Alman şair ve yazar Hugo Ball, Zürih’te Cabaret Voltaire adında bir gece kulübü açtı. Sanatçıların uğrak yeri olan bu mekanda insanlar eğleniyor ve sanat sohbetleri ediyorlardı. Dünya gündemi de en önemli konu başlıklarından biriydi elbette.<img src="https://images.aposto.com/2022/7/6/1659793004312.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.78" width="550" alt="Cabaret Voltaire" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">O dönem kafeye takılanlar arasında Dadaizm’in kurucuları olacak Tristan Tzara ve Hans Arp da vardı. Bu isimler dönemin öncü sanat anlayışlarını suçlamaya başladılar. Belki de savaşta kimi suçlayacaklarını bilemediklerindendir. Onlara göre ekspresyonizm savaş çarkının bir parçası olmaktan öteye gidememekteydi.Cabaret voltaire’in bugünkü haline de bakalım.<img src="https://images.aposto.com/2022/7/6/1659793038241.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" width="550" alt="Cabaret Voltaire Güncel" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Cabaret Voltaire’de Fütürizm ve Sembolizm’e karşı yazılar asılmaya başlandı. Dünya, bir savaşın pençesinde boğuluyor; Voltaire’de ise insanlar anlamsız hecelerden oluşan şiirler okuyor, birkaç şiiri aynı anda üst üste okumak gibi absürd şeyler yapıyordu. Çünkü içinde bulundukları durumun hiçbir mantıklı açıklaması yoktu. DADAİZM doğuyordu.“Dada adının keşfinin Homeros’un doğumu kadar karanlık ve tartışmalı olduğu ve de araştırmacıların bu konuda en gerçekdışı varsayımları ortaya attıkları bilinmektedir. İsviçre’nin dinginliğine, kurulu düzene, topluma, savaşa ve yavaş yavaş, en modernlerini de kapsayacak şekilde, bütün sanat formlarına kafa tutuldu. Yazınsal alanda, grup Cabaret Voltaire’in devamı olan ve doğallıkla Dada adını alan bir dergi aracılığıyla dile getirdi.”- Michel SanouilletTristan Tzara ise: “Dada, toplumdan bağımsız olma, topluma karşı güvensizlik duyma gereksiniminden doğdu. Bize ait olanlar. Hiçbir kural tanımayız. Biçimsel fikir laboratuvarları olan Kübist ve Fütürist akademilerden usandık artık. Para kazanmak ve kibar burjuvaları okşamak için mi sanat yapılır?” diye sormuştur. Bu cümleler için bile araştırılmayı ve benimsenilmeyi hak eden bir akımdır bana kalırsa.Genel kanı, akımlar savaşa karşı çıkmak şöyle dursun; yangına körükle gitmişlerdir. Dadaistlere göre Ekspresyonizm aşırı milliyetçi, Fütüristler ise savaş propagandası yapmaktaydılar. Sanat burada ne işe yarıyordu öyleyse? Dadaizm Anti Sanat akımı olarak da adlandırılabilir.

Yıldızlı Bir Hikâye

Dünyada Büyük Savaş patlak vermiş, İsviçre tarafsızlığını korumuş ve savaştan kaçabilen tüm sanatçılar İsviçre’ye doğru yola çıkmışlardır. Zürih, sanat merkezine dönüşmek üzereydi.

Nereden Geliyor Bu Dadaizm?

Bir film, bir yönetmen, bir sanat eseri, bir sanatçı, bir sokak, ya da bir mekân — Beslenme Çantası’nı konuğumuza ilham veren "şey"lerle dolduruyoruz.Müge Turan’ın beslenme çantasından Buarque, Gilliam, Leconte ve Maboul filmleri, İngilizce ve Arapça şarkılar, Art brut ve Dadaizm akımları, tüylü bir ev arkadaşı ve potasyum deposu bir meyve çıkıyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Construção (Chico Buarque, 1971)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Brazil (Terry Gilliam, 1985)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Figures (Aksak Maboul, 2020)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kate Bush’tan&nbsp;“Running Up That Hill” şarkısı</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Patrice Leconte’un&nbsp;“The Hairdresser’s Husband” filminde çalan, Racheb Alame’den “Wadana Wadana” şarkısı</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Adolf Wölfli</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Man Ray</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kedim Elvis</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Muz</li></ul>

Dadaizm ile ilgili hikayeler