Uzun uzun yollar hatırlıyorum. Bitmeyen yollar. Sıcak araba içleri. Tolga Karaçelik'in müthiş filmi Kelebekler'de üç kardeşin biraraya gelerek çıktığı araba yolculuğunda "Bir Yaz Daha Bitiyor" parçasının onlara eşlik etmesi gibi, çocukluğumdaki bir yere gidişlerin arka fonunda hep Gündoğarken var. Yani sakin, hüzünlü ama hep pozitif bir yerden hayata bakmayı becermiş İlhan Şeşen'in sesi.26 Mayıs Pazartesi günü hayata veda eden Şeşen ve tam merkezinde durduğu Grup Gündoğarken hakkında bir şeyler söylemek, aynı zamanda yollara, yıllara, kaybolan duygulara ve daha pek çok şeye bakmak demek. Bu yüzden çok değerli ama bir o kadar da zor. Denemeler'in neden en sevdiği kitap olduğunu "Her okuduğumda yazarı Montaigne'in hayatı basite indirgeyiş biçimine hayran kalıyorum. Bunu o kadar sade ve doğru bir biçimde yapıyor ki kabul etmek zorunda kalıyorsunuz" cümlesiyle anlatıyor ya, işte bu tam da Şeşen'i sevme nedenimiz.&nbsp;Karşılıklı konuşur gibi dupduru anlattığı mevzular, derin konuları çocuksu ama bilge bir değerlendirmeyle aktarışı... Lafı uzatmadan, çarpıtmadan, sakınmadan. Neşeli bir hüzün mü desem, nasıl desem bilemiyorum Şeşen'e özgü bir hâl.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ankara'dan gelen o abiye çok teşekkürler</h2>Şüphesiz ki Şeşen, bir ozan; bir hikaye anlatıcısı. Hayata baktığında aşkı, aşka baktığında hayatı gören ama bunların genel geçerliğini de bilen nev'i şahsına münhasır bir kişilik. Çocuksu şaşkınlığını 75 yaşında dahi koruyabilenlerden...&nbsp;Ortaya koyduğu müzikaliteye ve imzası hâline gelen stiline baktığımızda, tamamen ona özgü bir âlem bulmamız bu yüzden. Ve onu her dinleyişimizde bu âlemin zenginliğine şaşırmamız da... Oysa hukuk okuyan ve bu mesleği 10 seneden fazla yapan Şeşen, o efsane parçasında da anlattığı "Ankara'dan gelen o abisi" olmasa aslında müzisyen olmayacakmış. Ne zaman ki abisi "Ya bankadaki avukatlık işini bırakıp müzik yaparsın ya da beni unut" dediği o telefonu açmış Şeşen'in hayatının seyri değişmiş.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Şeşen o zamana kadar amatör olarak müzikle ilgilenmiş olsa da o sırada Bursa'da kurulu düzeni, iyi bir işi, iki çocuğu varmış. Ama abisinin bu müdahalesine hayır da diyememiş ve aldığı riskli karar bize onu vermiş, ona da müziği.&nbsp;</li></ul>1983'te yeğenleri Burhan ve Gökhan Şeşen ile Grup Gündoğarken'i kurma serüvenleri böylece başlamış. Böyle bir ruhun adliye koridorlarında ezilip gideceğini, bu eserlerin hiç doğmadan, içinden geçen dağınık kelimeler olarak boşluğa karışacağını, bu hissedişlerin bir anlamı olmayacağı bir hayatın içinde Şeşen'i düşünmek ne kadar zor, değil mi? Ankara'dan gelen o abiye hepimizin bir teşekkür borcu var gibidir şimdi.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ve Gündoğarken hayatımıza giriyor</h2>Hayatın olağan akışına kendini bırakan Şeşen, o günden itibaren durdurulamaz bir yaratıcılıkla yazıp söylemeye başlıyor. 1986'daki ilk albümleri Bir Yaz Daha Bitiyor'da "Bir yıldız gökte kayıp giderken, ıslak bir yolda yalnız yürürken, bambaşka bir şeyi düşünürken aklımdasın" diyerek hepimizi şaşkına çeviren olağanüstü eseri "Sen Benim Şarkılarımsın" ile tanışıyoruz. Albüme adını veren "Bir Yaz Daha Bitiyor" ve grubun aynı zamanda ismini aldığı "Gündoğarken"&nbsp;adlı parçalarıyla bize evimizde, arabada, hayatın ortasında eşlik etmeye başlıyorlar. Anılarımıza sızıyor, duygularımızı deşiyor, ağlatırken güldürüyor, elimizden tutuyorlar. 1988'deki Yaz Bulutları albümünde "Resimler Resimler"&nbsp;ve üzüntülü anlarımızda en yakın arkadaşımız olacak "Sevinçle Uyan"ı katıyorlar hayatımıza.Sonraki&nbsp;Bir Günlük Aşk, Ankara'dan Abim Geldi, Gündoğarken 1999 gibi albümlerine yayılan "Gibi Gibiyim", "Aşka Doğru", "Sarmaş Dolaş", "Beni Aldatma", "Âşık Oluyorum Eyvah", "Her Şey Bir Süre", "Yol Aldım Sevdalardan", "Ne Güzel Olurdu", "Bahar Oldum", "Güneş Buluta Girdi", "Hayallerimi Bırak" gibi hitleri yan yana düşününce Şeşen'in kendine has evreni bir tablo gibi kendiliğinden ortaya çıkıveriyor. Başka kimselere benzemeyen, içeriye habis duyguların ve öfkenin alınmadığı o naif evren işte... Keşke hep orada kalabilsek dediğimiz türde bir yer.&nbsp;İlhan Şeşen, oranın başkentinde yaşıyorsa o başkentin sembolü de gitarı oluyor. "Gitarı elime almadığım bir gün çok enderdir. Yatak odasında bir tane, salonda bir tane vardır. Uyanır uyanmaz önce onların tellerine bi' dokunurum. Turnelerde bile kimsenin gitarımı taşımama yardım etmesine izin vermem. Çok hoşuma gidiyor sırtımda olması, bir organım gibi geliyor. Ev gezmelerinde birkaç saat gitarsız kalınca bile rahatsız oluyorum, o an çalmayacak olsam bile koltuğun üstünde dursun, yeter ki etrafımda olsun"&nbsp;diye anlattığı duygunun adı; evet, tutku. 50 yılı aşan sanat yaşamında sunuculuk, yapımcılık, oyun yazarlığı ve oyunculuk da yapmış olsa da—ki buradaki üstatları yakın arkadaşları Levent Kırca ve Ferhan Şensoy oluyor—Şeşen'in en büyük tutkusu gitarı ve kelimeleri oluyor hep. Yani, şarkıları.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Güne selam söyleyen bulutlar, dinlenen dalgalar&nbsp;</h2>Bu şarkıları yaratırken önce kendi içine, sonra da doğaya bakıyor. Günlerin kendiliğinden akışına. Bu yüzden çok yürüyor, yürüdükçe bir şeyler görüyor çünkü. Kendisi öyle anlatıyor. Pencerenin perdesini havalandıran rüzgar, ellerdeki çiçekler, denizdeki dalgaların ucu, güneşsiz günler, ıslak ekmek atılan kuşlar, güne selam söyleyen yaz bulutları, koparmadan koklanan çiçekler, uçsuz bucaksız düz maviler, iki bulut arasında çırpınan yıldızlar, duman duman dağılan bir ömür, aldatan bahar dalları, sevmesek olmayacak deli rüzgarlar, buluta giren güneş, hâlâ mavi olan gökyüzü, sakin bir rüzgarda dinlenen dalgalar...&nbsp;Buradaki ipuçlarından Şeşen'in en ünlü parçalarını yakalayabiliyoruz. Hikayelerini, şarkı sözlerinde kullandığı sinematografik unsurlar&nbsp;üzerinden öyle canlı anlatıyor ki nasıl ki iyi bir roman okurken sahneler gözümüzde canlanır, Şeşen'in şarkılarında da bir ortamın, bir anın içine giriyoruz. Resmin ortasına dalıyoruz. Sonra da bu resmin duygusunu da olabilecek en duru kelimelerle anlatmaya koyuluyor. İlhan Şeşen imzası, işte böyle oluşuyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Gündoğarken evreni nasıl bir yer?</h2>Gündoğarken'in ve Şeşen'in evreninde resmiyetten uzak ama mesafeyi de doğru ayarlayan bir samimiyet var. Ağlaklığa düşmeyen bir duygusallık, ajitasyona yanaşmayan bir iç dökme hâli, depresif olmayan bir kendi hâlindelik...&nbsp;Bu evrende sanki insanlar dövüşmüyor mesela, seslerini yükseltmiyor, birbirine saygısızlık etmiyor, açık sözlü olacağım derken kalp kırmıyor. Sanki orada kimse yere çöp atmıyor, birbirinin hakkını yemiyor, kuralları çiğnemiyor, hiçbir canlıya zarar vermiyor. Hayalimizdeki dünyaya benzeyen bir duygusu var. Güvendeyiz orada. Mevsim de bahar mesela, ne kış kadar yorucu ne yaz kadar bunaltıcı.&nbsp;Orada sevmek var, hem de çok büyük sevmek. Ama duygularının sorumluluğunu da almak var. Sevmek, kişinin kendisiyle ilgili bir eylemdir çünkü. Bunu biliyor Gündoğarken evrenindekiler. Onların gözü tok, dünya mallarıyla pek ilgilenmiyorlar bence. Hep anlatıcı değiller, çünkü dinleyerek daha fazla şey öğrenildiğini biliyorlar. Bu evrenin kendine ait bir felsefesi ve yaşamı sorgulayış biçimi var. Öfke ve suçlama içermeyen, melankoliyi dramaya çevirmeyen nefis bir ip üzerinde sessizce yürüyüp geçiyor oradakiler. Lafı dolandırmıyor, kimseyi kırmıyorlar. Kırılacaksa kendileri kırılıyor. Gündoğarken böyle bir yer.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Şeşen gitse bile o evren hep bizimle</h2>İlhan Şeşen, daha sonra yola yalnız devam etse de bu evren hep yerli yerinde duruyor. "Sarılınca Sana", "Aşk Layık Olanda Kalmalı", "Ellerimde Çiçekler", "Neler Oluyor Bize" gibi hitleri ile tekrar zirvenin en tepesine çıksa da oraları pek sevmiyor. "Zirve sivri bir yer, rahat oturamıyorsun. Şimdi ondan biraz aşağıda bir oyukta duruyorum" diye anlatıyor sonra.&nbsp;Böyle dünyevi taraklarda bezi yok. O sadece duyguları araştırmayı ve hayata daha yakından bakmayı istiyor. Bu naif evrenin kurucusu olarak Şeşen'in gidişi, oradan çok büyük bir parça koparmış olsa da içimize yerleştirdiği o ekol, hiçbir yere gidecek gibi değil. Gündoğarken, belki de bir dünya görüşü. Yaşamı kavrayış biçimi. Bir nevi omurgamız. İnsanın omurgası öyle kolay kolay kaybolur mu hiç?Şunu biliyoruz: Böyle parçaları ondan sonra yazan olmayacak çünkü her büyük isim gibi boşluğunu kendisinden başka kimsenin dolduramayacağı biri o. Ama zaten genel olarak naiflik öldü. Artık kimse duygularla eskisi gibi ilgilenmiyor, bu duru hisler küçümseniyor hatta. Böyle parçalar yapılmıyor artık çünkü hissedişler devri bitti. Bunların toplumda bir karşılığı yok. Her şey bir devirdi. Bu da öyle...&nbsp;Nasıl hissettiğimize bile karışan bir dünyada naif olmak—oksimoron olacak ama—en azılı kavgalardan biri hâline geldi. Ve pek az kişi bu kavgayı veriyor. Şeşen, işte bu varoluş biçiminin sembollerinden biriydi. Gidişinin cephemizden güç eksiltmesi bu yüzden.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bu demek değil ayrılık, bu demek değil her şey bitti&nbsp;</h2>Bazen diyoruz ya, dünya hassas kalpler için bir cehennemdir diye. Mutlaka Şeşen de yer yer öyle hissetmiştir. Ama bunu kırıp dökmeden, süslü cümlelere ve mertebelere gerek duymadan, kaynağından doğup kendi kendine akan bir dere gibi sade ve sessizce anlatmak... İşte o zaman İlhan Şeşen oluyorsunuz. Bir de bakmışsınız ki "Sen Benim Şarkılarımsın"ı yazmışsınız.&nbsp;Üstüne daha iyisinin yazılmasının epey zor olduğu bir yerde kendi sınırlarınızı zorlayarak aynı derecede iyi daha nice fotoğraf çekmişsiniz. İlhan Şeşen, söz ve besteler üzerinden aslında bir duygu durum fotoğrafçısı ve bu, insanın anlam arayışının en güzel hâllerinden biri.&nbsp;"Her şey bir süre"&nbsp;demişti. O süre onun için dünya zamanında dolmuş olsa da Gündoğarken evreninin içinde gezip dolaşma ve orayı koruma işi bundan sonra bizde. Umarım ki gittiği yerde düz maviler vardır uçsuz bucaksız. Ayrıca biliyorum ki—çünkü bunu da o söylemişti—bu demek değil ayrılık, bu demek değil her şey bitti. Her şey eskisi gibi ancak onsuz sürecek. Ve yine dediği gibi, sevgiler tükenmeyecek.

Duende

İlhan Şeşen, Grup Gündoğarken ile bize bir evren verdi. Seslerin usul, insanların sakin, duyguların naif olduğu güvenli bir yer... Yüzüne rüzgar değdi, söz yazdı. Dalgaları sevdi, besteye dönüştürdü. O hayata katıldı, hayat da onu hep besledi. Parçaları kendi kaplarından taşıp zamanla bir dünya görüşüne dönüştü. İşte Şeşen bu yüzden hep, "Geçmiş değil, bugün gibi" yaşanacak buralarda.

Bir Yaz Daha Bitiyor ile ilgili hikayeler