• İsveç'te aşırı sağcı Stram Kurs partisinin kurucusu Rasmus Paludan, Türkiye'nin Stockholm Büyükelçiliği önünde Kur'an-ı Kerim yaktı. Reuters konuya ilişkin haberinde "Bu eylem, İsveç'in NATO’ya girmesi için Ankara'nın desteğine ihtiyaç duyduğu bir dönemde tansiyonu çok keskin bir şekilde artırdı" ifadelerini kullandı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dışişleri Bakanlığı'ndan tepki: Dışişleri Bakanlığı açıklamasında "İsveç'te bugün kutsal kitabımız Kur'an-ı Kerim'e karşı yapılan aşağılık saldırıyı en güçlü şekilde lanetliyoruz. Müslümanları hedef gösteren ve kutsal değerlerimize hakaret eden bu İslam düşmanı provokatif eyleme ifade özgürlüğü adı altında izin verilmesini hiçbir şekilde kabul etmiyoruz."&nbsp;ifadeleriyle tepki gösterdi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İsveç'ten açıklama: İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, aşırı sağcı politikacı Rasmus Paludan'ın eylemine ilişkin&nbsp;"İfade özgürlüğü demokrasinin temel bir parçasıdır. Ancak her yasal olan şey, yakışık değildir. Birçokları için kutsal olan kitapları yakmak son derece saygısız bir davranıştır. Stockholm'de yaşananlardan rahatsız olan tüm Müslümanlara sempatimi iletiyorum” ifadelerini kullandı.</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1674739015731.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="eylemler" ratio="1.70" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">AP<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ziyaret iptal edildi: Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar, İsveç Savunma Bakanı'nın Türkiye'ye yapacağı ziyaretin iptal edildiğini açıkladı.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İstanbul'da eylemler: İsveç Konsolosluğu önünde eylem yapıldı. Konsolosluk çalışanları pencereye olayla ilişkisi olmadıklarına dair bir yazı astı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">ABD'den açıklama: ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, olayın "NATO birliğine karşı bir sabotaj olabileceğini" söyledi. Olayı "mide bulandırıcı ve tiksindirici" sözleriyle tanımlayan Price, "bir eylemin aynı anda hem hukuki hem de korkunç olabileceğini" söyleyerek İsveç'in tutumunu savundu.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">NATO'dan tepki: NATO Genel Sekreteri Jans Stoltenberg “İfade özgürlüğü, fikir özgürlüğü İsveç'te ve diğer tüm NATO ülkelerinde değerli bir ilke. Bu nedenle bu uygunsuz eylemler otomatik olarak yasa dışı sayılmaz.” diyerek Türkiye ve Macaristan'a, İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliğine onay verme sürecini hızlandırma çağrısı yaptı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Üçlü mekanizma iptal: Türkiye'nin talebi üzerine Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasında önümüzdeki ay yapılması planlanan üçlü mekanizma toplantısı süresiz bir şekilde iptal edildi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mayınlar: Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, müzakereler hakkında "Daha önce de söyledim, bu üyelik sürecine mayınlar döşüyor bunlar. Bu mayınları temizleyerek yolunda ilerlemek de o mayınların üzerine basarak kendisini patlatmak da İsveç'in elinde. Şimdi bu ortamda üçlü toplantının bir anlamı olmaz" açıklamasında bulundu.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İsveç'ten açıklama: İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billstrom, ülkesinin NATO üyeliği konusunda Türkiye’ye verdiği sözleri yerine getirdiğini savundu.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Finlandiya'dan açıklama:&nbsp;Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, üçlü mekanizma konusunda "molaya ihtiyaç olduğunu", öncelikleri İsveç ile birlikte üyelik olsa da ülkesinin İsveç olmadan da NATO'ya katılmayı düşünmesi gerektiğini kaydetti.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden:&nbsp;Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kuran yakılmasının ardından "İsveç, NATO üyeliği konusunda bizden destek beklemesin" açıklamasını yapmıştı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan: Hollanda'da aşırı sağcıların Kuran yakması üzerine Dışişleri Bakanlığı, Hollanda'nın Ankara Büyükelçisi'ni çağırarak olayı protesto etti.</li></ul>

Spektrum

<a fr-original-style="" href="https://twitter.com/ilkimemirler" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">İlkim Emirler</a>&nbsp;&amp; <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/bartuozden" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bartu Özden </a>Gülşen, nisan ayındaki bir konserinde bir arkadaşına yönelik "İmam Hatip’te okumuş daha önce kendisi, sapıklığı oradan geliyor" sözleri nedeniyle "halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama" suçundan tutuklandı. Gülşen’in tutuklanmasının ardından “ifade özgürlüğünün sınırları” tartışma konusu oldu.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İfade özgürlüğü nedir?</h2>İfade özgürlüğünü Spektrum’un “<a fr-original-style="" href="https://apos.to/i/ifade-ozgurlugu-sinir-nedir-durum-nedir" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">İfade özgürlüğü: Sınır nedir? Durum nedir?</a>” sayısında George Orwell’in hürriyet kavramını “insanlara duymak istemedikleri şeyi söyleme hakkı” şeklinde yorumlamasından yola çıkarak “bireylerin fikirlerini korku hissetmeden sansürsüz şekilde söyleme hakkı”&nbsp;olarak tanımlamıştık. İfade özgürlüğünün “temel insan hakkı olmasının ötesinde, demokrasinin ve hukuk devletinin ön koşulu olduğundan” bahsetmiştik.İfade özgürlüğünün sınırlarına yönelik teorik tartışmalar genelde ırkçı, ayrımcı, aşağılayıcı, kökten dinci, cinsiyetçi ya da şiddet yanlısı radikal sözlerin ifade özgürlüğü kapsamına girmediğini savunan “politik doğrucular” ile aşırı görülen fikirlerin de serbestçe tartışılmasından yana olan “özgürlükçüler” arasında geçiyor. Bu iki grubun aksine aşırı uçlardakiler genelde kendileri için ifade özgürlüğü talep ederken diğer düşüncelerin susturulmasını istiyor.Öte yandan, Almanya Anayasa Mahkemesi eski yargıcı Prof. Dr. Dr. Udo di Fabio, demokratik olmayan yönetimlerin “ifade özgürlüğünün tanımını kendi avantajlarına olacak şekilde değiştirmeye çalıştığını, bunun “çok tehlikeli bir hareket olduğunu" söylüyor. Di Fabio, “bu sınırın yalnızca uzman yargıçlar tarafından denetlenebileceğini” öne sürüyor.Gülşen’in sözlerinin ifade özgürlüğü sınırlarının içinde olup olmadığı tartışması yapılabilecekken tutuklanması, muhalefetin yargı bağımsızlığının olmadığı, yargının siyasallaştığı eleştirilerini sıkça yaptığı Türkiye’de bu tehlikeli durumun gerçekleştiğini gösteriyor.Aynı gün içinde yayılan başka bir videoda "namaz kılmayan kişilerin uyarılara rağmen kılmamaya devam etmesi hâlinde öldürülebileceğini" söyleyen bir İlahiyatçının sözleri yargı tarafından ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilmiş olacak ki dava konusu yapılmıyor. Kıyafetleri ve toplumsal mesajlarıyla gündemde olan Gülşen’in ise kanuna göre suçlu bulunsa dahi altı aydan bir yıla kadar hapis cezası alacak, yani muhtemelen hapis yatmayacak olmasına rağmen tutuklanması, “tutuklamanın cezalandırma ve muhaliflere gözdağı amacıyla kullanıldığı” eleştirilerine yol açıyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İlk değil</h2>Henüz ocak ayında Sezen Aksu hakkında bir şarkısındaki "Selam söyleyin o cahil Havva ile Adem'e" sözleri nedeniyle "Dinî değerlere hakaret etmek ve tahrik etmek veya aşağılamak" iddiasıyla suç duyurusunda bulunulmuş, Cumhurbaşkanı Erdoğan bir camide mikrofonla cemaate yönelik yaptığı konuşmada "Hz. Adem efendimize kimsenin dili uzanamaz. O uzanan dilleri yeri geldiğinde koparmak bizim görevimizdir." diye konuşmuştu. Birkaç radikal grup, Aksu’nun evinin önünde toplanarak sloganlar atmıştı.&nbsp;Şubat ayında ise Gazeteci Sedef Kabaş, "O ekonomistse ben de İngiltere Kraliçesiyim dediğim için yargılanıyorum. Partili Cumhurbaşkanının bana hasmı var" sözleri nedeniyle "Cumhurbaşkanına hakaret" ettiği iddiasıyla gözaltına alındıktan sonra tutuklanmıştı. AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, Kabaş’ın tutuklanmasına tepki gösterenler için "Nefret söylemi, hakaret siyaseti tarafından korunuyor." ifadelerini kullanmıştı.&nbsp;Tiyatrocu Genco Erkal'a sosyal medya paylaşımları nedeniyle Ağustos 2021’de 'Cumhurbaşkanına hakaret' davası açılmıştı. Erkal’ın paylaşımlarının bazıları şunlardı:“Ailenin çocuk doğurup doğurmayacağına karışacağına diplomayı ortaya bir koy bakalım. Arkadaşın rektörden de olsa, sahte de olsa görelim şunu.”“Başkanlık sistemi yetmez. Türk usulü çobanlık sistemi olsun.”&nbsp;Nisan 2020’de sonuçlanan davada mahkeme suçun unsurları oluşmadığından Genco Erkal’ın beraatine karar vermişti.&nbsp;Geçtiğimiz aylarda, Melek Mosso, Aynur Doğan, Metin ve Kemal Kahraman, Apolas Lermi, Mem Ararat, Niyazi Koyuncu,, Ceza ve Ediz Hafızoğlu’nun konserleri iptal edilmiş, birçoğunun iptal edilmesinin nedeninin de söylemleri olduğu ortaya çıkmıştı.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ya karşıt görüşler?&nbsp;</h2>Günümüzde yalnızca sanatçılar veya tanınmış gazetecilerin değil, çok sayıda siyasetçi ve vatandaşın da benzer suçlardan davaları bulunuyor. Bunların birçoğunda kamusal alanda sarf edilen sözler ya da sosyal medya paylaşımları kanıt olarak gösteriliyor. Ancak kanıtlar gibi ortak olan bir diğer şey de tüm bu söylemlerin hükümet karşıtı olması. İktidar yanlılarının söylemlerinde “hakaret” boyutuna ulaşan cümleler mevcut değil mi?&nbsp;Yeni Akit yazarı Abdurrahman Dilipak, iki yıl önce "AKP'nin papatyaları" başlıklı yazısında, "Koç kadar, Sabancı kadar, Eczacıbaşı kadar bizim 'Yeşil sermaye' davasına sadakat gösterip, bu fahişelere ve onların türevlerine karşı seslerini yükseltebilecekler mi?" ifadelerini kullanmıştı. Dilipak’ın ifadelerinin ardından hakkında suç duyurusunda bulunulmuş, yazar savunmasında yazının "basın ve düşünce özgürlüğü, ifade hürriyeti kapsamında olduğunu" dile getirmişti.&nbsp;Türkiye yazarı Cem Küçük, 2010'da Gazze’ye insani yardım taşıdığı sırada saldırıya uğrayan Mavi Marmara gemisi hakkındaki tartışma yaratan, “Radikal İslamcılarla ve Mavi Marmara’daki manyak tiplerle yolların ayrılması gerek" sözleri nedeniyle hakkında açılan davadan beraat etmişti.&nbsp;Sabah gazetesi yazarı Hilal Kaplan, İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılması kararına tepki gösteren Şevval Sam'a yönelik "11 kelimede gerizekalı olduğumu nasıl kanıtlarım challenge" ifadelerini kullanmıştı.&nbsp;İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, organize suç örgütü lideri Sedat Peker’e "Karısının iç çamaşırına sığınan edepsiz" sözleriyle seslenmişti.&nbsp;İmam Halil Konakçı henüz geçtiğimiz günlerde "Sokaklar kasap dükkanı gibi. Et görmekten içimiz dışımıza çıkıyor" demişti.&nbsp;Bu örnekler uzar giderken Türkiye’nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Mustafa Kemal Atatürk ve İsmet İnönü'ye yönelik "iki ayyaş" ifadelerini kullanmış, henüz birkaç ay önce de Gezi eylemlerine ilişkin "9&nbsp;yıl önce ağaç bahanesi ile çakılan kıvılcım bir anda bir kalkışmaya dönüştü. Bu eşkıyalar, bu teröristler adeta camilerin içini pisletti. Bunlar böyle, bunlar çürük, bunlar sürtük." sözlerini sarf etmişti.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Ölü Kedi Stratejisi”</h2>Siyasette yıllardır uygulanan ve tam da yaşadıklarımızı özetleyen bir olgu mevcut.&nbsp;“Ölü kedi stratejisi” adı verilen bu olgu, bir grup siyasetçi için sıkıntı yaratması olası herhangi bir konu tartışılırken medyanın dikkatini aniden saptıracak sansasyonel başka bir olayın gündem hâline getirilmesi ile uygulanıyor.Bazen bir gafı, hatayı, bazen de kasıtlı olarak planlanan bir olayı gündeme taşıyarak (yani yemek masasının ortasına ölü bir kedi fırlatarak) herkesin istediğiniz konu hakkında konuşmasını sağlamak ve sizi sıkıntıya sokan konuyu unutturmak bu şekilde mümkün.Her insan hata yapabilir, maksadını aşan ya da yanlış anlaşılmaya açık sözler sarf edebilir. Fark edince Gülşen gibi özür de dileyebilir.Ancak burada konunun gündem değiştirmek, gözdağı vermek, asıl suçu görmezden gelip suçluları kayırırken bu tarz söylemlere ağır cezalar vererek toplumun sinir uçlarıyla oynamak, hukuku güvenilmez ve geleceği belirsiz kılarak otoriter pratiklere alıştırmak, korku salarak sindirmeye çalışmak ve muhafazakar konsolidasyon sağlamak için gerçekleştirilmesi gibi bir durum söz konusu.Kısacası ölü kedi stratejisinin bir örneğini daha yaşıyoruz. Eskiden de aynı tarzda giyinen, ancak son dönemde sahne kostümleri kasıtlı olarak gündeme taşınarak hedef hâline getirilen bir sanatçının 4 aydır mevcut olan bir ses kaydının servis edilerek, hakkında önce gözaltı kararı verilmesi, ardından özür dilemesine rağmen tutuklanması söz konusu.Böylelikle organize suç örgütü lideri Sedat Peker’in son dönemde öne sürdüğü iddiaların gündemden düşürülmesi de mümkün oldu.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Muhafazakar konsolidasyon</h2>Gülşen'in tutuklanmasına yalnızca "gündemin bulandırılması" olarak bakmamak gerek. Seçmenlerinden kararsızlar grubuna ve muhalefete doğru yaşanan ekonomik temelli kaymayı gören bir iktidarın, oylarındaki erimeyi engellemek amacıyla kimlik politikalarına sarılmasına da şahit oluyoruz.Gülşen'in sözleri, muhalefeti ve muhalif kesimi "seküler öcüler" olarak kodlamanın bir aracı olarak kullanılıyor. Seçim kazanmak için %50+1'i şart tutan sistemin getirdiği kimlik ve yaşam tarzı temelli toplumsal kutuplaşma daha da büyütülüyor.&nbsp;Siyasiler bugün var, yarın yoklar; ama sanatçılar yüzyıllardır buradalar. Ülkelerin tek ve gerçek sahibi ise üzerinde yaşayan halk. Dileriz bir an evvel bu yanlıştan dönülür, <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/explore/tags/g%C3%BCl%C5%9Fen/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">#gülşen</a> özgürlüğüne kavuşur. 🍀

İfade özgürlüğü ile ilgili hikayeler