Piyasalar güne spot döviz işlemlerindeki kısıtlamalara dair teyit edilmemiş bilgilerin tedirginliği ile başlamıştı. Gelecek Partisi Ekonomi Politikaları Başkanı Kerim Rota tarafından da dile getirilen iddialara dair gerilim sürerken Konda tarafından yapılan güncel anket çalışması gündeme oturdu.

Cumhurbaşkanlığı seçimi oy tercihleri çalışmasında muhalefet kanadının yukarı yönlü trendini koruması seçimin ilk turda bitme ihtimalinin fiyatlanmasına yol açtı.

Olumlu fiyatlamalar, Cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce’nin saat 14.00’te adaylıktan çekildiğini açıklaması ile hızlandı.

Bütün bu gelişmeler eşliğinde Türkiye'nin kredi risk primi (CDS) son 2 yılın en düşük seviyelerini gördü. Borsa İstanbul’da ise işlem hacmi 89,6 milyar TL’ye ulaştı. Endeks (bankacılık sektörü endeksinin öncülüğünde) günü %7,9 yükselişle 4.848 puandan kapattı.

Yapay zeka birçok sektörde devrim yaratıyor ve özel sermaye sektörü de bunun bir istisnası değil. Birçok özel sermaye şirketi, hem verimlilik hem de rekabet avantajı elde etmek için Chat GPT ve diğer yapay zeka teknolojilerini denemeye çoktan başladı.

Axios'un değerlendirmesine göre, yapay zeka inovasyonunun hızlı temposu göz önüne alındığında, birçok analistin modelleme, inceleme işinin algoritmalar tarafından yapılır hâle gelmesi an meselesi. Bu teknoloji durum tespiti, portföy yönetimi ve anlaşma tedariki gibi farklı faaliyetleri kapsayan özel sermaye sürecinin birçok yönünü kolaylaştırmak ve iyileştirmek için devreye girebilir. Biraz daha zaman geçtikten sonra bu alanda da "birçok" kelimesi "çoğu" kelimesine dönüşecek.

Asıl soru: Eğer özel sermaye firmaları artık genç ve deneyimsiz profesyonelleri işe almayacaksa, o zaman gelecekteki ortaklık hatlarını kim dolduracak?

• Bu soru aynı zamanda yatırım bankacılığı, hukuk ve risk sermayesi gibi sektörler için de geçerli.

Bununla birlikte: Özel hisse senetleri için yapay zekanın benimsenmesini çevreleyen potansiyel zorlukların ve hususların farkında olmak gerek. Bu, insan gözetimi ve uzmanlığı ihtiyacını, yapay zeka sistemlerinde önyargı potansiyelini ve etik ve sorumlu dağıtımının önemini içeriyor. 

Neden önemli? Özel sermaye önümüzdeki 5 yıl içinde son 50 yılda olduğundan daha fazla değişebilir.

Yorumlar: Apax Partners ve Greycroft Kurucusu Alan Patricof'tan yakın zamanda gelen bir e-posta: 

"1970'ten beri girişim sermayesi işindeyim - tam da Intel ile çip devriminin büyük başlangıcında; sonra 1976'da Genentech tarafından gen ekleme keşfiyle biyoteknoloji devrimi; sonra 1977'de Apple ve diğerleri ile PC devrimi; sonra 1982'de hücresel; sonra 1980'lerde internet; sonra 90'larda bulut. 

Yapay zeka ve Chat GPT bence bunların hepsinden daha büyük ve daha derin bir devrimdir."

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) tarafından yayımlanan araştırmada, İstanbul’da yaklaşık her beş çalışandan biri işinden memnun olmadığını belirtti.

• İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin işgücü piyasası raporu için Eylül 2021 ve Ekim 2022’de gerçekleştirilen kapsamlı anketlerin verilerine dayanan çalışmaya göre, işinden memnun olmayan %17,4’lük kesimdeki çalışanlar arasından %69'unun iş ararken %31'inin yeni iş aramadığı görüldü.
• İş aramayanlara memnun olmamasına rağmen neden iş aramadığı sorulduğunda, grubun %59,8’i daha elverişli bir iş bulamayacağını düşündüğünü ifade ederken, %18,9’u alışmış oldukları düzeni bırakmak istemedikleri yanıtını verdi.

Neden? Çalışanlar arasında işten memnuniyetsizliğin başlıca gerekçesi ücret/kazanç yetersizliği olarak öne çıktı. İşinden memnun olmayanlar arasında “gelirim ile geçinemiyorum” diyenlerin %35,6 oranında olduğu görüldü. 

• İşten memnuniyetsizliğin ikinci büyük nedeni ise çalışma saatleri oldu. “Çalışma saatlerimden memnun değilim” diyenlerin oranı %24,4 olarak hesaplandı.
• İş yerinde terfi ya da yükselme ihtimalini olanaksız görenler ise %21,5 ile üçüncü sırada yer aldı.

Bununla birlikte: İşten memnuniyetsizliğin diğer nedenlerinde ise ulaşım (%13,6), yapılan işle alınan eğitim arasındaki uyumsuzluk (%11,7), işin ağırlığı ve sağlık üzerindeki olumsuz etkileri (%11,2) ve kötü veya uygunsuz davranışlara maruz kalmak (%11,2) oldu.

Öte yandan: İşten memnuniyetsizliğin nedenlerinin öneminde, kadın ve erkeklerde ayrışmalar dikkat çekti. 

• Kadınlarda gelir yetersizliği (%39,3) ve çalışma saatleri (%27,4) nedenlerden memnuniyetsizlik erkeklere kıyasla (sırasıyla %34,2 ve %23,2) daha yaygın görüldü. 
• En çok öne çıkan farklar ise terfi olanaksızlığı ve alınan eğitimle iş arasındaki uyumsuzlukta oldu. Terfi olanaksızlığı kadınlar tarafından %26,5 oranında işaretlenirken erkeklerde bu oran %19,7 olarak gerçekleşti. Alınan eğitim ile yapılan iş arasındaki uyumsuzluğun işaretlenme oranı ise kadınlarda %17,1 iken erkeklerde %9,7’de kaldı. 
• Erkeklerde ise işten memnuniyetsizlik nedenleri arasında ulaşımın çok zaman alması (%15,2) ve ağır veya sağlıksız iş koşulları (%12,3) kadınlara kıyasla (sırasıyla %9,4 ve %8,5) öne çıktı. 

İşveren memnun: İşteki durum ayrımında incelendiğinde, Eylül 2021 ve Ekim 2022 anket sonuçları arasında önemli değişimler görüldü. İşveren kesiminde memnuniyetsizlik oranında %14,3’ten %5,3’e sert bir düşüş gerçekleşirken, kendi hesabına çalışanlarda da 2021’de %18,1 olan memnuniyetsizlik oranının 2022’de %10,5’e gerilediği görüldü.

• İki ankette de memnuniyetsizlik oranı en yüksek grup %25 ve %32,4 ile çırak/stajyer kesiminde olurken, bunu %18 ve %18,7 ile ücretli çalışanlar takip etti.

CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan, İçişleri Bakanı ve AK Parti İstanbul Milletvekili adayı Süleyman Soylu’nun GAMER üzerinden Türk Silahlı Kuvvetleri'nden (TSK) 14 Mayıs günü için zırhlı araç ve personel talebini içeren belgeyi de kamuoyu ile paylaştı ve Soylu hakkında suç duyurusunda bulunduklarını açıkladı.

“Arkadaşlar savaşa mı gidiyoruz, seçime mi gidiyoruz? Seçim için TSK’ya neden ihtiyaç duyuyorsunuz? TSK’nın zırhlı araçları neden hazır bulundurulacak?” ifadelerini kullanan Murat Bakan, açıklamasının devamında şunları söyledi:

GAMER üzerinden yapılan yeni bir operasyondan bahsediyorum. Bu gördüğünüz belge, İzmir Valiliği İl Güvenlik ve Acil Durumlar Koordinasyon Merkezi'nin (GAMER) yazısıdır. İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü'nü bir yazısın il valilikleri ordu komutanlıklarına gönderiyor.

Türk Silahlı Kuvvetleri'nden ne istiyor GAMER arkadaşlar söyleyelim: 'Oy verme günü öncesinde alınacak tedbirler kapsamında kolluk birimlerimize ait zırhlı ve hava araçlarının göreve hazır vaziyette bulundurulması ile seçimin güvenli şekilde yapılmasını sağlamak amacıyla Valilerimizce gerek görülmesi halinde Türk Silahlı Kuvvetleri'ne ait personel, zırhlı araç ve diğer araçlardan istifa edilebileceği bildirilmiş olup, kolluk birimlerine ve Türk Silahlı Kuvvetleri'ne ait personel ile zırhlı araç ve diğer araçların göreve hazır vaziyette bulunulması hususuna ve gereğine arz ve rica ederim.'

Murat Bakan, konuşmasının devamında Valiler ve TSK’ya seslendi:

"Buradan valilere sesleniyorum: Suça ortak olmayın. Türk Silahlı Kuvvetlerimize sesleniyorum: Bu normal rutin bir seçimdir, Türkiye'de seçimler her 5 yılda bir olur. Bu seçim de öyle bir seçimdir. Herkes oyunu kullanacak. Kanun dışı emirlere riayet etmemelerini, onların İçişleri Bakanlığı'na ya da herhangi birisine bağlılıklarının olmadığını, asıl bağlılıklarının Türkiye Cumhuriyeti'nin Anayasası, kanunu ve milletine olduğunu hatırlatmak istiyorum."

2021’deki yasal düzenleme

Soylu'nun, 14 Mayıs gecesi için TSK'dan zırhlı araçların ve personelin hazırlanması talebi 6 Ocak 2021’de yapılan bir yasal düzenlemeye dayanıyor. 6 Ocak 2021 tarihli Resmî Gazete'de bu konuya ilişkin bir yönetmelik değişikliği yapıldı.

Bu yönetmelik değişikliğiyle TSK’ya ait silah ve taşıtların “terör, toplumsal olaylar ve şiddet hareketleri” gerekçesiyle MSB’nin onayıyla Emniyet ve MİT’e devredilebilmesinin önü açıldı.

Millet İttifakı cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu'nun Rusya'yı Türkiye'deki seçimlere müdahale etmekle suçlamasının ardından Rusya, suçlamaları "kesinlike reddettiğini" açıkladı. Bunun üzerine Kılıçdaroğlu, elinde somut kanıtlar olduğu için böyle bir açıklamada bulunduğunu söyledi. 

Ne olmuştu? Kılıçdaroğlu, Memleket Partisi lideri Muharrem İnce'nin cumhurbaşkanı adaylığından çekilmesi ardından, Twitter üzerinden hem Türkçe hem Rusça yaptığı açıklamada "Sevgili Rus Dostlarımız, dün bu ülkede ortaya saçılan montajlar, kumpaslar, Deep Fake içerikler, kasetlerin arkasında siz varsınız" demişti. 

• Hatırlayalım: Muharrem İnce'nin seçimlere üç gün kala cumhurbaşkanı adaylığından çekilme kararı almasına gelen sürecin arkasında, sosyal medyada "kaset ve şantaj görüntüleri olduğu"na dair iddialar yayılmıştı. Muharrem İnce ise Kılıçdaroğlu'nun Rusya'yı suçladığı görüntülerle ilgili olarak, istifasını ilan ettiği konuşmasında "Bunu fetöcü'ler yapıyor" demişti.

Bunun üzerine: Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, suçlamaya ilişkin açıklamasında “Bu açıklamayı reddediyoruz. Resmî olarak Türkiye'deki seçimlere bir Rus müdahalesi olamayacağını bildiriyoruz" ifadesini kullandı. Peskov, Türkiye ile ilişkilere çok değer verdiklerini ve seçimlere müdahalenin söz konusu olmadığını; Rusya’nın önemli bir ortak olarak gördüğü Türkiye ile ilişkilere büyük önem verdiğini vurguladı.

• Peskov, Rusya'nın diğer ülkelerin iç işlerine ve seçim süreçlerine karışmadığını defalarca dile getirdiklerini vurguladı.
  

Müdahale suçlamaları: Rusya, başta ABD, Fransa ve Almanya olmak üzere başka ülkelerin seçim süreçlerine müdahale etmekle suçlanmıştı.

• Rus hükümeti, ABD'nin istihbarat kuruluşları tarafından ülkedeki 2016 başkanlık seçimlerinde Demokrat Parti'nin adayı Hillary Clinton'ın kampanyasına zarar vermek, Donald Trump'ın adaylığını güçlendirmek ve ülkede siyasi ve sosyal kutuplaşmayı artırmakla suçlanmıştı. Yalan haberler ve dezenformasyonun sosyal medya üzerinden ABD'li seçmenlere dayatıldığı ve milyonlarca profilden kişisel bilgilerin toplandığı iddia edilmişti. 

"Somut kanıt": Kremlin'in açıklamaları üzerine Reuters'a konuşan Kılıçdaroğlu, "eğer somut kanıtımız olmasaydı tweet atmazdım" yanıtını verdi. Kılıçdaroğlu, "Bir diğer ülkenin, bir parti lehine Türkiye'nin seçim sürecine müdahale etmesini kabul edilemez buluyoruz. Tüm dünyanın bundan haberdar olmasını istedim. Bu çağrıyı bir tweet ile açıkça yapmamın sebebi bu" dedi.

Seçim dezenformasyonu: Şüpheli bilgileri inceleyen doğrulama organizasyonu Teyit, 2023 seçimleri sürecinde %60'ı sosyal medya kaynaklı olmak üzere 150'ye yakın içeriğin doğruluğunu araştırdı. Neredeyse her seçim döneminde montajlanmış görseller, afişler ya da manipüle edilmiş video ve ses kayıtlarına şahit olunurken, Teyit bu seçim döneminde dezenformasyonun en çok Millet İttifakı ve Cumhur İttifakı'nı hedef aldığını söylüyor. 

• BBC Türkçe'nin haberine göre, Teyit Yazı İşleri Sorumlusu Emre İlkan Saklıca "%28'lik oranla en çok Millet İttifakı'nın hedef olduğunu söyleyebiliriz, Cumhur ittifakı da %25 civarında. 150 yazıya bakınca, arada 4-5 fark var sadece" değerlendirmesinde bulundu. 

Elon Musk, Twitter CEO'su görevinden istifa edeceğini ve yeni CEO'nun altı hafta içinde göreve başlayacağını duyurdu. Elon Musk'ın bir kadın olduğunu belirttiği yeni Twitter CEO'suna ilişkin başka detay paylaşılmazken Musk'ın, CEO'luk görevini devrettikten sonra Twitter'ın CTO'su ve "ürün, yazılım ve sistemlerden" sorumlu teknik müdürü olacağı aktarıldı.

Bir adım geriden: Twitter'ı resmî olarak Ekim 2022'de devralan Musk, Aralık ayında Twitter'da kullanıcılara görevi bırakıp bırakmaması gerektiğini soran bir anket düzenlemiş; ankete katılım gösteren 17 milyon 502 bin Twitter kullanıcısının %57,5'i Musk'ın CEO'luk görevini bırakmasından yana oy kullanmıştı.

• Bunun üzerine Musk, anketin sonuçlarına uyacağını söyleyerek "işi kabul edecek kadar aptal" birini bulur bulmaz görevinden istifa edeceğini ve kendisini yazılım ve sunucu ekiplerini yönetmeye adayacağını bildirmişti.

Geniş açı: Musk'ın açıklamasından saatler sonra Wall Street Journal, Twitter'ın yeni CEO'su olması için NBCUniversal reklamcılık yöneticisi Linda Yaccarino ile görüşmelerde bulunulduğunu bildirdi. Buna ek olarak Wall Street Journal, "reklamların etkinliğini ölçmek için daha iyi yollar bulma konusunda sektörün savunucusu" olduğu belirtilen Yaccarino ile Musk'ın aralarının iyi olduğuna da dikkat çekti.

• Yaccarino ve Musk daha önce reklam endüstrisi etkinliklerinde birlikte yer almış; Yaccarino, Musk hakkında olumlu açıklamalarda bulunmuştu. Bununla birlikte, NBCU ile Twitter arasında önemli bir ortaklık olduğu; iki şirket arasındaki 2024 Olimpiyatları videolarının Twitter'da yayınlanmasını kapsayan bu ortaklığın kısa bir süre önce yenilendiği biliniyor.
• Ayrıca, Yaccarino bir süre önce Musk'a Periscope'u Twitter'a geri getirmesi gerektiği yönünde bir tweet atmış; bu hamleyi "yeni ortaklıkları için bir fikir" olarak nitelendirmişti.

Öte yandan: Musk'ın Ekim ayındaki satın almasından bu yana Twitter, oldukça kaotik bir süreçten geçiyor. Musk bu süreçte icra ekibinin işine son verdi, yönetim kurulunu feshetti ve devralma öncesinden kalan birçok çalışanı da işten çıkardı. Musk'ın işine bizzat son vermediği pek çok Twitter çalışanı ise istifa etti. Reklamverenlerin de art arda platformu terk etmesiyle Twitter, büyük bir gelir ve itibar kaybı yaşadı.

• Geçtiğimiz ay Twitter'ın değerinin, Musk'ın devralmasını takip eden 6 aylık süreçte 20 milyar doların altına indiği bildirildi. Bu, Musk'ın 44 milyar dolara satın aldığı Twitter'ın %50'de fazla değer kaybettiği anlamında geliyor.