Avrupa Birliği Adalet Divanı, eski Fransız futbolcu Lassana Diarra’nın açtığı davada FIFA’nın 2001’den beri yürürlükte olan transfer sistemi kurallarının, AB yasalarını ihlal ettiğine hükmetti. Chelsea, Arsenal ve Real Madrid'de de forma giyen 39 yaşındaki Diarra’nın açtığı dava, oyuncuların kariyerlerini bireysel inisiyatifle şekillendirme hakkına potansiyel etkileri, transfer sistemini değiştirmesi ve futbolcu yetiştirmeye odaklanan küçük kulüpleri/ülkeleri savunmasız bırakması ihtimali bakımından “Bosman Kuralları” ile kıyaslanıyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden: 2013 yılında Rusya’nın Lokomotiv Moskova takımı ile 4 yıllık sözleşme imzalayan Diarra, bir yıl sonra maaş kesintileri nedeniyle yaşanan anlaşmazlık sonucu sözleşmesini feshetti. Eski kulübünün milyonlarca dolar ceza kestiği Diarra, FIFA’nın tazminat kuralları nedeniyle yeni bir kulüple anlaşmasının engellendiğini belirterek mahkemeye başvurdu.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Hedefteki kural ne diyor?</h2>FIFA kuralları, bir oyuncunun haklı sebep göstermeksizin sözleşmesini feshetmesi ve yeni bir kulüple anlaşması durumunda, eski kulübün hem oyuncu hem de yeni kulüpten tazminat talep edebileceğini öngörüyor. Ayrıca sözleşmenin feshine dair anlaşmazlık sürdüğü müddetçe, yeni kulübe uluslararası transfer sertifikası verilmiyor, hatta transfer yasağı gibi yaptırımlar uygulanabiliyor.AB Adalet Divanı, bu kuralların tümünün AB hukukuna aykırı olduğuna kanaat getirerek futbolcuların serbest dolaşımının engellendiği, kulüpler arası sınırötesi rekabetin kısıtlandığı hatta engellendiği sonucuna vardı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir sonraki aşamada Belçika’daki Mons Temyiz Mahkemesi, Adalet Divanı’ndan aldığı görüş uyarınca davayı ele alarak hükme bağlayacak.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">FIFA'nın 'büyük balık' uyarısı</h2>Diarra’nın Belçikalı avukatı Jean Louis-Dupont, futbol tarihinin en önemli davalarından biri olan “Bosman Davası”nda Jean-Marc Bosman’ın da avukatıydı. Louis-Dupont ve oyuncu sendikası FifPro, davanın devasa sonuçları olacağını söylerken FIFA ise küçük değişiklikler yapmanın yeterli olacağını savunuyor.FIFA yetkilileri, daha büyük takımlara transfer olmak isteyen futbolcuların sözleşmelerini daha kolay feshetmesini sağlayabilecek değişikliklerin oyuncu yetiştirmeye odaklanan “küçük” takımların ve futbol akademilerinin zararına olacağı uyarısında bulunuyordu.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bosman Kuralları nedir?</h2>1990 yılında Belçika’nın Standard Liege takımında forma giyen Jean-Marc Bosman, Fransız Dunkerque takımına transfer olmasını engelleyen bonservis bedeli sorununu yargı makamlarına taşımış ve 1995’te AB Adalet Divanı kararıyla bu mücadelesinde başarılı olmuştu.<img src="https://images.aposto.com/2024/9/5/1728048254862.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.57" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">AB içinde işçilerin serbestçe dolaşımını ve iş birliği özgürlüğünü güvenceye alan kararlar futbol sektöründe köklü değişikliklere neden oldu. Bu kararlar uyarınca futbolcuların sözleşme süreleri sona erdiğinde bonservis bedeli olmaksızın istedikleri kulübe geçmelerinin önü açıldı ve AB üyesi ülkelerin ulusal liglerinde (transfer edilen oyuncunun AB vatandaşı olması koşuluyla) yabancı oyuncu sınırlaması gevşetildi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Futbol için iyi mi kötü mü?</h2>Karar, transfer piyasasında futbolcuların elini kulüplere karşı güçlendirdi ve çok daha kazançlı sözleşmelere imza atılmasının da önünü açtı. Bu anlamda bireysel olarak profesyonel futbolculara olumlu etkisi olduğu kesin. Ancak yabancı sınırlamasının kaldırılması, zengin kulüplerin ve ülkelerin diğer kulüp ve ülkeleri deyim yerindeyse “yağmalamasını” beraberinde getirdi. Avrupa futbolunda “süper kulüp” sayısı arttı, turnuvaların rekabetçiliği azaldı, ulusal futbol kültürleri, altyapıları zarar gördü.Futbolda ticarileşmenin artması, futbolcu ihracatını büyük oranda yasaklayan sosyalist rejimlerin yıkılması gibi etkenlerle yan yana ilerleyen bu süreç sonucunda geçmişte olduğu gibi İskoçya, Hollanda, Yugoslavya, Romanya, Portekiz gibi ülkelerin Avrupa şampiyonu çıkarma hatta takımlarını son dörde taşıma oranı azaldı. Şampiyonlar Ligi’nde İngiltere, Almanya, İspanya ve İtalya dışından çıkan son şampiyon olan Porto’nun (2004) da kadrosunun ezici çoğunluğu Portekizlilerden oluşan geçmişin Steaua Bükreş’i, Kızılyıldız’ı, Celtic’i gibi bir takım olduğunu hatırlatmak lazım.&nbsp;Aynı şey, 2000’de UEFA Kupası’nı kazanan Galatasaray kadrosu için de geçerli. Evet, bu kulüpler Bosman dönemi kulüpleriydi ama herkes kurallara henüz yeni yeni adapte oluyordu. Bu yüzden ellerindeki yerli yetenekler bugünkü kadar kolayca “yağmalanmıyordu.” Diarra Davası’nın, bu sürecin yan etkilerini hızlandırması/yaygınlaştırması sürpriz olmaz.

Punto 

Futbola potansiyel etkileri bakımından Bosman Davası ile kıyaslanan Diarra Davası'nda AB Adalet Divanı, FIFA'nın transfer kurallarının AB yasalarını ihlal ettiğine kanaat getirdi. Peki şimdi ne olacak?

Bosman Kuralı ile ilgili hikayeler