Sermaye maliyetinin artmasıyla Borsa İstanbul tarafındaki hisse vadeli arbitrajlarda kazanç da cazibesini kaybetti. Hafızaları tazelemek için Kur Korumalı Mevduat (KKM) açıklanmadan iki-üç ay öncesine geri dönmek istiyorum. Aşağıdaki grafikte gördüğünüz üzere Takasbank Para Piyasası’nda oluşan getiriler peyderpey geriliyor. Bazı tarihlerde minimum ve maksimum oranlarda sapmalar olsa bile ortalama getirinin yavaş yavaş daraldığına şahidiz: Getirinin aşağıya doğru gelmesinin TCMB’nin faiz indirim politikalarından kaynaklı olduğunu hatırlayalım.<img src="https://images.aposto.com/2024/4/4/1715895850024.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.88" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: TakasbankKKM açıklanmadan önce sermaye maliyetlerinin azalması ile yatırımcılar getiriyi başka enstrümanlarda aramaya başladı. Bazı yatırımcılar dövize, bazıları hisse senedine, kimise arbitraja yöneldi.Arbitraj kelimesini çok sık kullanıyoruz. Peki bu arbitraj nedir? Hemen açıklayalım: Farklı piyasalarda işlem gören aynı menkul kıymetin, paranın, hisse senedinin veya değerli madenin fiyatının farklı olması durumunda eş zamanlı olarak düşük fiyatlı piyasadan alınıp yüksek fiyatlı piyasada satılarak kâr elde edilmesine denir.&nbsp;Borsa İstanbul tarafında genellikle üç adet arbitraj stratejisinde yoğunlaşılıyor. Birincisi, spot menkul kıymet ile vadeli menkul arasındaki faiz farkı (Örnek: GARAN ile F_GARAN052024). İkincisi, iki farklı vadede olan menkul kıymet arasında faiz farkı (Örnek: F_GARAN052024 ile F_GARAN0624). Son olarak da Borsa Yatırım Fonları (BYF) ile BYF’nin içerisindeki şirketlerin ağırlıklardan dolayı oluşan fark.Küçük yatırımcıdan, büyük yatırımcıya kadar en çok kullanılan stratejiyi bugün ele almak istiyorum. Yani, birinci stratejimiz olan spot ile vadeli arasındaki faiz farkı. Bu strateji de kendi arasında ikiye bölünüyor. Birincisi faizin alımı-satımını gerçekleştirmek ya da yüksek faizden işlem yapıp vade sonunu beklemek. Türkiye’de yatırımcılar arasında genelde ikinci seçenek tercih ediyor. Neden? Çünkü oluşan getiriyi mevduat gibi vade sonunda elde ediyorsunuz.&nbsp;<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Stratejideki arbitrajı nasıl hesaplarız?&nbsp;</h3>((Vadeli fiyat- spot fiyat) / spot fiyat) / vadeye kalan gün sayısı * 366)&nbsp;Bu denklemdeki spot fiyatın yerine uzak vadeli kıymetin fiyatını yazarsak da iki farklı vadede olan menkul kıymetin faiz farkını hesaplarız. (Bu yıl özelinde 366 gün olduğu için formülde 366 kullanılmıştır.)&nbsp;Bu hesaplamalar ile hisse senedi arbitraj getirilerinde, özellikle bankalar tarafında yıllıklandırılmış basit faiz olarak %100 ve %100’ün üzerinde getirileri bulunabiliyordu. &nbsp;Bu fırsatı değerlendiren hem kurumsal yatırımcılar hem de bireysel yatırımcılar ütopik kazançlar yakaladılar. Bu getiriler ne zamana kadar sürdü? Sayın Hafize Gaye Erkan’ın TCMB’nin yönetime gelip, ortodoks ekonomi politikalara geri dönüp ve enflasyon ile mücadelede faiz artırımlarına başlamasıyla küçük küçük gerçekleşti. Böylece piyasadaki marj daralmaya başladı. (TCMB, Haziran 2023’ten bu yana toplam 3.500 baz puan faiz artışı gerçekleştirdi.)&nbsp;Bu artışlar ile arbitraj tarafında mevduata eşlenik getiri bulmak zor bir hale geldi. Getiriler hemen hemen politika faizi ile paralel şekilde oluşmaya başladı.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/4/4/1715895881976.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.55" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Yukarıdaki grafikte spot hisse senedi ile vadeli hisse senedi arasındaki getirileri görüyorsunuz.&nbsp;Yatırımcılar arbitraj stratejisini iki farklı maliyet yoluyla gerçekleştiriyor. İlki öz sermaye ile, ikincisiyse aracı kurumdan kullandığı kredi ile.&nbsp;Diyelim ki işlemi ilk maliyet yoluyla gerçekleştirdik. En yüksek getirinin %62,42 ile TAVHL’de olduğunu görüyoruz. İşlemi gerçekleştirmek için spot 100 adet hisse senedi satın alıp, karşılığında 1 adet hisse senedinin vadeli tarafında satış gerçekleştiriyoruz. Bu işlem ile birlikte vade sonunda brüt getiri olarak %62,42 alacaksınız. Alım-satım tarafındaki komisyon ve vade sonuna kadar piyasadaki oynaklıktan dolayı teminat tamamlamayabilirsiniz. Bu yüzden brüt getiri %60,00’ın altına sarkıyor. Ek olarak, yatırımcılar teminat için ekstra bir bakiye ayırmak zorundalar. Bu yüzden son beş ay içerisinde arbitraj çok tercih edilen yatırım stratejleri arasında yer almıyor.&nbsp;<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Peki vadeli stratejide fiyatlanma nasıl oluşmaktadır?</h3><img src="https://images.aposto.com/2024/4/4/1715895890404.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.92" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Aslında diğer strateji ile pek bir getiri farkı yok denebilir. Sermaye maliyetlerinin daralması gerçekleşmeden bu getirilerin anlamlı hâle gelmesini bekleyemeyiz. Şu anki piyasa durumuna göre mevduat ile para piyasası fonlarının getirileri, arbitrajların getirilerinin üzerinde oluşmakta.&nbsp;Tabii bir diğer önemli nokta da işlem hızıdır denebilir. Diyelim ki getiriyi matematiksel olarak gördük, ancak emir iletim hızı dolayısıyla spot tarafta işlemi istediğimiz fiyattan gerçekleştiremedik. İşlem, hızdan ötürü farklı fiyattan gerçekleşti ve getirimiz %60,00’dan %30,00’a daraldı. Bu durumda maliyetten dolayı zarar yazmış oluruz.Kabaca özetlemek gerekirse, maliyetler yukarıda iken arbitraj getirileri cazip değil. Bunun yerine mevduat ya da para piyasası fonlarında pozisyonlanma gerçekleştirebilir. Maliyetlerin aşağıya gelmesiyle tekrardan arbitraj getirileri canlanabilir.&nbsp;

EXANTE

Sermaye maliyetinin artmasıyla Borsa İstanbul tarafındaki hisse vadeli arbitrajlarda kazanç da cazibesini kaybetti. Maliyetlerin aşağıya gelmesiyle tekrardan arbitraj getirileri canlanabilir.

Borsa Yatırım Fonları ile ilgili hikayeler