2 Haziran Cuma sabahından herkese günaydın.
Pareto Ajanda; haftanın son işlem gününde, 144,7 milyar TL'ye yükselen Ocak-Nisan bankacılık net kârı, yapay zeka rehberliğinde anlaşma yapan yatırımcılar, Daimler Truck ve Toyota Motor'un kamyon ünitelerini birleştirmek üzere yaptığı ön anlaşma, yurt içi ve yurt dışından şirket haberleri ve diğer değerlendirmelerle sizlerle.
Unutmadan: Pareto'nun üyelere özel hazırladığımız;
- İş dünyasını ve piyasaları şekillendiren trendlerin analizleri, sektörel içgörüler, güncel veriler, etki yaratan raporları paylaştığımız Pareto İçgörü,
- Piyasaları ve iş dünyasını yakından ilgilendiren, en önemli mevzuat değişikliklerini derlediğimiz Pareto Mevzuat,
- Haftanın öne çıkan BİST 100 şirketlerinin yalın ve derinlikli incelemeleri sizlerle paylaştığımız Pareto BIST 100
bültenlerine göz atmayı ihmal etmeyin!
Keyifli okumalar dilerim,
İdil
Pareto
İş dünyasından içgörü, sektör analizleri ve gelecek öngörüleri her pazartesi, çarşamba ve cuma e-posta kutunuzda.
KOBİ'lerin %77'si e-ihracatın ne olduğunu bilmiyor
En fazla e-ihracat sırasıyla AB, Ortadoğu ve Afrika’ya yapılıyor
Amazon Türkiye ile PwC Türkiye'nin orta çalışması Türkiye’deki KOBİ’lerin E-Ticaret Görünümü Raporu'na göre, KOBİ'lerin %25,3'ü e-ticaret faaliyetlerinde bulunurken, e-ihracat yapanların oranı yalnızca %4,1 seviyesinde. KOBİ’lerin %76,8’i e-ihracatın ne olduğu ve nasıl yapılacağı konusunda bilgi sahibi değil.
Detaylar: Ankete katılanlar arasında e-ihracat yapanların %56’sı tekstil sektöründen.
- En fazla e-ihracat sırasıyla AB (%40), Ortadoğu (%35,3) ve Afrika’ya (%16,6) yapılıyor.
- 2017 - 2022 döneminde küresel sınır ötesi e-ticaret hacmi 2,5 kat artarak 3,6 trilyon dolara ulaştı. Türkiye’deki e-ihracat hacmi ise 2019 – 2022 döneminde 2,8 kat artarak 33,8 milyar TL oldu.
Açıklamalar
- Amazon Türkiye Ülke Müdürü Richard Marriott, Türkiye'de Amazon'da satış yapan KOBİ'lerin sayısının 2022 yılında %50'den fazla artarak 45 binin üzerine çıktığını kaydetti. Marriott’un verdiği bilgiye göre, KOBİ'lerin Amazon üzerinden ihracat satışları 2022'de bir önceki yıla göre %60'ın üzerinde artarak yaklaşık 500 milyon avroya ulaştı.
- PwC Türkiye Ülke Kıdemli Ortağı Cenk Ulu ise toplantıda yaptığı konuşmada, “Türkiye'nin dinamik tüketici profiliyle birlikte e-ticaret alanındaki büyüme, şüphesiz ki ülkemizdeki küçük ve orta ölçekli işletmelerin ve girişimcilerin gelişiminde önemli rol oynayacaktır. Türkiye'de faaliyet gösteren KOBİ'lerin e-ticaret alanında gelişmiş ve katma değeri yüksek bir ekosistemde başarılı olmaları ve bu başarıyı iç ve dış pazarlarda sürdürmeleri, ülkemizin sosyoekonomik kalkınmasına önemli ölçüde katkı sağlayacaktır” ifadelerini kullandı.
- Raporun tanıtım toplantısında konuşan TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan, Türkiye’nin dijital ekonomide henüz istenen seviyede olmadığını, küresel dijital ekonomideki payının sadece %0,1 olduğunu kaydetti. Bu oranın, geleneksel ekonomide küresel GSYH içinden alınan %0,85'lik payın 7'de 1'ine tekabül ediyor. Turan, Türkiye'de katma değerin %53'ünü, istihdamın ise %74'ünü sağlayan mikro, küçük ve orta ölçekli şirketlerin dijital dönüşümü tamamlamakta büyük şirketlere ve OECD ülkelerine kıyasla daha geride kaldığına dikkat çekti.
Bankacılık sektörü net kârı 144,7 milyar TL
Yılın ilk 4 aylık döneminde ise artış %47,4 olarak kaydedildi
- Sektörünün toplam net kârı Ocak-Nisan döneminde ise yıllık %47,4 oranında artışla 144,7 milyar TL'ye yükseldi.
Dahası: Takipteki alacakların toplam nakdi kredilere oranı Nisan'da %1,86 oldu. bir önceki yılın aynı döneminde bu rakam %2,75 seviyesinde kaydedilmişti.
Geçen yılın Nisan ayında %16 olan çekirdek sermaye yeterliliği rasyosu 2023 Nisan'da %14 oldu. Sermaye yeterliliği rasyosu ise %17 oldu.
Ek olarak: Nisan 2023 döneminde Türk bankacılık sektörünün aktif büyüklüğü 16,4 trilyon TL olarak gerçekleşti.
Nisan 2023 döneminde en büyük aktif kalemi olan krediler 8,9 trilyon TL, menkul değerler 2,8 trilyon TL oldu. 2022 yılsonuna göre sektörün; toplam aktifi %14,2, krediler toplamı %17,6, menkul değerler toplamı %17,2 oranında artış gösterdi.
TAB Gıda halka arz için başvuruda bulundu
Hızlı servis restoran zinciri işletmecisi TAB Gıda halka arz için Sermaye Piyasası Kurulu’na başvuru yaptığını açıkladı
TAB Gıda, halka arz çerçevesinde izahname onayı için Sermaye Piyasası Kurulu'na (SPK) başvuruda bulundu. TAB Gıda, halk arz için Ata Yatırım Menkul Kıymetler, İş Yatırım Menkul Değerler ve Yapı Kredi Yatırım Menkul Değerler'i yetkilendirdi.
Detaylar: Şirket tarafından yayınlanan izahnamede, sermaye artırımı ve ortak satışı yoluyla halka arz edilmesi planlanan B grubu payların nominal değeri 46 milyon 483 bin 400 TL olup, bu payların şirketin halka arz sonrasında çıkarılmış sermayesine oranının %18,5 olacağı açıklandı.
Şirket künyesi: 1994 yılında kurulan TAB Gıda, hızlı servis sektöründeki faaliyetlerine, 1995 yılında Burger King’in ana franchise haklarını alarak Türkiye’ye getirmesiyle başladı. Şirket, portföyüne 2006 yılında Sbarro markasını, 2007 yılında Popeyes'ı, 2010 yılında Arby's markasını kattı. TAB Gıda, kendi markası olan Usta Dönerci markasını 2013 yılında ve Usta Pideci markasını da 2019 yılında yarattı. En son ise 2022 yılında dünya genelinde en çok şubesi olan restoran zinciri Subway, TAB Gıda markaları arasına eklendi.
3 bine yakın restoranıyla dünyanın en büyük 4’üncü restoran operatörlerinden biri olan TFI TAB Gıda Yatırımları çatısı altında faaliyet gösteren TAB Gıda; Türkiye, Kuzey Makedonya Cumhuriyeti, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Gürcistan’da 1.500’e yakın restoranıyla hizmet veriyor.
Hayatınızı kolaylaştırır: Migros Sanal Market
Her şeye en hızlı ve en kolay şekilde ulaşmak istemek; biz müşteriler için değişmeyecek bir tercih hâline geldi. Dolayısıyla market alışverişimizi de bu önceliklere göre yapmak istiyoruz.
Müşteri odaklı, güvenilir ve yenilikçi yapısıyla Migros Sanal Market, önceliklerimize cevap vererek market alışverişini hızlandıran ve kolaylaştıran bir deneyim sunuyor.
Nasıl? Migros mağazalarında satılan tüm ürünlerin 7/24 ve 81 ilden sipariş edilebilmesini mümkün kılan Migros Sanal Market;
- 40.000’den fazla ürüne tek tuşla ulaşmayı sağlıyor. Mağazalarda geçerli olan tüm indirim ve kampanyaları kapsadığı gibi Sanal Market’e özel fırsatlarla da alışveriş deneyimine keyif katıyor.
- Planlı alışveriş yapma imkânı sunarak siparişlerin ister belirli bir saatte ister 45 dakika içerisinde ulaşmasını sağlıyor. Üstelik siparişlerinizi de kişiselleştirebiliyor ve ürünlerle ilgili dilediğiniz notu bırakabiliyorsunuz.
- Memnun kalınmayan ürünlerde para iadesini mümkün kıldığı gibi müşterisinin istediği ürün sipariş sırasında bitmişse; seçili ürünün bir benzerini önererek müşterisinin problemine anlık çözüm getiriyor.
Market alışverişinizi kolay ve hızlı bir şekilde tamamlamak için siz de Migros Sanal Market’i tercih edebilirsiniz.
Yatırımcılar yapay zeka ile anlaşabilir mi?
KPMG, Coatue ve Headline yapay zeka rehberliğinde anlaşma yapma opsiyonunu kullanan şirketler arasında
Girişim sermayesi fonları, özel sermaye grupları ve muhasebe firmaları, teknolojinin kendilerine rakipleri karşısında avantaj sağlama imkanı üzerine, satın alma hedeflerini ve yatırım amaçlı girişimleri seçmek için yapay zekayı kullanıyor.
Son altı ayda ChatGPT'nin piyasaya sürülmesiyle tetiklenen yapay zeka geliştirme hızı, yatırımcıları hızla büyüyen şirketleri ve satın alma hedeflerini belirleyecek araçları kullanmaya teşvik etti.
- Big Four şirketi KPMG, yatırımcı koruma fonu Coatue ve risk sermayesi şirketi Headline, müşterilere tavsiyelerde bulunmak ve anlaşmalara rehberlik etmek için yapay zeka araçlarını kullanan şirketler arasında.
Bununla birlikte: Yapay zekanın yatırımda artan kullanımı, sektördeki insan ilişkilerinin ve muhakemenin geleneksel rolleri hakkında soruları gündeme getirdi. Yapay zeka ve veri analitiğinin 2025 yılına kadar risk sermayesi ve erken aşama yatırımlarının dörtte üçünden fazlasını bilgilendireceğini tahmin ediyor.
Bazı yatırımcılar, anlaşma yapanların bir şirketin büyüme potansiyelini finansal analize dayalı olarak değerlendirmek gibi görevler için üretken yapay zeka kullanımından fayda sağlayabileceğini düşünüyor.
Yorumlar: KPMG ABD'den Pär Edin, "Çok fazla verimlilik elde eden bir modeli eğitebilir veya kullanabilirseniz, işin o özel alanında ikinci hamleyi yapanlar için daha zor olan bir avantaj elde edersiniz" ifadesini kullandı.
Mesela: Coatue'nin yazılımı Coatue Brain, ana noktaları net ve özlü brifinglere dönüştürmek ve özetlemek için satış tarafı araştırmalarını, kazanç dökümlerini ve sunum sunumlarını elemek için teknolojiyi kullanarak üretken yapay zekayı veri platformlarına entegre ediyor.
- PitchBook'un risk sermayesi çıkışlarını öngören yapay zeka sistemi, bir şirketin halka açılma veya satın alınma olasılığını değerlendiriyor. Şirket, iki aylık aracın %75 doğruluk payına sahip olduğunu iddia etti.
- Risk sermayesi şirketleri Headline ve Moonfire Ventures, en yüksek büyüme potansiyeline sahip şirketleri belirlemek amacıyla, yatırım hedeflerini değerlendirmek ve karşılaştırmak için üretken yapay zekayı kullanıyor.
Headline'ın kurucu ortaklarından Mathias Schilling, "Bunun bir risk sermayesinin geleneksel rolünü tehdit ettiğini düşünmüyoruz. Bütün konsept bir yardımcı pilot görevi görüyor; bir şirketle ilişki kurduğumuzda bizi daha akıllı hale getiriyor" yorumunu yapıyor.
- Moonfire, her hafta yaklaşık 50 bin şirketi incelemek –örneğin bir kurucunun deneyimini ve getiri potansiyelini değerlendirmek– için yapay zeka kullandığını belirtti. Şirket, LiveFlow'u keşfetmek ve desteklemek için mevcut algoritmasından yararlandı ve tohum yatırımında 3,5 milyon dolarlık bir artışa öncülük etti.
Öte yandan: Risk sermayesi şirketi Amadeus Capital Partners CEO'su Anne Glover, gelişmiş yapay zekanın yine de önyargılı olma eğiliminde olduğunu belirterek, araçların sınırlı ve geçmiş tarihli verileri kullandığını ekledi.
"Bir yapay zekanın yaptıklarına bakarak insan yerine karar verebileceğini söylemek imkansız. Bizim gibi son teknolojiye yatırım yapanlar için, aradığımız şey hakkında yazılmış çok fazla şey yok."
Daimler ve Toyota, Japonya'daki kamyon operasyonlarını birleştirecek
Kesin anlaşmanın 2024'ün ilk çeyreğinde imzalanması bekleniyor
Daimler Truck ve Toyota Motor, Salı günü yaptıkları açıklamada Japonya'daki kamyon ünitelerini birleştirmek için bir ön anlaşma yapıldığını duyurdu. Anlaşmanın, 2024'ün ilk çeyreğinde imzalanması ve birleşmenin gelecek yılın sonuna kadar tamamlanması bekleniyor.
Detaylar: Mutabakat zaptı (MOU) kapsamında, Daimler'e ait Mitsubishi Fuso Truck and Bus Corp ve Toyota'nın yan kuruluşu Hino Motors Ltd'nin bir "holding şirketi" altında birleştirilmesi planlanıyor.
- Yeni şirketin hisseleri Tokyo Menkul Kıymetler Borsası'nın ana pazarında işlem görecek.
Açıklamalar: Daimler Truck CEO'su Martin Daum, şirketlerin birleşmeyi teknolojik ilerlemeler sağlamak için ihtiyaç duydukları ölçeğe ulaşmak için bir fırsat olarak gördüğünü belirtti. Yeni yapıyla küresel satış organizasyonu ayrı kalacak; ancak iki şirket geliştirme, tedarik ve üretim taraflarında birlikte hareket edecek.
- Açıklamaya göre, Daimler Truck ve Toyota, şirkete eşit şekilde yatırım yapacak ve bağlantı ve otonom sürüş gibi alanlarda hidrojen ve diğer teknolojilerin geliştirilmesi konusunda işbirliği hâlinde olacak. Daum, hidrojenin otomotiv mobilitesinin "geleceği" olacağını da sözlerine ekledi.
• Enerjisa Enerji’nin yeni CFO'su Dr. Philipp Ulbrich oldu.
• DHL Express Türkiye CEO’su Mustafa Tonguç, DHL Express Almanya CEO’su olarak atandı.
• Vestel Şirketler Grubu'nun CEO'luğuna emekliliğe ayrılan Enis Turan Erdoğan’ın yerine Erdal Haspolat geçecek.
• L’Oréal Türkiye'nin yeni ülke operasyon direktörü Arzu Ünay oldu.
• İstanbul Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı'nda Yönetici Direktör olarak görev yapan Nazli Abdul Aziz, Malezya Havalimanları Holding (MAHB) bünyesinde İş Geliştirme Grup Başkanı olarak atandı. Abdul Aziz’in yerine Sepang Havalimanı’nda Kıdemli Müdür olarak görev yapan Amirudin Rahmat, Sabiha Gökçen’e Genel Müdür Vekili olarak atandı. ISG’de Kurumsal Hizmetler’den Sorumlu Genel Müdür Vekili görevini sürdüren Zulhikam Ahmad ise, MAHB Ticari İşler Genel Müdürü pozisyonuna getirildi.
• Toyota'nın Nisan ayı küresel üretimi, %13,8 artışla 787 bin 800'e yükseldi. Bu rakam aylık bazda rekor olarak açıklandı. Söz konusu artışlarda Covid-19'un yerel ekonomilere yönelik negatif etkileri ve yarı iletken tedarik sorununun azalması ile araç talebinin artması etkili oldu.
Detaylar: Nisan ayında Çin satışları %46,3 artarak 162 bin 554 olurken, Japonya'da hibrid araç satışları %59,2 artışla 125 bin 326'ya ulaştı.
Ek olarak: Toyota, Kuzey Karolina'da kuracağı yeni pil fabrikası için 2,1 milyar dolar ek yatırım kararı açıkladı. Söz konusu ek yatırım kararı ile fabrikanın toplam yatırım tutarı 5,9 milyar dolara çıktı. Otomobil üreticisi, 2025'ten itibaren Kentucky fabrikasında ilk ABD yapımı elektrikli SUV aracı üreteceğini duyurdu.
Neden önemli? Bu karar, otomobil üreticisinin elektrikli araçlara geçişi benimseyen bir endüstriyi yakalamaya çalıştığının işareti.
• Rusya'nın en büyük petrol şirketi Rosneft, yılın ilk çeyreğinde net kârının geçen yılın aynı dönemine göre %46 artarak 4 milyar dolara yükseldiğini bildirdi.
Öte yandan: Söz konusu dönemde şirket gelirlerinin geçen yılın aynı dönemine kıyasla %1,1 azalarak 22,2 milyar dolara düştüğü belirtildi.
• Deutsche Bank analistleri, artan borçlanma maliyetleri sonucu ABD ve Avrupa’da bir temerrüt dalgası görülebileceğini belirtiyor.
Detaylar: Analistler, yüksek getirili ABD özel sektör tahvillerinde temerrüt oranının 2024’ün dördüncü çeyreğinde %9 ile zirve yapacağını öngördü.
- Analistler Avrupa’da spekülatif notlu özel sektör tahvillerinde de aynı dönemde %5,8 temerrüt oranı gerçekleşmesini tahmin etti.
Jim Reid ve Steve Caprio’nun da aralarında bulunduğu olduğu analistler, 2023’te temerrüt oranının istikrarlı bir şekilde yükseleceğini ve 2024’te ABD’nin resesyona girmesiyle hızla artacağını belirtti.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın haftalık menkul kıymet istatistiklerine göre, yabancılar 26 Mayıs haftasında 378,7 milyon dolarlık net hisse sattı.
- Aynı dönemde tahvil tarafında ise 1,6 milyon dolarlık net alım gerçekleşti.
Neden önemli? Bu rakam haftalık bazda son bir yılın en büyük satışı olurken yılbaşında bu yana gerçekleşen net hisse satışı da 1,5 milyar doları aştı.
• Elon Musk, Bloomberg’ün günlük olarak güncellediği milyarderler listesinde Bernard Arnault’u geçerek yeniden birinci sıraya yükseldi. Musk, büyük ölçüde Tesla sayesinde bu yıl 55,3 milyar dolardan fazla kazanç elde etti. Forbes verilerine göreyse Musk, halen ikinci sırada bulunuyor.
Detaylar: Arnault, Aralık ayında ilk defa Musk'ı geride bırakmıştı. Arnault'un kurduğu LVMH, Louis Vuitton, Fendi ve Hennessy gibi markaların sahibi. Özellikle kritik bir pazar olan Çin’de yavaşlayan ekonomik büyümeye dair işaretlerle birlikte, lüks sektörün canlılığına olan inanç azalmaya başladı.
• Realta Danışmanlık tarafında yapılan Türkiye'nin En Gözde Şirketleri araştırması sonuçları açıklandı. 15'incisi düzenlenen ve 91 binden fazla katılımcı ile gerçekleştirilen araştırmada, en gözde şirketler Unilever, Google ve Mercedes Benz Türk oldu.
• Mastercard'ın Kasım 2022 tarihli, 4 bin çalışan katılımlı The creator class: How microbusiness is fueling the next wave of small business araştırmasına göre, Z kuşağının nihai hedefi "içerik üreticisi" olmak.
• Amazon ve Goldman Sachs gibi büyük şirketler, geçtiğimiz yılın sonlarında popülaritesini artıran OpenAI sohbet robotunun şirket içi kullanımını şimdiye dek yasakladı veya kısıtladı. Birçok işveren için güvenlik riskleri üretkenlik avantajından çok daha ağır basıyor.
• Maliye, 1 Haziran'da yayınladığı tahsilat iç genelgesi ile, ek verginin 12 aya kadar taksitlendirilmesine imkan sağladı.
🎧 Pareto Spot üçüncü sezonu ile geri döndü! Üçüncü sezonda sektör uzmanlarıyla bir araya gelmeye devam eden podcast serimiz 12 bölümlük sezonunda sermayeye erişim, yeteneğe erişim, enerjiye erişim ve mekanlara dair dönüşümleri temel alıyor.
Yeni sezonun, Türkiye'nin girişim ve yatırım ekosistemlerinin nasıl bir yöne evrildiğini ve bu süreçte girişimlerin atması gereken adımları Haluk Nişli ve Onur Topaç ile beraber incelediğimiz dördüncü bölümünü Spotify ve Apple üzerinden dinleyebilirsiniz.
💌 Her türlü görüş ve önerinizi bizimle [email protected] adresinden paylaşabilirsiniz.
📱 Twitter, Instagram ve LinkedIn hesaplarımızı takip etmeyi unutmayın!
Mutlu hafta sonları.
