• Meta'nın, Avrupa Birliği'nde (AB) geçerli veri koruma yasaları nedeniyle AB'deki kullanıcılar için Facebook ve Instagram'da reklamsız ve ücretli bir abonelik sistemi başlatabileceği öne sürüldü.

• Bir adım geriden: AB'deki kullanıcı verilerini ABD'ye aktardığı gerekçesiyle Mayıs ayında 1,3 milyar dolar para cezasına çarptırılan Meta, Ocak ayında da kullanıcılarına zorla kişiselleştirilmiş reklamlar gösterdiği için 413 milyon dolarlık bir para cezasına çarptırılmıştı.

• Facebook'un çatı şirketi Meta'nın Berlin’de düzenlenen IFA 2023'e katılan EMEA Bölgesi Başkan Yardımcısı Angie Gifford, Metaverse'ün er ya da geç geleceğini belirterek, Meta şirketinin Metaverse projesinin de 8-10 yıl içinde hayata geçmesini beklediklerini söyledi.

• Bir adım geriden: Meta'nın Metaverse'e odaklanan Reality Labs birimi bu çeyrekte açıkladığı 3,7 milyar dolar zarar ile projenin toplam zararını 34,7 milyar dolara taşımıştı.

• Bazı YouTube çalışanları, platformun TikTok'a rakip olarak kullanıma sunduğu kısa video formatı Shorts'un YouTube'u 'mahvedebileceğini' düşünüyor.

^{The Economic Times}

• Neden? Üç çeyrektir yıldan yıla düşen reklam gelirleri konusunda endişeli olan çalışanlara göre, içerik üreticileri, kısa formatın daha popüler hâle gelmesiyle giderek daha az uzun video yüklüyor. Uzun videoların daha fazla reklam gösterme imkânı sunduğunu belirten çalışanlar, bu nedenle Shorts'un YouTube'un sonunu getirebileceğine inanıyor.

• Microsoft, metin yazma uygulaması WordPad'i Windows'tan kaldırma kararı aldı. Buna göre, WordPad, yeni sürümle birlikte Windows'tan kaldırılacak.

• Zürih Üniversitesi'ndeki araştırmacılar tarafından "pekiştirmeli öğrenme" olarak isimlendirilen bir teknik ile geliştirilen yapay zeka destekli bir drone, dünya şampiyonu üç drone pilotu ile yaptığı; drone'ların 80 km/s hıza ulaştığı 25 yarıştan 15'ini kazandı. Bu, yapay zeka destekli bir robotun, insanlar tarafından insanlar için tasarlanan gerçek bir fiziksel sporda bir insan şampiyonu yendiği ilk sefer oldu.

• JAMA Oncology'de yayımlanan yeni bir çalışma, ChatGPT'nin kanser tedavisi hakkında yanlış tavsiyelerde bulunduğunu ortaya koydu. Buna göre, ChatGPT'nin kanser tedavisine yönelik yapılan sorguların yaklaşık üçte birine tıbbi kılavuzlarla uyumlu olmayan hatalı veya uygunsuz yanıtlar verdiği ve kanser hastaları için potansiyel olarak tehlike arz ettiği aktarıldı.

• Dahası: Akciğer, prostat ve meme kanseriyle ilgili 104 istemde bulunan ve cevapları Ulusal Kapsamlı Kanser Ağı'nın (NCCN) kılavuzlarıyla karşılaştıran araştırmacılar, cevapların %34,3 oranında NCCN ile uyumlu olmadığını tespit etti. Ayrıca, ChatGPT'nin 104 çıktıdan 13'ünde halüsinasyon gördüğü ifade edildi.

• Öte yandan: OpenAI, üretici yapay zeka dil modelinin büyük işletmelere yönelik bir sürümü olan ChatGPT Enterprise’ı piyasaya süreceğini açıkladı. Yapılan açıklamada, Enterprise sürümünün daha fazla güvenlik, gizlilik ve hızlı erişim sunacağı belirtildi. 

• Microsoft, ChatGPT gibi büyük dil modellerini daha verimli ve insan benzeri hâle getirmek amacıyla tasarlanan yeni yapay zeka eğitim yöntemini duyurdu. "Düşünceler Algoritması" (AoT) isimli tekniğin, modelin daha akıcı şekilde problem çözmesini ve "bağlam içi öğrenme" ile farklı çözümleri sistematik olarak organize şekilde keşfetmesini sağladığı belirtildi.

• Geniş açı: AoT'nin, hatalı sonuçlar verdiği bilinen "Chain-of-Thought" (CoT) yaklaşımı gibi mevcut bağlam içi öğrenme tekniklerine bir cevap niteliğinde olduğu belirtiliyor. Hem insanlardan hem de makinelerden ilham alan hibrit bir teknik olan AoT'nin daha kapsamlı analizler yapabildiği ifade ediliyor.

• Activision Blizzard, Modulate isimli şirket ile kurduğu ortaklık kapsamında oyunlarına yapay zeka temelli "oyun içi sesli sohbet moderasyonu" getiriyor. ToxMod isimli bir yapay zeka teknolojisi kullanan yeni sistem ile nefret söylemi, ayrımcılık ve taciz gibi davranışlar gerçek zamanlı olarak tespit edilebilecek.

• Detaylar: Yeni moderasyon sisteminin beta versiyonu şu an Kuzey Amerika'da Call of Duty: Modern Warfare II ve Call of Duty: Warzone ile kullanıma sunulmuş durumda. Serinin yeni oyunu olan Call of Duty: Modern Warfare III'ün 10 Kasım'da piyasaya sürülmesiyle sistemin tam sürümünün Asya hariç dünya çapında yayınlanacağı aktarılıyor.

Geleceğin liderleri hazırsa Yenibirlider Gelişim Programı başlıyor

2014’ten bu yana Türkiye'nin önde gelen kurumlarında çalışan başarılı profesyonellerin liderlik yolculuklarına eşlik eden Yenibirlider Derneği’nin Boğaziçi Üniversitesi iş birliğiyle gerçekleşecek olan Yenibirlider Gelişim Programı, 20’nci dönemiyle 21 Ekim’de başlıyor. 

Nedir? Yenibirlider Gelişim Programı, Türkiye’nin önde gelen kurumlarında kariyerlerini sürdüren ve dahil oldukları organizasyon ve topluluklarda fark yaratacak 25-35 yaş aralığındaki genç profesyonellere bilgi, anlayış ve beceri kazandırmayı amaçlıyor. Programdan edinilen kaynak, LEAD21 Fellowship Programı’ndaki gençlere burs desteği olarak geri dönüyor.

Neler var? Boğaziçi Üniversitesi Güney Kampüs’te ve çevrim içi buluşmalarla hibrit olarak ilerleyen programda toplamda 78 saatlik akademik liderlik eğitimleri, mentorluk programı ve koçluk programı ve temsilcilerin gönüllü roller üstlenerek gençlere değer katabileceği ekosistem çalışmaları bulunuyor. Program katılımcıları aynı zamanda kültür-sanat, iş dünyası, spor ve dijital buluşmalara katılarak farklı disiplinlerde kendilerini geliştirme fırsatı yakalıyor.

Nasıl başvurabilirsiniz? Programla ilgili ayrıntılı bilgi ve broşüre bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz. Son başvuru tarihi: 30 Eylül 2023. 

• Kuruluşundan bu yana topladığı 189 milyon dolarlık yatırım ile "en çok yatırım alan elektrikli bisiklet şirketi" olan Hollanda merkezli elektrikli bisiklet girişimi VanMoof, McLaren Applied'ın elektrikli scooter kolu Lavoie tarafından satın alındı. 

^{VanMoof/The Telegraph}

• Öte yandan: 18 Temmuz'da iflasını açıklayan VanMoof'u satın almak için yerli mikromobilite girişimi BinBin de teklif götürmüştü.

• Diyabet yönetimi çözümleri geliştiren ABD merkezli girişim Beta Bionics; Sands Capital ve Omega Funds tarafından yönetilen Seri D turunda 100 milyon dolar yatırım aldı. Girişim, yeni yatırımları operasyonlarını büyütmek ve yeni çözümler geliştirmek için kullanacak.

• Nedir: Beta Bionics, hem tek hormonlu hem de iki hormonlu konfigürasyonlarda hastalar ve doktorlar üzerindeki yükü azaltan otonom insülin dağıtım sistemi iLet Biyonik Pankreas ile öne çıkıyor. Diyabet yönetimini kolaylaştıran bu platform, insülin ve glukagon dozlarını otonom olarak hesaplamanın yanında vücudun glisemik kontrolü sürdürmesine yardım ederek diyabet yönetimini kolaylaştırıyor.

• Merkezi Kaliforniya'da bulunan Güney Koreli yapay zeka çipi girişimi Sapeon, Ascent Equity Partners liderliğinde gerçekleşen Seri A turunda 45 milyon doların üzerinde yatırım aldı. Yeni yatırım ardından girişimin değerlemesi 378 milyon doların üzerine çıktı.

• Kimdir: SK Telecom, SK Hynix ve SK Square tarafından desteklenen Sapeon; büyük miktarda veri işleme gerektiren yapay zeka uygulamaları için yapay zeka çipleri tasarlıyor. Hedefinde ABD pazarı olan Sapeon, yapay zeka çipi pazarını domine eden ABD merkezli şirket Nvidia'ya meydan okuyabileceğini iddia ediyor.

• Ne yapıyor: Sapeon'un şu an piyasada 28 nanometre teknolojisi üzerine inşa edilmiş "X220" isimli bir çipi bulunuyor. Girişim, bu yıl dünyanın en büyük sözleşmeli çip üreticisi olan TSMC tarafından üretilecek 7 nanometrelik bir yapay zeka çipi piyasaya sürmeyi planlıyor.

• Boston merkezli üretken biyoloji ve kimya şirketi Superluminal Medicines, RA Capital Management liderliğinde Insight Partners, NVIDIA ve Gaingels'in katılımıyla 33 milyon dolar tohum yatırım aldı. Girişim, yatırım ile yüksek değerli G proteinine bağlı reseptör (GPCR) hedeflerine odaklanan küçük moleküllü ilaç keşif programlarını ilerletmeyi planlıyor.

• Kimdir: Superluminal Medicines, farklılaştırılmış bir boru hattı geliştiren bir jeneratif biyoloji ve kimya şirketi olarak öne çıkıyor. Girişim, platformu ile biyoloji ve kimya uzmanlığı, makine öğrenimi ve tescilli büyük veri altyapısının kapsamlı bir kombinasyonunu kullanarak adaya hazır bileşikleri hızla oluşturabiliyor.

• Sürdürülebilir ambalajlar üreten Espoo merkezli Paptic; Avrupa Döngüsel Biyoekonomi Fonu (ECBF), Ecolab ve Itochu Fibre tarafından yönetilen Seri A turda 23 milyon avro yatırım aldı. Paptic'in büyümesi, malzeme portföyünü genişletmesi ve ürünlerinin küresel olarak erişilebilir hâle gelmesi için kullanılacak olan yatırım, şirketin 2030'a kadar karbon nötr olma taahhüdünü de destekleyecek.

• Kimdir: Esnek ambalajlarda fosil bazlı malzemelerin kullanımını azaltarak daha sürdürülebilir alternatifler üreten Paptic, geri dönüştürülebilir elyaf bazlı bir malzeme geliştiriyor. 2018'den beri endüstriyel ölçekte kullanılan bu malzemenin esnek ambalaj üretiminde kullanılan plastiklerin yerini alacak bir çözüm olduğu ifade ediliyor.

• Herhangi bir web sitesine yorum yapılmasını mümkün kılan Birleşik Krallık merkezli mobil uygulama Chatloop, özel yatırımcılardan 2,1 milyon sterlin tohum yatırım aldı. Yatırım, girişimin Birleşik Krallık'ta resmî olarak faaliyete geçmesine ve Chatloop'un perakende, seyahat ve konaklama sektörlerindeki markalara ortaklık kurmasını sağlayacak olan Açık İnovasyon Programı'nın uygulamaya konulmasına yardımcı olacak. 

• Ne yapıyor: Özünde bir tarayıcı olan Chatloop, kullanıcılarının bir web sitesine, sitenin yorum bölümünün olup olmadığına bakılmaksızın istedikleri zaman yorum yapmalarını mümkün kılıyor. Tarayıcı, kullanıcıların yorumlara aile ve arkadaşlarını etiketleyerek başkalarını sohbete dahil etmesine de imkan tanıyor.

• Araştırmacıların, kalite güvencesi ve Ar-Ge uzmanlarının gerek duydukları testleri almalarını sağlayan Finlandiya merkezli girişim Measurlabs, VentureFriends liderliğinde 2,5 milyon avro tohum yatırım aldı. Yatırım, Measurlabs'in Avrupa genelindeki faaliyetlerinin ölçeklendirilmesi ile lojistik ve satın alma platformunun geliştirilmesi için kullanılacak.

• Nedir: 2017 yılında kurulan Measurlabs; ürün geliştiricilerin, kalite kontrolörlerin ve araştırmacıların ihtiyaç duydukların tüm testleri tek bir çatı altında toplayarak zamandan ve paradan tasarruf etmelerini sağlıyor. Measurlabs, platformunda bulunan 900'ü aşkın laboratuvar ile yaklaşık 40 ülkeden müşterilerine bir dizi test yöntemi ve farklı alanlardan uzmanlar önderliğinde müşteri desteği sağlıyor.

• James Webb Uzay Teleskobu, Samanyolu Galaksisine komşu bir cüce galaksi olan Büyük Macellan Bulutu'nda, bizden 170 ışık yılı uzaklıkta yer alan SN1987A süpernovasını görüntüledi. 1987 yılında patlayan ve 400 yıldır Dünya'dan görülebilen en yakın ve en parlak süpernova olan SN1987A, güney yarımküre gökyüzündeki en ünlü ve üzerinde en çok çalışılan cisimlerden biri olarak biliniyor.

^{NASA/ESA/CSA/M.MATSUURA ET AL/BBC}

• Elon Musk'ın uzay taşımacılığı şirketi SpaceX ile NASA'nın ortaklaşa yürüttüğü "Crew-6" görevi kapsamında Uluslararası Uzay İstasyonu'na (ISS) giden 4 astronot, 184 günün ardından Dünya'ya döndü.

^Crew-6/NASA

• Yeni görev: Crew-6 görevinin yerini, 26 Ağustos'ta gerçekleşen fırlatma ile 4 astronotu ISS'e taşıyan Crew-7 alacak.

• Bangor Üniversitesi’nden bilim insanları, astronotların Ay'da kurulacak bir üste uzun süre kalmasını sağlayabilecek, Trisofuel isimli yeni bir nükleer enerji kaynağı geliştirdi. Haşhaş tohumu boyutundaki nükleer hücrelerden oluşan yakıt, bütün bir nükleer enerji santralinin araba boyutlarında inşa edilmesini mümkün kılıyor.

• Neden önemli: NASA, 50 yılın ardından Ay'a insanlı görev gerçekleştireceği Artemis programı çerçevesinde 2030 yılına kadar Ay'da bir üs kurulmasını hedefliyor. Ay'da bulunan kaynakların yerinde kullanılmasını sağlayabilecek olan bir enerji santralinin, insanlığın Mars ve ötesine gerçekleştireceği görevler için de kolaylık sağlayabileceği belirtiliyor.

• Bir kuantum cihazı kullanarak fotosentez gibi reaksiyonlarda oldukça önemli olan "konik kesişme" isimli moleküler süreci 100 milyar kez yavaşlatan bilim insanları, böylece bu süreci tarihte ilk kez gözlemlemeyi başardı.

^{Sidney Üniversitesi / Live Science}

• Nedir: Moleküllerin geometrisinde iki yüzey arasındaki enerjinin eşit olduğu noktalar olarak tanımlanan konik kesişimler, elektronik durumlar arasında bir tür huni görevi görerek reaksiyonları başlatan hızlı geçişlerin meydana gelmesini mümkün kılar. Fotosentez ve retinada gerçekleşen ışık algılama reaksiyonları gibi günlük reaksiyonlar da dahil olmak üzere birçok reaksiyonda konik kesişimler meydana gelir. 

• WIRED | Bir yapay zeka dezenformasyon makinesi inşa etmek ne kadara mal oluyor?

The Verge | Avrupa'nın en büyük teknoloji etkinliği IFA'dan öne çıkanlar