<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Vitalik Buterin’in merakla beklenen kitabı “Ethereum’un İnşası: Hisse İspatı” çıktı</strong></h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Ethereum’un kurucusu Vitalik Buterin’in “Ethereum’un İnşası: Hisse İspatı” adlı kitabı <a fr-original-style="" href="https://fintechistanbul.org/2022/11/17/vitalik-buterinin-merakla-beklenen-kitabi-ethereumun-insasi-hisse-ispati-cikti/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yayınlandı</a>. Proof of Stake, geçtiğimiz Eylül ayında ABD’de yayınlanmıştı. Çıkışından yaklaşık 1,5 ay sonra Türkçe çevirisi ile kitabevleri ve online platformlardaki yerini aldı. Proof of Stake ismi Türkçe edisyonda, büyük olasılıkla kripto meraklılarının ilgisini daha hızlı şekilde çekmesi esasıyla ‘Ethereum’ kelimesini de kapsayacak şekilde değiştirildi ve “Ethereum’un İnşası: Hisse İspatı” adıyla okurlarını selamladı…&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Vitalik Buterin, hiç şüphesiz çağımızın önde gelen dijital devrimcilerinden, Ethereum’un kurucusu ve zamanımızın en etkili kripto kişilikleri arasında… 368 sayfalık ilk kitabı “Ethereum’un İnşası”nda bizlere yönetişimden oylama sistemlerine, dijital kimlikten kripto şehirlere ve oradan da dünya bilgisayarına kadar uzanan kapsamlı bir Ethereum öyküsü anlatıyor. Blokzinciri (blockchain) evreninin geleceğine yapılmış sürprizlerle dolu ve gerçekçi bir yolculuğa çıkarıyor bizleri.</p>

FinTech İstanbul

<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">BNY Mellon, Ethereum ve Bitcoin için dijital saklama platformunu kullanıma sundu</strong></h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">ABD’nin en eski bankası BNY Mellon, Ethereum ve Bitcoin varlıkları için dijital bir saklama platformu <a fr-original-style="" href="https://fintechistanbul.org/2022/10/13/bny-mellon-ethereum-ve-bitcoin-icin-dijital-saklama-platformunu-kullanima-sundu/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">başlattı</a>. Böylelikle BNY Mellon, geleneksel yatırımlar ve dijital varlıkları aynı platformda sunan ilk büyük ABD bankası oldu.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Öte yandan bankanın resmi web sitesindeki tanıtım bölümlerinde, kripto varlıklarla ilgili en çok tartışılan iki konuya ithafen ‘BNY Mellon’ın güvenilirliği’ ve ‘güvenlik’ temalarına vurgu öne çıktı.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Yüksek düzeydeki değer kayıpları ile ilgili olarak kripto kışı adı verilen söz konusu döneme karşın kurumsal yatırımcıların ilerlemeye devam ettiği belirtilerek geleceğe dair iyimser bir tablo çizildiği de dikkatlerden kaçmadı…</p>

<p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Tüm dünya, kripto paraları Bitcoin ile tanıdı ve aradan geçen 13 yılda zaman zaman çokça tartışılsa da Bitcoin’i içselleştirmeyi başardı. Bugün ise kripto yatırımcılarının ilk göz ağrısı Bitcoin’e alternatif, “altcoin” olarak da adlandırılan binlerce farklı kripto para, çeşitli kripto para piyasalarında işlem görüyor. Peki, altcoin'ler hangi vaat ile ortaya çıktı ve nasıl yatırım aldı?</p><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">İlkler ve öne çıkanlar</strong></h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">İlk altcoin, Bitcoin’in ortaya çıkışından yaklaşık 2 sene sonra <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">“Namecoin”</strong> adıyla ortaya çıktı. Tamamen Bitcoin yazılımı üzerinden çatallanan (fork* olarak tanımlanıyor) ve aynı algoritmayı kullanan Namecoin, en basit anlamıyla internet güvenliğini güçlendirmek (merkeziyetsiz DNS) için geliştirildi. 15 Kasım 2021 itibarıyla yaklaşık 30 milyon piyasa değeri olan Namecoin, ilk olmasına rağmen birçok altcoin’in gerisinde kalarak hâlihazırda en yüksek piyasa değerine sahip 777’nci kripto para durumunda.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">2013 yılında 19 yaşındaki Vitalik Buterin tarafından yayımlanan white paper ile piyasaya sürülen Ether ise yaklaşık 545 milyar dolar ile Bitcoin’den sonra en yüksek piyasa değerine sahip kripto para olarak işlem görüyor. Ether’in diğer altcoin’ler arasında öne çıkmasının en önemli nedeni, Namecoin gibi Bitcoin altyapısını kullanan altcoin’lere göre daha yenilikçi olması. Bitcoin’in işlevinin sınırlı kaldığını düşünen Vitalik Buterin, blokzincir teknolojisi üzerinde akıllı kontratlar (smart contracts) ile yeni yazılımların oluşmasını hedefleyen Ethereum ağını kurdu. Bir konuşmasında kripto paraları emtialara benzeten Buterin; Bitcoin’i altın, Litecoin’i gümüş, Ether’i ise dünyada sanayiyi ve teknolojiyi besleyen petrole benzetiyor. Ether’in dışında; Litecoin, Cardano, Solana, Ripple ve Polkadot gibi altcoin projeleri de güçlü yatırımcı talebiyle karşılaşıyor.</p><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Verilerle Ethereum</strong></h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">15 Kasım 2021 tarihi itibarıyla kripto para piyasalarında toplam 14 bin 179 farklı altcoin işlem görüyor. Yaklaşık 2,8 trilyon dolarlık kripto para piyasasının hacminin %43’ünü Bitcoin, %19,2’sini ise Ether oluşturuyor. Bitcoin, hâlihazırda dünyanın en yüksek piyasa değerine sahip yedinci, Ether ise 15’inci varlığı olarak işlem görüyor.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Kısa bir kıyaslama yapılırsa; Ether’in piyasa değeri, ABD merkezli perakende zinciri Walmart (412 milyar dolar), Samsung (413 milyar dolar), Netflix (302 milyar dolar) ve Coca Cola (244 milyar dolar) gibi şirketlerden daha yüksek. Peki dünyanın en büyük şirketlerinden daha yüksek piyasa değerine sahip Ethereum, ilk yatırımını nasıl aldı? Tabii ki, kripto para yatırımcılarının oldukça aşina olduğu bir süreçle: ICO (initial coin offering) veya Türkçe haliyle “dijital para arzı”.</p><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">ICO (initial coin offering) nedir?</strong></h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Bir şirketin ilk kez halka açılması (IPO) gibi kripto varlıklar için de ICO olarak adlandırılan bir halka arz/kaynak toplama süreci mevcut. Her ne kadar operasyonel süreçler keskin bir şekilde farklılık gösterse de her iki etkinlikte de yatırımlar için gerekli fonlamanın sağlanması amaçlanıyor. Yani, ICO’lar blokzincir projeleri üzerine çalışan girişimlerin fikirleri için sermaye toplamasına fırsat veriyor.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Ethereum üzerinden devam edersek; Ethereum kurucuları, 2014’te kaynak toplamak için 18 milyon dolar değerinde Ether satışı gerçekleştirdi. Temmuz ayında başlayan ve 1 ay süren kitlesel fonlama süreci sonunda Ether, yaklaşık 0,3 dolardan işlem görmeye başladı. 15 Kasım 2021 itibarıyla fiyatı 4 bin 670 dolar olan Ether, ICO fiyatından yaklaşık %1.556.570 primli işlem görüyor.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Peki, ICO nasıl gerçekleştiriliyor?</strong> İki tür ICO bulunuyor: özel ve halka açık. Özel ICO’larda sadece belirli kurumsal müşterilere yeni coin’ler sunulurken, halka açık olanlarda her bireysel yatırımcı direkt olarak coin’i satın alabiliyor. Halka sunulan coin henüz herhangi bir kripto para borsasına kote (kayıtlı) olmadığı için Metamask gibi cüzdanlar üzerinden yatırımcının portföyüne giriyor. ICO’lar kimi zaman daha fazla yatırımcı toplamak amacıyla katılımcılara Twitter ya da Telegram gibi platformlardan paylaşım şartı getiriyor.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Kripto paraların yaygınlaşmasıyla 2017 yılı, ICO’lar için dönüm noktası oldu; 2017’de toplam 7 milyar dolar değerinde ICO gerçekleştirildi. Bu rakam, 2018’de ikiye katlanırken, 2019 ve 2020’de düşük seviyelerde kaldı. Yatırımcılar, hala oldukça popüler olan ICO’lara yatırım yaparak yüksek kazanç elde etmeyi hedefliyor.</p><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">En büyük iki ICO</strong></h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">EOS,</strong> 2018’de gerçekleşen ICO ile 4,2 milyar dolar kaynak sağladı; bu tutar 2018’in en büyük şirket halka arzları olan Epic Games, Uber ve Juul’ın toplamından daha yüksekti. Block.one CTO’su Dan Larimer tarafından kurulan ve Ethereum’a rakip olarak gösterilen EOS projesi farklı araştırmacıların projenin merkeziyetsiz olduğunu sorgulamaya başlamasıyla köşeye sıkıştı. Haziran 2020’de araştırma şirketi Outlier Ventures, projeden birçok geliştiricinin ayrıldığını söyledi ve 31 Aralık 2020’de kurucu Dan Larimer’in Block.one CTO’luk görevinden istifa etmesiyle EOS, yaklaşık %16 değer kaybetti. 2,7 dolardan işlem görmeye başlayan ve 21,5 dolara kadar yükselen EOS, bugün 4,96 dolardan işlem görüyor.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Telegram,</strong> 2018’de gerçekleştirdiği iki ayrı ICO ile toplam 1,7 milyar dolar kaynak sağladı. Ağın amacı blokzincir bazlı bir mesajlaşma ve ödeme sistemi oluşturmaktı. Ekim 2019’da proje, ABD’nin piyasa düzenleyici kurumu SEC tarafından yasaklandıktan sonra Telegram yatırımcılarına 1,2 milyar dolar geri ödeme yaptı ve 18,5 milyon dolar ceza ödedi.</p><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">ICO’ların denetlenmesi</strong></h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">SEC, bazı ICO’ların güvenilir yatırım fırsatı olabileceğini belirtirken birçoğunun da dolandırıcılık amacı taşıdığının <a fr-original-style="" href="https://www.sec.gov/ICO" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">altını çiziyor</a>. Öyle ki, Ekim 2020’de ünlü iş adamı ve yazılımcı John McAfee’yi, karşılığında ücret aldığını (yaklaşık 23 milyon dolar) belirtmeden bir ICO’yu Twitter üzerinden pazarlaması nedeniyle cezalandırdı. SEC’in bu tarz örnekleri yayınladığı bir <a fr-original-style="" href="https://www.sec.gov/spotlight/cybersecurity-enforcement-actions" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">internet adresi</a> bulunuyor.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Küçük bir hatırlatma:</strong> ICO’lar yüksek getiri sağlayabileceği gibi büyük kayıplara da neden olabiliyor. Yatırım yapmadan önce her projenin white paper’ının (yol haritası) okunmasında ve projenin partnerlerinin sorgulanmasında fayda bulunuyor.</p><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">*<strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Fork</strong>: Bir blokzincir protokolü değiştirilirse buna fork adı verilir. Bu durumda mevcut zincir bölünür ve ikinci bir blokzincir ortaya çıkar. Fork, genelde işlevselliği artırma, güvenlik risklerini azaltma gibi amaçlarla gerçekleştirilir.</p>

ETHEREUM ile ilgili hikayeler