyor. Bu yaptırımın aynı zamanda Rusya'dan ürün alan yabancıları alternatif tedarikçilere yönlendirebileceğine inanılıyor .

5 Nisan 2022 Rusya , Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ni Buça'da savaş suçu işlendiğine yönelik iddialarla ilgili toplantıya çağırdı. Rusya, iddiaları "Ukrayna'nın provokasyonu" olarak nitelendirdi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zakharova, Buça'dan basına yansıyan görüntülerin "ABD'nin komplosu" olduğunu ileri sürdü. Soykırım iddiası: Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Ukrayna halkının Rusya'ya boyun eğmek istemediğini dile getirdi. Zelenski, Rusya'nın ülkede soykırım yaptığı söylemini yineledi. Delil uydurma suçlaması: Rusya'nın BM Büyükelçisi Vasiliy Nebenzya, Rusya birliklerinin Buça kasabasındaki bir aylık işgali sırasında hiçbir sivilin zarar görmediğini savundu ve Ukrayna'yı "delil uydurmakla" suçladı. Yaptırım kararı: Almanya Savunma Bakanı Christine Lambrecht, Avrupa Birliği'nin Rusya'dan doğal gaz ihracatını yasaklamayı düşünmesi gerektiğini belirtti. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Rusya'ya yeni yaptırım uygulanması için çağrıda bulundu. Vize kısıtlaması: Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'ya karşı "dost olmayan" tutuma sahip ülkelerin vatandaşlarına vize kısıtlamaları getiren bir kararnameyi imzaladı. Soruşturma talebi: Türkiye Kiev Büyükelçiliği konuya ilişkin "Masum sivillerin hedef alınması asla kabul edilemez. Konunun bağımsız bir soruşturmaya tabi tutularak sorumluların tespit edilmesi temel beklentimizdir." açıklamasını paylaştı. Yargılama talebi: ABD Başkanı Joe Biden, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’daki savaş suçları nedeniyle yargılanması gerektiğini söyledi. Sınır dışı kararı: Almanya hükümeti ülkede görevli 40, Fransa hükümetiyse 35 Rusya diplomatını sınır dışı etmeye karar verdi. Almanya hükümeti ayrıca diplomatları "istenmeyen kişi" ilan etti. Mariupol'ün durumu: Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba ve Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı Liz Truss ortak basın toplantısı düzenledi. Kuleba açıklamasında Buça’daki görüntülerin "buzdağının yalnızca görünen kısmı" olduğunu ve Mariupol'de durumun çok daha kötü olduğunu söyledi. Kuleba Rusya'nın işlediği "korkunç suçlar" nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Konseyi'nden ihraç edilmesi çağrısı yaptı. Truss bu çağrıyı destekledi. 4 Nisan 2022 Ukrayna'nın Odessa şehrinde dün sabah patlamalar duyuldu. Rusya, bir petrol rafinerisine ve yakıt depolama tesisine saldırı düzenlediğini açıkladı. Odessa Şehir Konseyi, hava saldırılarının başladığını ve şehrin bazı bölgelerinde yangın çıktığını söyledi. Acil durum ekipleri yangına müdahale ederken şehir sakinlerinin de bölgeden uzaklaşmaları ve pencerelerini kapamaları istendi. Odessa açıklaması: Odessa Belediye Başkanı Gennady Trukhanov, şehirde evlerin hasar gördüğünü ancak can kaybı olmadığını belirtti. Trukhanov, evi zarar gören halka yardım gönderileceğini ve durumun kontrol altında olduğunu ifade etti. Savaş suçu incelemesi: Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı Liz Truss, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında sivillere yönelik saldırı iddialarının savaş suçu olarak soruşturulması gerektiğini söyledi. Kiev'de kurtuluş: Ukrayna Savunma Bakanı Yardımcısı Anna Malyar, " Irpin, Bucha, Gostomel ve tüm Kiev bölgesi Rus ordusundan temizlendi" açıklamasında bulundu. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rusya'nın Kiev'den askerlerini çekmesinin gerçek bir geri çekilme olmadığını hareketin başka saldırılarla izlenebilecek bir yeniden konumlandırma olduğunu söyledi. Bucha'da soykırım iddiası: Kiev'in kuzeybatısında bulunan Bucha kasabasında sivillerin Rusya birlikleri tarafından öldürüldüğü ileri sürüldü. Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski, Rusya'nın ülkesinde soykırım yaptığını ve Ukrayna halkını tamamen ortadan kaldırmaya çalıştığını vurguladı. Rusya Savunma Bakanı, askeri güçlerin Bucha'da sivilleri öldürdüğü iddiasını yalanladı ve görüntüleri "provokasyon" olarak nitelendirdi. Soruşturma talebi: BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Bucha'da yaşananlara yönelik soruşturma talebinde bulundu. Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Bucha'dan gelen raporlar hakkında Rusya'nın hesap vermek zorunda olduğunu ifade etti. Birleşik Krallık Başbakanı Johnson, Rusya'nın ve devlet başkanı Vladimir Putin'in savaş suçu işlediğini dile getirdi. Görüşme: Birleşik Krallık Başbakanı Johnson ve Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski telefonda görüştü. Görüşmeyle ilgili yapılan açıklamada Johnson'ın Zelenski'yi Rusya birliklerinin Kiev'den başarılı şekilde geri püskürtülmesi nedeniyle tebrik ettiği, askerî barış konferansıyla ilgili bilgilendirdiği bildirildi. Zelenski'nin Londra'nın diplomatik çabalara katılımından dolayı duyduğu memnuniyeti dile getirdiği belirtildi. Liderler görüşmesi: Rusya'nın baş müzakerecisi Vladimir Medinsky, Rusya ve Ukrayna liderlerinin aynı masaya oturmasının zamanının gelmediğini söyledi. Medinsky, "Tekrar, tekrar ediyorum: Rusya'nın Kırım ve Donbas'taki tutumu DEĞİŞMEDİ." dedi. Ukrayna'nın müzakerecisi David Arakhamia ise iki liderin görüşme tarihinin belli olmadığını ancak büyük ihtimalle İstanbul veya Ankara'da görüşeceğini söyledi. Arakhamia, "Taslak belge, Ukrayna ve Rusya liderleri arasında doğrudan istişarelerde bulunmak için yeterince geliştirildi" ifadelerini kullandı. Tahliyeler: Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) işgalin ilk gününden bu yana 10 milyon kişinin Ukrayna'yı terk ettiğini açıkladı. Ukrayna Başbakan Yardımcısı Irina Vereşçuk, Mariupol ve Luhansk bölgesindeki çatışma bölgelerinden 2 bin 694 kişinin tahliye edildiğini söyledi. Türkiye'nin tutumu: Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, "Tüm ülkeler egemen konumlarını net bir şekilde belirleyecek gücü bulamıyor. Örneğin bu açıdan diğer ülkeler Türkiye gibi değil. Türkiye ile fikir ayrılıklarımız var elbette, fakat bununla birlikte Türkiye çıkarlarına göre hareket ediyor ve gerektiği yerde açıkça ‘evet’ ya da ‘hayır’ diyebiliyor." açıklamasında bulundu. Harkov'a bomba iddiası: Harkov Valisi dün akşam Rusya güçlerinin şehri bombaladığını, ölü ve yaralıların bulunduğunu açıkladı. Vali, "Şu ana kadar aralarında çocukların da bulunduğu 23 yaralı var. Rakamlar belirleniyor." açıklamasında bulundu. 1 Nisan 2022 Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski , Rusya'nın Kiev ve Çernihiv'deki askerî faaliyetlerini azaltacağına yönelik vaadini "Kimseye inanmıyoruz, güzel, sözlü kurgulara inanmıyoruz." şeklinde değerlendirdi. Zelenski, Hollanda Temsilciler Meclisi'ne yaptığı konuşmada Hollanda'nın Rusya'yla ticareti durdurmasını ve Rusya'dan gelen gazı boykot etmesini istedi. Yaptırımlar: Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı da Çernihiv'deki bombandırman ve füze saldırılarının devam ettiğini ileri sürdü. Birleşik Krallık, Rusya'da televizyon sunucusu olan Sergey Brilev ve TV-Novosti isimli medya kurumuna yaptırım uygulayacağını duyurdu. İnsani koridor: Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna'nın Mariupol şehrinde insani koridor kurulması için dün ateşkes ilan etti. Şantaj çıkışı: Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, gaz anlaşması taraflarına ödemelerini rubleyle yapmaları şartı getiren kararnameye imza attı. Putin, koşula uymayan ülkelerin anlaşmalarının sonlandırılacağını söylerken "Kimse bize bir şeyleri bedavaya satmıyor, biz de hayır işi yapmıyoruz. Bu sebeple hâlihazırda devam eden anlaşmalar duracak." dedi. Almanya, Putin'in kararını şantaj olarak nitelendirdi ve şantaja boyun eğmeyeceklerini açıkladı. Fransa Maliye Bakanı Bruno Le Maire de Fransa ve Almanya'nın Rusya'nın gaz akışını durdurmasına hazır olduğunu belirtti. Türkiye detayı: Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Zelenski telefonda görüştü. Zelenski, görüşmenin ardından "Türkiye'nin ülkemizin güvenliğinin teminatı konusunda hazır olmasından dolayı minnettarım." ifadelerini kullandı. 31 Mart 2022 • Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov, geçtiğimiz gün İstanbul'da gerçekleştirilen müzakere görüşmelerine ilişkin "henüz bir ilerleme veya gerçekten umut verici bir gelişme olmadığı" değerlendirmesinde bulundu. Ukrayna yönetimi ise "müzakerelerde kesinlikle ilerleme sağlandığını" söyledi. Teslim çağrısı: Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un telefon görüşmesi gerçekleştirdiği bildirildi. Görüşmede Putin'in Macron'a, "Mariupol'e bombardıman, ancak Ukrayna askerleri teslim olursa biter" dediği aktarıldı. "Azalma yok": Ukrayna'nın kuzeyindeki Çernihiv bölgesinin valisi Viacheslav Chaus, Rusya'nın taahhüdüne rağmen askerî operasyonlarında bir düşüş görülmediğini dile getirdi. 4 milyon: Birleşmiş Milletler 24 Şubat'ta Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden bu yana 4 milyon 20 binden fazla insanın ülkeyi terk ettiğini açıkladı. Bu sayının Ukrayna nüfusunun yaklaşık 10'da biri olduğu vurgulandı. Valiliğe saldırı: Ukrayna yetkilileri, Mikolayiv kentindeki Valilik binasına Rusya güçlerinin düzenlediği saldırıda 12 kişinin hayatını kaybettiğini, 30'a yakkın kişinin de yaralandığını duyurdu. Çin ve Rusya teması: Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Rusya'dan mevkidaşı Sergey Lavrov ile görüştü. Görüşmenin ardından Yi, Pekin ve Moskova’nın ikili ilişkileri geliştirme ve iş birliğini artırma konusunda "daha kararlı" olduğunu söyledi. İki bakan Batı'nın Rusya'ya uyguladığı yaptırımları kınadı. Görüşme şartı: Beyaz Saray İletişim Direktörü Kate Bedingfield, ABD Başkanı Joe Biden'ın Rusya Devlet Başkanı Putin ile görüşmesi için Rusya'nın gerilimi düşürecek net adımlar atması ve diplomasiye açık bir tutum göstermesi gerektiğini belirtti. 30 Mart 2022 Rusya ve Ukrayna müzakere heyetleri, İstanbul'da Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde dün görüştü. Rusya heyeti görüşmeyi "yapıcı" olarak nitelendirirken Ukrayna'nın önerilerini Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e ileteceklerini belirtti. Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Danışmanı Mihail Podolyak da görüşmeler için "Bugünkü görüşmenin sonuçları liderler seviyesinde bir görüşme yapılması için yeterlidir." açıklamasında bulundu. Neler konuşuldu? Ukrayna'nın Rusya'ya askerî ittifaklara katılmayacağı, "tarafsızlık" statüsünde kalacağı konusunda güvence verdiği; buna karşılık kendisine güvenlik garantileri sağlayacak bir "garantörlük" sistemi önerdiği belirtildi. Ukrayna heyetinin baş müzakerecisi David Arakhamiya, NATO anlaşmasının 5'inci maddesine benzer bir mekanizma talep ettiklerini vurgulayarak "Bu maddeyle Ukrayna'ya bir saldırı olması durumunda üç gün içinde garantör ülkelerle istişareler başlayacak, diplomatik çözüm sağlanamazsa garantör ülkeler bize askerî destek sağlayacak." ifadelerini kullandı. Arakhamia, bu maddede anlaşma sağlanmasını "bir prensip meselesi" olarak nitelendirdi. Nedir? NATO anlaşmasının 5'inci maddesine göre, NATO üyesi ülkelerden birine yapılan saldırı tüm üye ülkelere yapılmış kabul ediliyor. Türkiye de dâhil: Ukrayna'nın garantör olarak görmek istediği ülkeler arasında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin daimî üyeleri ve Türkiye'nin yanı sıra Almanya, İsrail, İtalya, Polonya ve Kanada'nın adı geçtiği bildiriliyor. Değerlendirme: Ukrayna'nın NATO üyesi olmaması ve tarafsızlık statüsünü kabul etmesi Rusya'nın görüşmelerdeki ana koşulu olarak görülüyor. Ukrayna'nın garantörlük talebinin "kendi güvenliğini oluşturmak" amacıyla yapıldığı değerlendiriliyor. Ukrayna heyetinin tamamen ateşkes sağlanması koşuluyla Kırım'ın statüsü konusunda 15 yıllık istişare süreci başlatılması teklifinde bulunduğu da bildirildi. Donbas'ın statüsü konusundaki görüşmelerinse Ukrayna Devlet Başkanı Volodomir Zelenski ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında yapılması teklif edildi. Ukrayna heyeti ayrıca olası bir anlaşmanın öncelikle Ukrayna'da referanduma sunulacağını bildirdi. 28 Mart 2022 Rusya ve Ukrayna arasında İstanbul’da yapılacak ateşkes görüşmelerinin yarın başlaması bekleniyor . Zelenski'nin açıklamaları: Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, “ülkesinin Rusya ile olası bir barış anlaşmasının parçası olarak tarafsızlık ilkesini müzakere etmeye hazır olduğunu, ancak bunun üçüncü taraflar tarafından garanti edilmesi ve referanduma sunulması gerektiğini” söyledi. Zelenski, Rusya’nın alıkoyduğu bazı belediye başkanlarının öldürüldüğünü öne sürdü . Zelenski'nin başdanışmanlarından Alexander Rodnyansky “Ukrayna'nın "tek karış toprağını vermeye niyetli olmadığını" söyledi. Mariupol'de son durum: Ukrayna, Rusya’nın abluka altında kalan ve yıkıma uğrayan stratejik liman kenti Mariupol'dan binlerce sivili zorla Rusya’ya yerleştirdiğini öne sürdü. Rusya ise sınırlarından geçen Mariupol sakinlerinin zorla götürülmediğini iddia etti. Uluslararası Kızılhaç Komitesi, Mariupol’e hala erişim olmadığını duyurdu. Ukrayna'dan haberler: Ukrayna, Rusya donanmasının denizden füze saldırısı hazırlığında olduğunu iddia etti. Kiev Üniversitesi İktisat Fakültesi, Rusya işgalinin Ukrayna’ya verdiği zararın 63 milyar dolar olduğunu hesapladı. Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı, başkent Kiev çevresinde büyük kayıplar veren Rusya’nın geri çekildiğini öne sürdü. Çernobil Nükleer Santrali yakınlarındaki Slavutiç kasabasının belediye başkanı da Rusya ordusunun kasabadan çekildiğini duyurdu. Görüşme yok: Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Rusya ve Ukrayna devlet başkanlarının yakın dönemde bir araya gelmesinin “amaca hizmet etmek yerine ters etki yapabileceğini” söyledi. Rusya'da medya: Rusya'da muhalif çizgisiyle bilinen Novaya Gazeta, aldığı ikinci uyarının ardından yayınlarını askıya aldı. Diplomatik kriz: Polonya’nın 25 Mart’ta “istenmeyen kişi” ilan ettiği 45 Rusya diplomatı ülkeden sınır dışı edildi. Kuzey Makedonya da beş Rusya diplomatını “istenmeyen kişi” ilan etti . Enerji krizi: G-7 ülkeleri, Rusya’nın doğal gaz ve petrol satışı karşılığındaki ödemelerin ruble ile yapılması talebini reddetti. Rusya, “ruble ile ödeme yapılmazsa kesinti olur” yanıtını verdi . Almanya Başbakanı Olaf Scholz da Rusya'dan enerji ithalatının ani şekilde kesilmesinin ağır ekonomik sonuçları olabileceği uyarısını yineledi . 26-27 Mart 2022 Görüşmeler Türkiye'de: Ukraynalı müzakereci David Arakhamia, 28-30 Mart arasında yapılacak ateşkes görüşmelerinin Türkiye’de gerçekleşeceğini duyurdu . Luhansk'ta referandum ihtimali: Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı, “Rusya'nın silahlı saldırganlığının kapsamlı şekilde sürdüğü”, Rusya Savunma Bakanlığı ise “Rusya ordusunun Luhansk'ın %93'ünde, Donetsk'in ise %54'ünde kontrolü sağladığı” açıklamalarında bulundu . Rusya’nın tanıdığı Luhansk Halk Cumhuriyeti'nin lideri Leonid Paseçnik, Ukrayna'nın doğusunda Rusya'ya katılmak için referandum düzenlenebileceğini” söyledi. Türkiye'den açıklamalar: Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Türkiye’nin Rusya yapımı S-400 hava savunma sistemlerini Ukrayna’ya vermesinin kesinlikle masada olmadığını” söyledi. Bakan Çavuşoğlu, “Rusyalı oligarkların Türkiye'ye gelebileceğini, ancak yapacakları işlerin uluslararası hukuka aykırı olmaması gerektiğini” ifade etti . Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da "Eğer herkes Rusya'yla köprüleri yakarsa, o zaman en sonunda onlarla kim konuşacak?" yorumunda bulundu . Rejim değişikliği tartışması: Polonya'nın başkenti Varşova’ya resmi ziyarette bulunan ABD Başkan Joe Biden, “savaşın birkaç gün ya da ayda kazanılamayacağını, uzun mücadele için donanımlı olunması gerektiğini” söyledi. Biden, “kasap” olarak tanımladığı Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin için “bu adam iktidarda kalamaz” yorumunda bulundu. Daha sonra ise ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, “ABD'nin Rusya için rejim değişikliği stratejisi olmadığını” söyledi. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada ise " Putin'in gücünü komşularında ya da bölgede göstermesine izin verilemeyeceğinin” söylendiği, “rejim değişikliğinden bahsedilmediği” belirtildi . Kremlin Sözcüsü Dimitriy Peskov, "Bu Biden'ın karar vereceği bir konu değildir. Rusya Devlet Başkanı Ruslar tarafından seçilir" ifadelerini kullandı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da “savaşın sözlü olarak tırmandırılmaması, amacın Ukrayna’da ateşkesi ve Rusya birliklerinin çekilmesini sağlamak olduğu” uyarısında bulundu. Öte yandan: Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Avrupa ülkeleri ve NATO’ya ağır silah ve savaş uçağı talebini yineledi. Ablukanın ve ağır çatışmaların sürdüğü belirtilen Mariupol’den sivillerin çıkışını sağlamak için iki yeni insani koridor açılması konusunda tarafların anlaştığı bildirildi . 24 Mart 2022 NATO Zirvesi: NATO, doğu kanadına 40 bin birlik konuşlandırdığını, “Ukrayna'ya desteğin artarak süreceğini” açıkladı. NATO’dan yapılan açıklamada “kimyasal silahların kullanılmasının çatışmanın doğasını tamamen değiştireceği” belirtilirken Genel Sekreter Jens Stoltenberg'in görev süresi savaş nedeniyle bir yıl uzatıldı. Zelenski'nin açıklamaları: Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Rusya’nın yasaklı fosfor bombası kullandığını öne sürdü. Zelenski küresel çapta eylem yapılmasını ve NATO’nun Ukrayna’ya uçak tedarik etmesini istedi. Ukrayna'dan haberler: Ukrayna Tarım Bakanı Roman Leşenko, görevinden gerekçe göstermeden istifa etti. Ukrayna, güneydeki liman kenti Berdyansk yakınlarında Rusya donanmasına ait büyük bir geminin imha edildiğini açıkladı. Rusya'dan misilleme: Rusya, ABD'nin Birleşmiş Milletler'de çalışan 12 Rusya diplomatını "ulusal güvenlik kaygıları" sebebiyle sınır dışı etme kararına yanıt olarak Moskova’daki bazı ABD diplomatlarını sınır dışı etme kararı aldı. Yaptırımlar: Birleşik Krallık, Rusya ekonomisi ve özel güvenlik şirketlerine yönelik 65 yeni yaptırım açıkladı. İsviçre hükümeti de ülkedeki yaklaşık 6 milyar dolarlık Rusya varlığını dondurdu. Letonya Başbakanı Arturs Karins, Avrupa Birliği ülkelerinin Rusya'dan enerji ithalatına yaptırım uygulamayı düşünmesi gerektiğini dile getirdi. Almanya Ekonomi i İklim Bakanı Robert Habeck ise ülkesinin buna hazır olmadığını duyurdu. Göçmen krizi: UNICEF, Ukrayna’daki 7 buçuk milyon çocuktan 4 milyon 300 bininin savaş sebebiyle yerinden edildiğini duyurdu. 23 Mart 2022 Ukrayna güçlerinin ülkenin güneyindeki bazı bölgeleri ve Kiev yakınlarındaki Makariv’i Rusya’dan geri aldığı, Kiev’in batısında ve Herson’da da karşı saldırıya geçtiği öğrenildi . G20 tartışması: Polonyalı bir bakan, Rusya’nın G20’den çıkarılarak yerine Polonya’nın alınmasını önerdi. ABD’nin bu öneriye sıcak baktığı, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ise kasım ayında düzenlenecek G20 Zirvesi’ne katılmayı planladığı ifade edildi . Çin de Rusya’nın G20’den çıkarılmasına karşı çıktı. Casusluk suçlaması: Polonya’da casuslukla suçlanan 45 Rusya diplomatı için sınır dışı kararı alındı. Rusya, suçlamaların asılsız olduğunu öne sürdü . Doğal gaz resti: Putin, “Dost olmayan ülkelere doğalgaz satışı ödemelerinde Rus rublesine geçmeyi planlıyoruz.” açıklamasında bulundu. Açıklamanın ardından Avrupa’da doğal gaz fiyatı %22'lik artışla megavatsaat başına 118,75 avroya çıktı . Rusya'da ilk fire: Putin'in danışmanlarından Anatoly Chubais işgali protesto ederek özel elçilik görevinden ayrıldı. Chubais’in Rusya’dan geri dönmemek üzere ayrıldığı iddia edildi. NATO'dan açıklamalar: NATO Genel Sekreteri Jen Stoltenberg “Ukrayna'ya destek olabilmek için yapabileceğimiz her şeyi yapmakta kararlıyız.” açıklamasında bulundu ve gündemlerinde Ukrayna’nın üyeliğinin olmadığını bildirdi. NATO’nun Slovakya, Macaristan, Bulgaristan ve Romanya’da yeni muharebe güçleri konuşlandıracağı açıklandı. Yaptırımlar: İsviçre merkezli banka UBS, avaşın etkisiyle avro bölgesi hükümetlerinin 250 milyar avro ek harcama yapmak zorunda kalabileceğini öngördü . 25 Şubat’ta işleme kapanan Rusya borsasında bazı hisselerin kısıtlı olarak bugün yeniden işleme açılacağı öğrenildi. Almanya Başbakan Olaf Scholz, “yaptırımların Avrupa ülkelerine Rus liderlerinden daha fazla zarar vermemesi gerektiğini, Rusya enerjisine topyekûn ambargonun sonuçları Avrupa için yıkıcı olacağını, Almanya'nın Rusya enerji kaynaklarına bağımlılıktan kurtulma sürecinde olduğunu” söyledi. Scholz, “Rusya kuvvetlerinin ilerleyişinin tıkandığını” da belirtti. Rusya'dan açıklamalar: Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, NATO’nun Ukrayna’ya barış gücü göndermesinin “pervasız ve son derece tehlikeli bir karar olacağını” ifade etti. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da Rusya’nın “Ukrayna'daki Rus kültürünü savunacağını, ABD’nin savaşın bitmesini istemediğini” söyledi. Lavrov, “Merkez Bankası rezervlerinin dondurulmasının kendilerini şaşırttığını” dile getirdi. Nükleer tartışması: ABD Savunma Bakanlığı Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov'un "Rusya'nın varoluşuna tehdit durumunda nükleer silah kullanabileceğine" dair sözlerinin “tehlikeli” olduğuna dair açıklama yaptı. Mariupol'de abluka sürüyor: Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Mariupol kentinde hala “insanlık dışı koşullarda, bombardıman ve kuşatma altında” 100 bine yakın insan olduğunu duyurdu. 22 Mart 2022 Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, ateşkes ve Rusya’nın çekilmesi karşılığında “NATO üyeliğinden vazgeçebileceğini, Kırım ve Donbas'ın statüsünü tartışmaya da hazır olduklarını” söyledi. Biden'dan uyarı: ABD Başkanı Joe Biden, Rusya lideri Vladimir Putin'in Ukrayna'da "köşeye sıkıştığını" ve bu durumun kimyasal veya biyolojik silahlar kullanması ihtimalini artırdığını öne sürdü. Kayıplar: Ukrayna yetkilileri, Rusya bombardımanı altındaki Harkov kentinde en az 500 sivilin öldüğünü ve 1000 binanın yıkıldığını duyurdu. Dünya Sağlık Örgütü, Ukrayna’da işgalin başından bu yana sağlık birimlerine 62 ayrı saldırı yapıldığını doğruladı. Birleşmiş Milletler de savaşta az 953 sivilin hayatını kaybettiğini teyit etti . BM Genel Sekreteri Antonio Guterres,“Bu kazanılabilecek bir savaş değil, barış masasına dönüş kaçınılmaz.” yorumunda bulundu. Türkiye'ye göç: İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Türkiye’ye gelen Ukraynalı sayısının 58 bin olduğunu duyurdu. 21 Mart 2022 • Ukrayna’da Rusya saldırısı altında olan yerleşim yerlerinde olan sivillerin çıkabilmesi için sekiz insani koridor üzerinde anlaşma sağlandı. Rusya, Odessa kentini de topçu atışlarıyla hedef aldı. Füze saldırılarının görüldüğü ve bir alışveriş merkezinin de hedef alındığı Kiev’de 35 saatlik sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Getty Images Mariupol anlaşmazlığı: Rusya, kuşatma altındaki Mariupol'den insani koridorların oluşturulması ve sivillerin tahliye edilmesi için askerlerin çekilmesini ve silah bırakmasını talep etti. Ukrayna, şehrin Rusya’ya teslim edilmesi anlamına gelen bu teklifi reddetti. Rusya-AB ilişkileri: Avrupa Birliği ülkelerinin dışişleri ve savunma bakanlarının Rusya’ya petrol ambargosu da dahil ek yaptırımları görüşmek için bir araya geleceği öğrenildi. AB, Mariupol'de yaşananları "savaş suçu" olarak tanımladı. Rusya-Çin ilişkileri: Çin'in ABD'deki Büyükelçisi Qin Gang, “ülkesinin Rusya'ya silah veya mühimmat göndermeyeceğini, krizi sona erdirmek için elinden gelen her şeyi yapacağını" söyledi. Rusya-ABD ilişkileri: ABD’nin Rusya Büyükelçisi John Sullivan, Rusya Dışişleri Bakanlığı’na çağırılarak ABD Başkanı Biden'ın Rusya Devlet Başkanı Putin'e yönelik "savaş suçlusu, katil" gibi sözleri nedeniyle protesto notası verildi . Rusya-Japonya ilişkileri: Rusya, Japonya ile İkinci Dünya Savaşı’ndan bugüne gelen anlaşmazlıkların giderilmesi için yürütülen barış görüşmelerinden Japonya'nın yaptırımlara katılma adımı nedeniyle çekildi. Rusya'dan haberler: Rusya'da bazı gıda ürünlerine yönelik "panik alışverişi" yapıldığı öğrenildi. Rusya yargısı, Meta’yı “radikal bir organizasyon” olarak tanımladı. Abramoviç'e denizde protesto: Rusyalı oligark Roman Abramoviç'in yatı Bodrum'da görüntülendi. Dev yata botla yaklaşarak protesto gösterisi yapan Ukraynalı bir grup gözaltına alındı . 20 Mart 2022 Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya ile Ukrayna'nın “temel konularda anlaşmaya yakın olduğunu” söyledi. Çavuşoğlu ile Antalya’da bir araya gelen Japonya Dışişleri Bakanı Yosimasa Hayaşi de ülkesinin Türkiye’nin diplomatik çabalarını “takdir ettiğini” ifade etti . Mariupol'de insani kriz: Rusya’nın 2014’te ilhak ettiği savaşın başında bağımsız cumhuriyetler olarak tanığı Donbass bölgesine bağlayan liman kenti Mariupol kentine Rusya askerlerinin girdiği bildirildi. İki haftadır elektrik, gaz ve sudan yoksun olan, sivil yerleşim yerlerinin büyük bölümünün vurulduğu belirtilen kentin belediye başkanı, binlerce kent sakinin zorla Rusya’ya götürüldüğünü öne sürdü. Zelenski, “kentte yaşatılan terörün gelecek yüzyıllarda hatırlanacağını” söyledi . Ukrayna'dan açıklamalar: Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski de Rusya Devlet Başkanı Putin ile müzakereye hazır olduğunu belirtti . Ukrayna, Rusya’nın tüm cephelerdeki ilerleyişinin durdurulduğunu öne sürdü . Rusya yanlısı muhalefet partilerinin faaliyetlerinin askıya alındığı ülkede sıkıyönetim 30 gün daha uzatıldı . Rusya-Çin yakınlaşması: Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, mevcut küresel siyasi durum nedeniyle ülkesinin Çin’le ilişkisinin daha da güçleneceğini söyledi . Göçmen krizi: Birleşmiş Milletler, Ukrayna’yı terk eden sivillerin sayısının 3 buçuk milyonu geçtiğini, yerinden edilenlerin toplamının 10 milyon olduğunu duyurdu. Avrupa ülkelerinden yetkililer, zorunlu göçün “Avrupa’nın kapasitesini zorladığını” ifade etti . 19 Mart 2022 Rusya saldırıları: Rusya birlikleri Ukrayna'nın Mariupol kentine girerken çatışmaların sürdüğü, Ukrayna'nın Azak Denizi ile bağlantısının kesildiği öğrenildi. Başkent Kiev’e yönelik Rusya saldırıları da arttı. Gıda fiyatları uyarısı: ABD merkezli düşünce kuruluşu Center for Global Development (Küresel Gelişim Merkezi), Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesiyle dünya genelinde artan gıda fiyatlarının 40 milyon kişiyi aşıra yoksulluğa itebileceği uyarısında bulundu. İstihbarat raporu: Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı, Rusya’nın Ukrayna’da ilerleyemediği için taktik değiştirmek zorunda kalabileceğini ve daha fazla sivil öldürebileceğini öne sürdü. 18 Mart 2022 Rusya saldırıları: Rusya, Ukrayna’nın batısındaki Lviv kentinde havalimanı yakınlarındaki uçak bakım işlemlerinin yapıldığı binaya füze saldırısı yaptı. Saldırıda kimse hayatını kaybetmezken bu, ülkenin diğer bölgelerinde yerinden edilen insanların sığındığı kente yönelik ikinci saldırı oldu. Geçtiğimiz pazar günü Polonya sınırına yakın bir askeri üsse yapılan saldırıda en az 35 kişi yaşamını yitirmişti . Dün gece ülkenin kuzeyindeki Çernihiv kentine yönelik Rusya saldırıları da devam etti. Çatışmaların sürdüğü Mariupol kentinde sivillerin sığındığı bir tiyatro binasına yapılan saldırıda kaç kişinin hayatını kaybettiği hala netleşmedi. Başkent Kiev’de de sivil yerleşim alanlarına Rusya saldırıları yapıldı . Putin-Erdoğan görüşmesinin detayları: Birleşik Krallık merkezli BBC, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Cumhurbaşkanı Erdoğan’la yaptığı görüşmede Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile yüz yüze görüşebileceğini dile getirdiğini açıkladı. Haberde Putin’in Ukrayna’nın doğusundaki ayrılıkçı bölgelerin Rusya’ya katılması, Ukrayna’nın tarafsızlığını garanti etmesi, NATO üyeliğinden vazgeçmesi ve Rusça kullanımını koruma altına alması gibi taleplerini ilettiği belirtildi. Türkiye tarafının bir anlaşmaya varılabilmesi için birkaç hafta daha gerekebileceği yorumunda bulunduğu ifade edildi . Putin-Scholz görüşmesi: Putin, Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile telefonda görüştü. Putin görüşmede “Rusya’nın çözüm bulmaya hazır olduğunu, Ukrayna’nın ise gerçekçi olmayan tekliflerle müzakere sürecini uzattığını” söyledi . Yaptırımlar: Birleşik Krallık’ta Rusya devlet medyası Russia Today’in yayın lisansı iptal edildi. Avustralya ve Japonya da Rusya’ya yeni yaptırımlar açıkladı. 17 Mart 2022 Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski , Almanya Parlamentosu'na seslendiği konuşmasında Almanya'yı "hak ettiği liderlik rolünü" üstlenmeye çağırdı. Rusya'ya yönelik yaptırımların geç geldiğini ifade eden Zelenski, Almanya'yı Rusya'nın saldırganlığına karşı çıkmaya davet etti. Kremlin'in tepkisi: Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, ABD Başkanı Joe Biden'ın Rusya Devlet Başkanı Putin'i "savaş suçlusu" olarak nitelendirmesinin "kabul edilemez" olduğunu belirtti. Peskov, ABD'nin Rusya'ya ders verme hakkının olmadığını ifade etti. İkili temaslar: ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'yla yaptığı telefon konuşmasında Türkiye'ye Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne saygı duyduğu ve Ukrayna'ya yardımda bulunduğu için teşekkür etti. Çavuşoğlu, Rusya ve Ukrayna arasında yapılacak olası bir anlaşmada Ukrayna'nın Türkiye'yi garantör ülke olarak görmeyi istediğini belirtti. Cumhurbaşkanı Erdoğan da Putin'le telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Erdoğan, Putin ve Zelenski'yi İstanbul ya da Ankara'da buluşturmayı teklif etti. Ülkede neler oluyor? Ukrayna'nın Mariupol şehrinden şu ana kadar 30 bin kişinin tahliye edildiği, Merefa şehrinde de bir okul ve kültür merkezinin vurulduğu bildirildi. Şehirde en az 15 kişinin yaşamını yitirdiği aktarıldı. İtalya hükümeti, Mariupol'de Rusya tarafından bombalanan tiyatroyu tekrar inşa etmeye hazır olduğunu duyurdu. 16 Mart 2022 ABD Başkanı Joe Biden, Ukrayna'ya 800 milyon dolarlık yeni bir güvenlik desteği açıkladı. Biden, bu destekle Ukrayna'nın hava sahasını koruyabileceğini söyledi . Biden, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i "savaş suçlusu" olarak tanımlarken Kremlin bu açıklamayı "kabul edilemez ve affedilemez" olarak nitelendirdi. Kongre'ye sesleniş: Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, "görüşmelerin gerçekçi bir yapıya büründüğünü ancak hâlen zamana ihtiyaç duyulduğunu" söyledi. Rusya yetkilileri ve medya mensuplarını istifa etmeye çağıran Zelenski, ABD Kongresi'ne yaptığı konuşmada uçuşa yasak bölge talebini yineledi. Zelenski'nin "Ukrayna vatandaşlarının yalnızca ülkeleri değil, dünyanın değerleri için de savaştığını" söylediği konuşması Kongre'de ayakta alkışlandı. "Tarafsız ülke": Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ülkesinin yaptırımlara karşı yeterli kaynağı olduğunu ve para basmaya ihtiyaç duymadıklarını dile getirdi. Ukrayna'nın tehdit oluşturduğunu savunan Putin, "Ukrayna’nın tarafsız ülke statüsü ile askerî güçlerden ve Nazizm'den arındırılması konuları, Rusya ve geleceğimiz için ilkesel mahiyette. Bunları ele almaya hazırız" ifadelerini kullandı . Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov da "Ukrayna'nın Avusturya ve İsveç'e benzer bir statüye sahip tarafsız bir devlet hâline gelmesinin Kiev ile müzakerelerde tartışıldığını ve bunun bir uzlaşma olarak değerlendirilebileceğini, barış planı açıklaması içinse çok erken olduğunu" söyledi. Rusya'dan Avrupa'ya veda: Rusya, Avrupa Konseyi’nden ihraç edilmesi kararından önce Konsey üyeliğinden ayrıldı. Tahliyeler: Birleşmiş Milletler, Ukrayna’yı terk eden sivillerin sayısının 3 milyonu geçtiğini duyurdu. Birleşmiş Milletler Uluslararası Adalet Divanı, Rusya’dan işgali durdurmasını istedi. Doğrudan diyalog: Ukrayna'nın baş müzakerecisi Mikhailo Podolyak, "Yasal güvenceye alınmış güvenlik garantileri, ateşkes ve Rusya askerlerinin çekilmesini istediklerini, bunların ancak iki ülke liderlerinin doğrudan diyalog kurmasıyla mümkün olduğunu" söyledi. Dünyadan destek: Polonya, Slovenya ve Çekya başbakanları bombardıman altındaki Kiev'e giderek Ukrayna'ya desteklerini gösterdi. Odesa, Mariupol, Zaporijya gibi kentlerde de patlamalar duyuldu. Ukrayna yetkilileri, Rusya'nın sivil yerleşim yerlerini hedef almaya devam ettiğini belirtti. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, NATO'nun Ukrayna'yı desteklemekte birleştiğini dile getirdi. 15 Mart 2022 Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski , Avrupa liderlerine "Evet NATO üyesi olmayabiliriz, bunu anlıyoruz. Ama yıllardır açık kapı politikanız olduğunu söylüyordunuz ve biz bu kapıdan geçemiyoruz." diye seslendi. Rusya Dışişleri Bakanlığı , Avrupa Konseyi'nden ayrıldıklarını açıkladı. Kiev'de son durum: Kiev'in merkezinde iki binada yangın çıktı. Yangının hava saldırı sonucu gerçekleştiği, iki kişinin de yaşamını yitirdiği açıklandı. Lukyanivska metro istasyonu zarar gördü. Şehride perşembe sabah 07.00'ye kadar sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Belediye Başkanı Vitali Klitsçko "Sığınaklara gitmek dışında şehir içinde hareket etmek yasaklandı. Sadece özel izni bulunanlara izin verilecek." açıklamasında bulundu. Klitsçko, Kiev'in Ukrayna'nın kalbi ve Avrupa'nın özgürlüğünün simgesi olduğunu belirtti. Bağımsızlık vurgusu: Polonya, Çekya ve Slovenya liderleri Kiev'de Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'yi ziyaret etti. Polonya hükümeti, ziyaretin amacının Avrupa Birliği'nin Ukrayna'nın bağımsızlığını desteklediğinin bilinmesi olduğunu bildirdi. İnsani kriz: Sumi'den sivillerin tahliyesi için çalışmalar başlatıldı. Kızılhaç, ülkenin güneyindeki Mariupol'de insanların sıkışıp kaldığını ve bu bölgeye yardım ulaşmadığını ifade etti. Rusya devlet kanalı Channel One'ın canlı yayını sırasında stüdyoya girerek "Savaşa hayır, savaşı durdurun" yazan bir pankartı kameraya tutan protestocu para cezasına çarptırıldı. Yaptırımlar: Birleşik Krallık, Rusya'nın eski Devlet Başkanı Dimitri Medvedev’in de aralarında bulunduğu 370 kişi ve kuruma yönelik yaptırım kararı açıkladı. Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov'un da mal varlıklarının dondurulacağı bildirildi. Rusya ise ABD Başkanı Joe Biden, Kanada Başbakanı Justin Trudeau ve ABD'den çeşitli üst düzey yetkililerin ülkeye girişini yasakladı. Macron'un savunması: Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ülkesinin Rusya'ya 2020'ye kadar teslim ettiği silah ve savaş uçağı satış sözleşmelerine yönelik konuştu. Macron, satışın uluslararası hukuka ve Fransa'nın taahhütlerine aykırı olmadığını ifade etti. Türkiye'nin rolü: Cumhurbaşkanı Erdoğan, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun bugün Rusya'ya yarın da Ukrayna'ya gideceğini açıkladı. 14 Mart 2022 Rusya'dan yalanlama: Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, ABD'nin Çin'den askeri yardım istediği iddiasını reddetti ve “Rusya’nın Ukrayna'daki özel operasyonunu bağımsız yürütme potansiyeline sahip olduğunu" söyledi. Peskov “operasyonların belirlenen takvimde gerçekleştirileceğini” de ekledi . Zelenski'den çağrı: Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, “Rusya’nın ülkedeki altyapıyı yok etmeye sürdürdüğünü ancak her şehirde her sokağı yeniden inşa edeceklerini” söyledi. Zelenski vatandaşlara “devlete sahip çıkma” çağrısı yaptı . Çatışmalar: Birleşik Krallık, Rusya’nın Ukrayna’yı Karadeniz kıyısından abluka altına aldığını ve deniz ticareti yapmasını engellediğini açıkladı. Mariupol belediyesi, “kentin sürekli ateş altında olduğunu” duyurdu. Kiev’e yönelik Rusya saldırıları da devam etti. Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna'nın doğusunda ayrılıkçıların kontrolündeki Donetsk bölgesindeki bir füze saldırısında en az 20 kişinin hayatını kaybettiğini öne sürdü. Serhiy Orlov Ateşkes görüşmeleri: Bugün başlayan ateşkes görüşmelerinin dördüncü turu "teknik sebepler" dolayısıyla yarına ertelendi. Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi yetkilisi Ihor Zhovkva, Rusya’nın “kırmızı çizgiler verip Ukrayna’nın teslim olmasını istemek yerine yapıcı müzakerelere başlamış göründüğünü” söyledi. Mülteciler: Birleşmiş Milletler, Ukrayna’yı terk eden mültecilerin sayısının 2 milyon 800 bini geçtiğini açıkladı . BBC, bir Rusyalı ekonomistin tahminine göre 200 bin vatandaşın Ukrayna’nın işgali sebebiyle Rusya’yı terk ettiğini ve hava sahası kapanmayan Türkiye, Gürcistan ve Ermenistan gibi ülkelere göç ettiğini duyurdu. Avrupa ülkelerinde de Rusyalı milyarderlerin malikanelerinde işgal eylemleri yapıldı . 13 Mart 2022 Rusya bu sabah Ukrayna'nın batısındaki Lviv’de bir askeri tesise füze saldırısı düzenledi. Ukrayna, Polonya sınırına 10 kilometre uzaklıktaki saldırıda en az 35 kişinin öldüğünü duyurdu. NATO, Rusya’nın bu saldırısının “hiçbir uluslararası kuralı ihlal etmeyen askeri malzeme ve yakıt tedarikine açık bir yanıt olduğunu” söyledi. Rusya Dışişleri Bakanlığı “batı ülkelerinin Ukrayna’ya gönderdiği silah konvoylarının Rusya için meşru hedef olduğunu” açıkladı. Çatışmalar: Ukrayna'nın güneyindeki Dniprorudne kentinin belediye başkanının Rusya tarafından kaçırıldığı ifade edildi . Rusya ordusunun 25 kilometre yakına geldiği başkent Kiev’de sokak savaşına hazırlık hız kazandı . Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, “şu anda en önemli görevin kuşatma altındaki Mariupol şehrine yardım götürmek olduğunu” söyledi. Ukrayna’nın güneydeki liman kenti Herson’da yayılan Rusya’nın bölgede Donetsk ve Luhansk’a benzer ayrılıkçı yönetimler kuracağı haberlerinin ardından Ukrayna’ya bağlılık eylemi yapıldı. ABD'den uyarı: ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Rusya'nın Ukrayna'da kimyasal silah kullanması durumunda "ağır bir bedel ödeyeceğini” söyledi. Ölen ilk gazeteci: ABD'li gazeteci Brent Renaud Kiev'in dışındaki Irpin kasabasında vurularak öldürüldü. Mahsur vatandaşlar: Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, sokak çatışmalarının görüldüğü Mariupol kentinde bir camiye sığınan Türkiye vatandaşlarının tahliyesi için çalışmaların sürdüğünü, caminin imamının camiye bombalı saldırı yapıldığı haberini doğrulamadığını söyledi . Müzakerecilerden ılımlı mesajlar: Ukraynalı müzakereci Mihail Podolyak “Rusya’nın şimdiden yapıcı konuşmaya başladığını, birkaç gün içinde bazı sonuçlara ulaşılabileceğini” söyledi. Podolyak, barış müzakerelerinin yeri konusunda arabulucu olarak İsrail ve Türkiye ile çalışıldığını duyurdu. Rusyalı bir müzakereci de “somut ilerleme kaydedildiğini, iki heyet arasında yakın zamanda ortak bir pozisyonda uzlaşmanın mümkün olabileceğini” belirtti . Rusya'dan Çin açıklaması: Rusya Maliye Bakanı Anton Siluanov, ekonomik yaptırımlar sebebiyle 640 milyar dolarlık altın ve döviz rezervlerinin yaklaşık 300 milyar dolarının dondurulduğunu, alınan ekonomik darbeye karşı “Çin ile ortaklığın, batı pazarlarının kapandığı bir ortamda elde edilen iş birliğini sürdürüp artırmaya izin vereceğini düşündüğünü” ifade etti . 12 Mart 2022 Biyolojik silah tartışması: Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Rusya’nın Ukrayna’da biyolojik silah üretildiği iddiasıyla toplandı. BM, Ukrayna’da herhangi bir biyolojik silah üretim faaliyetinden haberdar olmadığını söylerken ülkedeki nükleer santrallerin güvenliğinin sağlanması çağrısı yaptı. Rusya ise Ukrayna’daki biyolojik silahlara dair kanıtların yok edilmeye çalışıldığını, “ölümcül hastalıkların daha da etkili hale getirilmesi üzerine ABD ile koordineli çalışan laboratuvarlar olduğunu öne sürdü. ABD ise iddiaları “gülünç” olarak nitelendirdi ve Rusya’nın biyolojik silah kullanmak için bu bahaneyi üretmiş olabileceğini savundu. Çatışmalar şiddetleniyor: Dün geceden itibaren Kiev’in kuzeyindeki çatışmalar şiddetlendi. Kente girmeye çalışan Rusya askeri konvoyu kente 25 kilometre daha yaklaştı. Türkiye'nin Kiev Büyükelçiliği Ukrayna'nın Çernivtsi şehrine taşınırken kentteki gazetecilere de kenti terk etmeleri tavsiye edildi. Ukrayna ordusu tarafından fırlatıldığı düşünülen insansız hava aracı, Macaristan üzerinde fark edilmeden bir saat uçtuktan sonra Hırvaristan’da yere düştü. Ukraynalı yetkililerin kuşatma altında olduğunu duyurduğu Mariupol kentinde aralarında Türkiye vatandaşlarının da olduğu 34'ü çocuk 86 kişinin sığındıkları Süleyman Camisi'nde mahsur kaldı. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı caminin bombalandığını söylerken Türkiye’ye vatandaşların tahliyesi için Rusya’nın saldırılarını durdurma girişiminde bulunması çağrısı yaptı. Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna'da 3 bin 491 askeri altyapı tesisinin imha edildiğini bildirdi. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, “ülkesinin bir dönüm noktasına geldiğini ve zafere giden yola girdiğini” söyledi. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Ukrayna'daki çatışmalar nedeniyle uluslararası gıda ve yem fiyatlarının %8 ila %20 arasında artabileceğini öngördü. ABD'den ek yaptırımlar: ABD Başkanı Joe Biden, Rusya'nın "kalıcı normal ticari ilişkiler" statüsünü iptal edeceğini söyledi. ABD’nin elmas, alkol ve deniz ürünleri gibi lüks tüketim ürünlerinin Rusya’dan ihracatını da yasaklayan Biden’ın ifadesiyle bu değişiklikler “Rusya yapımı mallara tarife getirilmesinin ve Rusya ekonomisi üzerindeki baskıyı artırmanın” yolunu açacak. Antalya Diplomasi Forumu: 10 Mart'ta Antalya'da Ukrayna ve Rusya'nın dışişleri bakanları işgalin başlamasından bu yana ilk kez bir araya gelmişti. Görüşmenin ardından Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba "kendilerine saldıran durmadıkça savaşı durdurmayacaklarını, ateşkes konusunda ilerleme olmadığını" söylemişti. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise "Rusya'ya tehdit olmayan tarafsız bir Ukrayna istediklerini" dile getirmişti. 11 Mart 2022 ABD, Rusya kuvvetlerinin Ukrayna’nın başkenti Kiev’in 15 kilometre yakınına kadar ilerlediğini duyurdu. Ukrayna Savunma Bakanlığı, çatışmalarda ölen sivil sayısının askerlerden fazla olduğunu açıkladı. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rusya-Ukrayna savaşın sonlanması için Türkiye'nin yürüttüğü diplomatik çabaları “takdirle karşıladığını” söyledi. Türkiye’nin SİHA’larla Ukrayna’ya “kapasite sağladığını” ifade eden Stoltenberg, “Türkiye’den de Rusya’ya yaptırım uygulamasını beklediklerini” belirtti. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ise "Türkiye'nin yaptırım uygulamayı düşünmediğini" dile getirdi. Meta’nın işgal nedeniyle nefret söylemi kurallarını bazı ülkeler için değiştirdiği, geçici süreliğine “işgalcilere ölüm, Putin’e ölüm” gibi söylemlerin nefret söylemi olarak değerlendirilmeyeceği öğrenildi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, "Ukrayna ile görüşmelerde pozitif yönde değişiklik olduğunu" açıkladı. Putin, Orta Doğu'dan Ukrayna'ya karşı savaşmak isteyen gönüllülerin çatışma bölgesine ulaştırılması talimatı da verdi. 10 Mart 2022 Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından gerçekleştirilen ilk üst düzey görüşme, Antalya'da yapıldı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba'nın görüşmesinde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da yer aldı. Görüşmelerin ardından Kuleba ve Lavrov ayrı odalarda basın toplantısı düzenledi. Getty Images Kuleba: Görüşmede Mariupol'den insani koridor açılması ve 24 saatlik ateşkes anlaşması sağlanması konusunda bir anlaşmaya varamadıklarını söyleyen Dimitro Kuleba, Rusya'nın taleplerinin teslim olmaların yönelik olduğunu ve bunu kabul edemeyeceklerini ifade etti. Yeniden görüşmeye hazır olduğunu vurgulayan Kuleba, "İnanıyorum ki iki dışişleri bakanı buluştuğu zaman barışı ve güvenliği konuşur." dedi. Lavrov: Görüşmede genel olarak insani konuları ele aldıklarını belirten Sergey Lavrov, çok sayıda sivilin hayatını kaybetmesine ilişkin "Ukrayna'nın insanları canlı kalkan olarak kullandığını" öne sürdü. Lavrov ayrıca Batı ülkelerinin uyguladığı yaptırımlar için de ülkesinin Batı ülkelerinden ekonomik olarak bağımsızlığını sağlamak için gerekli önlemleri aldığını söyledi. Nükleer savaş ihtimalinin olup olmadığı sorusuna Lavrov, "Buna inanmıyorum" yanıtını verdi. Çavuşoğlu: Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu görüşme için " siyasi seviyedeki bu toplantı önemli bir başlangıçtır. " değerlendirmesinde bulundu ve temasların devam edeceğini vurguladı. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Rusya’nın Mariupol'de çocuk hastanesi vurmasının, "Ukraynalılara yönelik soykırımın kanıtı olduğunu" söyledi. Ukraynalı yetkililier saldırıda biri çocuk en az üç kişinin öldüğünü, savaşın başından bu yana ölen çocuk sayısının en az 71 olduğunu duyurdu. Avrupa Birliği de hastaneye yönelik saldırıyı "savaş suçu" olarak nitelendirdi. Rusya'nın savunması: Rusya ise "enformasyon terörizmi" yaşandığını, hastanenin uzun süredir askerler tarafından kullanıldığını öne sürdü. Uluslararası Kızılhaç Komistesi, Mariupol'daki durumun kritik olduğunu, şehirdeki su ve gıda stoklarının tehlikeli seviyelere düştüğünü belirtti. Kimyasal silah endişesi: Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı Liz Truss, ülkesinde "Rusya'nın Ukrayna'ya karşı kimyasal silah kullanıldığı konusunda endişeler olduğunu" söyledi. Luhansk'ta Ukrayna operasyonları: Luhansk’ta kontrolü elinde bulunduran Rusya yanlısı ayrılıkçılar, Ukrayna’nın bir günde altı saldırı gerçekleştirdiğini açıkladı. Oligarklara yaptırım : Birlleşik Krallık, Chelsea futbol kulübünün sahibi milyarder Roman Abromoviç'in de aralarında olduğu yedi Rusyalı iş insanının mal varlığını dondurdu. Sığınmacı krizi: Kiev belediyesi, her iki kişiden birinin, toplamda neredeyse 2 milyon Kiev sakininin kenti terk ettiğini duyurdu. Sadece Polonya’ya sığınan Ukraynalıların sayısı 1 milyon 430 bini geçti. Harris'ten çağrı: Polonya’ya ziyarette bulunan ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, Rusya'nın Ukrayna'daki tutumu hakkında soruşturma başlatılması çağrısı yaptı. 9 Mart 2022 Rusya ve Ukrayna’nın dışişleri bakanları yarın Antalya’da bir araya gelecek. Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba “müzakerelerden beklentisinin düşük olduğunu” söyledi. Çocuk hastanesine saldırı iddiası: Mariupol yetkilileri, Rusya birliklerinin Mariupol'a hava saldırısında çocuk hastanesi ve doğumevinin yerle bir edildiğini söyledi. BBC, dün 12 saat süren ateşkes sırasında bazı tahliyelerin “Rusya bombardımanı sebebiyle” yapılamadığına dair duyumlar aldığını duyurdu. Garantörlük önerisi: Ukrayna’da iktidardaki Halkın Hizmetkarları Partisi, ülkenin NATO üyeliği kabul edene kadar “ABD ve Türkiye gibi ülkelerin” güvenlik garantörü olması çağrısı yaptı. Çocuk mülteciler: Birleşik Krallık merkezli yardım kuruluşu Save the Children, Ukrayna’yı terk eden iki milyon sığınmacıdan 800 bininin çocuk olduğunu duyurdu. Çernobil'de kriz: Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu, Rusya'nın ele geçirdiği Çernobil nükleer santralindeki 210 işçiyi mola vermelerine izin vermeden aralıksız çalıştırdığını açıkladı. Ukrayna merkezli nükleer enerji şirketi Energoatom da Rusya’nın santrali elektrik şebekesinden kopardığını, yakıt çubuklarının soğutma işlemlerinin risk altında olduğunu belirtti. Rusya'dan açıklamalar: Rusya Dışişleri Bakanlığı, “Ukrayna hükümetini devirmeyi hedeflemediklerini, taleplerini müzakere yoluyla sağlamak istediklerini” duyurdu. Rusya ayrıca ekonomisini hedef alan yaptırımlara karşılık dünyaya büyük miktarlarda sağladığı birçok ham maddenin ihracatının “bazı ülkelere” yıl sonuna kadar yasaklanacağını açıkladı. 8 Mart 2022 ABD Başkanı Joe Biden, ABD'nin Rusya'dan fosil yakıt ithalatını yasakladı. Biden, hem Cumhuriyetçilerin hem de Demokratların desteğini alan bu karar ile “Rusya ekonomisini kalbinden vurmayı hedeflediğini” söyledi . Biden, bu kararın “batılı müttefikler” ile birlikte verildiğini, ancak birçok Avrupa Birliği ülkesinin Rusya enerjisine bağımlılık gerekçesiyle aynı adımları atamadığını da ekledi. Etkileri: Birleşik Krallık da 2022 sonuna kadar Rusya’dan petrol ve petrol ürünlerinin ithalatını aşamalı olarak durdurdu. Dünyanın en büyük petrol ihracatçısı Rusya’ya uygulanan yaptırımlar sonrası petrol fiyatlarının 185 dolar seviyesine kadar yükselmesi bekleniyor . Maduro'dan açıklama: Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, ABD heyetiyle yapılacak görüşmelerde “izlenecek ajanda üzerinde anlaştıklarını” söyledi. ABD’nin dünyanın en büyük petrol rezervine sahip ülkesi Venezuela’ya uygulanan yaptırımları hafifleterek petrol piyasasını rahatlatmayı hedeflediği öne sürülmüştü . AB'nin planı: Avrupa Komisyonu, Avrupa Birliği’nin Rusya fosil yakıtlarına bağımlılığını azaltmayı, yenilenebilir enerji kapasitesini artırarak enerji bağımsızlığını sağlamayı hedefleyen bir plan yayımladı. Shell de Rusya'dan petrol ve doğal gaz gaz almayacağını açıkladı. Sivil ölümleri: Birleşmiş Milletler, 24 Şubat’tan bu yana 29’u çocuk olmak üzere en az 474 sivilin öldüğünü, gerçek sayının daha fazla olabileceğini açıkladı . Ukrayna Acil Yardım Hizmetleri de hayatını kaybeden insanların sayısının artmaya devam ettiğini duyurdu. BM ayrıca ülkeyi terk eden sivillerin sayısının iki milyonu aştığını bildirdi. Tahliyeler: Rusya Savunma Bakanlığı, dün sabah saatlerinden itibaren ateşkes ilan edilen Chernihiv, Sumi, Harkiv, Mariupol ve Kiev şehirlerinde sivillerin tahliyesi için insani koridorlar açıldığını duyurdu. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, Mariupol'daki insani koridorun Rusya tarafından bombalandığını açıkladı. İnsan Hakları İzleme Örgütü, Rusya’nın sivillerin tahliye edildiği Kiev yakınlarındaki Irpin bölgesinde “savaş suçu işlemiş olabileceğini” öne sürdü. NATO'dan açıklama: NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, "Çatışmanın tırmanıp Ukrayna dışına yayılmasını önleme sorumluluğumuz var. Müttefik toprakların her karışını koruyacağız ve savunacağız.” açıklamasında bulundu. Stoltenberg, Rusya'nın sivilleri hedef aldığına dair “güvenilir” haberler olduğunu da söyledi. Profesyonel ordu: Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, zorunlu ordu hizmetindeki askerlerin çatışmalara katılmayacağını, “belirlenen görevleri profesyonel ordunun üstleneceğini” açıkladı. Diğer gelişmeler: Ukrayna Savunma Bakanlığı, Harkov yakınlarındaki çatışmalarda bir Rusya generalinin öldürüldüğünü açıkladı. ABD Savunma İstihbarat Teşkilatı, hayatını kaybeden Rusya askeri sayısının 2 ila 4 bin arası olduğunu duyurdu. Dünya Bankası, Ukrayna’ya 723 milyon dolarlık destek paketi açıkladı. 7 Mart 2022 Rusya ile Ukrayna üçüncü tur ateşkes müzakerelerini gerçekleştirdi. Rusya, Ukrayna'nın Kırım'ı Rusya toprağı sayması, Donetsk ile Luhansk'ı da bağımsız devletler olarak tanıması ve anayasasını değiştirerek herhangi bir askeri bloğa katılmama sözü vermesi halinde askeri harekatın duracağını bildirdi. Türkiye'de görüşme: Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da 10 Mart'ta Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba ile Antalya’da üçlü görüşme yapılacağını açıkladı. Türkiye'den açıklama: AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, "herhangi bir ülkenin toprak bütünlüğünün yok edilmesinin kabul edilemez bulunduğunu, Türkiye'nin her zaman Birleşmiş Milletler yaptırımlarına katıldığını ancak onun dışında mesafeli olduğunu, Rusya'nın güvenlik kaygılarının giderilmesi gerektiğini" söyledi. Ateşkes ve tahliyeler: Rusya, Ukrayna’nın Kiev, Harkov, Mariupol ve Sumi kentlerinde sivillerin tahliyesi için ateşkes ilan etti. Oluşturulan altı insani koridorun dördünün Rusya ve Belarus’a açıldığı görüldü. Ukrayna, Rusya bombardımanından kaçan insanların koridorlarla Rusya’ya yönlendirmesini “tamamen ahlak dışı” olarak nitelendirdi ve Rusya’nın Kiev’i ele geçirmek için saldırı hazırlığı yaptığını öne sürdü. Rota anlaşmazlığı ve insani koridorların mayınlı olduğu iddiası sebebiyle tahliyeler yine askıda kaldı. EPA Gazetecilere tahliye: Kiev'deki NTV muhabiri Osman Terkan "Ukrayna’daki Türk gazetecilerin güvenlik nedeniyle Kiev’den tahliye edilmesine karar verildiğini" duyurdu. Mülteciler: Birleşmiş Milletler, Ukrayna’dan kaçan sivillerin sayısının 1 milyon 700 bini geçtiğini duyurdu. Yaptırımlar: Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski Rusya'ya karşı ihracat boykotu, petrol ve petrokimya ürünlerinin kullanılmaması gibi yeni yaptırımlar uygulanması çağrısı yaptı. Almanya Başbakanı Olaf Scholz, "Rusya'dan gelen enerjiye ihtiyaç duyulduğu için enerji sektörünün yaptırımların dışında kaldığını" söyledi. TikTok Rusya’da canlı yayın özelliğini devre dışı bırakırken Netflix ülkedeki servisini durdurdu. ABD'den açıklamalar: ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, "Alenen egemenlik ihlal ediliyor. Rusya saldırı yönünde bir seçim yaparsa her şeyi yapmaya hazırız. NATO müttefiklerimizle sürekli durumu güncellemesi yapıyoruz.” açıklamasında bulundu. "Rusya'nın hasımları": Rusya, "ülkeye, vatandaşlarına ve Rus şirketlerine karşı dostça eylemleri olmayan yabancı ülke ve bölgeler" listesine tüm AB ülkelerini, Birleşik Krallık'ı, Avustralya'yı, Japonya'yı, İsviçre'yi ve Güney Kore'yi ekledi. Karara göre hasım ülkeler listesinden yabancı kredi kuruluşları önünde döviz yükümlülükleri bulunan Rusya vatandaşları ve şirketlerinin ödemelerini ruble olarak yapabilecekleri belirtildi. Ekonomik yansımalar: ABD'nin, Rusya'dan petrol ithalatını durdurma görüşmeleri yaptığını açıklaması sonrası Brent petrolün varil fiyatı %18 yükselişle 139 doları gördü. Doğal gaz fiyatları ise %80’e yakın yükselerek megavatsaat başına 345 avro seviyesine tırmandı. Altın fiyatları ise 18 ayın ardından ilk defa ons başına 2 bin doları gördü. Protestolar: Rusya’da dünkü savaş karşıtı gösterilerde 5 bine yakın kişi gözaltına alındı. 6 Mart 2022 Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le bir saat süren telefon görüşmesi yaptı. Ateşkes sağlanması ve insani koridorlar açılması çağrısı yapan Erdoğan “barışçıl çözüm için her türlü katkıyı yapmaya hazır olduğunu” söyledi. Putin ise "Operasyonun planlandığı gibi gittiğini ve Moskova'nın talepleri kabul edildiğinde duracaklarını" söyledi. Çatışmalar: Çatışmalar ülkenin kuzeydoğusundaki Sumi ve Lebedin kentlerinde yoğunlaştı. Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı, Ukraynalıların Rusya ordusunun tedarik hatlarını hedef aldığını ve bu durumun Rusya ordusunu yavaşlattığını, Rusya'nın sivil yerleşim yerlerini hedef aldığını açıkladı . Tahliyeler: Uluslararası Kızılhaç Örgütü, bir kez daha ateşkes ilan edilen Mariupol'de ateşkesin yeniden bozulduğunu ve tahliyelerin durduğunu duyurdu. Kiev yakınlarındaki Irpin'de de tahliye edilmeye çalışılan sivillerin çatışmaların arasında kaldığı görüldü . Yaptırımlar: İtalya, beş Rusyalı oligarkın 143 milyon dolar değerindeki varlığına el koydu. Avrupa Birliği, Rusya ve Belarus'un Baltık Denizi Devletleri Konseyi'ndeki faaliyetlerini askıya aldı . Visa ve Mastercard Rusya'dan çekildi. IMF, Ukrayna'daki savaşın küresel ekonomiye “sert etkileri olacağını, çatışmaların şiddetlenmesinin daha da yıkıcı etkiler yapacağını” açıkladı. Venezuela iddiası: Birleşik Krallık merkezli Reuters, üst düzey ABD'li yetkililerin diplomatik ilişkilerinin bulunmadığı petrol zengini Venezuela'da temaslarda bulunduğunu, Venezuela'nın Rusya'ya mesafe koyması konusundaki görüşmelerden sonuç çıkmadığını öne sürdü . Yardımlar: ABD merkezli Wall Street Journal, ABD’nin Polonya'ya belli sayıda F-16 savaş uçağı vermesinin, Polonya'nın da bu uçaklar karşılığında Ukrayna’ya Sovyetler Birliği dönemine ait savaş uçakları göndermesinin görüşüldüğünü öne sürdü . Mülteciler: Birleşmiş Milletler, Ukrayna'dan kaçan sivillerin sayısının bir buçuk milyonu geçtiğini, Avrupa'da İkinci Dünya Savaşı'ndan beri en hızlı büyüyen sığınmacı krizinin yaşandığını duyurdu. Zelenski’nin açıklamaları: Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, “Rusya’nın Odessa’yı bombalamaya hazırlandığını” söyledi, hava sahasının kapatılması talebini yineledi ve halkına savaşmaya devam etme çağrısı yaptı. Zelenski, ABD Başkanı Joe Biden’la görüşmesinde daha fazla yaptırım sözü aldığını açıkladı. Ukrayna en az 11 bin Rusya askerinin öldürüldüğünü iddia etti. Bir adım geriden: Putin, uçuşa yasak bölge ilan edilmesinin “savaşa katılmak” anlamına geleceğini söylemişti. 5 Mart 2022 Ertelenen ateşkes: Rusya Savunma Bakanlığı, sabah saatlerinde Mariupol ve Volnovaha kentlerinden sivillerin çıkması amacıyla geçici ateşkes uygulayacaklarını duyurdu. Ukrayna Rusya’nın geçici ateşkese uymadığını öne sürerken Mariupol’deki geçici ateşkes ertelendi. Reuters NATO'nun kararı: NATO, Ukrayna’nın hava sahasını kapatma talebini “topyekün bir Avrupa savaşına neden olmamak için” reddetti. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, “NATO’nun bombardımanlar için yeşil ışık yaktığını, bugünden itibaren ölenlerin NATO yüzünden öleceğini” söyledi. Türkiye'nin hamleleri: Rusya'nın Birleşmiş Milletler temsilcisi Gennady Gatilov’un, Türkiye’nin Rusya ve Ukrayna dışişleri bakanlarının önümüzdeki hafta Türkiye'de görüşmelerine yönelik teklifini “memnuniyetle karşıladığı” öğrenildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile telefonda görüştü. Erdoğan’ın yarın da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le konuşması bekleniyor. 4 Mart 2022 Ukraynalı yetkililer, Avrupa’nın en büyük nükleer santrali olan Zaporizhzhia’da bombardımanın ardından yangın çıktığını, çatışmanın ardından santralin Rusya kontrolüne geçtiğini açıkladı. Rusya ise "korkunç bir provokasyon" olarak tanımladığı olaydan "Ukraynalı sabotajcıları" sorumlu tuttu ve santralin sorunsuz çalıştığını açıkladı. Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski, "Rus tankçıları, nereyi vurduklarını iyi biliyordu. Çernobil'den 6 kat büyük bir felaket olabilirdi. Bu bir terördür." açıklamasında bulundu. Ukrayna lideri NATO'dan uçuşa yasak bölge talebini yinelerken bunun nükleer tesislerin vurulmasını da önleyeceğini dile getirdi. Çernigiv kentindeki sivil yerleşim alanına Rusya'nın düzenlediği hava saldırısında hayatını kaybedenlerin sayısı 47'ye yükseldi. Birleşmiş Milletler, Ukrayna'dan ayrılan insanların sayısının 1 milyon 200 bini geçtiğini duyurdu. Rusya'nın askeri konvoyunu yaklaştırdığı başkent Kiev'de ise ordu ve halk barikatlar kurarak, köprüleri yıkarak ve hendekler kazarak şehir savaşına hazırlanmaya devam etti. 3 Mart 2022 Savaş uçağı: Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Batı ülkelerinden savaş uçağı talep etti. Zelenski, "Eğer gökyüzünü kapamak gibi bir gücünüz yoksa bana uçak verin." ifadelerini kullanırken sırada Letonya, Litvanya ve Estonya'nın olabileceği uyarısını yaptı. Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba, Rusya'nın Ukrayna'dan kendi köylerini vurarak Ukrayna'yı suçlu gösterebileceğini iddia etti . Putin'in mesajı: Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, "Rusya'nın Ukrayna'yı silahsızlaştıracağını ve tarafsız hâle getireceğini" söyledi. Putin, Rusya karşıtlığını ortadan kaldıracağını belirtti. İnsani koridor: Rusya, Kiev'i terk etmek isteyenler için insani koridor oluşturulacağını açıkladı. Metro istasyonlarına sığınanların sayısının 15 bini geçtiği bildirildi. Rusya, Ukrayna'nın Herson şehrinde hükümet binasını ele geçirdi. Yerel yönetim göreve devam edeceğini duyurdu. Mariupol şehrinin belediye başkanı da "Bombalar durmadığı için sokaklardan, apartmanlardan yaralılarımızı alamıyoruz." açıklamasını paylaştı. Savaş suçu: Birleşmiş Milletler (BM), ülkeden kaçanların sayısının 1 milyonu aştığını duyurdu. BM, "Rusya'nın bir hafta önce Ukrayna'ya başlattığı askerî saldırı, dünya tarihinde yeni ve tehlikeli bir sayfa açtı." dedi. Uluslararası Ceza Mahkemesi, Ukrayna'da savaş suçları işlenip işlenmediğine yönelik iddialar hakkında soruşturma başlattı. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Ukrayna'ya aralarında tanksavar ve uçaksavar silahların da bulunduğu savunma ekipmanlarının teslimatını koordine ettiklerini bildirdi. Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Ukrayna'ya 500 milyon avroluk insani yardım yapacaklarını açıkladı. Von der Leyen, Ukrayna'nın AB üyeliği için ülkeye adaylık verilmesi konusunu AB ülkelerinin liderleriyle konuşacaklarını ifade ederek, "Önceliğimiz savaşı sonlandırmak." dedi. Birleşmiş Milletler, Ukrayna'ya insani yardım için toplamda 1,5 milyar dolarlık yardım toplandığını duyurdu. Rusya'nın Moskova ve St. Petersburg şehirlerinde, Ukrayna'nın işgaline karşı düzenlenen protestolar devam etti. Rusya polisinin eylemlere müdahale ettiği, 7 binden fazla kişinin gözaltına alındığı bildirildi. Rusya ve Belarus vatandaşı sporcuların, yarın başlayacak olan 2022 Paralimpik Kış Olimpiyatları'ndan menedildikleri açıklandı. Formula 1, işgal nedeniyle, Rusya Grand Prix'siyle olan sözleşmesini tamamen feshettiğini duyurdu. Ukrayna ve Rusya arasındaki ateşkes görüşmelerinin ikinci turu gerçekleşti. Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Danışmanı Mykhaylo Podolyak, görüşmeye ilişkin "Ne yazık ki Ukrayna'nın ihtiyaç duyduğu sonuca henüz varamadık. Anlaşabildiğimiz tek konu vatandaşların çıkarılması için insani koridorların oluşturulması oldu." ifadelerini kullandı. 2 Mart 2022 Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski , Kiev'de gizli bir sığınakta dünyaya seslendi. Zelenski, ateşkes görüşmelerinin sürekliliği için Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırılarını durdurması gerektiğini belirtti. Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, Rusya'nın ikinci tur görüşmeler için hazır olduğunu ancak Ukrayna tarafından konuya ilişkin net bir bilgi gelmediğini söyledi. Küresel izolasyon Google , Rusya merkezli Russia Today'in internet sitesini arama sonuçlarından çıkardığını duyurdu. BBC , Rusya'ya program satmayı durdurduğunu bildirdi. Wikipedia , Rusya'daki iletişim denetleme kurumu Roskomnadzor'un sitede yer alan "Rusya'nın Ukrayna'yı işgali" isimli sayfayı silmelerini istediğini aktardı. BP , Shell ve ExxonMobil gibi şirketler Rusya'daki faaliyetlerini sonlandırdı. Hava yolu şirketi Boeing , Rusya'daki şirketlerle tüm bağlantısını kestiği bilgisini paylaştı. Boeing, Kiev'deki ofisini kapattı. Moskova'daki pilot eğitim programlarına da son veren Boeing, Rusya uçaklarına parça ve teknik destek sağlamayacağını belirtti. Macaristan merkezli hava yolu şirketi Wizz Air , Ukrayna'dan ayrılan kişilere 100 bin adet bedava bilet vereceğini duyurdu. Uluslararası Otomobil Federasyonu , Rusya vatandaşlarının küresel yarışmalara katılabileceğini ancak yarışçıların ülke bayrağını taşıyamayacağını açıkladı. Federasyon, yaptırımın Belarus için de geçerli olduğunu ifade etti. Harkov ve Herson'a saldırılar sürüyor Ukrayna, Rusya paraşütçü birliklerinin Harkov'da olduğunu ve şehre hava saldırısı yapıldığını söyledi. Harkov'un kuzeydoğu ve kuzey bölgelerinde Rusya askerinin olduğu bildirildi. Şehirde en az 21 kişinin yaşamını yitirdiği, 112 kişinin de yaralandığına yönelik açıklamalar da paylaşıldı. Herson Belediye Başkanı Igor Kolikhayev de Rusya askerinin şehre girdiğini ve tren istasyonunu ele geçirdiğini ifade etti. Rusya Savunma Bakanlığı ise Herson'un Rusya kontrolüne geçtiğini ileri sürdü. Ekonomi tehdit altında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin , ülkedeki vatandaşların 10 bin dolardan fazla nakit dövizle ülkeden ayrılmalarını yasaklayan bir kararname imzaladı. Yasak, yürürlüğe girdi. Rusya Merkez Bankası da Moskova Borsası'nın bugün kapalı olacağını dile getirdi. Rusya'da faaliyet gösteren Sberbank, Avrupa pazarından çekildiği bilgisini paylaştı. Petrol fiyatları, bugün son yedi yılın en yüksek seviyesini gördü ve 110 doları aştı. 1 Mart 2022 Rusya'nın Ukrayna'yı işgali devam ederken Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, dün iki ülke arasında gerçekleşen ateşkes görüşmelerinde Ukrayna'nın istediği bir sonucun çıkmadığını söyledi. Rusya'nın Ukrayna'ya beş gün içinde 56 füze saldırısı gerçekleştirdiğini, 113 seyir füzesi gönderdiğini kaydeden Zelenski, Rusya güçlerinin Harkiv şehrini roketlerle bombaladığını belirterek şöyle konuştu: "Bu, açıkça savaş suçudur. Barışçıl bir şehir, barışçıl yerleşim alanları, tek bir askerî tesis yok. Düzinelerce görgü tanığı kaydı bunun hatalı yaylım ateşi değil, kasıtlı bir yıkım olduğunu kanıtlıyor." Sivillere saldıran bir ülkenin Birleşmiş Milletler üyesi olamayacağını savunan Zelenski, dünyadaki bütün havalimanlarının ve kanalların Rusya roketlerine, uçaklarına ve helikopterlerine kapatılmasını istedi. Gönüllü savaşçılara izin: Zelenski, Ukrayna’ya destek vermek isteyen gönüllü savaşçıların ülkeye vizesiz girişini sağlayacak kararı imzaladı. Kararda, "1 Mart’tan itibaren, sıkıyönetim dönemi için geçici olmak üzere, Ukrayna Uluslararası Lejyon birliğine katılmak isteyen yabancılar için ülkeye vizesiz giriş rejimi getirilmiştir." ifadelerine yer verildi. Silah çağrısı: Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, ABD mevkidaşı Antony Blinken'le yaptığı telefon görüşmesinde "daha fazla silah ve yaptırıma ihtiyaç duyduklarını" aktardı. Blinken'ın, ülkesinin Ukrayna'ya verdiği desteği sürdüreceğini belirttiğini vurgulayan Kuleba, yaptırımlar ve silah konusunda da güvence alındığını bildirdi. Hedef: Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, "Rusya Silahlı Kuvvetleri, hedeflerine ulaşana kadar özel askerî operasyona devam edecek." dedi. Erdoğan'dan telefon: Cumhurbaşkanı Erdoğan, Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko'yla gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde saldırıyı ve son gelişmeleri değerlendirdi. Belarus'taki Ukrayna ve Rusya heyetlerinin müzakerelerinin ele alındığı görüşmede Erdoğan, işgalin durdurulması ve barışın tesis edilmesi için çaba göstermeye devam edeceklerini dile getirdi. Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar, Montrö'nün aşındırılmasının kimseye fayda getirmeyeceğini belirterek, " Bugüne kadar yaptığımız gibi Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin 19, 20, 21'inci maddelerin uygulamasını sürdüreceğiz." d edi. Vatandaşlara tahliye: Kiev'den, Romanya sınırındaki Çernivtsi şehrine Türkiye vatandaşlarının taşındığı tahliye treninin yola çıktığı bildirildi. Trende yaklaşık 1.000 kişinin bulunduğu bilgisi paylaşıldı. 28 Şubat 2022 ABD, Avrupa Birliği ve Birleşik Krallık’ın Rusya ekonomisini hedef alan ekonomik yaptırımlarının ardından ruble dolar karşısında yaklaşık %30 değer kaybetti. Rusya Merkez Bankası, politika faiz oranını %9,5’ten %20’ye çıkardı. Ukrayna ve Rusya heyetleri arasında ateşkes konusundaki görüşmeler Belarus sınırında başladı. Bugün saat 20.00’de Harikiv kentinden Romanya sınırına sadece Türk vatandaşlarını tahliye etmek amacıyla tren seferi düzenleneceği açıklandı. ABD Savunma Bakanlığı, Rusya Devlet Başkanı Vladmir Putin’in “ nükleer gücü yüksek alarma geçirme ” emrini kınadı ve nükleer silahlarla ilgili söylemin yumuşatılmasını talep etti. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, “önümüzdeki 24 saatin Ukrayna’nın geleceği için kritik öneme sahip olduğunu” açıkladı ve AB'den özel prosedürle acil üyelik talep etti. Ülkenin güneyinde bir donanma üssüne ev sahipliği yapan Berdyansk kenti Rusya kontrolüne geçti. Washington Post gazetesi, Belarus ordusunun da bugün Ukrayna’ya girebileceğini öne sürdü. AP Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, “Ukrayna’nın AB’ye üye olmasını istediklerini” söyledi. AB ülkelerinin enerji bakanları doğal gaz fiyatındaki artış ve Rusya’nın doğal gazda kısıntıya gitme ihtimali sebebiyle acil toplandı. Birleşmiş Milletler, Ukrayna'dan komşu ülkelere kaçanların sayısının 422 bine ulaştığını açıkladı. 27 Şubat 2022 Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ukrayna’daki durumun “savaşa dönüştüğünü”, Türkiye’nin Montrö Sözleşmesi’nin gereklerini “şeffaf şekilde” yerine getireceğini açıkladı. Bu kapsamda Boğazların Rusya donanmasına kapatılıp kapatılmayacağı ise henüz duyurulmadı. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da "Rus saldırıları derhal durdurulmalı ve ateşkes müzakerelerine başlanmalıdır. Haksız ve hukuksuz bu savaş karşısında Ukrayna halkının daha fazla acı çekmemesi için girişimlerimize devam edeceğiz." paylaşımında bulundu. Kritik görüşme: Ukrayna ve Rusya heyetleri, Ukrayna’nın Belarus sınırında “önkoşulsuz” görüşme için anlaştı. Görüşme öncesinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, orduya nükleer kuvvetlerini "özel alarma" geçirmesini emretti. ABD, nükleer silahların fırlatılmasını kolaylaştıran bu adımı “kabul edilemez” olarak niteledi . Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Ukrayna’ya destek olmak isteyen yabancı gönüllülerden bir askerli birlik kurulduğunu açıkladı. Birleşik Krallık Dışişleri Bakanlığı, Ukrayna'ya savaşmaya gidecekleri “kesinlikle destekleyeceğini” bildirdi. Çatışmalar: Çatışmalarda sivil yerleşim bölgelerinin, petrol ve doğalgaz tesislerinin hedef alındığı görüldü. Ukrayna medyası, güneydeki Nova Kahovka şehrinin Rusya kontrolüne geçtiğini duyurdu. Dün sabah saatlerinde ikinci büyük kent Harkov’a da yoğun bombardımanın ardından Rusya askerlerinin girdiği, kentin kontrolününse Ukrayna’da kaldığı açıklandı. Getty Images Birleşmiş Milletler'e bağlı kurumlar "riskli hale gelen güvenlik durumu nedeniyle" Ukrayna'daki operasyonları askıya aldı. BM’ye göre ülkeden kaçan insanların sayısı 368 bini geçti. Bayraktar videosu: Ukrayna Silahlı Kovvetleri, Herson kentinde Türkiye yapımı Bayraktar TB2 ile Rusya zırhlıların vurulduğu anın görüntülerini paylaştı. Avrupa’da protestolar: Almanya, Hollanda, İspanya gibi pek çok ülkede yüz binlerce insan Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesini protesto etti. Reuters AB yaptırımları: Avrupa Birliği, önceden duyurulan ekonomik yaptırımlara ek olarak Rusya uçaklarının tamamına hava sahasına kapattı, Rusya Merkez Bnkası’nın ve Rusyalı oligarkların AB’deki varlıklarını dondurdu ve Rusya devletine ait medya kuruluşlarının yayınlarını durdurdu. AB, Rusya’ya yardım eden Belarus’a da yaptırımlar uygulanacağını duyurdu. Rusya Merkez Bankası, yaptırımlar nedeniyle vatandaşların tüm paralarını çekmeye yönelmesi ihtimaline karşı itidal çağrısında bulundu. Birleşik Krallık merkezli petrol şirketi BP, Rusya’nın "Ukrayna'daki saldırganlık eylemi" sebebiyle Rusya devletine ait petrol şirketi Rosneft’teki %19,75 hissesini satacağını açıkladı. Silah yardımları: Ukrayna’ya Almanya bin tanksavar füze ve 500 Stinger füzesi, Hollanda da 400 tanksavar füze ile 50 roketatar daha göndereceğini duyurdu. AB Ukrayna’ya silah gönderilmesinin planlandığını bildirdi. Scholz’ün açıklamaları: Almanya Başbakanı Olaf Scholz, “Rus İmpratorluğu kurmak isteyen Putin’in saldırganlığına karşı özgürlük ve demokrasiyi korumak için” 2022 bütçesinden askeri yatırımlar için 100 milyar avro tedarik edileceğini duyurdu. 26 Şubat 2022 Ukrayna'da işgalin ikinci gecesi Ukrayna'da dün gece başkent Kiev, ikinci büyük kent Harkov ve Rusya sınırına yakın Mariupol gibi pek çok kentten çatışma ve patlama sesleri duyuldu. Güneydeki Melitopol kenti Rusya’nın kontrolüne geçti. Batıdaki Lviv kentinin belediye başkanı Rusya saldırısının püskürtüldüğünü bildirdi. New York Times Ukrayna Sağlık Bakanlığı, işgal başladığından beri üçü çocuk 198 Ukraynalının öldüğünü duyurdu. Kiev: Kiev Belediye Başkanı Vitali Klitşko, başkentin kontrol altında olduğunu, kentte sabotaj gruplarının bulunduğunu açıkladı. Rusya, Kiev’in ülkenin batısıyla bağlantısının kesildiğini duyurdu. Reuters Rusya'nın kayıpları: Ukrayna ordusu, 3 bin 500 Rusya askerinin öldürüldüğünü, Rusya’ya ait 14 savaş uçağı, 8 helikopter ve 102 tankın da şimdiye kadar imha edildiğini açıkladı. Rusya’dan doğrulama ya da yalanlama gelmedi. İzolasyon çağrısı: Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, dünyaya Rusya’yı tamamen izole etme ve büyükelçilerini geri gönderme çağrısı yaptı. Eski Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev, Rusya’nın batıyla diplomatik ilişkilere ihtiyaç duymadığını söyledi. Kınama yok: Rusya, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde "Rusya’nın Ukrayna'ya saldırısını kınayan ve işgalin durdurulmasını isteyen” karar tasarısını veto etti. BAE, Hindistan ve Çin çekimser kaldı. Putin’den açıklama : Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, “daha kolay anlaşacağını” söylediği Ukrayna ordusuna “uyuşturucu bağımlısı ve neo-Nazi yönetime el koyma” çağrısında bulundu. Zelenski’nin sözleri : ABD medyası, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin Kiev’den tahliye edilmeyi kabul etmediğini duyurdu. Gece boyunca başkentten videolar yayımlayan Zelenski, “Ukraynalıların kahramanca direndiğini, silah bırakmayacaklarını, savaşacak herkese silah vermeye hazır olduklarını ve bağımsızlıklarını savunacaklarını” söyledi. Göç krizi: BM, işgalin ikinci gününün sonunda 100 bin kişinin evini terk ettiğini, ülke içinde ya da dışında mülteci olması beklenen Ukraynalı sayısının 1,8 milyon olduğunu duyurdu. Yaptırımlar: Rusya’nın Avrupa Konseyi üyeliği askıya alındı. Türkiye oylamada çekimser kaldı. ABD ve Kanada, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'u yaptırım kapsamına aldı. Birleşik Krallık, Bulgaristan, Çekya ve Polonya hava sahasını Rusya uçaklarına kapattı. Meta, Rusya devlet basının reklam vermesini ve platform üzerinden para kazanmasını yasakladı. Fransa, yaptırımları ihlal ettiği gerekçesiyle Manş Denizi’nde bir Rusya kargo gemisini durdurdu Yardımlar: ABD hükümeti, Kongre’den Ukrayna ve komşularına insani, ekonomik ve güvenlik yardımı için 2,9 milyar dolar, ABD Savunma Bakanlığı’nın krize yanıt vermesi için 3,5 milyar dolarlık bütçe talep etti. Hollanda, Ukrayna'ya 200 adet Stinger uçaksavar füzesi göndereceğini duyurdu. IMF, Ukraryna’ya daha fazla finansal destek için tüm seçenekleri araştırdığını bildirdi. NATO, doğu birliklerini güçlendirme kararı aldı. Görüşme çağrıları: Ukrayna hükümeti, Rusya ile derhal ateşkes ve barış görüşmeleri yapmaya hazır olduğunu açıkladı. Rusya ise tüm Ukrayna silahlı kuvvetleri teslim olursa konuşacaklarını bildirdi. Protestolar: Türkiye dahil pek çok ülkede Rusya büyükelçiliği ve konsolosluklarının önüne giden insanlar işgalin durdurulması çağrısında bulundu. Rusya’da da toplamda iki bin kişiye yakın insanın gözaltına alınmasına rağmen savaş karşıtı gösteriler devam etti. Getty Images "Dünya Savaşı": Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Vasly Bodnar, “Bu Üçüncü Dünya Savaşı'dır. Rusya, Kazakistan'ı da bu savaşa dahil etmek istiyor.” açıklamasında bulundu. 25 Şubat 2022 Ukrayna'da işgalin ilk gecesi Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ilk gününde 137 asker ve sivilin yaşamını yitirdiğini söyledi. Rusya Çernobil'de: Ukraynalı yetkililer, şiddetli bir çatışmanın ardından Rusya'nın başkent Kiev yakınlarındaki Çernobil nükleer santralini ele geçirdiğini açıkladı. Beyaz Saray, santral personelinin Rusya askerleri tarafından rehin tutulduğuna dair raporları olduğunu duyurdu. Savaşın haritası: Ülkenin doğusunda Harkov’da, güneyinde Odesa’da ve kuzey şehirlerinde yoğun cephe savaşının devam ettiği bildirildi. Güneydoğu sınırındaki birlikler roket saldırısına uğradı. Rusya'nın amacı: Ukrayna ordusu, Rusya’nın stratejisinin Kiev'i kuşatmak ve Karadeniz kıyısı boyunca bir kara koridoru oluşturmak olduğunu öne sürdü. Ordu, Rusya’dan 60 taburun ülkeye girdiğini, çok sayıda Rusya tankının yanı sıra helikopter ve savaş uçağının da imha edildiğini aktardı. New York Times Kiev'de gece: İşgalin ilk gecesinde başkent Kiev’de arka arkaya patlama sesleri duyuldu. Şehrin balistik füzelerle hedef alındığı öğrenildi. Pek çok Ukraynalı hava bombardımanı ihtimaline karşı geceyi sığınak olarak kullandıkları metro istasyonlarında geçirdi. EPA Diplomasi: Sabah erken saatlerde Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Zelenski’nin talebiyle Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le telefonda görüştü ve işgale son vermesi çağrısı yaptı. Kanada, Rusya’ya yönelik yeni yaptırımlar açıkladı. Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson da Zelenski’ye telefonda “Putin’in başarısız olması için yapabileceği her şeyi yapma” sözü verdi. Rusya, Birleşik Krallık’ın açıkladığı yaptırımlara karşı Birleşik Krallık uçaklarının transit uçuşlar da dahil Rusya hava sahasını kullanmasına kısıtlama getirdi. "Kiev'de sabotajcılar": Zelenski de yaptığı konuşmada “saldırılar durana kadar ülkelerini savunacaklarını, Rusya’nın bir numaralı hedefi olsa da Kiev’den ayrılmak niyetinde olmadığını” söyledi. Rusya’nın sivil yerleşim bölgelerini de hedef aldığını ve Kiev’e sabotajcı birlikler soktuğunu duyuran lider, "Rusya eninde sonunda çatışmaların ve bu işgalin nasıl durdurulacağı konusunda bizimle konuşmak zorunda kalacak” dedi. Odessa Journal Rusya Kiev'de: Ukrayna Savunma Bakanlığı, Rusya birliklerinin Kiev’e girdiğini doğrularken yetkililer, halka kendilerini savunmak için molotof kokteylleri yapmaları çağrısında bulundu. Rusya’ya ait zırhı araçların sivil araçları hedef alarak üstlerinden geçtiğine dair videolar sosyal medyada yayıldı. "Direnişe devam": Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Vasyl Bodnar, yaptığı açıklamada “Rusya’nın işgal ettiği bazı bölgelerin kurtarıldığını, kentleri kontrol ettiklerini, yüzlerce Rusya askerinin öldürüldüğünü, direnişe devam edeceklerini” söyledi. 24 Şubat 2022 Rusya Ukrayna'yı işgale başladı Rusya: Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov Ukrayna'nın işgal edilmediğini, işgal kelimesini kabul etmediklerini, başlatılan askerî operasyonun ne kadar süreceğine Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in karar vereceğini söyledi. Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik kararlarının Rusya halkının güvenliğini sağlamak için olduğunu ileri sürdü. Ukrayna: Devlet Başkanı Volodimir Zelenski , ülke halkını orduya katılmaya ve Rusya halkını da savaşa karşı çıkmaya çağırdı. Zelenski, anti-Putin koalisyonu oluşturulduğunu duyurdu. Aris Messinis—AFP/Getty Images Türkiye: Cumhurbaşkanı Erdoğan, askerî harekatın uluslararası hukuka aykırı olduğunu, Ukrayna'nın toprak bütünlüğünün desteklendiğini, sorunun Minsk mutabakatları çerçevesinde çözülmesi gerektiğini söyledi. ABD: Başkan Joe Biden, dün gerçekleştirdiği konuşmasında özgürlük mesajı verirken "Bu saldırganlık cevapsız kalamaz." ifadelerini kullandı. Biden, Almanya'ya destek kuvvet yolladıklarını ancak ABD birliklerinin Rusya'yla Ukrayna'da bir çatışmaya girmeyeceğini söyledi. NATO ve Avrupa Birliği: NATO ve Avrupa Birliği yetkilileri, yaptıkları ortak basın açıklamasında Rusya'nın saldırısını kınadı ve "barbarca" olarak tanımladı. Açıklamada Ukrayna'yla dayanışmaya devam edileceği ve Avrupa'nın istikrarının tehlikede olduğu vurgulandı. Mali ve teknolojik yaptırımlarla Rusya ekonomisinin hedef alınacağı bildirildi. Almanya: Başbakan Olaf Scholz, Putin'in hata yaptığını ve Avrupa için karanlık bir gün olduğunu söyledi. Scholz, "Doğu Avrupa ülkelerinin endişelerini anlıyor ve onların yanında olduğumuzu ifade etmek istiyorum." dedi. Birleşik Krallık: Başbakan Boris Johnson, "Rusya, hiçbir gerekçe olmadan barışçıl bir ülkeyi işgal ediyor. Görevimiz açık, diplomatik olarak ekonomik olarak yaptırım uygulayacağız. Putin'in bu barbarca girişimi başarısızlıkla sona ermeli." şeklinde konuştu. Johnson, Rusya ve Belarus ekonomilerini hedef alan ekonomik yaptırım paketi açıkladı.

Ukrayna'nın Rusya tarafından işgalinin ikinci gününde ülkenin çeşitli bölgelerinde yakıt, nakit para ve tıbbi malzemelerin sayısı azaldı. En az 100 bin kişi evini terk etmek zorunda kaldı . Yollarda Macaristan ve Polonya'ya geçmek isteyen kişilerin araba kuyruklarına rastlandı. İç uçuşlar askıya alındı. Rusya askerleri başkent Kiev'i kuzeybatıdan abluka altına aldı. Şehrin farklı bölgelerinde silah ve patlama sesleri duyuldu. Kiev'in savunması için gönüllülere 18 bin civarında silah verildi. 18 ila 60 yaşındaki tüm erkekler ülkenin savunması için çağrıldı. Yeni yaptırımlar Cumhurbaşkanlığı binasının olduğu bölgeden bir video paylaşan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski , "Bağımsızlığımızı ve devletimizi savunuyoruz. Pes etmeyeceğiz." dedi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin , Ukrayna askerlerine ülke yönetimini devralmaları çağrısında bulundu. NATO Liderler Zirvesi'nde "Rusya'yı saldırıyı derhal durdurmaya, tüm birlikleri Ukrayna'dan çekmeye ve diyalog yoluna geri dönmeye çağırıyoruz." mesajı verildi. Zirvede ittifakın doğu kanadına NATO Mukabele Kuvveti'nin yollanması kararı alındı. Avrupa Birliği ve Birleşik Krallık , Putin ile Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un yurt dışındaki mal varlıklarını dondurmak üzere harekete geçti. Rusya'nın Avrupa Konseyi üyeliği askıya alındı. ABD Başkanı Joe Biden'ın da Putin'e doğrudan yaptırım uygulayacağı açıklandı. Zelenski'nin sözcüsü, ülkesinin ateşkes ve barış görüşmeleri yapmak için hazır olduğunu Rusya'ya iletti. Rusya ise Ukrayna askerlerinin teslim olması hâlinde konuşabilecekleri cevabını verdi. Myanmar'dan Rusya'ya destek Birleşik Krallık Savunma Bakanı Ben Wallace, kendilerine ulaşan istihbarat bilgisinin Rusya'nın Ukrayna'nın tamamını işgal etmeye yönelik olduğunu söyledi. ABD , Japonya, Almanya, İspanya, Avustralya, Tayvan ve Hindistan'da Ukrayna'nın işgali protesto edildi. Rusya'da da savaş karşıtı gösteriler düzenlendi. Eylemlere polis müdahale etti. Fransa Maliye Bakanı Bruno Le Maire, Rusya'yı küresel bankalararası ödeme sistemi Swift'ten çıkarmanın son çare olduğunu söyledi. Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba ise Rusya'nın Swif'ten çıkarılması konusunda tereddüt yaşayan herkesin elinde Ukrayna vatandaşlarının kanı olduğunu belirtti. Myanmar , Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline destek verirken Rusya'nın egemenliğini korumak için üzerine düşeni yaptığını savundu. Uluslararası kamuoyu Rusya'ya karşı Uluslararası Otomobil Federasyonu, Formula 1 Rusya Grand Prix 'sinin düzenlenmeyeceğini açıkladı. UEFA , Rusya'nın St. Petersburg şehrinde 28 Mayıs'ta oynanması beklenen Şampiyonlar Ligi finalinin Fransa'nın başkenti Paris'e taşındığını duyurdu. Avrupa Yayın Birliği, Rusya'nın 10-14 Mayıs tarihleri arasında İtalya'da gerçekleştirilmesi planlanan Eurovision Şarkı Yarışması 'na katılmasını yasakladı. Birlik, Rusya'nın yarışmanın itibarını zedeleyebileceği için bu kararı aldığını söyledi. Türkiye ne diyor? Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin iki ülke arasında denge politikası güdeceğini açıkladı. Erdoğan, askerî harekatın uluslararası hukuka aykırı olduğunu, Ukrayna'nın toprak bütünlüğünün desteklendiğini, sorunun Minsk mutabakatları çerçevesinde çözülmesi gerektiğini belirtti. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu , Ukrayna'da yaşayan Türkiye vatandaşlarının tahliyesine başlandığını dile getirdi. AFAD Ukrayna'ya gıda, battaniye, yatak, hijyen malzemesi ve çadır gibi malzemelerin yer aldığı beş tır göndereceğini duyurdu.

"Rusya Devlet Başkanı savaş ilan etti. Bu kurumun sorumluluğu, savaşı durdurmaktır." - Ukrayna Temsilcisi Sergiy Kyslytsya "Bu aslında bir savaş değil, Donbas'ta yapılan özel bir askerî operasyon." - Rusya Temsilcisi Vasily Nebenzya "Saldırıyı durdurmak için Putin'i ya da Lavrov'u arayın. Savaş suçluları için araf yoktur, bu insanlar doğrudan cehenneme giderler." Ukrayna Temsilcisi Sergiy Kyslytsya Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde yapılan bu konuşma, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin 'in Ukrayna'ya askerî operasyon başlatıldığını açıkladığı sırada yaşandı . Putin, operasyonun Rusya'nın güvenliği için olduğunu belirtti. Ukrayna ordusuna silahları bırakma çağrısı yapan Putin, Rusya'nın meşru müdafaa hakkını kullandığını ifade etti. Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba, "Putin, Ukrayna'ya geniş çaplı bir işgal başlattı. Ukrayna kendisini savunacak ve kazanacak. Dünya Putin'i durdurabilir ve durdurmalıdır. Şimdi harekete geçme zamanı." ifadelerini kullandı. Kiev'e korku hâkim Ukrayna'nın başkenti Kiev'de çok sayıda patlama sesi duyulduğuna yönelik bilgi paylaşıldı. Ukrayna, Rusya'nın ülkenin altyapısını hedeflediğini açıklarken Kiev yönetimi Rusya uçaklarının düşürüldüğünü ileri sürdü. Moskova iddiaları yalanladı. Kiev'de insanların şehri terk etmeye çalıştığı, metro ve benzin istasyonlarını sığınak olarak kullandığı bildirildi. Ukrayna hava sahası sivil uçuşlara kapatıldı. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, ülke genelinde 90 gün sürecek askerî seferberlik ilan etti. İşgalde 137 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 316 kişinin de yaralandığını açıkladı. Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Danışmanı Mykhaylo Podolyak , Rusya askerlerinin Çernobil nükleer santralini ele geçirdiğini aktardı. Zelenski, "Bu, tüm Avrupa'ya karşı bir savaş ilanıdır." dedi. Rusya Savunma Bakanlığı , Ukrayna'da 74 yer üstü hedefinin yok edildiğini bildirdi. Rusya'nın başkenti Moskova'da Ukrayna saldırısı protesto edildi. Chris McGrath/Getty Images Ukrayna'ya destek Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron , Rusya'nın saldırısını "Avrupa tarihinde bir dönüm noktası" diye tanımladı. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Ukrayna operasyonunun ardından 100'den fazla savaş uçağının teyakkuza geçirildiğini duyurdu. Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel , Belarus'a "Rusya'nın yıkıcı eylemini takip etmeme seçeneğiniz var. Ukrayna'daki komşularınıza karşı bu gereksiz trajedide yer almama seçeneğiniz var." şeklinde seslendi. Polonya Sağlık Bakanı Adam Niedzielski , Ukrayna'dan göçmen kabul edeceklerini dile getirdi. Putin ne istiyor? Putin, Ukrayna'nın NATO ve Avrupa Birliği'ne katılmasını yapılacak silah yardımlarının Rusya'nın güvenliğini tehlikeye sokacağı gerekçesiyle istemediğini söyledi. Wall Street Journal yazarı James Hookway, Putin'in açıklamalarını ve hamlelerini; küresel güvenlik haritasını yeniden çizmeye ve Rusya'nın etki alanını Sovyetler Birliği ve Varşova Paktı günlerine geri döndürmeye yönelik bir girişim olarak yorumladı . CNN International yazarı Eliza Mackintosh da Putin'in Rusya ile Ukrayna vatandaşlarından tek halk olarak bahsettiğine ve Batı ülkelerinin Ukrayna'nın kimliğini zorla değiştirdiğine yönelik söylemlerine dikkat çekti. The Guardian 'dan Simon Tisdall da Putin'in Sovyetler Birliği sınırlarının yeniden çizilmesi hayaline işaret etti. Rusya kontrol sağlarsa neler olacak? ABD güçlerinin bölgeye doğrudan müdahalede bulunmayacağı, ancak NATO ülkeleri aracılığıyla istihbarat paylaşımı, taşınabilir füzeler ve silahlar gibi desteklerin dâhil olduğu birtakım askerî yardımlarda bulunacağı değerlendiriliyor. Simon Tisdall, "Çatışma uzarsa ve sivil kayıplar artarsa, batıya müdahale etmesi için baskı hızla artacaktır." diyor. The Washington Post yazarı Robert Kagan, Avrupa haritasının yüzyıllar boyunca birçok değişiklik yaşadığını ve şu anki şeklinde haritanın ABD'nin gücünü, Rusya'nın çöküşünü yansıttığını belirtiliyor. Kagan, bir sonraki haritada ise Rusya'nın askerî gücünün etkisinin görüleceğini ve ABD'nin zayıflayacağını savunuyor. Çin'in Doğu Asya ve Batı Pasifik'teki kazanımları da hesaba katıldığında dünyanın yeni bir güç konfigürasyonuna uyum sağlaması gerekeceğinin altını çizen Kagan, küresel düzensizlik ve çatışma çağının başlayacağını öngörüyor .

Rusya: Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov Ukrayna'nın işgal edilmediğini, işgal kelimesini kabul etmediklerini, başlatılan askerî operasyonun ne kadar süreceğine Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in karar vereceğini söyledi. Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik kararlarının Rusya halkının güvenliğini sağlamak için olduğunu ileri sürdü. Ukrayna: Devlet Başkanı Volodimir Zelenski , ülke halkını orduya katılmaya ve Rusya halkını da savaşa karşı çıkmaya çağırdı. Zelenski, anti-Putin koalisyonu oluşturulduğunu duyurdu. Aris Messinis—AFP/Getty Images Türkiye: Cumhurbaşkanı Erdoğan, askerî harekatın uluslararası hukuka aykırı olduğunu, Ukrayna'nın toprak bütünlüğünün desteklendiğini, sorunun Minsk mutabakatları çerçevesinde çözülmesi gerektiğini söyledi. ABD: Başkan Joe Biden, dün gerçekleştirdiği konuşmasında özgürlük mesajı verirken "Bu saldırganlık cevapsız kalamaz." ifadelerini kullandı. Biden, Almanya'ya destek kuvvet yolladıklarını ancak ABD birliklerinin Rusya'yla Ukrayna'da bir çatışmaya girmeyeceğini söyledi. NATO ve Avrupa Birliği: NATO ve Avrupa Birliği yetkilileri, yaptıkları ortak basın açıklamasında Rusya'nın saldırısını kınadı ve "barbarca" olarak tanımladı. Açıklamada Ukrayna'yla dayanışmaya devam edileceği ve Avrupa'nın istikrarının tehlikede olduğu vurgulandı. Mali ve teknolojik yaptırımlarla Rusya ekonomisinin hedef alınacağı bildirildi. Almanya: Başbakan Olaf Scholz, Putin'in hata yaptığını ve Avrupa için karanlık bir gün olduğunu söyledi. Scholz, "Doğu Avrupa ülkelerinin endişelerini anlıyor ve onların yanında olduğumuzu ifade etmek istiyorum." dedi. Birleşik Krallık: Başbakan Boris Johnson, "Rusya, hiçbir gerekçe olmadan barışçıl bir ülkeyi işgal ediyor. Görevimiz açık, diplomatik olarak ekonomik olarak yaptırım uygulayacağız. Putin'in bu barbarca girişimi başarısızlıkla sona ermeli." şeklinde konuştu. Johnson, Rusya ve Belarus ekonomilerini hedef alan ekonomik yaptırım paketi açıkladı.